Morgunblaðið - 26.11.1997, Page 12
12 MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1997
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Morgunblaðið/Þorkell
INGIBJÖRG Pálmadóttir heilbrigðisráðherra og Ingibjörg Sólrún Gísladóttir borgarstjóri tóku á móti fyrstu
bæklingunum í gær. Með þeim á myndinni eru Stefán Halldórsson og Björn Björnsson.
Nýr bæklingur um
sálræn áföll í starfi
ÚT ER kominn bæklingur um and-
leg og líkamleg viðbrögð sálræns
áfalls og er hann gefinn út af Stefáni
Halldórssyni og Bimi Bjömssyni
slökkviliðsmönnum með styrk frá
Slökkvistöðinni í Reykjavík og heil-
brigðisráðuneytinu.
Bæklingurinn er íslensk þýðing á
bæklingi sem gefinn er út af áfalla-
hjálparteymi í Lincolnshire í
Englandi og er skrifaður til að
minna á og upplýsa starfsmenn í
neyðarþjónustu á þau eðlilegu við-
brögð sem menn í þessari stöðu sýna
gjarnan í kjölfar erfiðrar reynslu,
hvað hægt sé að gera til að draga úr
streitueinkennum sem oft fylgja í
kjölfarið og hvernig hægt sé að
takast á við streituna þegar til lengri
tíma sé litið.
„Stórslys og náttúruhamfarir em
þess eðlis að flestir ef ekki allir sem
að þeim koma sýna streitueinkenni á
eftir, en annars konar atvik geta haft
mikil áhrif á fólk vegna persónulegra
aðstæðna," segir í inngangi bæk-
lingsins. „Þessi viðbrögð em ókunn
flestu fólki en eru oft þannig að við-
komandi upplifir eirðarleysi,
hræðslu eða geðshræringu á eftir.
Abendingar í þessum bæklingi ættu
að geta dregið úr svo alvarlegum af-
leiðingum af starfstengdri streitu."
Að sögn Bjöms Bjömssonar er
bæklingurinn gefinn út í 500 eintök-
um og fyrst og fremst ætlaður
slökkviliðs- og lögreglumönnum.
Einnig er stefnt að því, segir Björn,
að hafa bæklinginn í hverjum sjúkra-
bíl, svo hægt sé að afhenda hann
fólki sem lent hefur í áfollum. Fáist
til þess fjármagn er ætlunin að
dreifa bæklingnum víðar, til dæmis á
heilsugæslustöðvum.
Eðlileg viðbrögð við óeðlilegum
aðstæðum
í bæklingnum kemur fram að dep-
urð, deyfð, þreyta og þunglyndi séu
meðal þeirra einkenna sem fólk sem
vinni við neyðarþjónustu finni fyrh’
eftir stórslys eða náttúmhamfarir.
Bent er á leiðir til að draga úr áhrif-
um áfalls, m.a. hve mikilvægt það sé
að forðast að byrgja tilfinningamar
inni og hve nauðsynlegt það sé að tala
um reynsluna við einhvem. Þá kemur
fram í bæklingnum að áfallahjálp sé
veitt á Sjúkrahúsi Reykjavíkur og á
heilsugæslustöðvum víða um land.
Hvalurinn
var kjálka-
brotinn
Húsavík. Morgfunblaðið.
HORNSTRANDAHVALURINN
hefur verið landsettur á Húsavík,
utan hafnarinnar, í fjörunni sunn-
an Búðarár framan við Skuid.
Starfsmaður Hafrannsókna-
stofnunar, Gísli Víkingsson líf-
fræðingur, og Sveinn Guðmunds-
son líffræðingur, vanur hval-
skurðarmaður úr Hvalfírði, hófu
hvalskurðinn þá birt hafði af degi
og sögðu þeir eftir sínar athugan-
ir að hvalurinn væri 12,3 m lang-
ur og að hann væri ekki vanskap-
aður eins og haldið hefði verið
heldur kjálkabrotinn en fyrir því
gætu verið ýmsar ástæður. Þeir
töldu það ekki hafa háð honum
mikið því hann væri vel spikaður.
Fljótt sáu þeir að hvalurinn hefði
étið smokkfísk en voru ekki að
öðru leyti búnir að sjá hveiju
hann hefði annars þrifíst á.
Áformað hafði verið að hirða
kjötið til refafóðurs en það var
úrskurðað óhæft. Skepnan verður
úrbeinuð til að fá heilsteypta
beinagreind til varðveislu í
Hvalamiðstöðinni á Húsavík.
Sambandsstjórn
Alþýðusambandsins
P&S dragi
símgjalda-
hækkun til
baka
SAMBANDSSTJÓRN ASÍ
samþykkti á fundi í gær álykt-
un þar sem lýst er fullum
stuðningi við þá kröfu sam-
starfsvettvangs ASÍ, BSRB,
Neytendasamtakanna og fleiri
aðila að Póstur og sími hf.
dragi hækkun á símtölum inn-
an svæða til baka að fullu og að
öll innanlandssímtöl kosti það
sama og innansvæðasímtöl fyr-
ir hækkunina 1. nóvember sl.
„A tímum þegar reynt er að
tryggja stöðugleika í verðlagi
eru engin haldbær rök fyrir því
að fyrirtæki sem örðum króna í
hagnað eftir skatta skuli
hækka gjaldskrá á einni mikil-
vægustu þjónustu sinni um
88% á einu ári,“ segir m.a. í
ályktuninni.
Morgunblaðia/Silli
Regnhlífabúðin 60 ára
Aukið vöruval en
alltaf til regnhlífar
Morgunblaðið/Þorkell
GUÐRÍÐUR Sigurðardóttir hefur rekið
Regnhlffabúðin í yfír 21 ár.
REGNHLÍFABÚÐIN
við Laugaveg 11,
sem frú Lára Sigur-
geirs stofnaði 27.
nóvember árið 1937,
verður sextíu ára á
morgun. Núverandi
eigandi er Guðríður
Sigurðardóttir en
hún keypti verslun-
ina af Láru 30. mars
1976 og hefur rekið
hana síðan.
Guðríður sagði að
verslunin væri lang-
elsta starfandi
snyrtivöruverslun
landsins en frá upp-
hafí var verslað með
regnhlífar og snyrti-
vörur. Að vísu var
lítið um snyrtivörur
á fyrstu árum versl-
unarinnar en þó var
boðið upp á nokkrar tegundir
af ilmvötnum sem Áfengisversl-
un ríkisins sá um að flytja inn.
„Ég er alltaf með regnhlff-
ar,“ sagði Guðríður. „Þessi
verslun byijaði með því að frú
Lára fór til Danmerkur og
lærði regnhlífasaum. Hún lét
konur sauma regnhlífar á verk-
stæði, sem hér var hjá henni í
nokkur ár og reyndar nærfatn-
að líka. Þá voru engar snyrti-
vörur nema ilmvötn. En nú er-
um við með mikið úrval af góð-
um snyrtivörum á mannlegu
verði.“
Guðríður sagði að verslunin
hefði gengið ágætlega þessi ár
síðan hún tók við henni en sam-
keppnin hefði harðnað síðustu
ár. Sagði hún að í tilefni afmæl-
isins yrði veittur 25% afsláttur
af öllum vörum fram til mán-
aðamóta.
Lengi má gera betur
Adgengi fyrir aila
Samband íslenskra
sveitarfélaga heldur
ráðstefnuna Aðgengi
fyrir alla í dag í sam-
vinnu við félagsmála-
ráðuneytið og umhverf-
isráðuneytið. A ráð-
stefnunni verða m.a.
tekin fyrir ný skipulags-
og byggingarlög.
„ÉG VERÐ að viðurkenna að þegar
óskað var eftir því að ég talaði um að-
gerðir sveitarfélagsins vegna aðgeng-
is fatlaðra á ráðstefnunni hélt ég fyrst
að verið væri að grínast enda má
lengi gera betur. Eftir að hafa hugsað
mig um komst ég hins vegar að því að
smám saman hefði okkur tekist að
koma töluverðu í verk og trúlega
stæðum við betur að vígi en ýmis önn-
ur sveitarfélög," segir Vilmundur
Gíslason, sveitarstjóri á Vopnafirði,
um aðdragandann að því að hann var
beðinn að halda erindi á ráðstefnunni
Aðgengi fyrir alla í Súlnasal Hótels
Sögu í dag, miðvikudaginn 26. nóvem-
ber, kl. 9.30.
Vilhjálmur Þ. Vilhjálmsson, for-
maður Sambands íslenskra sveitarfé-
laga, setur ráðstefnuna og Páll Pét-
ursson, félagsmálaráðherra, og Guð-
mundur Bjarnason, umhverfisráð-
herra, flytja ávörp.
Einfaldar og ódýrar
lausnir
Öðru fremur rekui’
Vilmundur aðgerðir
sveitarfélagsins til
stofnunar Sjálfsbjarg-
ardeildar árið 1991.
„Félagið byijaði á því
að gefa fyrirtækjum
og stofnunum vinsam-
legar ábendingai’ um
nauðsynlegar úrbæt-
ur. Smám saman fóru
menn að taka við sér
og haft hefur verið í
huga að reyna að ftnna
einfaldar og ódýrar
lausnir. Ég get nefnt að vegna hæðai-
munar hefði þurft að reisa stórt
mannvirki til að gera fótluðum kleift
að komast inn um aðaldyr félags-
heimilisins. Auðveldari lausn fólst í
því að útbúa bílastæði og aðgengi
bakdyi-amegin. Húsið hefur svo allt
verið tekið í gegn innandyra, t.d. eru
engir þröskuldar o.s.frv.,“ segir Vil-
mundur.
Nokkru flóknara var að að bæta
aðgengi að sundlauginni. „Verkefnið
var erfitt enda stendur sundlaugin í
djúpu ái-gili og er rafmagnslaus.
Framkvæmdasjóður fatlaðra veitti
stuðning til vegagerðar að mannvirkj-
unum. Umhverfis sjálfa laugina var
lögð braut. Brautin fellur svo vel að
lauginni að ekki er augljóst að um
hjólastólabraut sé að ræða. Vandinn
við að koma hinum fatlaða niður í
laugina í rafmagnsleysinu var leystur
með handvirkum lyftubúnaði úr Mý-
vatnssveit. Kvenfélögin í sveitinni
gáfu útbúnaðinn.“
Samvinna
árangursrík
Vilmundur segir að
samvinna fremur en
valdboð sé árangursrík-
ari leið að settu marki.
Hann nefnir í því sam-
bandi átak varðandi
merkingar á bílastæðum
fyrir fatlaða. „Við gáfum
öllum fyrirtækjum kost á
að fá aðstoð við að panta
og koma upp skiltum
vegna bílastæða fyrir
fatlaða með lágmarks
kostnaði. Fyrirtækin
tóku mjög vel í erindið
og komið hefur verið upp
merkingum um bílastæði
fyrir fatlaða við nánast hvert einasta,“
segir hann.
Hann tekm- fram að við hönnun
húsa sé eðlilegt að hafa í huga að gott
aðgengi sé fyrir fatlaða. „Núna erum
við t.d. að hanna skóla. Skólinn á að
standa í brekku og er aðgengi að utan
að báðum hæðum. Lyfta til að fara á
milli hæða er innandyra. Ekki hefur
hins vegar verið tekið á aðgengi í
gamla skólanum. Hann á að vera í
tengslum við nýju bygginguna."
Frágangur lóða er ekki síður mikil-
vægur. „Við hönnun lóða við íþrótta-
hús og stjómsýsluhús hefur aðgengi
t.d. verið haft í huga. Ekki eru kantr
steinar heldur ganga bflastæði og
gangstétt út í eitt,“ segir Vilmundur.
„Nánast öll fyrirtæki hafa gert átak í
aðgengi hjá sér. Auðvitað eru ráðstaf-
animar ekki alltaf fullkomnar, t.d.
getur halli í þjólastólabrautum verið
of mikfll. Sums staðar hafa hins vegar
fundist ákaflega góðar og um leið
ódýrar lausnir."
Vilmundur Gislason