Morgunblaðið - 26.11.1997, Qupperneq 31
MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 26. NÓVEMBER 1997 31
LISTIR
BdKMEJViVTIR
Skáldsaga
ÓSKASLÓÐIN
Eftir Kristjón Kormák
Guðjónsson, Mál og menning
1997 - 192 bls.
YMIS rit hafa verið skrifuð um
vanlíðan eiturlyfjaneytenda þótt fá
þeirra hafí verið skráð á íslenska
tungu. Víst er að sú lífsleið er engin
óskaleið þótt þeir sem ánetjaðir
verða slíkum efnum sjái enga aðra
leið. Það er því ef til vill kaldhæðin
tvíræðni fólgin í titli fyrstu bókar
bráðungs rithöfundar, Ki'istjóns
Kormáks Guðjónssonar, sem fjallar
um slíkt líf, er hann nefnir bók sína
Óskaslóðina.
I bókinni kynnumst við dofnum
heimi eiturlyfjaneytandans og
þrautagöngu hans um svipugöng
undirheimanna þar sem allt snýst
Nýjar bækur
• REKSTRARSAGA Innrétting-
anna, safn til iðnsögu Islendinga er
eftir Lýð Björnsson í ritstjóm As-
geirs Asgeirssonar.
Fá fyrirtæki eru jafn þekkt og
Innréttingamar
sem gjarnan era
kenndar við
Skúla Magnús-
son landfógeta.
Oft hefur verið
fjallað um þær í
bókum og þá
einkum lögð
áhersla á bar-
áttu Skúla fyrir
brautargengi
þeirra og illvígar
deilur hans við danska kaupmenn.
Innréttinganna er oftast minnst
sem fyrstu tilraunar til að stuðla að
efnahagslegu sjálfsforræði lands-
manna og leysa hana úr vítahring
einokunar.
Hér er saga Innréttinganna sögð
á nýstálegan hátt. Þetta er saga
fyrirtækis í iðnrekstri. Margt hefur
þar skírskotun til nútíma. Fjallað
er um hlutafjáröflun, hlutafjáraukn-
ingar, hagræðingu í rekstri, mark-
aðssetningu og síðast en ekki síst
framleiðslu og framkvæmdir.
Útgefandi er Hið íslenska bók-
menntafélag. Bókin er 180 bls.
Leiðb. verð: 3.990. Félagsmanna-
verð: 3.192.
• OFURLAXAR og aðrir minni er
eftir Kristján Gíslason.
Kristján er þekktur meðal ís-
lenskra stang-
veiðimanna fyrir
það að hafa skap-
að ýmsar þær
stangveiðiflugur
sem náð hafa
mestum vinsæld-
um meðal þeirra
sem iðka flugu-
veiði með stöng.
Kristján )>En Kristján er
Gíslason ekki síður kunn-
ur fyrir bækur sínar tvær um veiðar
sem hafa komið út á liðnum áram,
Lýður
Björnsson
Svipugöng
undirheimanna
um fíknina. Þetta er ófogur lýsing
og á bókarkápu segir að höfundur
þekki yrkisefni sitt vel svo að líkleg-
ast er hún raunsönn.
Helstu kostir bókarinnar era lip-
urlega skrifaður texti og nokkuð
sterk uppbygging sögunnar. Hún er
sögð af sögumanni, Kramma að
nafni, sem jafnframt er aðalpersón-
an. Hann stefnir markvisst í glötun
vegna óstöðvandi fíknar. Jafnframt
leiðir hann lesanda með sér inn í
dapurlegustu skúmaskot samfélags-
ins og sýnir honum þá nauð og eymd
sem fylgir eiturlyfjaneyslu. Lýsing-
notið ómældra vinsælda og hlotið
skínandi dóma. Hér lyftir hann
penna á ný, miðlar af reynslu sinni til
veiðimanna, rifjar upp ævintýri af
árbakkanum í óborganlegum veiði-
sögum og lýsir heimagerðu laxaflug-
unum sínum ítarlega í máli og mynd-
um,“ segir í kynningu. Meðal annars
er hér að finna um það bil þrjátíu
uppskriftir að laxveiðiflugum og ná-
kvasmar litmyndir af hverri þeirra.
Útgefandi er Forlagið. Ofurlaxar
og aðrir minni er 204 bls. auk lit-
myndasíðna. Bókin er unnin íPrent-
smiðjunni Odda hf. Erlingur Páll
Ingvarsson hannaði kápu. Leiðbein-
andi verð: 3.680 kr.
• NÝIR inngangsfyrirlestrar um
sálkönnun er eftir Sigmund Freud í
þýðingu Sigurjóns Bjömssonar.
I þessu riti, sem er sjálfstætt
framhald af Inn-
gangsíyrirlestr-
um um sálkönn-
un, fyrra og síð-
ara bindi, rekur
Freud það sem
helst hefur stað-
ist tímans tönn í
kenningum hans.
Þá gerir hann
Sigurjón hér fullnaðar
Björnsson. grein fyrir kenn-
ingunni um
formgerð sálarlífsins (sjálf, yfirsjálf
og það). Settar eru fram nýjar
kenningar um kvíða og hvatalífið
(árásarhvöt). Hér er að finna yfirlit
um sálarfræði kvenna og athyglis-
verða umræðu um yfirskilvitleg fyr-
irbæri og kommúnisma.
Nýir inngangsfyrirlestrar um
sálkönnun birtust fyrst á prenti ár-
ið 1933, en á því sama ári brenndu
nasistar bækur Freuds í Berlíin.
Útgefandi er Hið íslenska bók-
menntafélag. Bókin er 228 bls.
Leiðb. verð 2.485 kr. Félagsmanna-
verð 1.988.
• ÞÆTTIR úr sögu vestrænnar
menningar. Frá 1848 til okkar
daga - Nútímasaga er eftir Guð-
mund J. Guðmundsson og Ragnar
Sigurðsson.
I þessu fjórða bindi í ritröðinni er
in er ítarleg en
ofbeldisfull og
átakanleg og at-
hygli höfundar
beinist bersýni-
lega að öllum
dekkstu hliðum
eituriyfjasamfé-
lagsins. Höfund-
ur sýnir að hann
Kristjón hefur töluverðan
Kormákur skilning á því
Guðjónsson hvernig dópið
leysir upp öll tilfinningaleg gildi
þannig að jafnvel stóra ástinni er
fjallað um tímabilið frá byltingarár-
inu mikla 1848 og til okkar daga.
Sem fyrr er aðaláhersla lögð á
stjómmála- og hagsögu, en nú fá
aðrir heimshlutar en Evrópa og
Ameríka mun nánari umfjöllun.
Eins og áður er það markmið höf-
unda að gefa kost á hentugii
kennslubók fyrir framhaldsskólastig
og era efnistök miðuð við það. Bókin
ætti þó ennig að geta nýst almenn-
fórnandi fyrir sprautu. Hins vegar
fer minna fyrir því að reynt sé að
skilgreina eðli og ástæður eiturlyfja-
veraleikans eða tengja þann vera-
leika öðram tilvistarspurningum að
nokkru marki.
Þessi áþersla höfundar á eitur-
lyfjaheiminn og rík söguhneigð bók-
arinnar era þó dálítið á kostnað ann-
ars. Þannig er sögufléttan spunnin
úr þunnum þráðum auk þess sem
hún er nokkuð fyrirsjánleg. Þetta er
saga af pilti sem glatast og frásögn
af ást sem er dæmd til að enda með
skelfingu.
Svipað má raunar segja um sögu-
persónur. Þær eru oft fremur
skuggamyndir en verar í lit. Að vísu
er töluverð vinna lögð í aðalpersón-
una, Kramrna. Reynt er að skýra
baksvið hans og á stöku stað beitir
höfundur kunnáttusamlegum að-
ferðum við að lýsa piltinum. Draum-
ar koma þar við sögu, ekki síst þar
sem Kramrni er látinn mæta sjálfum
ingi sem aðgengilegt yfirlitsrit um
tímabilið.
Fjöldi ljósmynda er í bókinni auk
rúmlega 20 vandaðra sögukorta, sem
gerð vora sérstaklega fyrir hana.
I sama flokki eru: Fomöldin,
Miðaldir og Nýöldin 1492-1848.
Útgefandi er Hið íslenska bók-
menntafélag. Bókin er 197 bls. Leið
beinandi verð: 3.075 kr. Félags-
mannaverð: 2.460
LIFEYRISSJOÐUR
STARFSMANNA
RÍKISINS
VELJIÐ FYRIR 1. DESEMBER
Sjóðfélagar sem kjósa að færa síg úr
B'deild sjóðsins í A'deild þurfa að
tilkynna sjóðnum þá ákvörðun sína
lyrír 1. desember 1997.
sér barni eins og tii að afhjúpa öm-
urleika eiturlyfjalífernis hans í sam-
anburði við sakleysi barnsins. En
aðrár persónur eru fremur sviplitl-
ar. Flestar era þær þrælar dópsins
og þau persónueinkenni þeirra yfir-
gnæfa öll önnur, hvort sem eiturlyf-
in gera þær að sölumönnum fíkni-
efna, þjófum, ofbeldismönnum eða
hóram. Þetta gerir það að verkum
að sagan verður á köflum ofurlítið
eintóna endurtekning á svipuðum
ofbeldisverkum og vímuþragli.
Oskaslóðin er þó í heildina tekið
lipurlega skrifuð bók og af alinokk-
uití kunnáttu. Helstu gallar hennar,
fulllítil áhersla á persónusköpun og
sögufléttu, koma ekki í veg fyrir að
hún myndi sannfærandi heild. Hér
er því þokkalega af stað farið af
hálfu hins unga höfundar.
Skafti Þ. Halldórsson
hver mínúta
eftir kl .19:00
á kvöldin
PÓSTUR OG SÍMI
avanti
Luxus
» miklu urvali
V
V M
■ >
r
))
Gott verð á
sœnau
...
Jjölshifldi
una
ak rúmteppi u<t w.
mteppasett frá Ur. 13.630
L^GA GN AVP.~B.S3J
Mörkinni 4 • 108 Reykjavík
Sími: 533 3500 • Fax: 533 3510
V/iö styöjum viö bakiö á þér
Báámottur
frá kr. 2.256
100% bómull
irows
100% Rayon Chenille
Glœsiley vara
0®!