Morgunblaðið - 30.12.1997, Blaðsíða 31

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
ÞRIÐJUDAGUR 30. DESEMBER 1997 31
Að
BÆKUR
II e i I s u b 6 k
HÆTTUM AÐ ELDAST
Að halda sér ungum og heilbrigð-
um með réttu mataræði, bætiefn-
um og jurtum. Eftir Jean Carper.
Þýðandi Ari Halldórsson. títgef-
andi Urður 1997.
HÆTTUM að eldast er fyrirferð-
armeiri bók en stallsystur hennar
aðrar, hátt á fjórða hundrað síður,
með skýru letri. í inngangi segir að
yngingarefni séu til og innan seil-
ingar. Þar er sagt að hnignunin sem
eigi sér stað þegar fólk eldist sé að
stórum hluta hörgulsjúkdómur sem
hefjist á fullorðinsárum, nái sér á
strik um miðjan aldur og aukist
hröðum skrefum eftir fimmtugt.
Þrennt fínnst mér einkenna bók-
ina. I fyrsta lagi: Hún er skrifuð af
blaðamanni en ekki fræðimanni.
Reyndar mun Jean Carper hafa
sérhæft sig í skrifum um mataræði
og heilsu og gefíð út nokkrar bækur
á þessu sviði. Hún byggir bókina á
fróðleik sem hún hefur safnað sam-
an úr greinum í bókum og tímarit-
um en einnig hefur hún rætt við
fjölmarga vísindamenn og lækna,
aðallega í Bandaríkjunum. Annað:
Islendingur
hannar
eftirmynd
reikistjarna
BERGSTEINN Ásbjörnsson,
sem búsettur er Násbyen i Sví-
þjóð, hefur verið fenginn til að
hanna eftirmynd reikistjörn-
unnar Plútó og fylgitunglsins
Karon, sem sett verður upp í
Dellenbygden, sem er um 300
km frá Stokkhólmi. Verkið er
hluti risastórs verkefnis sem
verður tilbúið á næsta ári, er
Stokkhólmur verður menning-
arhöfuðborg Evrópu.
Verkefnið á að vera eftir-
mynd sólkerfisins. Miðpunktur
þess, sólin, verður í Iíki sýning-
arhallarinnar Globen í Stokk-
hólmi. Reikistjörnunum er
dreift um byggðir Svíþjóðar.
Plútó kom í hlut Dellenbygden
og var Bergsteinn fenginn til
verksins. I samtali við Dellen-
magasinet lýsir Bergsteinn
verki sínu sem tveimur þriggja
metra háum, hvelfdum múrum,
sem myndi tákn óendanleikans.
Op er á múrunum og inni í þeim
eru líkön af Plútó og Karon.
Búist er við að verkið verði
tilbúið um mitt næsta ár.
vera ungur
Fjölmargar kenningar
ei-u skýrðar og höfundi
er mjög í mun að koma
sem flestum á framfæri,
en þær sem virðast vera
efstar á vinsældalistan-
um eru um andoxunar-
efni (svo sem C-vítamín,
E-vítamín og beta-
karótín) og svokallaðar
stakeindir (stakeind
heitir öðru nafni oxari).
Ein ráðleggingin segir:
Taktu á sprett og leit-
aðu að andoxunarefti-
um, viljir þú sigrast á
villimannlegum stak-
eindum sem ræna þig
æskunni (bls 16). Þá veiztu það.
Þriðja: Mataræði gengur eins og
rauður þráður í gegnum allt og það
sem virðist standast bezt tímans
tönn eru fæðutegundir sem lengi
hafa fýlgt mannkyninu og má kalla
óunnin matvæli, svo sem fískur,
baunir, hvítlaukur, gi-ænmeti, ávext-
ir, gi'jón, ólífuolía, te og rauðvín, svo
eitthvað sé nefnt. Mér datt nú í hug
þegar þetta lá fyrir að auðvitað þurfi
maður svo sem ekkert annað, því
þarna er upptalið allt sem hugurinn
girnist. Allnákvæmlega er farið í
umræðu um hin ýmsu vítamín og
snefilefni og hvernig þau geta tengzt
sjúkdómum og elli. Af
og til birtast í bókinni
gráir fletir þar sem tí-
unduð eru ráð ýmissa
þekktra vísindamanna
við öldran og hvað hver
þeirra um sig tekur inn
daglega af tilteknum
vítamínum, steinefnum
eða hitaeiningum. Sem
dæmi má nefna að
þekktur prófessor, nú
71 árs, tekur daglega
1.000 mg af C-vítamíni
en annar mælir með 300
mg. Prófessorinn tekur
100 míkrógrömm af
Selen, en Andrew Weil
frá Ai'izona vill að þau séu 200. Og
hvernig á svo saklaus Pétur eða Páll
á Islandi að ráða fram úr þessu?
Kannski affarasælast sé að fylgja
meðmælum okkar íslenzka Mann-
eldisráðs og vera ekki að stressa sig
allt of mikið yfir þessu. Sé hvert
snefílefni orðið svona mikið
áhyggjuefni og næstum því að verða
fullt staif að hafa það á hreinu hvað
maður er að láta ofan í sig þá er
helzt til langt gengið. Aðalatriðið
hlýtur að vera að neyta fjölbreyttrar
fæðu, hreyfa sig nægilega og rækta
lífgleðina. Þá er líka í lagi að eldast.
Katrín Fjeldsted
Jean Carper
Tímamótasamning-
ur við New York-
fíiharmóníuna
STJÓRN Fílharmóníunnar í New
York og fulltrúar hljóðfæraleikara
hafa komist að samkomulagi, sem
sérfræðingar segja að kunni að
leiða til meiri sáttar í tónlistar-
heiminum, þar sem verkfóll og
launadeilur eru daglegt brauð, að
því er segir í The New York Times.
Samningurinn er til sex ára og
var gerður tæpu ári áður en gamli
samningurinn rann út. Er þetta
lengsti gildistími samnings sem
gerður hefur verið við hljóðfæra-
leikara sinfóníuhljómsveitar. Sam-
kvæmt honum hækka lágmarks-
árslaun hljóðfæraleikaranna upp í
rúma 100.000 dali, rúmar 7 millj-
ónir ísl.kr. Flestir tónlistarmenn
hafa þó gert samninga um enn
hærri laun.
Samningar stóðu yfír í mánuð,
en gengið var til þeirra vegna
þeirrar verkfallsöldu sem riðið
hefur yfír sinfóníuhljómsveitir í
Bandaríkjunum, m.a. í Atlanta,
San Francisco og Philadelphia,
auk þess sem verkfall var yfirvof-
andi í New York og Cleveland.
Með samningnum er tryggður
vinnufriður í New York næstu sjö
árin.
Bill Moriarity, talsmaður hljóð-
færaleikaranna í New York-fíl-
hai'móníunni, lýsti ánægju með
samninginn. Á þrjátíu ára ferli
sínum hefði hann aldrei séð samn-
inga takast svona fljótt. Spáði
hann því að samningurinn yrði
gi-undvöllur samninga við tónlist-
armenn víðar í Bandaríkjunum.
Hljóðfæraleikararnir og stjórn fíl-
harmóníunnar eru sammála um að
ástæða þess að samningar tókust
svo fljótt og vel sé sú ákvörðun að
sleppa öllum smærri deilumálum
og einbeita sér að aðalmálunum;
laununum og heilsugæslu. Ekki
var hróflað við gildandi samkomu-
lagi um vinnutíma, ferðalög og æf-
ingar.
Drengurinn er alltaf einn
KVIKMYNPIR
Regnboginn og
Sam bíóin
ALEINN HEIMA 3
„HOME ALONE 3“ ★★%
Leikstjóri: Raja Gosnell. Handrit:
John Hughes. Kvikmyndatöku-
stjóri: Julio Mestres. Tónlist: Nick
Glennie-Sniith. Aðalhlutverk: Alex
D. Linz, Haviland Morris, Olek
Krupa, Rya Kihlstedt, David
Thornton og Lenny Von Dohlen.
20th Century Fox. 1997.
ALEINN heima 1 og 2, gaman-
myndirnar um strákinn sem aleinn
fæst við óþjóðalýð heima hjá sér með
hinum spaugilegasta hætti, hafa not-
ið gríðarlegra vinsælda og því hefur
þótt ástæðulaust að hætta fram-
leiðslu þeirra. Mynd númer þrjú er
jólamynd i Bandaríkjunum og á ís-
landi en í þessari þriðju mynd serí-
unnar hefur nýr strákur, Alex D.
Linz, tekið við því hlutverki að sitja
aleinn heima og ferst honum það
ágætlega úr hendi að gera óþokkun-
um erfítt um vik.
Sem fyrr er búinn til minniháttar
söguþráður fyrir myndina til þess að
hengja á „slap-stick“ brandarana eða
hina sjónrænu brandara sem eiga
rætm' í þöglu myndunum en eru
kenndir helst við teiknimyndirnar
um Tomma og Jenna í seinni tíð.
Þjófstolinn tölvukubbur kemst í
hendur hins unga Alex með nýjum
fjarstýrðum leikfangabíl og þess er
ekki langt að bíða að þeir sem rændu
kubbnum komast að því hvar hann
er niðurkominn. Þeir herja á Alex,
sem skilinn er eftir einn heima eins
og venjulega, en hann hefur lagt fyi'-
ir þá gildrur nokki'ai' og allar slæm-
ar.
Þriðja myndin er algjör endur-
tekning hinna tveggja en það er eins
og maður fái seint leið á hrakfalla-
bröndurunum ekki frekai' en á
Tomma og Jenna. Teiknimyndaof-
beldið framkallar alltaf hlátur og
höfundar myndai'innar með John
Hughes í farai’broddi hafa verið iðnir
við að fínna sniðugar og sársauka-
fullai' gildrur fyrir óþokkana. Allt er
þetta sárasaklaust grín, enginn virð-
ist meiðast af neinu viti þrátt fyrir
ógurlegar hamfarir, og allt fer vel að
lokum eins og endranær.
Alex D. Linz stendur sig prýðisvel
í hlutverki hins uppfinningasama
drengs sem alltaf er einn og
skemmtigildi myndarinnar er ótví-
rætt. Hins vegar er spurning hversu
lengi hægt er að halda því úti að
segja sömu brandarana í mynd eftir
mynd.
flugeldamarkaður
hjálparsveita skáta
á Malarhöfða

íwftSÍÍíSj^H
Mt»*arhöföa ,nu
Slrl'íS**"' i'!
S*lí,^W"90
Solbeiniuai
Við Nóatún
" húsinu
Bílabúð Benna
•■andsbjargarhúsié
Vié hlið Vesturöjf
l"»9ave9i |78”
^íduniáfa 28
Snt,0b?ði""i
Sitorrabrauf
LANDSBJORG
Landssamband björgunarsveita
luaaginn
10-22
10-16
mar:
Arnaldur Indriðason