Morgunblaðið - 06.01.1998, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
’.W.
6 PRIÐJUDAGUR 6. JANÚAR 1998
FRÉTTIR
FREYR Jónsson og Jón Svanþórsson við Wasa-bækistöðina
Jeppamenn á Suðurskautslandi
Sigruðust á saltsnjó
og rifsköflum
JEPPAMENNIRNIR íslensku
eru nú komnir upp á hásléttu
Suðurskautslandsins. Á nýárs-
dag komu þeir í Svea-bækistöð-
ina, en hún er um 400 km inni í
landi. Þeir voru 6 klukkustund-
ir að aka frá Wasa, en leiðin er
192 km löng. Oft var stoppað á
leiðinni og þurfti m.a. að taka
íssjárloftnet af öðrum bflnum
vegna þess að festing brotnaði.
Færið var misjafnt, að sögn tví-
menninganna. Stundum brotn-
aði efsta snjólagið, en undir því
var saltsnjór og ekkert grip.
Síðustu 100 km voru miklar
snjóöldur og er þeim kennt um
brotna loftnetsfestingu og einn
brotinn fjaðragorm.
Svea-stöðin er gerð úr tveim-
ur trefjaglers gámum sem fest-
ir eru saman uppi á Iitlum
klettj sem stendur upp úr ísn-
um. I stöðinni eru rúm fyrir
fjóra. Þar voru fyrir þrír
Hollendingar sem vinna við
veður- og loftslagsrannsóknir
og tveir Þjóðverjar sem búa í
tjöldum. Flogið var með vís-
indamennina í stöðina á þyrlu
ísbijótsins sem flutti leiðang-
ursmenn. Jeppamennirnir gista
í bflunum.
I Svea tók Freyr þátt í að
laga bilaðan ísbor og dyttuðu
þeir félagar að tækjum og bún-
aði áður en lagt var upp á há-
sléttuna síðastliðinn sunnudag.
Upp Kiberg-dal
Leiðin lá um Kiberg-dal sem
er skarð milli tveggja fjall-
garða, Sivorg- og Tottan-fjalla.
Dalurinn er um 30 km langur
og á kafla 5 km brekka og tölu-
vert brött. Við að aka upp dal-
inn er farið úr 1.300 metra hæð
í 2.000 metra yfir sjávarmáli.
„Okkur gekk ferðin vel upp
brekkurnar þrátt fyrir kerru,“
skrifa þeir félagar. „Yfirleitt
keyrðum við á 40 km hraða en
örlítið hægar á sastruki-kafla
(rifskafla) sem var á miðri leið.
Efsta brekkan var erfiðust og
þurfti bfllinn með kerruna að
fara í milligírinn í smástund.
Uppi biðum við svo marga tíma
eftir snjóbflunum. Kiberg-dal-
urinn er geysilega fallegur og
uppi er rennislétt mjöll, bflarnir
sökkva 5 cm. Hér er paradis
jeppakalla og við geysilega
ánægðir að vera búnir að hafa
það hingað upp á íslenskum
jeppum.“
Útlendingar
komast ekki á
íslensk frímerki
Konrad Rasmus
Maurer Kristian Rask
STEFNAN í íslenskri
fn'merkjaútgáfu hefur
frá lýðveldisstofnun
verið sú að láta ein-
göngu Islendinga
prýða frímerki þegar
um fólk er að ræða. Á
þeim forsendum hefur
frímerkj útgáfunefnd
Pósts og síma hafnað
öllum beiðnum, nema
einni, um að hafa mynd
af útlendingi á íslensku
fnmerki. Nú síðast var
þeirri beiðni hafnað að
minnast þýska prófess-
orsins Konrads
Maurers með því að
hafa mynd af honum á
íslensku frimerki, að því er kom
fram í samtali Morgunblaðsins við
Gylfa Gunnarssonar, forstöðumann
frímerkjadeildar Islandspósts, í gær.
Danski málfræðingurinn, Rasmus
Kristján Rask, er eini útlendingur-
inn sem hefúr prýtt íslenskt frímerki
frá því lýðveldið var stofnað. Það frí-
merki var gefíð út fyrir tíu árum og
tileinkað íslenskri málvernd.
Að sögn Gylfa hefur Pósti og síma
og nú væntanlega íslandspósti borist
aragrúi af beiðnum og ábendingum í
gegnum tíðina um frímerkjaútgáfu
til að minnast ýmissa einstaklinga,
bæði Islendinga sem og útlendinga.
AUar slíkar beiðnir hafa farið fyrir
frímerkjútgáfunefnd, að sögn Gylfa,
og hún hefur haft þá óskráða reglu í
heiðri að minnast einungis íslend-
inga með áðumefndri undantekn-
ingu þó.
Inntur eftir ástæðunni kveðst
Gylfi reikna með því að í upphafi eða
eftir stofnun lýðveldisins hafi sú
stefna verið tekin að kynna Islend-
inga á íslenskum frímerkjum sem og
íslenska menningu, náttúru og sögu.
„Þetta var stefnan og henni hefur
verið haldið. Ef við byrjum á því að
falla frá henni væri erfitt að setja
mörkin," sagði hann ennfremur.
Gylfi tók þó fram að með því að
hafna útlendingum væri ekki verið
að taka afstöðu til einstakra manna
heldur væri einfaldlega verið að
fylgja eftir ákveðinni stefnu.
Þegar Gylfi var inntur eftir því
hvers vegna ákveðið hefði verið á
sínum tíma að hafa mynd af Rasmusi
Kristjáni Rask á íslensku frímerki
sagðist Gylfi telja að það hefði verið
vegna tengsla Rasks við íslenska
menningu. „Hann hafði þýðingu fyr-
ir íslenska málvemd sem enginn ef-
aðist um, þannig að hann var nokkuð
einstakur, geri ég ráð fyrir>“ sagði
Gylfi.
Ungir læknar hófu störf á sjúkrahúsunum í gær
Kostnaður við sam-
komulagið er óljós
Deilur um skólavist
fatlaðra drengja
Fá skóla-
vist í
Borgar-
holtsskóla
FÖTLUÐU drengimir tveir
sem deilt var um skólavist
fyrir í haust hafa þegið skóla-
vist í Borgarholtsskóla til
vors og hefja nám um miðja
vikuna þegar kennsla hefst á
nýjan leik eftir jólaleyfí.
Kennslan verður á vegum
Borgarholtsskóla, en skólinn
fær sérstaka aðstoð frá full-
orðinsfræðslu fatlaðra tii að
sinna þessum hópi, sem er
orðinn stærri en ráð var fyrir
gert.
Óvíst með fyrirkomulagið
næsta vetur
Eygló Eyjóifsdóttir, skóla-
meistari í Borgarholtsskóla,
sagði í samtali við blaðamann
Morgunblaðsins að niður-
staðan hefði orðið sú að báðir
drengimir hefðu þegið skóla-
vist og yrði höfð samvinna við
fullorðinsfræðslu fatlaðra um
námið.
Kennslan myndi hefjast í
vikunni og þetta fyrirkomu-
lag gilti til vors. Hins vegar
væri ekki hægt að segja til
um hvernig fyrirkomulagið
yrði næsta vetur þar sem ým-
is atriði varðandi skólavist
þroskaheftra nemenda al-
mennt á Reykjavíkursvæðinu
væm ófrágengin.
JÓHANNES Gunnarsson, lækn-
ingaforstjóri á Sjúkrahúsi Reykja-
víkur, segir óljóst hver kostnaður
sjúkrahúsanna verður af sam-
komulaginu við unga lækna sem
tókst um helgina. Nær allir ungir
læknar komu aftur til starfa í gær
og er starfsemi sjúkrahúsanna nú
komin í fullan gang á ný.
Samkomulagið kveður á um að
ungir læknar fái greiðslur fyrir
námsdaga, en gert er ráð fyrir að
læknar noti þá til að lesa vísinda-
greinar og sinna endurmenntun.
Námsdagarnir taka mið af vakta-
byrði. Þeir sem er undir mestu
vinnuálagi fá flesta námsdaga.
Hinn aðalþátturinn í samkomulag-
inu gerir ráð fyrir að greitt verði
fyrir frágang á vöktum.
Brynhildur Eyjólfsdóttir, for-
maður Félags ungra lækna, sagði
að ungir læknar væm á löngum
vöktum og oft safnaðist upp mikið
af pappímm sem læknar ættu eftir
að ganga frá eftir að vakt lyki.
Þetta væra t.d. sjúkraskrár,
læknabréf o.fl. Hingað til hefði
ekki verið greitt fyrir þessa vinnu.
Breytingar
á vinnutíma erfiðar
Jóhannes sagði að mjög erfitt
væri að meta kostnað sjúkrahús-
anna við þetta samkomulag.
Reynslan sýndi að menn ættu
erfitt með að meta afleiðingar
breytinga sem tengjast vinnutíma.
Hann sagðist þó telja ólíklegt að
kostnaður við þessar breytingar
yrði meiri en 40 milljónir á ári. Það
sem gæti hleypt kostnaðinum upp
væri skortur á læknum. Ef tækist
að manna allar stöður og vinnuálag
á læknum yrði hóflegt þyrfti kostn-
aður við þetta ekki að verða svo
mikill.
I bókun með kjarasamningi sem
ríkið og læknar gerðu í byrjun des-
ember segir að setja skuli á fót
nefnd sem fyrir 1. september nk.
skuli koma fram með tillögur um
hvemig sé hægt að aðlaga vinnu-
tíma lækna vinnutímatilskipun
ESB. Jóhannes sagði að segja
mætti að ungir læknar hefðu ekki
sætt sig við þessa lausn og knúið á
um að einhverjar breytingar yrðu
gerðar strax. Stjórnendui' sjúkra-
húsanna hefðu unnið að þessu
verkefni um jólahátíðina við erfið
skilyrði. Tekið hefði verið á hluta
af þessu vinnutímamáli í samkomu-
laginu við unga lækna.
Jóhannes sagði að mjög erfitt
væri að samræma vinnutímatil-
skipun ESB vinnufyrirkomulagi á
sjúkrahúsum. Hann sagði að
sjúkrahús í nágrannalöndum okkar
stæðu frammi fyrir sama vanda og
hann sagðist efast um að þau
kæmu til með að fara eftir henni að
öllu leyti. Enn væri ekki fullljóst
hvemig þessi mál yrðu leyst hér á
landi gagnvart læknum og menn
gerðu sér ekki grein fyrir hversu
dýrt það yrði fyrir ríkissjóð að
leysa þau.
Áfrain læknaskortur
á slysadeild
Brynhildur er ein þeirra ungu
lækna sem komu til starfa á slysa-
deild Sjúkrahúss Reykjavíkur í
gær. Hún sagði að þó að ungir
læknar hefðu hafið störf væri vandi
slysadeildar ekki leystur eins og
menn hefðu raunar bent á fyrir jól.
Nú væra 5 ungir læknar við störf á
slysadeild, en aðeins 3 hefðu ráðið
sig til áframhaldandi starfa frá og
með næstu mánaðamótum. Venju-
lega væru 7-8 ungir læknar við
störf á deildinni. Á móti hefðu tveir
sérfræðingar verið ráðnir til starfa
á deildina. Brynhildur sagði að yf-
irlæknir á slysadeild væri að vinna
að nýju vaktakerfi fyrir deildina.
Jóhannes sagði að langvarandi
erfiðleikar hefðu verið við mönnun
á slysadeild og það tæki tíma að
bæta þar úr. Ákveðið hefði verið að
ráða fleiri sérfræðinga til starfa, en
það tæki tíma að fá fólk til starfa,
sem sumt væri erlendis.
Jóhannes sagði að vegna fjar-
vem ungra lækna og einnig vegna
jólahátíðarinnar hefði mörgum
verkefnum verið skotið á frest á
spítölunum. Þetta hefði haft áhrif á
biðlista, en reynt yrði að sinna
verkefnum eins hratt og kostur
væri nú þegar starfsemi spítalanna
væri komin á fullan skrið á ný.
Nýr prestur
í Hallgrímssókn
Séra Jon
Dalbú hlaut
meirihluta
atkvæða
SÉRA Jón Dalbú Hróbjartsson,
sóknarprestur í Laugarnessókn,
hlaut meirihluta atkvæða sóknar-
nefndar Hallgríms-
sóknar þegar hún
kaus prest í annað
prestsembætti
sóknarinnar á
sunnudag. Fjórir
aðrir sóttu um
stöðuna. Sóknar-
prestur Hallgríms-
sóknar er séra Sig-
urður Pálsson.
Samkvæmt nýjum lögum sem
tóku gildi um síðustu áramót veitir
biskup embættið að höfðu samráði
við sóknarprest og með samþykki
sóknarnefndar. Jóhannes Pálmason,
formaður sóknarnefndar, sagði sókn-
arnefndina hafa rætt við alla um-
sækjendur á sunnudag og í fram-
haldi af því hefði séra Guðmundur
Þorsteinsson, prófastur í Reykjavík-
urprófastsdæmi eystra, boðað til
kjörfundar. Hefði séra Jón hlotið
meirihluta atkvæða fullskipaðrar
sóknarnefndar. Séra Jón Dalbú Hi'ó-
bjartsson er prófastur í Re/kjavík-
urprófastsdæmi vestra og hefur
þjónað Laugamessókn mörg undan-
farin ár að undanskildum þeim ámm
er hann þjónaði/ söfnuðum íslend-
inga í Suður-Svíþjóð og Noregi.
Aðrir sem sóttu um stöðuna vora
séra Guðný Hallgrímsdóttir, séra
Kristján Björnsson, séra Yrsa Þórð-
ardóttir og séra Þórey Guðmunds-
dóttir. Það kemur í hlut hins nýja
biskups, séra Karls Sigurbjörnsson-
ar, að skipa í stöðuna við sóknar-
kirkjuna sem hann sjálfur þjónaði.
I
i
i
i
i
i
í,
i
s
i
i
i
i
i
i
i
i
f
(
i
I
I
I
f
I
i
I
I