Morgunblaðið - 10.02.1998, Page 6

6 ÞRÍDJUDAGUR lö'. FEÉátJAR 1998
MÖRGUNB LAÐIÐ
FRETTIR
Halldór Ásgrímsson segir að ríkisstjórnin hafí ekki átt marga kosti
Lagasetning felur ekki
í sér endanlega lausn
Sjávarútvegsráðherra segir það
vonbrigði að sj'ómannadeilan skuli
ekki vera leyst með samningum
HALLDOR Asgrímsson utanríkis-
ráðhen-a og Þorsteinn Pálsson
sjávarútvegsráðherra segja að það
séu mikil vonbrigði að útvegs-
mönnum og sjómönnum skuli ekki
takast að leysa ágreining sín í milli
með samningum. Halldór segir að í
reynd sé lagasetning ekki annað
en frestun á vandanum. Eina var-
anlega lausnin sé samningur milli
deiluaðila.
„Ég hef litið svo á að sjómenn
og útvegsmenn ættu að leysa
þessa deilu sjálfir. Ég hef haft trú
á að þeir gætu það, en eftir að upp
úr slitnaði á sunnudag og ríkis-
sáttasemjari gerði okkur grein
fyrir því hver staða málsins væri
og eftir viðtöl við fulltrúa samn-
ingsaðila í morgun, sem lýstu al-
veg sama mati á stöðunni, mátti
vera alveg ljóst að ríkisstjómin
yrði að grípa inn í deiluna,“ sagði
Þorsteinn.
Tveggja
þrepa lausn
Þorsteinn sagði að alla tíð hefði
veríð ljóst að ekki yrði hægt að
leysa þessa deilu án lagasetningar.
Hann hefði hins vegar vonast eftir
að deiluaðilar kæmu sér saman um
breytingar á lagaumhverfi sjávar-
útvegsins. Þeim hefði þvi miður
ekki tekst að finna sameiginlega
lausn og þess vegna yrði ríkis-
stjómin að standa að lagabreyt-
ingu á grundvelli nefndarstarfs.
„Frumvarpið felur í sér tveggja
þrepa lausn. Annars vegar er verið
að framlengja samninga með frið-
arskyldu til 30. júní. Hins vegar
mun ríkisstjómin innan mánaðar,
á grundvelli nefiidartillögu, flytja
lagafmmvarp á því sviði sem aðil-
ar hafa verið að deila um. Það er
eðlilegt að sjómenn og útvegs-
menn taki afstöðu til málsins þeg-
ar þær breytingar hafa átt sér
stað. Sjómenn hafa fullt frelsi eftir
30. júní, til þess að notfæra sér al-
menn ákvæði laga um stéttarfélög
og vinnudeilur til að knýja á um ný
verkfóll ef þeir eru ósáttir við stöð-
una.“
Vinna samningamanna skil-
aði ekki árangri
Þorsteinn sagði að nefndin yrði
skipuð embættismönnum, en
deiluaðilar myndu ekki eiga full-
trúa í henni.
„Það em mikil vonbrigði að það
skuli þurfa að koma til lagasetn-
ingar. Það má segja að það sé ekki
nein endanleg lausn sem felst í því.
Það mun alltaf koma að því að
deiluaðilar verða að setja niður
sinn ágreining. Hins vegar er okk-
ur ljóst eftir viðræður við deiluað-
ila í morgun og þær upplýsingar
sem við fengum frá ríkissáttasemj-
ara, að það hafa orðið viðræðuslit
og það em engar líkur á því að það
verði boðaður fundur á næstunni.
Það var því ekki annar kostur í
stöðunni,“ sagði Halldór.
Samkomulag verður að nást
óháð lagasetningu
Halldór sagði að þau atriði sem
ágreiningur væri um í þessari
deilu snertu breytingar á lögum.
Nú hefði verið tekin ákvörðun um
að gera breytingar á lögum áður
en útvegsmenn og sjómenn hefðu
náð saman. Á þessari stundu væri
ekkert hægt að segja um hver við-
brögð sjómanna yrðu þegar búið
væri að gera efnislegar breytingar
á lögunum, en það væri ljóst að út-
vegsmenn yrðu að ná samkomu-
lagi við sjómenn um kjaramál óháð
þessari lagasetningu.
Aðspurður viðurkenndi Halldór
að það hefði verið hægt að fresta
verkfalli í stað þess að aflýsa því
eins og frumvarpið gerir ráð fyrir.
„Alþingi þarf að taka á málinu og á
Áiþingi að spyrja deiluaðila áður
en slíkt irumvarp er afgreitt, er
þetta nóg eða er hitt nóg? Það er
ekki eðlilegt að Aiþingi starfi undir
alltof miklum utanaðkomandi
þrýstingi. Við verðum að tryggja
sem best sjálfstæði þingsins á
þessu sviði.“
Halldór sagði að þrátt fyrir
þessa niðurstöðu gætu hvorki út-
gerðarmenn né sjómenn treyst því
í framtíðinni að kjaradeilur þeirra
yrðu leystar með lögum. Samn-
ingamenn þeirra yrðu hins vegar
að leggja sig fram um að leysa
deilur.
Þessi deila hefði staðið í 13 mán-
uði og nú kæmi í ljós að menn
væru enn á byrjunarreit. Ríkis-
stjómin gæti ekki látið eins og
þessi deila kæmi henni ekki við.
Þegar Halldór var spurður
hvort samningamenn deiluaðila
hefðu staðið sig illa svaraði hann:
„Þeir hafa a.m.k. ekki skilað nein-
um árangri hverju svo sem því er
um að kenna.“
Morgunblaðið/Golli
ÞAÐ voru margir sem vildu tala við sjávarútvegsráðherrann í gær
þegar ríkisstjórnin var að taka ávörðun um lagasetningu.
Formaður fískvinnslustöðva
Fátt annað
kom til greina
FORMAÐUR Samtaka fisk-
vinnslustöðva teiur að ríkis-
stjórnin hafi orðið að leggja fram
frumvarp um frestun verkfalls
sjómanna, miðað við þá slæmu
stöðu sem málið hafí verið kom-
ið í „Auðvitað eru það vonbrigði
að ekki skuli hafa náðst lending
um helgina. Eins og staðan er (
dag sýnist fátt annað en laga-
setning koma til greina,“ segir
Arnar Sigurmundsson, formað-
ur Samtaka fiskvinnslustöðva.
Segir hann það ókost að ekki sé
hægt að ljúka ákveðnum atrið-
um með lögum en í núverandi
stöðu, við upphaf loðnuvertíðar,
væri ekki um aðrar leiðir að
ræða. „Ég er þokkalega sáttur,
miðað við þær aðstæður sem við
búum við,“ segir hann.
Hráefni er búið eða á þrotum
hjá mörgum fiskvinnslufyrir-
fiekjum en önnur hafa nægilegan
fisk til að vinna áfram. Telur
Arnar að vinnsla stöðvist í vik-
unni eða hafi þegar stöðvast hjá
allmörgum fyrirtækjum. Miðað
við að verkfalli verði frestað á
miðvikudag fer nýtt hráefni í
fyrsta lagi að berast í vikulok og
togarar munu ekki landa fyrr en
í næstu viku, að sögn Arnars.
„Meginatriðið er að þegar loðnan
finnst og hægt verður að hefja
frystingu, verður það mikil
vítamínsprauta. Vonandi gerist
það sem fyrst.“
Forseti Alþýðusambandsins
Lagasetning óverjandi
„ÉG tel lagasetningu óveijandi,"
segir Grétar Þorsteinsson, forseti
Alþýðusambands Islands, þegar
leitað er hans viðbragða við frum-
varpi rfldssljórnarinnar um frest-
un sjómannaverkfalls.
„Það er búið að gera tvær til-
raunir í grimmum átökum til að
leysa þessa deilu. Ég tel að menn
séu að víkja sér undan því að leysa
hana með þessari lagasetningu,"
segir Grétar.
SamkomulagTölvu-
nefndar og íslenskrar
erfðagreiningar
Nýir
skil-
málar
settir
TÖLVUNEFND samþykkti á
fundi sínum í gær nýjar starfsregl-
ur eða skilmála fyrir Islenska
erfðagreiningu vegna rannsókna
og meðferðar á persónuupplýsing-
um. Þorgeir Örlygsson, formaður
Tölvunefndar, tjáði Morgunblað-
inu í gær að gengið hefði verið frá
nýju ferli um starfsaðferðir, menn
hefðu eytt ágreiningi og náð sögu-
legri sátt.
í samþykkt Tölvunefndar sem
send verður íslenskri erfðagrein-
ingu í dag er vísað til eftirlitsferð-
ar nefndarinnar til fyrirtækisins í
lok nóvember síðastliðinn, þeirra
bréfa sem fyrirtækinu voru send í
framhaldinu og viðræðna þeirra
um riýtt vinnuferli við erfðarann-
sóknii'. Tekið er fram að reglumar
eigi einvörðungu við um rannsókn-
ir sem unnar eru í samstarfi við
lækna sem ekki era starfsmenn Is-
lenskrar erfðagreiningar hf. og að
óheimilt sé að samtengja gögn úr
einstökum rannsóknum, nema fyr-
ir því liggi sérstök heimild Tölvu-
nefndar enda lítur nefndin svo á,
að slíkt sé í eðli sínu ný rannsókn.
Tryggja nafnleynd
Markmið vinnuferilsins er fyrst
og fremst að tryggja nafnleynd
þátttakenda í þeim rannsóknum
sem fram fara hjá íslenskri erfða-
greiningu hf. Það er meðal annars
haft að leiðarljósi að rannsókna-
gagna í vörslu samstarfslækna ÍE
sé gætt sem sjúkragagna í sam-
ræmi við læknalög og reglugerð
um sjúkraskrár. Að rannsókna-
gögn hjá Islenskri erfðagreiningu
séu án persónueinkenna og að
tenging milli persónugreindra
gagna hjá samstarfslæknum og
ópersónugreindra gagna hjá IÉ
geti ekki átt sér stað nema með
notkun dulmálslykils. Það er
einnig haft að leiðarljósi að notkun
dulmálslykils fari ekki fram nema
undir eftirliti tilsjónarmanna
Tölvunefndar og í samræmi við
skilmála sem vinnuferlið lýsir og
að dulmálslykils sé tryggilega
gætt.
Tilsjónarmenn Tölvunefndar
búi til dulmálslykil
Ætlast er til að tilsjónarmenn
Tölvunefndar búi til einn dulmáls-
lykil sem notaður verður í öllum
erfðarannsóknum sem fram fara á
rannsóknastofu íslenskrar erfða-
greiningar. Dulmálslykillinn setur
persónunúmer i stað kennitölu,
þ.e. kóðar. Tilsjónarmenn Tölvu-
nefndar kóða ættfræðigranninn
(Islendingabók) með dulmálslykl-
inum og með sama hætti sjúk-
lingalisti viðkomandi samstarfs-
læknis. íslensk erfðagreining sam-
tengir síðan kóðaða sjúklingalist-
ann við kóðaða ættfræðigranninn
og verður þannig til listi án nafna
yfir þátttekendur í rannsókninni.
Fram kemur í niðurstöðu Tölvu-
nefndar að hún mun á næstunni, í
samræmi við nýja vinnuferlið, gefa
út nýjar heimildir vegna þeirra
rannsókna sem hún hefur þegar
veitt leyfi til og afgreiða umsóknir
sem henni hafa borist vegna ann-
arra rannsókna.