Morgunblaðið - 10.02.1998, Page 22
22 ÞRIÐJUDAGUR 10. FEBRÚAR 1998
MORGUNBLAÐIÐ
VIÐSKIPTI
Verslunarráð gagnrýnir mikil opinber umsvif í atvinnulífínu
Ríkið í víðtækri sam-
keppni við einknaðihi
ÁÆTLAÐ er að velta opinberra og
hálfopinberra fyrirtælga sé um 30%
af heildarveltu atvinnufyrirtækja í
landinu og eru þá hlutafélög í eigu
ríkisins ekki meðtalin. Aðilar sem
starfa á samkeppnismarkaði finna
mjög fyrir nærveru hins opinbera
og telja að til þess megi rekja marg-
ar af þeim samkeppnishömlum sem
við lýði eru, að því er fram kemur í
nýrri skýrslu Verslunarráðs um
samkeppni sem lögð verður fyrir
viðskiptaþing ráðsins í næstu viku.
Þar er bent á að hið opinbera, ríki
og sveitarfélög stundi viðamikla
samkeppni við einkaaðila í fjölda til-
vika. Nefnd eru ýmis dæmi eins og
fjármálaþjónusta, innflutningur og
heildsala áfengis, ráðgjafar- og sér-
fræðiþjónusta ýmiskonar, kvik-
myndahús, verslunarrekstur,
þvottahús og hreinsun, mötuneyti,
ræstingar, öiyggisgæsla, verkstæð-
isþjónusta, fískeldi, garðyrkja og
sorphreinsun. „Jafnframt því að
vera í beinni samkeppni við einka-
fyrirtæki stundar hið opinbera ým-
iss konar eigin framleiðslu og þjón-
ustu innan einstakra ríkisstofnana
sem jafnvel er seld á milli stofnana.
Starfsemi þessi er oftar en ekki í
beinni eða óbeinni samkeppni við
ýmiss konar starfsemi einkaaðila og
er starfsemi þeirra gert óhægt um
vik vegna mismunandi kostnaðar-
myndunar," segir í skýrslunni.
Lagt er til að hið opinbera losi sig
úr atvinnurekstri með því að færa
starfsemi yfír til einkaaðila, hvort
heldur sem er í formi sölu eða út-
boða. Þá verði metinn raunveruleg-
ur kostnaður við eigin íramleiðslu
og þjónustu hins opinbera sem sé í
samkeppni við einkaaðila. Sala
slíkrar þjónustu á milli stofnana
verði samkvæmt sýnilegri gjald-
skrá.
Hugarfar skiptir
verulegu máli
Hugarfar stjómvalda skiptir
verulegu máli fyrir að verkefni að
efla og auka samkeppni á Islandi, að
því er segir í skýrslunni. Stjórnvöld
þurfi sífellt að vera vakandi fyjir
því að minnka umsvif hins opinbera.
Þá telja skýrsluhöfundar miklu
skipta að stjómvöld innleiði fljótt og
vel frelsi og samkeppni skv. alþjóð-
legum samningum, en dragi það
ekki fram á síðasta dag. Jafnframt
myndi það segja mikið um hugarfar
stjómvalda í þessu efni ef þau leit-
uðust við að opna sem mest fyrir
frelsi og samkeppni, en létu sér ekki
nægja lágmarksákvæði alþjóðlegra
samninga.
I skýrslunni er jafnframt fjallað
um margvísleg önnur málefni ríkis-
ins, t.d. skattareglur, innkaup hins
opinbera, eftirlitsstarfsemi og sam-
keppnisyfirvöld.
Viðskipta-
þing 1998
VIÐSKIPTAÞING Verslunar-
ráðs Islands verður haldið á
morgun í þingsölum Hótels
Loftleiða kl. 14. Yfirskrift
þingsins að þessu sinni er Is-
lenskt atvinnulíf 1998: Sam-
keppni eða samkeppnisleysi?
Þar munu forsvarsmenn í ís-
lensku viðskiptalífi ræða um
stöðu samkeppnismála hér á
landi frá ýmsum sjónarhomum.
Auk þeirra mun Sven Norberg,
forstöðumaður samkeppnis-
deildar F hjá framkvæmda-
stjórn ESB og fyrrverandi
dómari við EFTA dómstólinn,
fjalla um framtíðarþróun á sviði
samkeppnisréttar.
Á þinginu verður jafnframt
lögð fram skýrsla Verslunar-
ráðs um samkeppni í íslensku
atvinnulífi þar sem fjallað er á
yfirgripsmikinn hátt um stöðu
samkeppninnar á ýmsum svið-
um viðskiptalífsins.
Jafnframt fer fram aðalfund-
ur Verslunarráðs.
Nýir starfs-
menn hjá
Norðuráli
• Ásmundur Jónsson vélfræðing-
ur hefur verið ráðinn viðhaldsstjóri
hjá Norðuráli
hf. Ásmundur
brautskráðist
sem vélfræðing-
ur frá Vélskóla
fslands 1984.
Ásmundur
starfaði áður hjá
Ogurvík „sem
vélstjóri á Ögra
og Vigra og við
viðhald á skip-
um. Frá árinu 1985 til 1988 starfaði
hann hjá Gjörva hf. og lauk sveins-
prófi í vélvirkjun árið 1988. Á árun-
um 1988 til 1989 vann hann á rann-
sóknaskipinu ET. Ásmundur hóf
störf hjá Norðuráli 1. september
1997.
• Jóhann Ólafur Hauksson hefur
verið ráðinn yfirmaður Hagdeildar
hjá Norðuráli
hf. Jóhann lauk
stúdentsprófi
frá Verslunar-
skóla íslands
1977 og prófi í
rekstrar- og við-
skiptagreinum
frá Endur-
menntunar-
stofnun HÍ,
1996. Jóhann
starfaði áður sem aðalbókari hjá
Flugfélagi íslands. Þar áður starf-
aði hann sem bókari/aðalbókari hjá
IBM á Íslandi/Nýherja á árunum
1985-1997 og sem bókari hjá Einari
Guðfinnssyni hf. 1979-1984. Jóhann
hóf störf hjá Norðurláli hf. 1. janú-
ar sl. Hann er kvæntur Sjöfn Ey-
dísi Sigfúsdóttur og eiga þau 2
börn.
• Torfi Dan Sævarsson hefur ver-
ið ráðinn rafmagnsstjóri hjá Norð-
uráli hf. Torfi
lauk prófi í raf-
orkuverkfræði
(rafrnagnsverk-
fræði) 1987 frá
Southem Illino-
is University í
Carbondale, 111-
inois, ÚSA.
Torfi starfaði
áður sem að-
stoðarmaður
rafmagnsstjóra ISAL. Þar áður
starfaði Torfi sem tæknilegur
stjóraandi faggiltrar skoðunar-
stofu á rafmagnssviði. Torfi hóf
störf 1. janúar sl. Hann er kvæntur
Valgerði Hallgrímsdóttur, uppeld-
is- og menntunarfræðingi og eiga
þau 2 böra.
Kuggur
og SKYRR
snúa bök-
um saman
SKÝRR hf. hefur keypt meiri-
hluta í hugbúnaðarfyrirtækinu
Kuggi ehf. ehf. Eins og greint
var frá í Morgunblaðinu sl.
fimmtudag eru kaupin liður í
þeirri stefnu fyrirtækisins að
fjárfesta í öðrum fyrirtækjum á
sviði upplýsingatækni og heíja
samstarf við þau. Meðfylgjandi
mynd var tekin þegar kaup-
samningurinn og samstarfs-
samningur milli fyrirtækjanna
voru undirritaðir sl. föstudag.
Hreinn Jakobsson, forstjóri
SKÝRR, og Valgarður Guðjóns-
son, framkvæmdastjóri Kuggs,
handsala samningana en að baki
þeim standa f.v. Aðalsteinn Þór-
arinsson og Eiríkur Sæmunds-
son, kerfísfræðingar hjá Kuggi,
og Pálmi Hinriksson, fram-
kvæmdastjóri hugbúnaðardeild-
ar SKÝRR, og Sigurjón Péturs-
GJALDEYRISFORÐI Seðlabank-
ans rýrnaði um rúmar 200 milljónir
króna í janúar og nam í lok mánaðar-
ins 27,6 milljörðum. Erlendar
skammtímaskuldir Seðlabankans
eru óverulegar og breyttust lítið í
mánuðinum að því er kemur fram í
frétt frá bankanum.
Á gjaldeyrismarkaði námu nettó
gjaldeyriskaup bankans í janúar
tæpum 1,4 milljörðum króna. Gengi
íslensku krónunnar, mælt með vísi-
tölu gengisskráningar, lækkaði í jan-
úar um 0,3%.
Heildareign Seðlabankans í mark-
aðsskráðum verðbréfum jókst í janú-
ar um rúma 3,5 milljarða króna og er
SAMTÖK iðnaðarins halda aðal-
fund sinn, Iðnþing, föstudaginn 20.
febrúar næstkomandi. Á þinginu
verður rætt um hlutfallslega fækk-
un starfsmanna í iðnaði og hvort
hún sé afleiðing efnahagsmistaka
eða eðlilegrar þróunar.
í frétt frá Samtökum iðnaðarins
kemur fram að aðalræðumaður
son, framkvæmdasljóri stjórnun-
ardeildar SKÝRR.
í samningnum felst að fyrir-
tækin munu efna til samstarfs á
sviði hugbúnaðargerðar og mun
þá miðað við markaðsverð. Eign
bankans í spariskírteinum ríkissjóðs
lækkaði um tæpar 900 milljónir
króna en ríkisbréfaeignin stóð nán-
ast í stað.
Ríkisvíxlaeignin jókst um 4,4
milljarða króna og nam 7,2 milljörð-
um í mánaðarlok. Kröfur Seðlabank-
ans á innlánsstofnanir lækkuðu um
tæpa 2,8 milljarða króna í janúar en
nettókröfur bankans á ríkissjóð og
ríkisstofnanir hækkuðu um tæpar
800 milljónir króna og námu 7,3
milljörðum í lok janúar. Grunnfé
bankans lækkaði um 700 milljónir
króna í mánuðinum og nam 19 millj-
örðum í lok hans.
þingsins verði heimsþekktur hag-
fræðingur, Robert Erie Rowthom,
prófessor í hagfræði við Cambridge
háskóla í Englandi. Erindi Row-
thoms byggist á nákvæmri rann-
sókn á hlutfallslegri fækkun starfs-
manna í iðnaði hér á landi. Erindið
heitir „De-Industrialization: The
Case of Iceland.“
Kuggur taka að sér verkefni fyr-
ir SKÝRR. Samstarfíð nær
einnig til samstarfs á sviði sölu-
og markaðsmála og munu þau
þannig freista þess að nýta
Morgunblaðið/Ásdís
styrkleika hvort annars. Þá
verða leiðir til samstarfs á öðr-
um sviðum kannaðar að sögn
Hreins Jakobssonar, forsljóra
SKÝRR.
Lagasetning á sjómannaverkfall
hefur áhrif á verðbréfamarkaði
Hlutabréf SR-
Mjöls hækka
um nær 6%
GENGI hlutabréfa í SR-Mjöli
hækkaði um tæplega 6% í við-
skiptum á Verðbréfaþingi ís-
lands í gær, eftir að ljóst varð
að ríkisstjórnin hygðist setja
lög á lög á verkfall sjómanna.
Lokagengi bréfanna var 6,55 og
hafði þá hækkað um 35 punkta
frá síðasta viðskiptadegi.
Hlutabréfaviðskipti voru hins
vegar áfram með minna móti.
Alls námu þau tæpum 18 millj-
ónum króna að markaðsvirði og
hækkaði hlutabréfavísitala
þingsins um 0,26%. Er þetta
annar viðskiptadagurinn í röð
sem vísitalan hækkar eftir nær
samfellda lækkun frá áramót-
um.
Mest urðu viðskipti í gær
með hlutabréf í Síldarvinnsl-
unni, alls 9,5 milljónir króna að
markaðsvirði en gengi bréfanna
breyttist ekkert frá síðasta við-
skiptadegi.
Litlar verðbreytingar urðu
annars á hlutabréfum í gær ut-
an þess að hlutabréf í Þróunar-
félagi íslands hækkuðu um
2,6%.
Annars urðu mest viðskipti
með húsbréf á Verðbréfaþingi í
gær, eða fyrir tæpar 330 millj-
ónir króna. Heildarviðskipti
dagsins voru hins vegar í lægri
kantinum, eða alls 560 milljónir
króna. Nánast engar breyting-
ar urðu á ávöxtunarkröfu verð-
tryggðra né óverðtryggðra
bréfa í gær.
Jóhann Ólafur
Hauksson
Gjaldeyrisforðinn
27,6 milljarðar
Rætt um fækkun
starfa í iðnaði