Morgunblaðið - 10.02.1998, Qupperneq 29

Morgunblaðið - 10.02.1998, Qupperneq 29
MORGUNB LAÐIÐ LISTIR ÞRIÐJUDAGUR 10. FEBRÚAR 1998 29 Astir heilags syndara HEILAGIR syndarar nefnist nýtt leikrit eftir Guðrúnu Asmundsdóttur sem frumsýnt verður í Grafarvogskirkju í kvöld. Líkt og fyrra verk Guð- rúnar, Kaj Munk, sem framsýnt var í Hallgríms- kirkju fyrir 10 árum, fjall- ar Heilagir syndarar um líf virts prests. Séra Jar- din liggur banaleguna og gerir upp líf sitt. Þetta er áleitið verk sem fjallar um ástina í öllum sínum mjmdum. Umhverfi fok- heldrar og óvígðrar kirkj- unnar hæfír vel viðfangs- efni verksins en Guðrún játar að hún hefði aldrei ráðist í slíkt verk af eigin frumkvæði og þakkar ungu og kraftmiklu sam- starfsfólki sínu að af upp- færslunni skyldi verða. Hiti komst á kirkjuna rétt fyrir síðustu helgi; fram að því máttu leikarar klæðast kuldagöllum við æfingar. „Þetta hefur ver- ið hreint ævintýri!" segir Guðrún sem ásamt því að vera höfundur verksins fer með hlutverk móður hins heilaga syndara, séra Jardins. „Eg er agndofa yfir því að uppfærsla verksins skuli vera orðin að veruleika eftir allan þennan tíma en verkið byggi ég á sannri sögu sem sænsk vinkona mín sagði mér fyrir 9 árum.“ Þessi vinkona átti ungan prest að vin sem var mikill trúmaður og virtur predikari í Svíþjóð. Presturinn hafði ráðið sig til Sviss þar sem margir Svíar búa til þess að forðast skatta og skuldir en nokkrum árum síðar ákveður hann að snúa aftur heim. I kveðju- hófi sem söfnuðurinn hélt honum stóð hann upp og skýrði viðstödd- um frá því að hann væri að fara heim til þess að deyja. Hann væri samkynhneigður og hefði smitast af alnæmi eftir samband við ungan mann. „Þegar presturinn sneri aft- ur kom hann beint til þessarar vin- konu minnar alveg brotinn maður eftir að hafa afhjúpað sjálfan sig svo algerlega frammi fyrir söfnuði sínum. Hann sagðist ekki vita af hverju hann hefði játað þetta en vinkonan sagði við hann að hann skyldi sjá að hann hefði ekki misst einn einasta vin. Það gekk eftir og í dauðastríði þessa manns gerðist eitthvað heilagt. Hann dó hálfu ári seinna og þessi frásögn hafði svo mikil áhrif á mig fyrir níu árum að smám saman varð þetta leikrit til,“ segir Guðrún. „Sagan leiðir hugann að þessu sem við stöndum alltaf frammi Morgunblaðið/Kristinn HEILAGIR syndarar eftir Guðrúnu Ásmundsdóttur verður frumsýnt í Grafarvogs- kirkju í kvöld. Verkið lýsir dauðastríði ungs prests, séra Jardins, og stórum og smáum uppgjörum fólks sem kemur að dánarbeði hans. Með hlutverk séra Jar- dins fer Þröstur Leó Gunnarsson og móður hans leikur Guðrún Ásmundsdóttir. fyrir í lífinu, hvað er rétt og hvað er rangt?“ segir Guðrún. „Þessi maður hafði svo vel getað farið heim til Svíþjóðar og dáið í þeirri aðdáun sem hann hafði af öllum í kringum sig, verandi svo stórkost- legur prestur. Hann kaus hins vegar að gera hreint fyrir sínum dyrum. Og út frá því gerðist eitt- hvað heilagt. Það var eins og bylgja undarlegra afhjúpana færi af stað í Sviss og upp komst um ýmis fjármálasvik og misferli. Fólk streymdi að dánarbeði hans bæði frá Sviss og Svíþjóð, bara til að geta verið nálægt séra Jardin og skýrt honum frá sínum litlu vandamálum. Leikritið fjallar um þetta fólk í kringum hann. Stór og smá uppgjör fólks andspænis dauðanum." Fyrst og síðast er það ástin sem er viðfangsefni verksins. „Við erum svo hrædd við að allt deyi. Við erum hrædd um að ástin deyi, að vinátta fjari út. Það er lögmál að allt deyr einhvern tím- ann. Og út frá því að við leyfum hlutum að deyja þegar þeir vilja deyja, þá fæðist eitthvað nýtt og stórkostlegt. En það er meira en að segja það!“ bætir Guðrún við og hlær. Verkið gerist á þremur stöðum; í Sviss, á heimili móður séra Jardins og á sjúkrastofunni. Leikstjóri er Magnús Geir Þórðarson. Unga prestinn leikur Þröstur Leó Gunn- arsson og með önnur hlutverk fara Margrét Ákadóttir, Guðrún As- mundsdóttir, Karl Guðmundsson, Edda Þórai'insdóttir, Ólafur Guð- mundsson og Marta Nordal. Leik- mynd og búningar eru eftir Helgu Rún Pálsdóttur og lýsingu hannaði Þórður Oití Pétursson. „Eg er um- kringd ungu hæfileikafólki í þess- ari uppfærslu. Þeim fylgir mikill kraftur sem líklega er það eina sem dugar til að koma upp leikhúsi í fokheldri kirkju!" segir Guðrún. Rými kirkjunnar sjálfrar er um 400 fermetrar og lofthæð um 13 metrar. Framkvæmdir við leik- rýmið hafa verið miklar, smíðaðir hafa verið áhorfendapallar íyi’ir 170 manns, kirkjan hefur verið upphituð og festur upp fjöldinn all- ur af ljósum. En hvernig kom það til að ákveðið var að setja Heilaga syndara á svið í fokheldri kirkju? „Sonur minn, Ragnar Kjartans- son, kom með hugmyndina. Þetta leikrit er bæði heitt og kalt, og andstæðurnar mætast í hráu um- hverfinu auk þess sem hægt er að nota stóra glugga kirkjunnar í leik- myndinni. I fyrstu þótti okkur hug- myndin fjarstæðukennd en smám saman höfum við öll heillast af þessu rými.“ Astar- drykkurinn á Frétta- vefnum Á FRÉTTAVEF Morgunblaðsins á Netinu er nú að finna veglega umfjöllun um óperu Gaetanos Donizettis, Ástardrykkinn, sem frumsýnd var í Islensku óperunni síðastliðinn föstudag. Þar með má segja að menningarumfjöllun Morgunblaðsins á vefnum sé formlega hafin en stefnt er að því að fjalla um allar stærri sýn- ingar og meiriháttar menningar- viðburði með sambærilegum hætti í framtíðinni. Á vefnum kennir margra grasa. Þar er umfjöllun Morgun- biaðsins um sýninguna, þar með talin viðtöl við þijá af söngvur- unum, umsögn Jóns Ásgeirssonar um hana og „líbrettó" eða texti óperunnar í heild sinni, 23 síðna skjal sem fólk getur prentað út og tekið með sér á sýningu, sýn- ist því svo. Þá er bent á fjölmargar aðrar slóðir, þar sem fólk getur meðal annars aflað sér upplýsinga um höfundinn og Donizetti-stofnun- ina, litið í tónlistartimaritið Graniophone og hlýtt á forleikinn að Ástardrykknum. Að líkindum á sitthvað fleira eftir að safnast í sarpinn meðan á sýningum stendur en síðan verð- ur áfram á vefnum að þeim lokn- um. Slóð síðunnar er http://www. mbl.is/ astardrykkur. Bertolt Brecht 1898 -1998 í DAG 10. febrúar minnast leikhús- unnendur um allan heim þess að 100 ár eru liðin frá fæðingu eins þekktasta leikskálds aldarinnar, Bertolt Brechts. Brecht vai' jafn- framt mikilhæfur leik- stjóri og kenningasmiður og hafa kenningar hans um leikhús og leikstfl haft gríðarleg áhrif á vestrænt leikhús á þess- ari öld. Við Brecht er kennd hin epíska frá- sagnai'aðferð leikhúss- ins, og hefur kenning Aristótelesar um dramatíska byggingu leiki-ita gjarnan verið sett fram sem andstæðan við hugmyndir Brechts. Brecht var Þjóðverji, fæddur í Augsburg í Bæ- heimi 10. febrúar 1898. Að loknu stúdentsprófi hóf hann nám í læknisfræði og heim- speki við háskólann í Múnchen. Há- skólanámið stóð stutt enda stefndi hugurinn annað og fyrr en varði var hinn ungi Brecht kominn á kaf í stjórnmálaafskipti, ritstörf og leik- húsgagnrýni. Brecht var kommúnisti af lífi og sál og skoðanir hans komu fram í öllu sem hann sendi frá sér, ljóðum, ritgerðum og leikritum. Á Múnchenai'árunum vakti hann í fyrstu athygli fyrh' ljóð sín, sem birt- ust víða í dagblöðum og tímaritum, en fyrsta leikrit hans sem vakti veru- lega athygli var Baal árið 1920. Árið 1924 fluttist Brecht til Berlín- ar sem var á þeim tíma leikhús- og kvikmyndahöfuðborg vesturlanda; þai- voru expressionistarnir í leik- húsinu og kvikmyndunum, þai- vai' leikstjórinn heimsfrægi Max Rein- hard og þar var áróðursmeistarinn í leikhúsinu Erwin Piscator. Brecht hellti sér út í leikhúslífið, vann í fyrstu hjá Reinhardt en fór fljótlega að starfa sjálfstætt við leikhús, kvik- myndir og útvarp sem leikritahöf- undur, dramatúrg og leikstjóri. I verkum sínum og störfum lá Brecht ekki skoðunum sínum og var svarinn andstæðingur nazismans í ræðu og riti. Þegar Hitler var kjörinn kansl- ari Þýskalands árið 1933 flúði Brecht land ásamt eiginkonu sinni, leikkon- unni Helene Weigel. Útlegðin stóð í 15 ár, til ársins 1948. Frá Berlínarárunum liggur efth' Brecht mikið af leikþáttum og leik- ritum, þeirra þekktast er án efa Tú- skildingsóperan (1929) við tónlist eftir Kurt Weill. Þó er Túskild- ingsóperan engan veginn dæmigerð fyrir Brecht því megnið af verkum hans frá þessum tíma eru sósíalísk áróðursverk; kennslutæki til að upp- lýsa almenning um stéttabaráttu, fé- lagslegan ójöfnuð og kúgun auð- valdsins. Af öðrum verkum Brechts frá Berlínarárunum má nefna Maður er mað- ur{1927), Heilög Jó- hanna af sláturhúsunum (1932) og Móðirini1933.) í útlegðinni dvaldi Brecht lengst af í Dan- mörku(1933-39), síðan í Svíþjóð og Finn- landi(1939-41) en bjó í Bandaríkjunum 1941-47 og snéri þaðan til Aust- ur-Berlínar í ársbyrjun 1948. Á þessum fimmtán árum samdi Brecht þau leikrit sem hann er hvað þekktastur fyrir. Ævi Galileó (1938/39) Mutter Courage og börn hennai’ (1939), Puntila ogMatti (1940/41), Góða sálin frá Sechuan (1938/42) og Kákasíski krítarhring- urinn(1944/45). Segja má að flest af helstu verkum Brechts hafi verið þýdd og flutt í ís- lenskum leikhúsum og/eða í útvarpi þó enn hafi ekki verið lagt í sviðsetn- ingu á tveimur höfuðverkum Brechts, Kákasíska krítarhringnum og Ævi Galileós. Rétt er að geta þess að Ríkisútvarpið flytur Púntila og Matta í hádegisleikhúsinu á Rás 1, næstu tvær vikurnar. Eftir heimkomuna til Austur- Berlínar hófst Brecht handa við að koma kenningum sínum um leikhús í framkvæmd og sviðsetja sjálfur leik- rit sín samkvæmt eigin hugmyndum. Ásamt eiginkonu sinni stofnaði hann leikhópinn Berliner Ensamble. í kringum sig safnaði hann svo helstu samstarfsmönnum sínum úr þýsku leikhúsi frá fyrri árum, sumir snéru heim úr ái'alangri útlegð til að taka þátt í uppbyggingu nýja leikhússins með Brecht og Weigel. Sjálfur var Brecht aðalhöfundur og leikstjóri hópsins. Á örfáum árum varð Berliner Ensamble heimsfrægt. Menn komu alls staðar að til að sjá sýningar Brechts og samstarfsfólks hans og sannfærast um réttmæti hugmynda hans. í þau átta ár sem Brecht átti ólifuð blómstraði hann sem leikstjóri eigin verka en samdi ekki ný verk, utan nokkrai' leikgerð- ir á sígildum verkum þýskra og enskra höfunda. Bertolt Brecht lést úr hjartaáfalli þann 14. ágúst 1956, 58 ára að aldri. Bertolt Brecht. Tnimponm NÁMSKEIÐ fyrir þá sem vinna við eða hafa áhuga á að vinna við: Trimform professionai T-24 Á námskeiðinu verður m.a. farið yfir: •grunnatriði TEMS •alhliða þjálfun og endurhæfingu •meðhöndlun gigtarsjúklinga •vöðvabólgumeðferðir •þvagleka - grenningu •bakvandamál - íþróttaáverka •o.fl. Leiðbeinandi verður Britta G. Madsen. Námskeiðið verður haldið dagana 6.-8. mars. Trimform á íslandi Alþjóða Verslunarfélagið ehf Skipholt 5,105 Reykjavík - S: 511 4100
Qupperneq 1
Qupperneq 2
Qupperneq 3
Qupperneq 4
Qupperneq 5
Qupperneq 6
Qupperneq 7
Qupperneq 8
Qupperneq 9
Qupperneq 10
Qupperneq 11
Qupperneq 12
Qupperneq 13
Qupperneq 14
Qupperneq 15
Qupperneq 16
Qupperneq 17
Qupperneq 18
Qupperneq 19
Qupperneq 20
Qupperneq 21
Qupperneq 22
Qupperneq 23
Qupperneq 24
Qupperneq 25
Qupperneq 26
Qupperneq 27
Qupperneq 28
Qupperneq 29
Qupperneq 30
Qupperneq 31
Qupperneq 32
Qupperneq 33
Qupperneq 34
Qupperneq 35
Qupperneq 36
Qupperneq 37
Qupperneq 38
Qupperneq 39
Qupperneq 40
Qupperneq 41
Qupperneq 42
Qupperneq 43
Qupperneq 44
Qupperneq 45
Qupperneq 46
Qupperneq 47
Qupperneq 48
Qupperneq 49
Qupperneq 50
Qupperneq 51
Qupperneq 52
Qupperneq 53
Qupperneq 54
Qupperneq 55
Qupperneq 56
Qupperneq 57
Qupperneq 58
Qupperneq 59
Qupperneq 60
Qupperneq 61
Qupperneq 62
Qupperneq 63
Qupperneq 64

x

Morgunblaðið

Direct Links

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.