Morgunblaðið - 11.02.1998, Blaðsíða 15

MORGUNBLAÐIÐ
FRETTIR
MIÐVIKUDAGUR II. FEBRÚAR 1998 15
Sameining sveitarfélaga í Mýrasýslu
Mesta andstaðan í
nágreiini þéttbýlisins
Andstaða við sameiningu sveitarfélaga í
Mýrasýslu virðist vera mest í Borgarhreppi
sem umlykur Borgarnes út að sjó. Fólkið
þar býr í sveitinni en sækir gjarnan vinnu
og alla þjónustu í þéttbýlið. Helgi Bjarna-
son skoðaði hugmyndir um sameiningu.
Morgunblaðið/Júlíus
ÍBÚAR sveitarfélaganna í nágrenni Borgarness sækja þjónustuog
sumir einnig vinnu í Borgarnes. Þar hefur m.a. verið byggð upp
glæsileg íþróttaaðstaða.
Óli Jón
Gunnarsson
Þorkell
Fjeidsted
Einar
Ole Pedersen
ATKVÆÐI verða greidd um sam-
einingu fjögurra sveitarfélaga í
Mýrasýslu hinn 14. febrúar næst-
komandi. Sveitarfélögin sem um
ræðir eru Borgarbyggð, Borgar-
hreppur, Alftaneshreppur og Þver-
árhlíðarhreppur. Fyrir fjórum ár-
um voru átta sveitarfélög í Mýra-
sýslu en fjögur þeirra sameinuðust
í Borgarbyggð við síðustu kosning-
ar, þ.e. Borgames, Hraunhreppur,
Stafholtstungur og Norðurárdalur.
Verði sameiningin nú samþykkt
hafa öll sveitarfélög Mýrasýslu
sameinast í eitt fyrir utan Hvítár-
síðu.
Um síðustu áramót voru 2.384
íbúar í þessum fjórum sveitarfélög-
um. Flestir voru í Borgarbyggð,
2.083. I sveitahreppunum búa frá
70 til 130 manns, fæstir í Þverár-
hlíð. Borgarnes er miðstöð sýsl-
unnar og reyndar alls Borgarfjarð-
arhéraðs. Smærri byggðakjarnar
eru við skólana á Varmalandi og
Bifröst.
Stuðningur í minnsta
sveitarfélaginu
Bæjarstjórn Borgarbyggðar átti
frumkvæðið að þeim sameiningar-
tilraun sem nú fer fram. Skrifaði
hún öllum hreppsnefndum sýsl-
unnar bréf og bauð upp á viðræð-
ur. I upphafi hittust
hreppsnefndimar á sam-
eiginlegum fundi. Sveit-
arfélögin fjögur ákváðu
síðan að skipa viðræðu-
nefnd með tveimur full-
trúum frá hverju en Hvítsíðingar
höfnuðu þátttöku. Að undangeng-
inni skoðanakönnun ákvað hrepps-
nefndin í Hvítársíðu að taka þátt í
sameiningarviðræðum með fimm
hreppum Borgarfjarðarsýslu. Ibú-
arnir felldu síðan þá sameiningu
með fjögurra atkvæða mun. Við-
ræðunefndin hefur starfað frá því í
haust og hefur nú lagt fram tillögu
að sameiningu sveitarfélaganna
fjögurra og verða greidd atkvæði
um hana næstkomandi laugardag.
Skoðanakönnun sem gerð var
meðal íbúa sveitahreppanna leiddi í
ljós að mikill áhugi er á sameiningu
í Þverárhlíð, Borghreppingar eru
frekar á móti og heldur meiri and-
staða en fylgi í Alftaneshreppi.
Ekki þótti ástæða til að kanna
skoðanir íbúa Borgarbyggðar til
sameiningar enda ekki orðið vart
við andstöðu þar.
Reikna má með að sameining
verði örugglega samþykkt í fjöl-
mennasta byggðarlaginu og því fá-
mennasta, Borgarbyggð og Þver-
árhlíð. Reynslan sýnir að almennt
íylgi er við það í stærri byggðar-
lögum að taka sveitahreppa undir
sinn „vemdarvæng". Hins vegar
eru oft skiptar skoðanir í minni
sveitarfélögunum. Aðstæður virð-
ast hafa breyst í Þverárhlíð frá því
að hreppsbúar felldu sameiningu
Mýrasýslu á sínum tíma því í skoð-
anakönnuninni á dögunum lýstu 30
íbúar sig fylgjandi sameiningu en
15 voru á móti. Hugsanlegt er að
eitthvert bakslag komi í þennan
víðtæka stuðning eftir að nágrann-
arnir í Hvítársíðu ákváðu að sam-
einast ekki suður yfir á en ólíklegt
er talið að það breyti afstöðu íbú-
anna svo mikið að sameining sé í
hættu í Þverárhlíð.
Andstaða í Borgarhreppi
Meirihluti íbúa Borgarhrepps og
Alftaneshrepps sagðist vera á móti
sameiningu í skoðanakönnuninni.
Þannig sögðu 49 Borghreppingar
nei við sameiningu en 39 já. Mun-
urinn var lítill í Alftaneshreppi, 28
sögðu nei en 25 jó. „Tilgangur
skoðanakönnunarinnar var að sjá
hvemig landið lægi. Þrátt fyrir
þessa niðurstöðu vora það eindreg-
in tilmæli fulltrúa hinna sveitarfé-
laganna að hafa okkur með,“ segir
Þorkell Fjeldsted, hreppsnefndar-
maður í Ferjukoti í Borgarhreppi,
sem jafnframt er formaður samein-
ingarnefndarinnar. í þessu sam-
bandi bendir hann á að skoðana-
könnunin hafi verið gerð áður en
nefndin hafi lokið yfirferð sinni um
fjármál og fleiri þætti og áður en
nokkur kynning hafði farið fram.
Málin hafi skýrst töluvert og hann
segir að menn vilji reyna að þoka
málum áfram í átt til sameiningar.
Einar Ole Pedersen, oddviti
Alftaneshrepps, segir að
niðurstaða skoðana-
könnunar í hreppnum
bendi til þess að skoðan-
ir manna hafi lítið breyst
frá því fyrir fjóram ár-
um. Þá var sameining Mýrasýslu
samþykkt en síðan felld í hreppn-
um þegar atkvæði vora greidd aft-
ur hjá þeim sem samþykktu í fyrri
umferð. Telur Einar Ole að úrslitin
í hreppnum verði tvísýn eins og áð-
ur, þau ráðist af örfáum atkvæðum.
„Ég vona það, þetta hefur áhrif á
þróun héraðsins og framtíð. Ég
vona að skynsemin verði tekin
fram fyrir tilíinningarnar," segir
Oli Jón Gunnarsson, bæjarstjóri í
Borgarnesi, þegar hann er spurður
hvort útlit sé fyrir að af samein-
ingu verði að þessu sinni. Lítur
hann á það sem hagsmuni héraðs-
ins að sveitarfélögunum fækki og
þau stækki og fagnar sameiningar-
þróun í Borgarfjarðarsýslu.
Sveitarfélögin í Mýrasýslu og
héraðinu öllu hafa með sér sam-
starf um ýmis mál. Óli Jón segir að
stjómsýslan verði skilvirkari og
hraðari ef hægt verði að taka
ákvarðanir í einni sveitarstjóm eða
að tvö stór sveitarfélög geti samið
um þau í stað þess að fara í gegn
um fjölmörg byggðasamlög og
sveitarstjómir. „Ákvarðanir verða
teknar nær þeim sem bera hina
pólitísku ábyrgð, sveitarstjómun-
um sjálfum," segir Óli Jón. Loks
nefnir hann að meiri
hækkanir hafi verið á
þeim útgjöldum sveitar-
félaga sem fara um
byggðasamlög en þeim
sem sveitarstjómirnar
sjálfar um véla og það bendi til
þess að ákveðinn slaki sé á stjórn-
uninni.
Sækja
skóla í Borgarnesi
í Borgarhreppi og Álftanes-
hreppi heyrast þær raddir að engin
þörf sé á sameiningu, hrepparnir
séu vel stæðir fjárhagslega og geti
enn um skeið leyst sín mál með
samvinnu við önnur sveitarfélög.
Alftaneshreppur á til dæmis all-
margar hlunnindajarðir við Langá,
Alftá og Umðaá. Þorkell Fjeldsted
bendir á að öll sveitarfélögn séu
ágætlega stæð og við athugun sam-
einingamefndarinnar hafi komið í
ljós að orðrómur um bága stöðu
Borgarbyggðar vegna uppbygg-
ingar íþróttamannvirkja í Borgar-
nesi eigi sér ekki stoð í raunvera-
leikanum. Hann bendir á að þótt
þessi sveitarfélög geti miðað við
núverandi aðstæður starfað sjálf-
stætt í nokkur ár í viðbót séu þau
háð nágrönnum sínum með þjón-
ustu og ekki þurfi mikið á að bjáta
til þess að fjárhagurinn fari á verri
veg. Skynsamlegt sé að sameinast
meðan fjármálin séu í góðu lagi hjá
öllum aðilum.
Ibúar Borgar- og Alftanes-
hrepps sækja meginhluta sinnar
þjónustu í Borgarnes. Þannig
ganga öll böm úr Álftaneshreppi í
skóla í Borgarnes og einnig bömin
úr neðri hluta Borgarhrepps.
Börnin úr efri hluta hreppsins era í
skóla á Varmalandi. Þá vinna
margir íbúar beggja sveitanna í
Borgamesi. Þorkell Fjeldsted tel-
ur að fólk á flestum bæjum hrepps-
ins sæki vinnu í Borgames.
Borgarhreppur umlykur Borg-
ames fram að sjó og virðist það
ekki síður vera fólkið sem nýtur
nábýlisins við þéttbýlið, vinnur í
Borgarnesi og sækir þangað alla
sína þjónustu, sem er á móti sam-
einingu.
Óttast að
standa fyrir utan
Kynningarfundir um sameiningu
sveitarfélaganna hafa staðið yfir frá
því í síðustu viku. Einnig er gefið út
fréttabréf. Þorkell Fjeldsted telur
að fólk komi með opnum huga á
kynningarfundina og málin skýrist
töluvert á þeim. Telur hann að mál-
in „séu á réttri leið“ en vill þó ekki
slá neinu fbstu um niðurstöðuna.
Sameiningamefndin hefur ákveðið
að ef sameining verður felld í ein-
hverju sveitarfélaganna þá verði
látin fara fram önnur atkvæða-
greiðsla þar sem hún verður sam-
þykkt. Verður seinni umferðin að
hálfum mánuði liðnum.
Ljóst er að sameining sveitarfé-
laga í öðram landshlutum hefur
áhrif á Borgfírðinga eins
og aðra sem era í sam-
einingarhugleiðingum.
Ekki síst hefur samein-
ingaramræðan í Borgar-
fjarðarsýslu haft áhrif í
Mýrasýslu en líkur era á að fjórir
stærstu hreppamir í Borgarfjarð-
arsýslu norðan Skarðsheiðar sam-
einist á næstunni. Þorkell Fjeld-
sted segist verða var við ótta fólks
við að búa í litlu sveitarfélagi sem
standi utan við sameiningarþróun-
ina, að hagsmunir þess kynnu þá að
verða fyrir borð bornir.
J
Sumir óttast
að verða
útundan
Búa í sveit en
njóta nábýlis
við þéttbýlið