Morgunblaðið - 11.02.1998, Blaðsíða 27
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 11. FEBRÚAR 1998 27
ÞEIR halda því nieð flugi 666 til Danmerkur...
gauragang, leikrit með söngvum eftir Ólaf
Hauk Símonarson, á stóra sviðinu. Um er
að ræða sjálfstætt framhald Gauragangs
sem sýndur var við fádæma vinsældir á
sama sviði fyrir nokkrum árum, Orri Páll
Ormarsson fylgdist með æfíngu og ræddi
við höfundinn en söguhetjurnar, Ormur og
Ranúr, knýja að þessu sinni dyra hjá
frændum vorum Dönum.
ÞEIR eru ófáir íslendingarnir
sem haldið hafa til kóngsins
Kaupmannahafnar. Hvort
sem landinn er í leit að þekkingu,
ævintýrum eða frægð og frama hef-
ur honum alltaf verið vel tekið þar
um slóðir enda frændur vorir Danir
gestrisnari en aðrir menn. Þess
nutu skáldjöfrar á borð við Jónas
Hallgrímsson, Einar Benediktsson
og Halldór Laxness á sínum tíma og
hvers vegna ætti ljóðskáldinu og
snillingnum Ormi Oðinssyni ekki að
vera tekið með kostum og kynjum
líka? Oldin er að vísu önnur en
breytast Danir nokkurn tíma? Það
fá Ormur og fóstbróðir hans og
förunautur, myndskáldið hugprúða
Ranúr, að reyna!
Þegar til Hafnar er komið fara
hlutirnir að ganga hratt fyrir sig
enda hafa þeir kumpánar sérhæft
sig í að sprengja gráma hversdags-
leikans í loft upp, eins og þeir segja
sjálfir. Sitthvað reynist þó rotið í
Danaveldi, ævintýrin bíða við hvert
fótmál og á vegi piltanna verður
hver karakterinn öðrum kostulegi’i
- og kynstrin öll af pylsum. Ekki er
þó útséð með að þeir komist ósárir
heim aftur enda geta þessar að-
stæður, Ormur og Ranúr á ferð í
undirheimum Kaupmannahafnar,
ekki haft nema eitt í för með sér -
meiri gauragang!
Leikritið Meiri gauragangur er
byggt á samnefndri bók, sem út
kom fyrir nokkrum árum, og er um
leið sjálfstætt framhald hins geysi-
vinsæla Gauragangs sem frumsýnd-
ur var í Þjóðleikhúsinu fyrir réttum
fjórum árum, 11. febrúar 1994.
Maðurinn á bak við allt saman er
Olafur Haukur Símonarson, vin-
sælasta leikritaskáld landsins hin
síðari ár.
„Þetta er allt öðruvísi sýning,“
segir höfundurinn, beðinn um að
bera saman Gauragang og Meiri
gauragang. „Hún er knappari,
skýrari og að mörgu leyti alvar-
legri en fyrri sýningin. I raun má
segja að við séum að segja sögu um
alvarlega hluti en með þeim hætti
að fólk geti skemmt sér um leið.
Söguhetjurnar lenda þarna inni í
heimi ofbeldis og eiturlyfja, þar
sem þær þurfa að taka út sína lex-
íu, en eru slíkir endemis kálfar að
ekki er annað hægt en brosa að til-
burðum þeirra í öllum hremming-
unum.“
Bækur Ólafs Hauks um þá Orm
og Ranúr hafa notið mikilla vin-
sælda og verið lesnar í skólum vítt
og breitt um landið, auk þess sem
Gauragangur er eitt vinsælasta
leikrit sem sett hefur verið upp í
Þjóðleikhúsinu, fyrr og síðar. Var á
sínum tíma sýnt áttatíu sinnum fyr-
ir um 40.000 áhorfendur. Var höf-
undurinn aldrei smeykur við að
vekja félagana aftur til lífsins á fjöl-
unum?
„Það er auðvitað alltaf svolítið
áhættumál að halda áfram með per-
sónur. Mín tilfmning er aftur á móti
ÞAR SEM þeir komast í kast við marga kynlega kvisti. Þeirra á meðal Rakarann (Örn Árnason) sem er umsvifamikill í undirheimum stórborgarinnai'.
sú að fólki þyki orðið svolítið vænt
um þá Orm og Ranúr - það er eins
og þeir höfði til unglingsins í fólki
en öll höfum við jú einhvern tíma
verið unglingar. Þess eru til að
mynda dæmi að fulltrúar fjögurra
kynslóða hafi komið saman að sjá
Gauragang á sínum tíma.“
Að áliti Ólafs Hauks er það öðru
fremur bjartsýni piltanna sem höfð-
ar til fólks - trú þeirra á lífið. „Það
er ekkert svartsýnisraus í þeim.
Þótt þeir séu sífellt að hlaupa á
Morgunblaðið/Þorkell
ÞEGAR þeir kumpánar Ormur (Baldur Trausti Hreinsson) og Ranúr
(Bergur Þór Ingólfsson) hafa klifíð Esjuna er ljóst að þeir komast
ekki hærra hér á landi...
veggi fyllast þeir ekki bölmóði,
heldur standa bara upp og mæta
galvaskir til leiks á ný. Það þýðir
heldur ekkert annað. Eina leiðin til
að lifa af er að hafa húmor fyrir
hlutunum, hrista erfiðleikana af sér
með því að líta á björtu hliðarnar -
skemmta sér.“
Það voru Ingvar E. Sigurðsson
og Sigurður Sigurjónsson sem
gæddu Orm og Ranúr lífi á sínum
tíma en nú er komið að mönnum úr
yngstu kynslóð leikara í Þjóðleik-
húsinu að taka upp þráðinn, Baldri
Trausta Hreinssyni, sem leikur
Orm, og Bergi Þór Ingólfssyni, sem
fer með hlutverk Ranúrs.
Ólafur Haukur segir að vissulega
hafí verið freistandi að kveðja
gömlu leikarana á ný á vettvang en
líka hafi verið spennandi að ráða
nýja menn til starfans. „Þegar
ákvörðunin um að skipta um aðal-
leikara lá fyrir skoðuðum við fjölda
manns í hlutverkin og ákváðum að
veðja á þessa tvo. Þetta eru ungir
og sprækir strákar sem eiga örugg-
lega eftir að standa fyrir sínu.“
Aðrir leikendur í sýningunni eru
Örn Ai'nason, Jóhann Sigurðarson,
Sigi'ún Waage, Sigrún Edda
Björnsdóttir, Helgi Björnsson,
Edda Ai-nljótsdóttir, Selma Björns-
dóttir, Magnús Ragnarsson, Rand-
ver Þorláksson, Anna Kristín Arn-
grímsdóttir, Gunnar Hansson og
Magnús Ólafsson. Leikmynd gerði
Gretar Reynisson og búningar eru
eftir Filippíu Elísdóttur. Lýsingu
gerir Björn Bergsveinn Guðmunds-
son og hljóðstjórn hefur Sigurður
Bjóla með höndum. Leikstjóri sýn-
ingarinnar er Þórhallur Sigurðs-
son.
Segir höfundurinn vinnuna á æf-
ingatímanum hafa verið með svip-
uðu sniði og hann eigi að venjast
enda þekki þeir Þórhallur hvor ann-
an mætavel. Sá síðarnefndi hefur
leikstýrt öllum uppfærslum á verk-
um Ólafs Hauks í Þjóðleikhúsinu.
„Það hefur mikið gerst á æfingatím-
anum, eins og alltaf. Maður er að
henda út og bæta við þangað til
blandan er orðin „rétt“, sem er oft
ekki fyrr en á síðustu stundu. Ég
hef aldrei skilið hvernig hægt er að
skrifa tilbúið leikrit heima á skrif-
borði.“
Tónlist leikur stórt hlutverk í
uppfærslunni. Er hún að mestu sótt
í smiðju Jóns Ólafssonar en nokkur
lög eru eftir Ólaf Hauk sjálfan.
Kveðst hann hæstánægður með
framlag Jóns, tónlistin sé bæði heil-
steyptari og dýpri en í Gauragangi.
„Það skiptir miklu máli að tónlistin í
svona hraðri sýningu sé góð og
grípandi og Jóni hefur svo sannar-
lega tekist að grípa stemmninguna
á hverju augnábliki og vinna út frá
henni.“
Jón leikur sjálfur á hljómborð og
píanó í sýningunni en honum til
halds og trausts er heil rokkhljóm-
sveit: Guðmundur Pétursson og
Stefán Hjörleifsson gítarleikarar,
Haraldur Þorsteinsson bassaleikari
og Ólafur Hólm sem leikur á
trommur.
Þar lágu
Danir í því
Þjóðleikhúsið frumsýnir í kvöld Meiri