Morgunblaðið - 12.03.1998, Blaðsíða 26

26 FIMMTUDAGUR 12. MARZ 1998
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Morgunblaðið/Ásdís
WEST End-hópurinn sem leggja mun Sinfóníuhljómsveit íslands lið á tónleikum í kvöld, annaðkvöld og á
laugardag. Flutt verður tónlist úr söngleikjum.
Söngur og leikur
hjá Sinfóníunni
SINFÓNÍUHLJÓMSVEIT íslands
helgar söngleikjatónlist krafta sína á
tónleikum í Háskólabíói í kvöld og
annað kvöld kl. 20 og á laugardag kl.
17. A efnisskrá eru lög úr söngleikj-
unum Miss Saigon, Company, My
Fair Lady, Starlight Express, Oli-
ver, Chess, The Phantom of the
Opera, Les Miserables, Forum,
Annie Get Your Gun, A Little Night
Music, Cats, Candide, Sunset Bou-
levard og Beauty and the Beast.
Fimm erlendir gestir koma fram á
tónleikunum. Hljómsveitarstjórinn
Martin Yates og söngvararnir Gra-
ham Bickley, Kim Criswell, James
Graeme og Deborah Myers. Kallar
hópurinn sig West End.
Rekja má sögu gamansöngleikja
langt aftur í aldir. Hafa þeir tekið
miklum breytingum í tímans rás
enda ætíð verið í anda þeirrar tón-
listar sem vinsælust hefur verið á
hverjum tíma. Bandaríkjamenn hafa
skipað sér framarlega í röð söng-
leikjahöfunda á þessari öld en menn
á borð við Jerome Kem, Irving Berl-
in, George Gershwin og Richard
Rodgers lögðu grunninn að forminu
sem enn í dag nýtur ómældrar hylli,
ekki aðeins á Broadway og West
End, heldur um heim allan. Er efnis-
skrá kvöldsins ætlað að gefa glögga
mynd af söngleikjatónlist aldarinnar
sem senn er úti.
Víða komið við
Maðurinn sem stjóma mun flutn-
ingnum er breskur, Martin Yates að
nafni, og hefur viða komið við á ferl-
inum. Hljómsveitarstjóraferil sinn
hóf hann með þjóðaróperunni í Israel
en hefur verið listrænn stjómandi við
uppfærslur margra söngleikja, svo
sem The Phantom of the Opera, Miss
Saigon og Seven Brides for Seven
Brothers. Þá hefur Yates stjómað
nokkram af þekktustu hljómsveitum
Englands og hljóðritunum á þekkt-
um söngleikjum vegna geislaplatna-
gerðar, auk þess að aðstoða Georg
heitinn Solti við uppfærslu á Falstaff
í Salzburg árið 1993.
Bretinn Graham Bickley hefur
sungið í helstu söngleikjahúsum
Lundúna í þekktum söngleikjum á
borð við They’re Playing Your Song,
Les Miserables, Bread og Miss
Saigon, sem var hans síðasta hlut-
verk. Þá hefur Bickley flutt verk
Andrews Lloyds Webbers á fjöl-
mörgum tónleikum.
Bandaríska söngkonan Kim
Criswell sló í gegn í hlutverki Anníar
í Annie Get Your Gun eftir Irving
Berlin í Lundúnum, en áður hafði
hún vakið athygli fyrir frammistöðu
sína í fjölda söngleikja vestan hafs.
Hún hefur jafnframt sungið með
þekktum sinfóníuhljómsveitum, með-
al annars í Chicago og Cleveland.
Criswell stingur nú öðra sinni við
stafni hér á landi.
James Graeme er Breti. Hann
stofnaði meðal annars hópinn Wall
Street Crash, sem komið hefur fram
víða í heimalandi hans en hefur auk-
inheldur sungið mörg stór hlutverk í
söngleikjum á West End, meðal ann-
ars í The Phantom of the Opera,
South Pacific og Candide.
Breska söngkonan Deborah Myers
er þekkt fyrir fjölhæfni sína - syngur
jöfnum höndum hlutverk í óperum
eins og Der Rosenkavalier eftir
Strauss og Falstaff eftir Verdi og
söngleikjum á borð við Carousel eftir
Rodgers og Hammerstein. Þá hefur
hún sungið í Messíasi Hándels og
með hljómsveitum víða um heim.
Franskur
glæsileiki
TOJVLIST
Digraneskirkja
PÍ AN ÓTÓNLEIK AR
Désiré N’Kaoua flutti píanóverk
eftir Debussy og Ravel. Mánudag-
inn 9. mars 1998.
ÞAÐ ER sérkennilegt hve oft
það fer saman meðal þjóða, að
stór tónskáld komi fram fleiri en
eitt á sama tíma, og em samtíð-
armennirnir Debussy og Ravel
eitt dæmið. Báðir voru þeir af-
burða píanóleikarar og áttu hvað
stíl snertir og listræn viðfangs-
efni mjög margt sameiginlegt og
mynda í sameiningu það sem
nefna mætti sér-franskan tón-
stíl.
Tónleikar N’Kaoua, sem
haldnir voru í Digraneskirkju sl.
mánudag, hófust á fyrri bók pí-
anóforleikjanna (Préludes) eftir
Debussy, safni tólf píanóverka,
sem gefin voru út 1910. Öll þessi
verk eru í raun beint framhald af
tóntúlkun Couperins, Rameaus
og Liszts, þar sem lögð er
áhersla á að lýsa mynd eða
stemmningu. Allar prelúdíurnar
eiga sér ákveðið myndsvið og
bera nöfn eins og Delfísku dans-
aramir; Segl, þar sem segla-
slátturinn er túlkaður með hröð-
um samstígum þríundum í
heiltóna tónstiga; Vindur um ak-
ur, þar sem vindblærinn er túlk-
aður með hvíslandi veiku tón-
ferli; Kveldilmur og ómur, ein-
falt verk en tónfallegt; og Hæðir
Anakarprí, þar sem Debussy
notar tarantellu-hryn og jafnvel
lagferli er minnir á þjóðlög og er
þessi forleikur með þeim erfið-
ustu í þessu safni. Spor í snjó er
einfalt að gerð en næsti forleik-
ur, sem er tóntúlkun á Vestan-
vindinum, er sérlega ei-fiður og á
eftir þessu glæsilega tónverki
kemur ef til vill frægasti forleik-
urinn, Stúlkan með hörgula hár-
ið. Ónæðissöm serenaða, með
sínum sterku andstæðum, og þá
annað frægasta verkið í þessu
safni, Dómkirkjan á hafsbotni,
em næst í röðinni. Tveir síðustu
forleikirnir em nokkuð erfiðir en
þeir bera nöfnin Dans Pucks og
Minstrels, en sá seinni vísar til
skemmtikrafta miðalda. Þrátt
fyrir frumleika í tónsköpun sinni
sótti Debussy margt til fornrar
tónlistar, meðal annars organ-
um-stíl þann er einnig setti mark
sitt á söng Islendinga, eins og
berlega kemur fram í forleiknum
um dómkirkjuna sokknu á eyj-
unni Is.
N’Kaoua lék margt mjög vel,
þótt stærri hljómur hefði náð að
lyfta dómkirkjunni úr djúpi hafs-
ins. Það var hins vegar í verkum
Ravels sem N|Kaoua blómstr-
aði. Fyrstu fjögur verkin era í
flokki píanóverka sem Ravel
kallaði Speglanfr og er þetta
verk samið 1905, sama ár og Ra-
vel kom til íslands, og má svo
sem vel ímynda sér að stemmn-
ingar verksins eigi sér upprana í
þeim áhrifum er Ravel varð fyrir
á þeirri ferð, eins og t.d. Nætur-
stemmning, Daprir fuglar
(Fylginautar sjófarenda) og
Skipið á hafinu, þótt erfit sé að
heimfæra tvo síðustu kaflana
upp á Island, nema ef vera
skyldi þann síðasta, Dal klukkn-
anna, með tilvísan til íslands-
klukkunnar á Þingvöllum, en þar
mun Ravel hafa gert stans á ferð
sinni um landið. Hvað sem þessu
líður era allir kaflarnir meistara-
lega samdir og vora sérlega vel
fluttir af N | Kaoua. Tónleikunum
lauk með Garspai’d de la nuit,
sem er í þremur þáttum, er allir
vora glæsilega leiknir, ekki síður
en Speglanir, þar sem franskur
glæsileiki var í fyrirrúmi.
Jón Asgeirsson