Morgunblaðið - 19.04.1998, Blaðsíða 21

MORGUNBLAÐIÐ
SUNNUDAGUR 19. APRÍL 1998 21
tekui- fram að innan við ár sé frá
því að endanleg ákvörðun um fasta
stóla á hallandi gólffleti hafí verið
tekin.
Tvímenningarnir segjast að
ýtrasta megni hafa reynt að að
velja fremur íslenskan en erlendan
efnivið í innréttingar og klæðningu
utan á húsið. „Við ákváðum að
velja gróft efni utan á sjálft húsið.
Stærsti hluti klæðningarinnar eru
steyptar sandgular hellur frá BM
Vallá. Salurinn verður klæddur
forveðruðum grænum kopar í svip-
uðum dúr og koparinn utan á
hæstaréttarhúsinu. Aðalmunurinn
felst í því að koparinn er gróf-
mynstraðri og því meira lifandi.
Koparinn er lagður niður með saln-
um í gegnum anddyrið svo að gest-
ir ganga „í gegnum“ koparinn inn í
húsinu á leiðinni inn í salinn. Klof-
inn rekaviður myndar sólskerm á
vesturhliðinni. Við uppgröftinn úr
grunninum kom upp töluvert grjót
úr Kirkjuholtinu og verður grjótið
steypt í gólfíð í forrými og gangana
beggja vegna sætarýmisins í saln-
um. Með hljómburðinn í huga var
ákveðið að leggja við undir sætin
og á sviðið," segir Jakob.
Breytilegur ómtími
Kristján heldur áfram og vekur
sérstaka athygli á því hversu mikil
áhersla hafí verið lögð á að ná
besta mögulega hljómburðinum í
tónleikasalnum. „Við vomm svo
heppnir að eiga nána samvinnu við
Stefán Einarsson, sérfræðing í
hljómburði nánast frá upphafi.
Eiginlega er hægt að segja að sal-
urinn sé byggður utan um hljóm-
burðinn. Hver einasta breyting var
færð inn í hljóðmódel í tölvu og allt
gert til að hljómburðurinn yrði
sem bestur. Eg get nefnt að ís-
lenska grenið í veggjunum er sér-
staklega sagað til með tilliti til
hljómburðarins. Hljóðskermar í
loftinu og hljóðtjöld ofan við hljóð-
skermana og upp við vegginn verð-
ur hægt að stilla sérstaklega eftir
fjölda áheyrenda og tegundar tón-
listarflutnings. Við hefðum viljað
að eftir að tónleikagestir væru
sestir væri með einum tóni hægt
að stilla hljóðtjöldin. Hugmyndin
gekk.ekki upp vegna þess að talið
var að hávaðinn gæti valdið því að
gestir fengju hellu fyrir eyran. Nú
hefur verið ákveðið að hægt verði
að stilla hljóðtjöldin eftir ákveðinni
töflu baksviðs," segir hann og tek-
ur fram að með þessu móti verði
hægt að breyta ómtíma salarins
frá 1,2 til 1,8 sekúndna. Ahersla
hefur verið lögð á hljóðeinangrun í
sal enda verður þar góð aðstaða til
hljóðritunar og í sérstöku tækni-
rými á 2. hæð hússins.
Annars eru 2. og 3. hæðin sér-
staklega ætlaðar tónlistarskólan-
um. Þar verður m.a. stjórnunar-
rými, forskóli, almennar kennslu-
stofur, lítill salur fyrir samspil,
tölvuherbergi, aðstaða til hlustun-
ar, þjónusturými, geymslur fyrir
hljóðfæri o.fl. Kennslustofur í skól-
anum verða sérstaklega hljóðein-
angraðar. Á jarðhæð verður m.a.
anddyri, móttökusalur, þjónustu-
og tækjarými svo og hliðarsalur
þar sem skapast aðstaða til veit-
ingasölu og sýninga af ýmsu tagi.
Torg og höggmyndagarður
Heildarkostnaður við bygging-
una hefur verið áætlaður um 300
milljónir kr. Kópavogsbær stendur
straum af meginhluta kostnaðar
við bygginguna en Tónlistarfélagið,
sem á all nokkrar eignir, leggur
þær til verksins. Að auki er þess
vænst að aðrir áhugamenn leggi til
allt að 10% hlut. I framkvæmda-
áætlun hússins er gert ráð fyrir að
það verði uppsteypt og öllum frá-
gangi utanhúss að fullu lokið sum-
arið 1998; að innréttingu salarins
verði lokið fyrir áramót sama ár og
Tónlistarskóli Kópavogs taki til
starfá í nýju húsnæði haustið 1999.
Annar áfangi byggingar menn-
ingarmiðstöðar í Kópavogi felur í
sér að komið verði upp framtíðar-
aðstöðu fyrir bókasafn og Náttúra-
fræðistofu Kópavogs í tengslum við
tónlistarhúsið. Aftan við bæði húsin
er gert ráð fyrir torgi og högg-
myndagarði.
TÓNLEIKASALURINN hefur sérstaklega verið hannaður með tiliiti til
hljómburðar. Hljóðskermarnir hanga f loftinu.
Hlakka til að
syngja í salnum
„ÞIJ getur rétt
ímyndað þér hvort ég
hlakka ekki til að
syngja í salnum.
Framkvæmdirnar
lofa mjög góðu. Að
húsið verði virkilega
gott,“ segir Kristinn
Sigmundsson, óperu-
söngvari og Kópa-
vogsbúi, um tónlistar-
húsið í Kópavogi.
Hann sagði að tón-
listarhúsið í Kópavogi
breyti heilmiklu fyrir
íslenska tónlistar-
menn. „Þarna er
hægt að segja að ver-
ið sé að byggja utan
um tónlist af alvöru í fyrsta sinn.
Ég held að ég megi segja að að-
eins Hljómskálinn hafi verið
byggður utan um tónlist til þessa.
Húsið er sérhannað fyrir meðal-
stóra kammertónleika. Ef vel er á
haldið á afar vönduð tónlistar-
starfsemi eftir að fara þarna
fram. Auðvitað er hægt að halda
tónleika í ýmsum húsum hér á
landi. Húsin er hins vegar hönnuð
með aðra starfsemi í huga og
ekki endilega tekið mið af hljóm-
burði eða öðru slíku. Aðeins er
tilviyun að hægt er að koma þar
fyrir hljóðfærum og áheyrend-
um,“ sagði hann. „Sfðan er mikið
stolt fyrir bæjarfélag
eins og Kópavog að
skjóta þarna ríkis-
valdinu ref fyrir rass
með því að byggja
tónlistarhús sem að
mínu mati ætti að
heyra undir ríkisvald-
ið.“
Hann sagðist Iftið
hafa fylgst með fram-
kvæmdunum. „Að
vísu fór ég á bygg-
ingarsvæðið um dag-
inn. Mér finnst alveg
með ólíkindum hvað
framkvæmdirnar
hafa gengið hratt
fyrir sig frá því að ég
var viðstaddur fyrstu
skóflustunguna í fyrra sumar,“
sagði Kristinn.
Hann kemur fram á tónleikum
í beinni útsendingu sjónvarps í
tengslum við byggingu tónlistar-
hússins í kvöld. Aðrir flytjendur
verða Kór Kársnesskóla, Auður
Gunnarsdóttir, sópran, Jónas
Ingimundarsson, pfanóleikari,
Sigurbjörn Bernharðsson, fiðlu-
leikari, Egill Ólafsson og tríó
Björn Thoroddsen, Þorsteinn
Gauti Sigurðsson pfanóleiki, Guð-
rún Birgisdóttir, flautuieikari,
Peter Maté, pfanóleikar, og
Martial Nardeau, flautuleikari.
Kristinn
Sigmundsson
Spáin lítur
mjög vel út
FYRSTA skrefið er að mata
tölvuna á grundvallarupplýs-
ingum um salinn, lengd, hæð
og breidd eftir teikningu. Tölvan
skiptir salnum svo upp f ákveðna
fleti eftir því hvar línurnar skerast
og hveijum fleti er hægt að gefa
ákveðna eiginleika, s.s. að drekka í
sig, dreifa eða endurkasta hljóði.
Áheyrandaflöturinn hefur ákveðna
sérstöðu því þar þarf ad mæla
dreifingu hljóðsins í tíma og rúmi.
Huga þarf að því
hvernig hinir mismun-
andi hlutar áheyrenda-
flatarins koma út svo
að hvergi myndist
göt,“ segir Stefán Ein-
arsson, verkfræðingur
í Gautaborg og aðal-
hönnuður hljómburð-
arins í tónleikasalnum,
og minnir á að ekki
megi gleyma því að
afla upplýsinga um
tímarófíð, þ.e. hvernig
hljómur endurkastast
niður í ákveðinn hluta
áheyrendaflatarins.
Hann segir að spáin
fýrir endanlega út-
komu hljómburðarins f
salnum líti afar vel út.
Stefán segir að nokkrar grund-
vallarforsendur þurfí að vera fyrir
hendi svo hægt sé að skapa góðan
hljómburð í ákveðnu rými. Fyrst
nefnir hann að rúinmálið verði að
vera rétt. „Rúmmálið gefúr há-
marks ómtfma og er miðað við
áheyrendaíjölda. Ef gert er ráð
fyrir 2 sekúndna ómtfma eins og
oft er gert ráð fyrir í tónleikasöl-
um er miðað við um 10 rúmmetr-
um á hvern áheyrenda. Ef óskað er
styttri ómtfma í þvf skyni að skýra
tal er oft gert ráð fyrir 6 til 7
rúmmetrum á hvern áheyranda.
Önnur forsenda er að salurinn hafi
viskuleg stærðarhlutföli, lengdar,
breiddar og hæðarhlutfoll og form-
ið sjálft sé ekki alltof galið. Hvoru
tveggja var ágætlega fullnægt í
Kópavoginum," segir hann og tek-
ur fram að þar með sé hljómburð-
urinn f grófum dráttum kominn.
„Þriðja forsendan er að huga að
tfmarófinu. Hvort að verið geti að
einhver hljóð séu of snemma eða
seint á ferðinni. Með tölvulikaninu
er auðvelt að gefa einstökum flöt-
um ákveðna eiginleika og þreifa
sig svo áfram að bestu lausninni."
Stefán segir að skermum hafi
verið komið fyrir í loftinu svo hluti
hljóðanna komi fyrr niður til
áheyrenda og flytjenda. „Engu að
sfður verður rýmið fyrir ofan
skermana að vera með í myndinni
til að nægilega langur ómtfmi náist
fram. Þessu næst er niðurstaðan
reynd í tölvulfkaninu. Með því er
reynt að tryggja að rétt hlutfall af
hljóðum endurkastist frá skermun-
um og fari alla leið upp í loftið fyr-
ir ofan og komi síðar."
Stefán segir að
veggir gegni mikil-
vægu hlutverki fyrir
hljómburðinn.
nVeggirnir era ekki
venjulegir lóðréttir
veggir. Sumir hafa
kúpta fleti, aðrir
hallandi, allt eftir því
hvað kemur sér betur
fyrir hljómburðinn.
Éndurkast frá veggj-
um er nefnilega mikil-
vægt upp á að hl jóðið
komi úr öllum áttum
og myndi vfðóma til-
finningu,“ segir hann.
Hann útskýrir að
með tjöldum á hliðar-
veggjum verði hægt að
breyta ómtíma salarins. „Lengri
ómtfmi eða 1,7 til 1,8 mfnútur hent-
ar afar vel fyrir kórsöng og
strengjasveitir. Á hinn bóginn er
betra að ómtfminn sé styttri, 1,4 til
1,5, fyrir Ijóðasöng enda þarf text-
inn að geta borist skýrt til
áheyrandans. Tjöldin era þvf látin
falla niður þegar ómtfmann þarf að
stytta."
Stefán segir að samstarfið við
arkitektana á íslandi hafi gengið
mjög vel og tekur fram hljóðein-
angran í húsinu sé verk Steindórs
Guðmundssonar hjá Rannsókna-
stofnun byggingariðnaðarins. Stef-
án hefur unnið við útfærslur á
hljómburði í um 30 ár og rekið ráð-
gjafarfyrirtækið Akustikon ásamt
þremur starfsfélögum sfnum und-
anfarin 13 ár. Meðal verka Stefáns
á íslandi eru hljómburður í Hjalla-
kirkju, Digraneskirkju og Borgar-
leikhúsi og breytingar í Þjóðleik-
húsi og Háskólabfói. Auk þess hef-
ur hann og fyrirtækið Akustikon
unnið mörg mikilvæg verkefni í
Svíþjóð og víðar og má þar nefna
hljóinburðinn í nýju óperuhúsi í
Gautaborg.
Stefán
Einarsson
Umboðsaðilar:
Akureyri: Höldur, s: 461 3014 • Akranes: Bílver, s: 431 1985 • ísafjörður: Bílasala Jóels, s: 456 4712
Keflavík: B.G. Bílakringlan, s: 421 1200 • Egilsstaðir: Bíla og Búvélasalan, s: 471 2011
Fjórhjóladrifinn fjölskyldubíLL - hannaður fyrir íslenskar aðstæður
Verð á götuna: 2.285.000,- meðABS
Sjálfskipting kostar 80.000,-
HONDA
Síml: 520 1100
Innifalið í verði bíisins
^ 2.0I 4 strokka 16 ventla léttmálmsvél
■J Loftpúðar fyrir ökumann og farþega
v' Rafdrifnar rúöur og speglar
v' ABS bremsukerfi
s Veghæð: 20,5 cm
^ Fjórhjóladrif
s Samlæsingar
s Ryövörn og skráning
S Útvarp og kassettutæki
•/ Hjólhaf: 2.62 m
s Lengd: 4.52m, Breidd: 1.75m, Hæö: 1.675m