Morgunblaðið - 18.09.1998, Blaðsíða 47

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
FÖSTUDAGUR 18. SEPTEMBER 1998 47
Þúáttaðverndaogveija
Pótt virðist það ekki fært
allt, sem er hug þínum heilagt
og hjarta þínu kært.
Vonlaust getur það verið,
þótt vörn þín sé djörf og traust.
En afrek í ósigrum lífsins
er aldrei tilgangslaust.
Þessi lokakveðja hljómar eins og
trúarjátning um lífssýn hans sjálfs.
Ólafí er þakkað með dynjandi
lófataki, nokkrum dögum síðar er
hann allur. Dáinn, horfinn, harma-
fregn.
Ólafur Þ. Þórðarson var um
margt einstakur maður og ólíkur
flestum öðrum. Hann hlaut að vekja
athygli hvar sem hann fór, hann var
einn af hinum litríku persónum.
Ólafur fór ekki alltaf troðnar slóðir
og oft í málflutningi kom hann úr
allt annarri átt með nýja sýn og
varpaði þannig nýju ljósi á viðfangs-
efni. Hann var vinum sínum heill í
ráðum og trúr. Ekki var auðvelt að
etja við hann kappi á orustuvelli
ræðumennskunnar, þar var hann
fundvís á efnisleg rök og veikleika
andstæðingsins og kunni þá list að
beita kímni sem gladdi áheyrendur.
Þegar kom að þeim þætti í sögu
Alþingis að landsmenn gátu fylgst
með fundum þingsins í gegnum
sjónvarp var Ólafur sá ræðumaður
sem best náði eyrum manna og
eignaðist aðdáendur um allt land
fyrir skeleggan málflutning og ekki
síst það að hann þorði að hafa
einkaskoðanir í mörgum málum og
var full alvara, sannfæringin réð,
hann var ekki að sýnast. Það var
ekki til í skapgerð Ólafs.
Ein mynd kemur mér í hug af
skemmtilegum kvöldfundi á Al-
þingi. Ólafur fór mikinn og greip nú
til óvenjulegrar dæmisögu til rök-
stuðnings og skemmtunar setta
fram með þeirri orðskrúð og lifandi
myndum sem hann einn gat dregið
upp. Þessi saga ofin í búning Ólafs
verður til þess að þingheimur skelli-
hlær, Ólafur grípur til þess ráðs að
festa augnaráð sitt við þingmann
sem var þekktur af því að vera al-
vöi-ugefínn. Nú brá svo við að þessi
þingmaður grét af hlátri. En svo
bar við að þetta kvöld hafði banda-
rísk sjónvarpsstöð fengið leyfí til að
senda út umræður úr íslenska þing-
inu og horfðu 60 milljónir manna á
þessa ræðu og trúðu á eftir að ís-
lenska þingið væri skemmtilegt.
Aldrei efaðist hann um að mann-
gildisstefna Framsóknarflokksins
væri sú sáttagjörð sem ætti erindi
til fólksins. Þar var hann fastur í
fylkingu og mikilvægur málsvari. I
eðli sínu var hann þó fyrst og
fremst bóndi og heimspekingur sem
elskaði landið sitt og vildi rétta hlut
fólksins í dreifðum byggðum. Hann
horfði reyndar á landið allt sem eina
heild og talaði fyrir sanngirni þótt
stundum mætti greina að honum
svall móður yfir þróun sem væri
óviðunandi fyrir byggðina og þjóð-
ina þegar frá liði. Sá sem stóð hall-
oka í lífinu átti hann að sterkum
málsvara, því réð rík réttlætiskennd
og samúð með því veika og smáa.
A kveðjustund verða minningarn-
ar um góðan félaga að dýrmætum
perlum í sjóði. Hann kunni ekki að
hlífa sér þótt veikindi settu mark
sitt á líf hans og þrek undir lokin.
Verkefnið var áfram og aðrir gengu
fyrir. Mörgum var hann hjálplegur
sem leituðu á hans fund og úrræða-
góður og fundvís á lausnir.
Eg kveð nú þann mann sem ég tel
einn af mínum bestu félögum á lífs-
leiðinni.
Að lokum vil ég þakka margar
góðar stundir með þeim hjónum
Ólafí og Guðbjörgu um leið og við
Margrét sendum ástvinum hans
innilegar samúðarkveðjur.
Guðni Ágústsson.
Góður vinur og félagi, Ólafur Þ.
Þórðarson, fyi-rverandi alþingis-
maður, er fallinn frá langt fyrir ald-
ur fram. Þótt fráfall Olafs snerti
alla djúpt sem þekktu hann kom
andlát hans e.t.v. ekki eins mikið á
óvart og vænta má þegar menn á
miðjum aldri falla frá. Olafur þurfti
að gangast undir erfíðan uppskurð
fyrir fjórum árum vegna hjarta-
meins á mjög háu stigi. Þótt aðgerð-
in heppnaðist vel var öllum sem
þekktu Ólaf ljóst að hann hafði
langt í frá sama þrek á eftir. Síðustu
mánuði þótti mér á stundum sem
heldur væri farið að draga af Ólafi
vini mínum þótt ætíð bæri hann sig
vel og gæfi lítið út á veikindi sín,
enda óvanur að bera persónuleg
má} á torg.
Ólafur Þ. Þórðarson var einn
mælskasti stjórnmálamaður síðari
ára, hann var margbrotinn persónu-
leiki og mikill baráttumaður fyrir
þann málstað sem hann trúði á.
Sem stjórnmálamaður var Ólafur
óhræddur við að fara ótroðnar slóð-
ir eða halda á lofti sjónarmiðum
sem ekki voru allra. Eins og títt er
um Vestfirðinga lét hann sér í léttu
rúmi liggja þótt sjónarmið hans og
skoðanir á mönnum og málefnum
bökuðu honum á stundum ekki vin-
sældir. Forseti íslands, hr. Ólafur
Ragnar Grímsson, sagði einu sinni
við mig að Ólafur Þ. Þórðarson
þekkti ekki hvað það væri að hræð-
ast. Sögur af hreystiverkum Ólafs á
uppeldisárum hans í Súgandafirði
styðja þessa skoðun forsetans á
nafna sínum. Ólafur var vel lesinn
og voru fornsögur og íslensk ljóðlist
honum einkar hjartfólgin. í orra-
hríð stjórnmálabaráttunnar var
Ólafur ætíð manna mælskastur. Gat
hann öðrum mönnum betur hent
málflutning andstæðinga á lofti og
snúið sér og sínum málstað í vil svo
unun var á að hlusta. Ólafur hafði
yfirburðaþekkingu á íslandssögu og
mannkynssögu sem og á mönnum
og staðháttum og nýttist þessi
þekking Ólafi einkar vel til að gera
málflutning sinn bæði skemmtileg-
an og fróðlegan í senn. Ólafur hafði
þann sérstæða eiginleika að geta
nálgast mál út frá öðru sjónarhorni
en virðist liggja beinast við í fyrstu.
Þótt sérstæð nálgun mála hafi oft
vakið kátínu meðal þeirra sem á
hlýddu náði Ólafur alltaf athygli
áheyrenda og fjölmargar tilvitnanir
Ólafs og hnyttin orðsvör ganga enn
manna á milli mörgum árum eftir
að þau voru sögð. Ólafur dáði sögur
af góðri herstjórnarlist, hvort held-
ur var á dögum Rómverja eða úr
síðari heimsstyrjöldinni. Honum
þótti gaman að spá í hin pólitísku
spil og greip þá oft til samlíkingar
við herstjórnarlist úr frægustu bar-
dögum mannkynssögunnar. Ólafur
var búfræðingur og kennari að
mennt og starfaði um nokkur ár við
kennslu auk þess sem hann var
skólastjóri og reyndi fyiir sér í út-
gerð og öðrum rekstri. Þótt
kennsla, skólamál og stjórnmál
væru Ólafi hugleikin var hann um-
fram allt náttúrubam sem unni úti-
veru og hestamennsku auk þeirra
verka sem til falla við búskap. Ólaf-
ur fór yfirleitt ekki mikið eftir ráð-
leggingum annarra ef annað hent-
aði honum betur og átti það án efa
einnig við um ráðleggingar lækna
varðandi heilsu hans. Upp í hugann
kemur atvik úr kosningabaráttunni
óveðurs- og snjóaveturinn ‘94 til ‘95.
Ólafur hafði óskað eftir að ég léti
honum eftir að vera ræðumaður
fyrir framboð okkar á síðasta sam-
eiginlega framboðsfundinum í Al-
þýðuhúsinu á ísafirði. Ólafur hugð-
ist taka flug til ísafjarðar degi fyrir
fund en ég ætlaði að koma akandi
frá Hólmavík á fundardegi. Dagana
fyrir fundinn var samfelld snjókoma
og hvassviðri svo ekki sá út úr aug-
um og allt flug lá niðri. Kvöldið áður
en lagt skyldi af stað til ísafjarðar
frá Hólmavík birtist Ólafur á
Hólmavík öllum að óvörum, spari-
klæddur þrátt fyrir veðrið. Úrkula
vonar um að fá flug til ísafjarðar
hafði hann fengið mann til að aka
sér til Hólmavíkur til að fá far með
mér til ísafjarðar. Ferðin til ísa-
fjarðar daginn eftir tók tólf klukku-
tíma í samfelldri stórhríð og snjó-
komu. Oftar en ekki var ég þess
fullviss að við yrðum að láta fyrir-
berast í bílnum uns veðri slotaði en
á slíkt mátti Ólafur ekki heyra
minnst, bíllinn skyldi mokaður upp
hvað eftir annað og haldið áfram.
Mér er minnisstætt hversu léttur í
spori Ólafur var þegar við loksins
náðum að Alþýðuhúsinu á Isafirði
er langt var liðið á fundinn, hann
snaraðist upp á sviðið og hélt eina af
sínum snjöllu ræðum rétt eins og
óþreyttur maður.
Ólafur hafði hugsað þennan fund
sem kveðjustund við vestfirsk
stjórnmál og þegar slíkur fundur
var í húfi skipti tólf tíma ferð í
ófærð og illviðri engu máli þótt
hann væri rétt nýstiginn upp úr erf-
iðum hjartauppskurði.
Ólafur var við heyskap á jörð
sinni er hann féll frá. Eg hygg að
Ólafur hafi vart getað hugsað sér
betra umhverfi til að kveðja þennan
heim en að vera við heyvinnu á sól-
björtum degi þegar kallið kom. Ég
sendi eiginkonu Ólafs, bömum og
systkinum mínar innilegustu sam-
úðarkveðjur og bið almættið að
styrkja þau á erfiðri stundu.
Gunnlaugur M. Sigmundsson.
Vinur minn Ólafur Þ. Þórðarson
er til moldar borinn í dag. Ég sá
hann síðast glaðan og reifan í sex-
tugsafmæli mínu fyrir þrem vikum.
Hann lék þar á als oddi og tók rögg-
samlega til máls og blandaði saman
gamni og alvöru sem honum var
eiginlegt. Ólafur var einn af mestu
mælskumönnum Alþingis, gjörhug-
ull og fundvís á nýjar hliðar á
hverju máli. Hann var alvörumaður
eins og títt er um þá, sem næma til-
finningu hafa fyrir því sem er sér-
legt og skemmtilegt. Hann réð fyrir
sér sjálfur, en skildi þó mikilvægi
þess, að menn ræddu saman um
þau mál, sem þeir vildu koma fram.
Hann var framsýnn og heiðarlegur,
þjóðlegur í skoðunum, máli og mál-
flutningi, vaskur maður og ódeigur.
Ég sakna Ólafs Þ. Þórðarsonar.
Með honum er miidll drengur að
velli lagður, sem sjónarsviptir er að.
Halldór Blöndal.
Ólafur Þ. Þórðarson, alþingis-
maður, stóð vörð um mannréttindi,
landsréttindi og stjórnarskrá. Hann
tók starf sitt alvarlega. Kynni okkar
urðu vorið 1967, þegar ég var ungur
maður á kosningaskrifstofu Sjálf-
stæðisflokksins á ísafirði, en Ólafur
var hjá Framsókn. Æ síðan var
okkur vel til vina.
Einhverju sinni skömmu eftir
þinglok var Ólafur að söðla hesta
sína og ætlaði að fara í nokkurra
daga ferð upp á hálendið. Þá er
hringt úr forsætisráðuneytinu, og
spurt, hvort hann verði ekki heima
daginn þann. Ólafur sagðist vera að
fara á fjöll. Það máttu ekki, var
svarað, - þú þarft að staðfesta lög.
Forsetinn er í heimsókn í Finnlandi
og fór áður en búið var að staðfesta
lögin. Þetta verður að gerast í dag.
Ólafur benti á, að hann væri ekki
forseti sameinaðs Alþingis, það
væri hún Guðrún Helgadóttir.
Hann væri annar varaforseti og
hefði ekki þetta vald. Honum var
svarað því til, að forseti sameinaðs
væri farinn úr landi og fyrsti vara-
forseti líka, svo að hann væri nú
handhafi forsetavalds. Ólafur spurði
þá, síðan hvenær hann hefði farið
með forsetavald, og af hverju hon-
um hefði ekki verið sagt frá því, og
að handhafar forsetavalds þyrftu
væntanlega að koma saman. Hann
væri t.d. að leggja af stað upp í
nokkra daga ferð ríðandi. Við þessu
komu engin svör.
Enn spurði Ólafur, hvenær fund-
ur hefði verið boðaður hjá handhöf-
um til þess að taka ákvörðun um
staðfestingu laganna. Honum var
sagt, að slíkir fundir væru aldrei
haldnir, heldur væri lagatextinn
sendur á milli, og bíll væri að leggja
af stað upp í Borgarfjörð. Ólafur
varð orðlaus og spretti af hestunum.
Ólafur sagði síðar, að þetta atvik
hefði vakið furðu sína. Bæði fannst
honum einkennilegt, að handhafar
forsetavalds hittust ekki, og eins
þótti honum afar sérkennilegt, að
henda mætti inn varamönnum til
þess að gegna störfum handhafa
forsetavalds, og þeir ekki einu sinni
látnir vita. Ólafur taldi miklu skipta,
að festa réði um æðstu stjóm ríkis-
ins, og formreglna væri þar gætt.
Ólafur var fyrirferðarmikill á Al-
þingi. Hann var íhaldsmaður í hugs-
un og mikill samvinnumaður. Oft
tók hann á málum, sem snertu lítt
hans kjördæmi. Mér er minnis-
stætt, að hann reis upp til vamar
Reykjavíkurborg, þegar setja átti
hagsmuni hennar til hliðar, og vom
þá Sjálfstæðismenn við völd í borg-
inni. Hann var umfram flesta þing-
menn á verði um, að lagafrumvörp
stönguðust ekki á við stjómarskrá
eða mismunuðu fólki. Gegn slíku
stóð hann rammur, því að hann var
vaxinn af þessu landi og honum sag-
an í blóð borin. Ólafur var vel máli
farinn, rökfastur og hafði hljóm-
mikla rödd. íslendingasögur og
Sturlunga léku honum á tungu.
Hann var hrókur fagnaðar og
kryddaði mál sitt skemmtilegheit-
um. Mönnum leið vel í návist hans.
Blessuð sé minning Ólafs Þ.
Þórðarsonar.
Haraldur Blöndal.
Ólafur Þ. Þórðarson er horfinn á
braut langt um aldur fram. Þrátt
fyrir að hann hafi barist við veikindi
um nokkurt árabil kom andláts-
fregn hans nú á dögunum á óvart og
eins og kaldur gustur á hlýjum síð-
sumardegi. Fyrir skemmstu lágu
leiðir okkar saman í góðra vina
hópi. Þar var hann kátur að vanda
og andinn óbugaður þó líkamleg
heilsa væri tæp. Eins og venjulega
vakti það athygli sem hann hafði til
málanna að leggja.
Ólafur Þ. Þórðarson er með eftir-
minnilegri mönnum sem ég hef
starfað með. Hann frískaði upp á
umhverfi sitt og var þægilegur í öll
um samskiptum og góður félagi
Hann hafði kjark til að fara eigir
leiðir, hugsa sjálfstætt og standí
með sannfæringu sinni jafnvel fi<
það kostaði hann hlutskipti einfar
ans á köflum. A þingi vorum vk
sessunautar um skeið. Ég minnist
þess oft hversu gaman það var at
verða vitni að því hvernig ræðui
gátu fæðst hjá Ólafí. Fyrst kviknað
hugmynd, stundum í hljóðskraf
okkar á milli. Ólafur bað þá um orð
ið. Þegar hann tók til máls e.t.v
skömmu síðar birtist heilsteypt oj;
oftar en ekki snjöll ræða byggð i
beinagrind utan um eina uppruna
lega hugmynd. Ólafur var vel lesinr
og sá oft atburðina samtímis mer
hvassri sjón stjórnmálamannsin!
sem var alvanur í orrahríðum líð
andi stundar en hafði jafnframt yf
irsýn hins lesna og fróða manní
sem gat oft sett hlutina í óvænt
sögulegt samhengi.
I mínum huga stendur eftir
myndin af málafylgjumanni og ötul
um baráttumanni, ekki síst fyrii
hagsmunum hinna dreifðu byggð;
og fólksins sem þar heyr lífsbarátti
sína. Ég minnist Ólafs Þ. Þórðar
sonar með hlýhug og votta fjöl
skyldu hans samúð mína.
Steingrímur J. Sigfússon.
• Fleiri minningargreinar um Ólaf
Þ. Þórðarson bíða birtingar og «*-•
munu birtast í blaðinu næstu daga.
t
Elskulegur eiginmaður minn, faðir okkar og
fósturfaðir,
GÍSLI ÁGÚSTSSON,
Sæviðarsundi 25,
lést á sjúkrahúsi á Mallorca 15. september.
Arndís Kristjánsdóttir,
Ingveldur Gísladóttir,
Vilborg Gísladóttir,
Örn Sævar Rósinkransson.
t
Sambýliskona mín, móðir, tengdamóðir, amma og langamma,
JÓNÍNA ÁRNADÓTTIR,
Egilsgötu 2,
Borgarbyggð,
lést miðvikudaginn 16. september.
Jarðarförin auglýst síðar.
Bjami Bjarnason,
Guðmundur Á. Bjarnason, Gyða Þorsteinsdóttir,
Páll Birgir Símonarson,
barnabörn og barnabarnabörn.
+
Ástkær móðir okkar, tengdamóðir og amma,
GUÐRÍÐUR GUÐJÓNSDÓTTIR,
andaðist á Hrafnistu í Reykjavík laugardaginn
12. september.
Útför hennar verður gerð frá Fossvogskirkju í
dag, föstudaginn 18. september, kl. 15.00.
Blóm og kransar afþakkaðir, en þeim, sem
vildu minnast hinnar látnu, er bent á
líknarstofnanir.
Guðjón Halldórsson,
Magnús Halldórsson,
Guðbjartur Halldórsson,
Hulda Jónasdóttir,
Hallveig Ragnarsdóttir,
Halldóra Þormóðsdóttir
og barnabörn.
+
Elskulegur faðir okkar, tengdafaðir, afi og lang-
afi,
JÓHANNES ÖGMUNDSSON,
verður jarðsunginn laugardaginn 19. septem-
ber kl. 14.00 í Njarðvíkurkirkju, Innri-Njarðvík.
&
Hrönn Jóhannesdóttir, Baldur Sigurgeirsson,
Sólveig Jóhannesdóttir, ívar Steindórsson,
Rut María Jóhannesdóttir, Hörður Kristinsson,
barnabörn og barnabarnabörn.
T