Morgunblaðið - 03.12.1998, Síða 34

34 FIMMTUDAGUR 3. DESEMBER 1998
MORGUNB LAÐIÐ
LISTIR
„Angar af hangikjöti
og laufabrauði“
Jólaplata, tónleikar í Japan, Bosníu og
Króatíu og frumglíma við Wagner.
Kristján Jóhannsson tenórsöngvari situr
svo sannarlega ekki auðum höndum um
þessar mundir. Orri Páll Ormarsson sló
á þráðinn til söngvarans í Miinchen, þar
sem hann syngur í II Trovatore.
Morgunblaðið/Golli
KRISTJÁN Jóhannsson á jólatónleikum með Mótettukór Hallgríms-
kirkju í fyrra. Tónleikamir hafa nú verið gefnir út á geislaplötu.
/
G ER ofsalega stoltur og
ánægður með útkomuna.
Þetta er fyrsta raunveru-
lega jólaplatan mín - og hún angar
af hangikjöti og laufabrauði,“ segir
Kiistján Jóhannsson tenórsöngvari
um geislaplötuna Helg eru jól sem
hefur að geyma upptökur frá
jólatónleikum hans og Mótettukórs
Hallgrímskirkju 18. desember
1997. Stjómandi var Hörður
Askelsson, orgelleikari Douglas A.
Brotchie en jafnframt lék Hljóm-
skálakvintettinn á tónleikunum.
Skífan gefur plötuna út.
Kristján segir að Helg eru jól sé
stemmningsplata - þar sé and-
rúmsloft tónleikanna fangað. „Ég
var virkilega ánægður með kórinn
og tónlistarfólkið allt á tónleikun-
um. Þá er hljóðblöndun og tækni-
vinna til fyrirmyndar á plötunni en
hafa ber í huga að þetta var tekið
upp „beint“, eins og maður segir,
og ekki í sérstökum tónlistarsal.
Að mínu mati skilar tónleika-
stemmningin, sem var mjög góð,
sér vel á plötunni, auk þess sem
fram kemur, bæði í túlkun og upp-
tökum, að sungið er í kirkju. Fyrir
vikið fínnur maður vel fyrir and-
rúmsloftinu - yfír þessu er mikil
værð, tilfinning, hátíðarstemmn-
ing. Það er helsti kostur plötunn-
ar.“
Eins og margir muna héldu
Kristján og Mótettukórinn fímm
tónleika á sex dögum fyrir jólin í
fyrra, þrenna í Hallgrímskirkju og
tvenna á Akureyri. Þykir Kristjáni
eftirtektarvert að upptakan skuli
hafa verið gerð á þriðju og síðustu
tónleikunum syðra, sem haldnir
voru eftir mikla „svaðilfór“ norður
yfir heiðar og suður aftur. „Fólk er
eigi að síður í góðu formi.“
ristján kveðst hafa orðið var
við að beðið hafí verið eftir
plötu af þessu tagi frá hon-
um. „Ég held að þama sé komin
góð og skemmtileg jólaplata sem
ég vona svo sannarlega að eigi eftir
að gleðja marga.“
A plötunni rekur hver söngperla
jólanna aðra, fomir sálmar og
nýrri lög, svo sem Heims um ból,
Nóttin var sú ágæt ein, 0 helga
nótt, Ave María eftir Bach og Ave
Man'a eftir Sigvalda Kaldalóns,
Það aldin út er sprangið og Guðs
kristni í heimi. Þá er á plötunni
lagið Betlehemsstjaman eftir
Áskel Jónsson, fyrsta tónlistar-
kennara Kristjáns á Akureyri, en
það hefur ekki komið út á plötu áð-
ur. „Það var virkilega ánægjulegt
að geta flutt þetta lag Áskels í út-
setningu sonar hans, Jóns
Hlöðvers, og undir stjóm annars
sonar, Harðar. Áskell var mikill
fjölskylduvinur á Akureyri, ýmist
hann inni á gafli hjá okkur eða
pabbi inni á gafli hjá honum.“
Kristján minnist þess að þegar
hann kom fyrst fram opinberlega,
svo heitið geti, á Hólahátíð skömmu
eftir 1970, lék Áskell undir. „Ekki
það að „standardinn" á þessu hafi
verið burðugur hjá mér,“ segir
söngvarinn og hlær dátt.
Af þessu tilefni rifjar Kristján
upp að á næsta ári verða liðin tutt-
ugu ár frá því hann þreytti
frumraun sína sem söngvari í
Gamla bíói. Vonast hann til að geta
haldið upp á þau tímamót með ein-
hverjum hætti. „Allra skemmtileg-
ast væri auðvitað að halda upp á
þetta í Gamla bíói, þar sem Is-
lenska óperan er nú til húsa, og
jafnvel með sömu efnisskrá."
Kristján kveðst hafa haft mikinn
sviðsskrekk á tónleikunum í Gamla
bíói. „I hléi kom Valdimar Örnólfs-
son, sem giftur er náfrænku minni,
til mín og spurði hvort ég væri
þreyttur. Það er ekki laust við það,
svaraði ég, en kvaðst þó aðallega
vera stressaður. „Stingdu tungunni
upp í harða góminn og farðu með
faðirvorið einu sinni,“ sagði þá
Valdimar.“ Að svo búnu neyðist
söngvarinn til að gera hlé á máli
sínu vegna hláturs. Og hvað, spyr
blaðamaður forvitinn? Virkaði
þetta? „Já, blessaður vertu, þetta
virkaði. Ég slakaði á. Hann kann
þetta hann Valdimar!"
Kristján er staddur í Múnchen,
þai- sem hann syngur í uppfærslu á
II Trovatore eftir Giuseppe Verdi
þessa dagana. „Við gerðum nýja
sýningu af II Trovatore 1995 og er-
um að taka hana upp aftur núna.
Það hefur gengið mjög vel og
stemmningin verið frábær. Á
annarri sýningu um síðustu helgi
þurftum við að fara sjö sinnum
fram fyrir tjaldið.“ Alls verður
óperan sýnd fjómm sinnum.
rá Múnchen heldur Kristján
til Sarajevo í Bosníu og
Split í Króatíu, þar sem
hann kemur fram á jólatónleikum,
8. og 10. desember. „Það er vinur
minn Viekoslav Sutej sem stendur
fyrir þessum tónleikum en hann er
frá Zagreb í Kiúatíu. Markmiðið
er auðvitað að reyta eitthvert smá-
ræði saman fyrir þetta blessaða
fólk á þessum stöðum. Domingo
fór með honum í fyrra, en þeir era
miklir mátar líka, og nú er komið
að mér. Þetta verður öragglega
gaman.“
Óhætt er að segja að Kristján
hendist heimshoma á milli því
hann er nýkominn úr tónleikaferð
um Japan ásamt tenórsöngvuran-
um Ben Heppner og Luca Canon-
ici. Reyndar átti Roberto Alagna
að vera með í fór en hann heltist úr
lestinni eftir stuttar æfíngar. Ca-
nonici tók við af honum.
Þremenningarnir héldu tvenna
tónleika í Tókýó og eina í Osaka og
segir Kristján gífurlega vel hafa
tekist til. „Við náðum vel saman og
fengum frábærar viðtökur. Og ekki
spillti sinfóníuhljómsveitin í Tókýó
fyrir, hún er frábær. Ég hef sjaldan
unnið með hljómsveit sem er eins
fljót að átta sig á hlutunum. Að-
sóknin var reyndar ekki eins góð og
við var búist, að vísu var kjaftfullt í
Osaka en í Tókýó var ekki uppselt.
Menn kenndu kreppunni í Asíu um
þetta, almenningur fínnur fyrir
henni. Hinh’ tenórarnir þrír [Dom-
ingo, CaiTeras og Pavarotti] urðu
til dæmis að aflýsa tónleikum sem
þeir ætluðu að halda á íþróttaleik-
vangi í Tókýó í haust. Þeh- áttu von
á fímmtíu þúsund manns en vora
búnir að selja átta eða níu þúsund
miða þegar þeir hættu við.“
Kristján kveðst ánægður með
samstarfið við þessa starfsbræður
sína og hlakkar til að vinna með
þeim á ný en fyrirhuguð er önnur
tónleikaferð til Japans á næsta ári.
Hyggjast þeir þá heimsækja
Hiroshima og fleíri borgir.
Annars er það Richard nokkur
Wagner sem á hug Kristjáns allan
um þessar mundir en, eins og fram
hefur komið, þreytir hann
þrumraun sína í Tannhauser í Ma-
dríd í febrúar næstkomandi.
„Þetta er eins og að reyna að
hlaupa hundrað metrana á tíu sek-
úndum afturábak," segir Kristján
og skellir upp úr. „Wagner er
strembinn. Ég er hins vegar með
mjög góðan þýskan þjálfara og
staðráðinn í að gera mitt besta.
Þetta er ofsalega ólíkt þeirri tón-
list sem ég er vanur, þótt Tann-
hauser sé einna líkust ítölsku óper-
unum af óperam Wagners. Ég finn
að ég fæ strengi í hálsinn eftir
tveggja tíma söng, eða svo. Tungu-
málið spilar reyndar eitthvað þar
inn í.“
Kristján gefur Wagner ekki
„komplíment" fyi’ir að skilja tenór-
röddina vel. „Hann skrifar þetta í
ofsalega skrítinni tónhæð, skulum
við segja. Legan er óskiljanleg á
köflum og mér fínnst stundum tog-
streita milli tónlistar og texta.
Þetta er hins vegar alltaf spurning
um að tileinka sér hluti og maður
rembist bara við það. Raddlega
finnst mönnum þetta sniðið fyrir
mig, þannig að ég ætti ekki að
verða í vandræðum. Miðsviðið hjá
mér er mjög gott og ég syng það
ekki opið en margir þýskh’ söngv-
arar þreytast einmitt á því að
syngja það þannig.“
Kristján kveðst hafa orðið var
við að beðið sé eftir þessari eld-
skírn hans á heimsvísu og hann
muni annaðhvort „gera þetta al-
mennilega eða hreinlega hætta
við“. „Þetta verður að vekja at-
hygli. Það er enginn til í þetta
hlutverk eftir að Peter Hoffmann
og þessir gaurar duttu úr skaft-
inu.“
Ef að líkum lætur mun Kristján
halda áfram að fást við Wagner því
búið er að bjóða honum að syngja í
annarri óperu tónskáldsins,
Lohengrin, í Pétursborg árið 2000.
Af öðram verkefnum sem
framundan era má nefna Fídelíó í
Covent Garden, þegai’ húsið verður
opnað á ný, sennilega haustið 2001.
„Þetta er alltaf að dragast hjá
þeim, þannig að maður veit ekki
hvað verður.“
egir Kristján vanda þeima
Covent Garden-manna stafa
af kreppunni sem ríki í óp-
eraheiminum í dag - hún birtist í
mörgum myndum. „Sum óperahús,
sem eiga í peningavanda, era farin
að slá af listrænum kröfum, bara til
að fá ódýrari söngvara, og fyrir
vikið hefur „standardinn“ fallið
með dramatískum hætti. Maður
heyrir líka á óperaaðdáendum að
þeir verða sífellt oftar fyrh’ von-
brigðum með sýningar, enda álitið
að í stæm húsunum séu að syngja
tenórar sem eigi þar alls ekki
heima, og hefðu aldrei farið þar inn
fyrir fáeinum áram. Það er hins
vegar engin ástæða til að óttast -
það sem er ekta hefur alltaf betur á
endanum."
Bókmenntaverðlaun Norðurlandaráðs
Verðlaunin veitt
í næsta mánuði
BÓKMENNTAVERÐLAUN
Norðurlandaráðs 1999 verða veitt á
fundi í Kaupmannahöfn 26. janúar
nk., en afhendingin fer fram á þingi
Norðurlandaráðs í Helsingfors 8.
febrúar nk.
Islensku bækurnar sem lagðar
hafa verið fram eru skáldsögurnar
Brotahöfuð eftir Þórarin Eldjárn og
101 Reykjavík eftir Hallgrím
Helgason. Danir leggja fram ferða-
ritgerðasafnið Jeg har set verden
begynde Jeg har hort et
stjerneskud eftir Carsten Jensen og
ljóðabókina Dronningeporten eftir
Piu Tafdrup. Finnar tilnefna skáld-
sögumar Divu eftir Moniku Fager-
holm og Naurava neitsyt eftir Irja
Rane. Frá Noregi kemur skáldsag-
an Hutchinsons Eftf. eftir Geir
Pollen og ritgerðasafnið Storytell-
ers. En begrunnet antologi eftir Jan
Erik Vold. Framlag Svía er leikritið
Personkrets 3:1 eftir Lars Norén og
ljóðasafnið Klangernas bok eftir
Göran Sonnevi. Grænlendingar til-
nefna eina bók, Uumasoqat eftir
Ole Korneliussen.
Verðlaunaupphæðin er 350.000
danskar krónur. Athygli vekur að
Færeyingar og Samar nýta sér ekki
að þessu sinni að leggja fram bækur
til verðlauna, en samkvæmt reglun-
um mega þeir líkt og Grænlending-
ar tilnefna eina bók en löndin fímm
tvær bækur hvert.
KVIKMYJVPIR
Bfóliorgiu, Kringlu-
bíó, l\ýja bíó,
Akureyri
SAMNINGAMAÐURINN
„THE NEGOTIATOR"
irk'k
Leikstjóri: F. Gary Grey. Handrit:
James Demonaco og Kevin Fox. Tón-
list: Graeme Rcvell. Aðalhlutverk:
Samuel L. Jackson, Kevin Spacey,
J.T. Walsh, Ron Rifkin, John
Spencer. Warner Bros. 1998.
BANDARÍSKA spennumyndin
„The Negotiator" hefur á að skipa í
helstu hlutverkunum tveimur af at-
hyglisverðustu leikurum nútímans,
Samuel L. Jackson og Kevin
Spacey. Sá samsetningur einn ber
þessa mynd langa leið og kannski
lengra en hún á skilið að komast.
Báðir leika þeir samningamenn
lögreglunnar við gíslatökur, þeirra
list er að fá gíslatökumenn ofan af
Listin að
semja
verknaði sínum með því að tala ró-
lega við þá, en þegar Jackson neyð-
ist til þess að taka sjálfur gísla þeg-
ar verið er að króa hann úti í horni
og Spacey reynir að fá hann til að
sleppa gíslum, magnast mjög orra-
hríðin.
Eða það er að minnsta kosti hug-
myndin að baki myndarinnar, sem
F. Gary Grey leikstýrir. Jackson
leikur flekklausa lögregluhetju
sem bjargar konum og bömum frá
misindismönnum. Hann fær upp-
lýsingar um spillingu innan raða
lögi’eglunnai’, á meðal vina sinna,
og brátt er farið að klína á hann
glæpum og jafnvel morði. í ör-
væntingu sinni tekur hann í gísl-
ingu þann lögreglufulltrúa sem
hann sjálfur hefur granaðan um
eitthvað misjafnt ásamt starfsfólki
hans.
Hugmyndin er ágæt og hér er á
ferðinni þokkalegur tryllir en hann
hefði vel mátt þola styttingu um
svona hálftíma. Samningaviðræð-
urnar dragast um of á langinn.
Með snarpari klippingu hefði mátt
búa til meiri spennu auk þess sem
fléttan virkar nokkuð rýr í mynd
sem er um 140 mínútur. Jackson er
kröftugur sem fyrr í hlutverki lög-
reglumannsins, kjaftaglaður samn-
ingamaður en eitilhai’ður og veitir
ekki af. Spacey er eins og oft áður
ekkert nema mýktin og kunnáttu-
semin. Þetta era svo sem ekki
krefjandi hlutverk en saman gera
þeir margt gott fyrir þessa mynd.
Með þeim er fjöldi kræsilegra
aukaleikara sem fylla vel upp í sög-
una þeirra á meðal Ron Rifkin og
J.T. Walsh, sem nú er látinn. Fyrir
aðdáendur leikaranna tveggja í að-
alhlutverki er „The Negotiator"
prýðileg skemmtun.
Arnaldur Indriðason