Morgunblaðið - 27.03.1999, Blaðsíða 4

4 LAUGARDAGUR 27. MARZ 1999
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
íslensk erfðagreining nær áfanga í rannsóknum á erfðafræði slitgigtar
Tekist hefur að stað-
setja gen á litningi
Bandaríska samgönguöryggisráðið
um Boeing 737-þotur
Leggja til frek-
ari rannsóknir
'ífuhvammsvegar í Kópavogi
BREIÐ-
HOLTS-
BRAUT
undirgöng
Työföldun sé**—*'*;.■*
Reykjanesbrautar
II
Smára
torg
KÓPAVOGUR
&7S^eARÐABÆft'«4
Ómissdndi orðabók
Einstakt
tilboðsverð:
14.900.-
Fulltverð 18.900.-
Ensk-íslensk orðabók
hefur verið ófáanleg
um nokkurt skeið en
Mál og menning hefur
nú gefið hana út að nýju.
Ensk-íslensk orðabók
er handbók allra þeirra
sem lesa texta á ensku
og er ómissandi á hvert
heimili.
med tifixðitcgu W
Mál^
Breikkun Reykjanesbrautar og gerð
brúar og undirganga hefst í vor
Framkvæmdum
lýkur í haust
og menning
Laugavegi 18 • Sími 515 2500 • Síðumúla 7 • Sími 510 2500
AÐ sögn Jónasar Snæbjörnssonar,
umdæmisstjóra Reykjanesumdæmis
Vegagerðarinnar, er gert ráð fyrir
að framkvæmdir vegna breikkunar
Reykjanesbrautar frá Nýbýlavegi að
Fífuhvammsvegi hefjist í vor og að
þeim verði lokið fyrir 1. nóvember,
en síðasti skiladagur tilboða í verkið
er á mánudaginn.
I Framkvæmdafréttum Vegagerð-
arinnar kemur fram að auk tveggja
akreina sé einnig ráðgert að byggja
brú yfu- Fífuhvammsveg með til-
heyrandi römpum og gera tvenn
undirgöng undir Reykjanesbraut, þá
verði hitaveitulögn einnig flutt.
Brúin verður um 28 metra löng og
tæplega 15 metra breið plötubrú yfir
tvö höf með millistöplum og enda-
stöplum. Hún verður að öllu leyti
sambærileg við þá brú sem nú liggur
yfir Fífuhvammsveg á sama stað.
Framkvæmdum vegna undirgang-
anna tvennra mun ekki ljúka fyrr en
í júní á næsta ári. Undirgöngin eru
ætluð gangandi og hjólandi vegfar-
endum og verða þau gerð í stálboga
með 4 metra breiðri gangbraut. Önn-
ur göngin verða byggð við gömul
göng sem eru rétt austan við bensín-
stöð en þau verða brotin niður og
fyllt. Hin göngin verða austan við
gatnamót Fífuhvammsvegar á móts
við Digranesveg.
og hönnun
BANDARÍSKA samgönguöryggis-
ráðið, NTSB, hefur lagt til við
bandarísku flugmálastjórnina,
FAA, að gerðar verði kröfur um
frekari rannsóknir og hönnun til-
tekinna viðbótarbreytinga á hliðar-
stýri á Boeing 737-þotum. Einnig að
aukin verði þjálfun flugmanna í við-
brögðum við bilunum og að flugrit-
ar verði almennt endurbættir.
Tillögumar koma í kjölfar loka-
skýrslu á slysi í september 1994
þegar Boeing 737-300-þota fórst í
aðflugi við Pittsburgh. Talið er
hugsanlegt að bilun í hliðarstýri sé
orsök slyssins. Verkfræðingar
Boeing-verksmiðjanna hafa lagt
fram um 75 þúsund vinnustundir til
að styðja við rannsókn NTSB á
fyrrgreindu flugslysi og hanna úr-
bætur sem bætt gætu öryggið. FAA
mun taka nokkurn tíma til að skoða
tillögurnar og kanna hvemig þeim
verði best hrundið í framkvæmd.
Breyting'ar á vélum Flugleiða
Valdimar Sæmundsson, forstöðu-
maður viðhaldsstöðvar Flugleiða,
segir fyrirtækið fylgjast með fram-
vindu mála og að tæknideild fyrir-
tækisins hafi fylgt lofthæfisfyrir-
mælum stjörnvalda og tæknilegum
leiðbeiningum framleiðanda. Um sé
að ræða að skipta um nokkra hluti
og sé áskilið að framkvæma ákveðn-
ar breytingar íyrir haustið og aðrar
íyrir næstu áramót. Segir hann
þessi verkefni langt komin og að
þeim verði lokið löngu áður en tíma-
mörkin renna út. Þá segir Valdimar
NTSB hugsanlega leggja til breyt-
ingar á hönnun hliðarstýris þotunn-
ar og eigi þær tillögur að liggja íyr-
ir í lok næsta árs. Breytingar yrðu
síðan hugsanlega gerðar í framhaldi
af því. Hann sagði ekki Ijóst hvernig
væri með kostnað af völdum breyt-
inganna.
Flugdeild Flugleiða mun einnig
framfylgja fyrirmælum og leiðbein-
ingum varðandi breyttar flugað-
ferðir og þjálfun áhafna. Jens
Bjamason flugrekstrarstjóri segir
framleiðandann ekki hafa tilkynnt
ákveðnar breytingar ennþá en sum
bandarísku fiugfélögin séu að taka
þær upp, málin séu í þróun og verði
fýlgst með því af hálfu Flugleiða.
Segir hann þessi atriði snerta sér-
staka viðbótarþjálfun varðandi við-
brögð við óeðlilegri hegðan þotu og
hvernig eigi að ná henni aftur í eðli-
legt flug.
Engar Boeing 737-400 hjá Flug-
leiðum eftir árið 2002
í frétt frá Flugleiðum segir
einnig að félagið hafi markað þá
stefnu að í millilandafluginu verði
eingöngu notaðar Boeing 757-þotur
af gerðinni 200 og 300. Verða því
737-400-farþegaþotur ekki í þjón-
ustu félagsins eftir árið 2002 en 737-
300F-fraktþotuna leigir félagið af
erlendum eiganda.
Alls eru nú yfir 3.000 þotur af
þessari gerð í notkun í heiminum,
þeim hefur verið flogið í yfir 91
milljón stunda og flotinn flutt yfir
fimm milljarða farþega. Daglega
ferðast yfir milljón farþegar með
Boeing 737-þotum.
Minkur
skotinn í
sjónvarps-
herbergi
MINKUR var skotinn inni í
íbúðarhúsi í nágrenni Blöndu-
óss fyrir skömmu.
Minkurinn stökk undan
sófa sem stúlka á bænum sat í
er hún horfði á sjónvarp og
varð skelfingu lostin við at-
burðinn. Haft var samband
við minka- og tófubana á
Blönduósi sem kom með
byssu og skaut dýrið inni í
sjónvarpsherberginu án þess
að skemma húsbúnað.
VÍSINDAMÖNNUM hjá íslenskri
erfðagreiningu hefur tekist að
staðsetja gen á litningi sem veldur
slitgigt. Hafa þeir i-annsakað or-
sakir slitgigtar í samstai-fi við gigt-
arlæknana Þorvald Ingvarsson og
Helga Jónsspn. Þúsundir íslend-
inga þjást af slitgigt og talið er að
um 400 sjúklingar á ári fari í gervi-
liðaaðgerðir vegna hennar.
Kári Stefánsson, forstjóri Is-
lenskrar erfðagreiningar, segir að í
framhaldi af þessum áfanga verði
reynt að einangra gen sem valda
slitgigt og greina virkni þeirra.
Hann segir að öðrum hafi ekki tek-
ist að ná þessum áfanga og hann
telur ólíklegt að fleiri gen geti vald-
ið sjúkdómnum, hér sé fundið það
sem máli skipti. Hann segir slitgigt
flókinn og erfiðan sjúkdóm og al-
gengt að fólk fái hann um miðjan
aldur. Talið er að um 40 milljónir
manna um heim allan þjáist af slit-
gigt. Hún getur leitt til alvarlegrar
fötlunar og birtist sem hrörnun í
beinum og veldur alvarlegum kvöl-
um. Kári sagði hér vera stigið mik-
ilvægt skref í átt til skilnings á
þessum flókna sjúkdómi sem ekki
hefði tekist annars staðar.
Þorvaldur Ingvarsson og Helgi
Jónsson hafa rannsakað gigtar-
sjúklinga og hvemig sjúkdómurinn
hefur þróast innan nokkurra fjöl-
skyldna. Kváðust þeir ekki hafa
nákvæmar upplýsingar um fjölda
þeirra en ætlunin væri að stækka
nú þann hóp og halda rannsóknum
áfram. Læknarnir lögðu áherslu á,
að mikil vinna væri nú framundan
við að afla frekari þekkingar og
kortleggja erfðavísi slitgigtar og
Morgunblaðið/Þorkell
KÁRI Stefánsson, forstjóri íslenskrar erfðagreiningar, og gigtar-
læknarnir Þorvaldur Ingvarsson og Helgi Jónsson kynntu áfanga í
rannsóknum á erfðafræði slitgigtar.
bera breytingar í erfðamenginu
saman við sjúkdómsmyndina.
ÍE fær áfangagreiðslu frá Hoff-
mann-La Roche
íslensk erfðagreining og sviss-
neska lyfjafyrirtækið Hoffmann-
La Roche gerðu á síðasta ári fimm
ára samstarfssamning um rann-
sóknir á tólf algengum sjúkdómum,
m.a. hjarta- og æðasjúkdómum,
tauga- og geðsjúkdómum og fleir-
um. Svo sem kveðið er á um í sam-
starfssamningi fyrirtækjanna mun
Hoffmann-La Roche reiða fram
áfangagreiðslu til ÍE sem áskilið er
þegar ákveðnir rannsóknaráfangar
nást. Ekki fékkst upplýst hversu
há sú fjárhæð er.
Eins og fyrr segir verður nú
reynt að einangra gen sem valda
slitgigt og greina virkni þeirra og
mun Hoffmann-La Roche á
grundvelli þeirrar þekkingar þróa
tæki til að greina slitgigt og
hrinda af stað rannsóknaráætlun
til að finna lyf og markvissari
meðferð við þessum ólæknandi
sjúkdómi.
Hoffmann-La Roche framleiðir
lyf, greiningartæki, fjörefni, ilm-
og bragðefni og hefur fyrirtækið
þróað og markaðssett lyf við fjöl-
mörgum sjúdkómum. Þá stundar
það rannsóknir á æxlum og með-
ferð við þeim, hjarta- og æðasjúk-
dómum, bólgusjúkdómum og fleiri
sjúkdómum.
Háskólinn
Hætt birt-
ingu ein-
kunna undir
kennitölum
ÞÓRÐUR Kristinsson,
kennslustjóri Háskóla Islands,
segir að HI muni bregðast við
niðurstöðu töivunefndar á
þann hátt að hætt verði birt-
ingu einkunna í skólanum und-
ir kennitölum. Segir hann hins
vegar ekki ljóst hvort alfarið
verði hætt að birta einkunnir
með svipuðum hætti eða hvort
tekin verði upp önnur auðkenni
í stað kennitalna.
Morgunblaðið greindi frá því
í gær að tölvunefnd hefði kom-
ist að þeirri niðurstöðu að birt-
ing einkunna stúdenta við Há-
skóla íslands fæli í sér brot á
lögum um skráningu og með-
ferð persónuupplýsinga.
Þórður segir að einkunnir
hafi verið birtar með þessum
hætti af tillitssemi við stúdenta.
Fyrir áratugum hafi einkunnir
verið birtar undir nöfnum en
nafnnúmer og síðar kennitölur
verið notuð í staðinn. Segir
hann það mjög bagalegt fyrir
nemendur ef þessari þjónustu
verði hætt, þótt þeir hafi sem
stendur þijár aðrar leiðir til að
skoða einkunnir sínar. Þeir geti
vitjað einkunna á Netinu með
aðgangsorði, í nemendaskrá
gegn framvísun persónuskil-
ríkja auk þess sem yfirlit sé
sent til nemenda þrisvar á ári.