Morgunblaðið - 27.05.1999, Síða 44

44 FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
UMRÆÐAN
Gagnrýni
á gagnrýni
HARALDUR (Harry) Bilson nefn-
ist myndlistarmaður sem hefur náð
því að vera allþekktur í nokkrum
löndum. Hann fæddist í húsi við
Laugaveginn í Reykjavík 21. janú-
ar 1948, en móðir hans er íslensk og
faðirinn breskur. Fjölskyldan flutt-
ist til Bretlands þegar Haraldur
var á sjötta ári.
Um uppvaxtarár hans veit ég lítið
annað en það að hugur hans snerist
fljótlega til myndlistar. Hann drakk
í sig þekkingu á listasögu og
vinnsluaðferðum, málaði öllum
stundum sem gáfust og smám sam-
an varð úr listmálari sem sýndi verk
sín í virtum sýningarsölum víða um
heim. Frá árinu 1969 hefur hann
sýnt verk sín í fjölmörgum löndum í
öllum heimsálfum að Afríku undan-
skilinni. Þegar lesinn er listi yfir þá
staði sem Haraldur hefur sýnt verk
sín á, kemur í ljós að meðal þeirra
eru virtir sýningarsalir í mörgum
löndum og nægir þar að nefna
Royal Academy of Arts í London.
Með sanni má því segja að Harald-
v ur Bilson sé alþjóðlegur listmálari.
Hann hefur vinnuaðstöðu hjá vinum
sínum í Evrópu, Asíu, Astralíu og
Ameríku, auk þess sem hann á sjálf-
ur vinnustofur í Bristol, London og
á Irlandi. Þess má svo geta að verk
hans eru í eigu safna og í einkasöfn-
um fagurkera í öllum heimsálfum
og að Royal Academy of Arts valdi
mynd eftir hann á kort sem safnið
gefur út árlega. Annar íslenskur
listamaður, Karólína Lárusdóttir,
hefur reyndar einnig orðið þess
heiðurs aðnjótandi.
Haraldur leggur ávallt mikla
áherslu á íslenskan uppruna sinn,
hvar sem hann sýnir verk sín.
Hann segist vera Islendingur og er
hreykinn af því. Það er því með
mikilli ánægju sem við hjá Galleríi
Fold höfum sýnt verk hans, fyrst í
nóvember 1996, síðan í nóvember
og desember 1997 og svo núna í
Myndlistargagnrýni
Því miður er það svo,
segir Tryggvi P. Frið-
riksson, að Morgun-
blaðið er eini fjölmiðill-
inn sem fjallar á mark-
vissan hátt um mynd-
list hér á landi.
maí. Skemmst er frá því að segja að
verk Haraldar hafa fengið ákaflega
góðar móttökur hér á landi. Sýn-
ingargestir hafa skemmt sér kon-
unglega og margir fjárfest í verk-
um hans. Haraldur hefur það líka
að markmiði að vera ekki með nein
leiðindi í verkum sínum, honum er
annt um að sýna fegurðina í lífinu,
leikinn og ánægjuna. Þetta kunna
flestir vel að meta.
Nú hefur komið í ljós að a.m.k.
einn maður kann ekki að meta verk
Haraldar. Það er Gunnar J. Arna-
son, sem enn er einn af listrýnum
Morgunblaðsins. Hann skrifaði
gagnrýni um sýningu
Haraldar í blaðið 13.
maí s.l. Það væri svo
sem allt í lagi þótt
Gunnari hafi ekki líkað
sýningin ef gagnrýni
hans mótaðist ekki af
þröngsýni, rangfærsl-
um, illvilja og óvönduð-
um vinnubrögðum, en
það gerir hún að mín-
um dómi. Gunnar þessi
hefur áður gert sig
sekan um ótrúverðug-
ar fullyrðingar. Hann
hélt því m.a. fram í
gagnrýni 21. janúar í
fyrra að ákveðinn
meðaljón í íslenskri
málaralist væri „í fremstu röð með-
al listamanna á Norðurlöndum og
þótt víðar væri leitað." Eftir slíka
yfirlýsingu hlýtur Gunnar að hafa
fengið gula spjaldið hjá ritstjórn
Morgunblaðsins og ætti því að vera
á skilorði. I það minnsta ber að
taka fullyrðingum hans af mikilli
varkárni.
Gunnar byrjar á að snúa á
ósmekklegan hátt út úr nafni sýn-
ingarinnar sem er „Aðeins eitt er
víst: Ekkert!“. Hann heldur því
fram, að mér sýnist í niðurlægjandi
tóni, að Haraldur sé breskur, en
eins og fram kemur í sýningarskrá,
þá leggur listamaðurinn áherslu á
að hann sé íslenskur, enda fæddur
á Islandi og á íslenska móður.
Gunnar segist ekki vera viss um
hversu oft Haraldur hafi sýnt á Is-
landi. Það bendir annaðhvort til að
Gunnar sé ekki læs (sem væri íyrir-
gefanlegt) eða þá að hann hafi ekki
lesið sýningarskrána, en þar kemur
fram að um sé að ræða þriðju
einkasýningu Haraldar hér á landi.
Gunnar fullyrðir að Haraldur sæki
fyrirmyndir í verk Picassos og
Chagalls, „til að gefa þeim (verkun-
um) svolítið listrænt yfirbragð".
Fínt, hvað er að því ef rétt væri?
Hvert sóttu Picasso og
Chagall fyrirmyndir?
Hvert hafa meistarar
íslenskrar málaralist-
ar, t.d. Jóhannes S.
Kjarval, Jón Stefáns-
son, Jón Engilberts og
Ki'istján Davíðsson,
svo einhverjir séu
nefndir, sótt fyrir-
myndir? Þá ber Gunn-
ar saman Harald og
Karólínu Lárusdóttur.
Segir að þau höfði „lík-
lega til sama mark-
hóps“!!!!! (leturbreyt-
ing mín) Hvað á þetta
nú að þýða? Er þarna
verið að tala niður til
almennings, rétt einu sinni? Þetta,
að mínum dómi, dæmalausa bull
endar svo á hugleiðingum rýnisins
um ramma. Hann man „í fljótu
bragði ekki eftir að hafa séð jafn yf-
irdrifna innrömmun og ofgnótt
gylltra trélista". Þessu trúi ég nú
varla, og þó. Þetta gæti einmitt ver-
ið skýringin á þröngsýni Gunnars.
Hugsanlegt er að hann hafi ekki átt
þess kost, ekki nennt eða ekki haft
áhuga á að skoða sýningar og söfn
erlendis og þess vegna aldrei séð
þykka gyllta ramma, sem eru svo
áberandi, í flestum listasöfnum og í
galleríum, bæði vestan hafs og
austan. Honum er þá að sjálfsögðu
vorkunn.
UndiiTÍtaður hefur haldið því
fram í skrifum í Listapóstinum,
sem er lítið fréttabréf sem Gallerí
Fold gefur út, að það sé oft himinn
og haf á milli alls þorra almennings
í þessu landi annars vegar og hins
vegar sumra þeirra sem hafa fjallað
um myndlist í fjölmiðlum. Yfirleitt
er maður ekki að elta ólar við skrif
og dóma um einstakar listsýningar,
enda eðlilegt, innan vissra marka,
að skoðanir séu skiptar. Hins vegar
geri ég kröfu til þess að listgagn-
rýni sé sanngjörn, uppörvandi og
uppbyggjandi þar sem það á við,
byggist á faglegu mati og að hún sé
algjörlega hlutlaus. Gagnrýnendm-
þurfa að vera víðsýnir, en ekki
þröngsýnir. Gagnrýnendur og þeir
sem bera ábyrgð á þeim, verða að
skilja að markmið gagmýni á ekki
síst að vera að leiðbeina og byggja
upp. Þegar gagnrýnandinn fer að
gera lítið úr viðkomandi listamanni,
öðrum listamönnum, sem ei'u óvið-
komandi málinu, og tala niður til al-
mennings, þá er mál til komið að
gagnrýna gagnrýnandann. Það
gildir það sama um verk gagn-
rýnenda og annarra manna verk að
þau eru ekki hafín yfir gagnrýni.
Að mínum dómi ber Bragi As-
geirsson höfuð og herðar yfir aðra
sem um myndlist fjalla. Hann hefur
yfirburða þekkingu og skynsemi til
að meðtaka. Eg hef tekið eftir því
að hann virðist skoða nánast allar
sýningar sem í boði eru og þegar
hann fjallar um sýningar, kemur
hann ávallt oftar en einu sinni til að
skoða. Hann virðist því leggja
mikla alúð í það sem hann gerir.
Þetta gera aðrir gagnrýnendur
ekki og það segir mér að dómar
þeirra séu ekki eins marktækir.
Því miður er það svo að Morgun-
blaðið er eini fjölmiðillinn sem fjall-
ar á markvissan hátt um myndlist
hér á landi. Blaðið á vissulega heið-
ur skilinn fyrir það, en uppsker líka
ríkulega, þar sem mér skilst að
fleiri lesi um listir en íþróttir svo
dæmi sé tekið. Vegna þessarar sér-
stöðu Morgunblaðsins ber það
einnig mun meiri ábyrgð en ella.
Blaðið verður að vanda val þeirra
vel sem ráðnir eru til gagnrýni-
skrifa og skipta rýnunum út ef þeir
bregðast því trausti sem á þá er
lagt af ritstjórn blaðsins og lesend-
um. Að mínum dómi er nú kominn
tími til að skipta Gunnari J. Arna-
syni út.
Höfundur er listmunasali
Tryggvi P.
Friðriksson
TIL SÖLU
Til sölu
Case 5901998
sem ný, lítið notuð.
Vélinni fylgir
snjóplógur, 3 m
breið vél með öllu
og vinna í 2-3 mán.
Uppl. í símum
892 0043, 852 0043,
565 1120, 854 7112.
TILBOQ / ÚTBQQ
Útboð — lóðarlögun
Sveitarfélagið Árborg óskar eftirtilboðum í frá-
gang ráðhúslóðar við Austurveg 2 á Selfossi.
Jafnframt er um að ræða lóðarfrágang í kringum
Austurveg 2A á Selfossi. Verkið felst m.a. í jarð-
vegsvinnu, frágangi á malbikuðum og hellulögð-
um svæðum, frágangi á gras- og gróðursvæðum
og búnaði ertilheyrir lóðunum.
Helstu magntölur eru:
Gröftur 2.000 m3
Fylling 1.500 m3
Hellulögð svæði 670 m2
Malbikuð svæði 1.670 m2
Gróðursvæði 150 m2
Grassvæði 750 m2
Malbikun bílastæða og gróðurvinnu skal lokið
Ifceigi síðar en 1. ágúst, hellulögn skal lokið
1. september og verkinu í heild skal lokið
1. október 1999.
Útboðsgögn verða afhent hjá Landformi ehf.,
Austurvegi 3—5, Selfossi,frá og með þriðju-
deginum 18. maí 1999, gegn 10.000 kr. skila-
tryggingu. Tilboð verða opnuð á sama stað
J*þriðjudaginn 1. júní 1999 kl. 11.00.
TILKYNNINGAR
Hafnarfjarðarhöfn
Dröfn RE 42,
skipaskrárnúmer 491
Hafnarfjarðarhöfn lýsir eftir eiganda eða
ábyrgðarmanni mótorbátsins Drafnar RE 42.
Viðkomandi gefi sig fram í síma 565 2300,
farsíma 899 9726 eða á skrifstofu hafnarinnar
á Vesturgötu 11 — 13, Hafnarfirði, fyrir 15. júní
1999. Gefi sig enginn fram innan tilgreinds
frests verður báturinn fjarlægður á ábyrgð og
kostnað eiganda.
Hafnarfjarðarhöfn,
Vesturgötu 11 — 13, s. 565 2300
BORGARSKIFULAG REYKJAVÍKUR
BORGARTÚN 3-105 REYKJAVÍK • SlMI 563 2340 • MYNDSENDIR 562 3219
Reykjavíkurflugvöllur -
deiliskipulag
Almenn kynning á deiliskipulagi Reykja-
víkurflugvallar og áætluðum framkvæmd-
um við flugvöllinn verður í Ráðhúsi Reykja-
víkur mánudaginn 31. maí kl. 17:00.
Borgarskipulag - Flugmálastjóri
VMISLEGT
Ert þú ekki ánægð/ur
með útlitið?
Er skapið í þyngra lagi?
Viltu vera með í átaki til að laga „málin"
á náttúrulegan hátt?
Hafðu samband í síma 566 7654.
Sandsíli
Fyrstu sendingar af sandsílum eru nú væntan-
legar innan fárra daga.
Eingöngu mjög fersk og góð síli.
Vegna mikils magns í sameiginlegum innkaup-
um hefur náðst umtalsverð verðlækkun á milli
ára.
Verð nú aðeins kr. 59 fyrir kg.
FISKMARKAÐUR BREIÐAFJARÐAR
sími 436 1646
DULSPEKI
Ertu með rafbylgjuóþoi?
Sefur barniö þitt illa eða þú? Ertu
með illskýranleg líkamleg óþæg-
indi eða ryk og ló? Ég býð upp á
mælingar og varanlegar lausnir á
kostnaðarverði I maí og júní.
Einnig heilun og ráðgjöf.
Símar 581 1008 og 898 8808.
Hreiðar Jónsson, læknamiðill.
FÉLAGSLÍF
Hjálpræðis-
herinn
Kirkjustræti 2
Kl. 20.30 Öðruvísi samkoma
í kyrrð og tilbeiðslu.
Allir hjartanlega velkomnir.
FERÐAFELAG
© ÍSLANDS
MÖRKINNI6 - SlMI 568-2533
Fimmtudagur 27. maí:
Skógarganga í Hvalfirði.
Skoðuð skógrækt Skógræktarfé-
lags Kjósarsýslu við Fossá. Rútu-
ferð (verð 700 kr.) kl. 20.00 frá
Mörkinni 6 eða mæting við
Fossá kl. 20.30.
Sunnudagur 30. maí
kl. 10.30:
Marardalur — Hengill — Nesja-
vellir. Um 5—6 klst. ganga.
Minnum á sumarleyfisferðir f
júní, m.a. fimm daga sólstöðu-,
göngu- og fræðsluferðir á
Strandir með gistingu í Ferða-
félagshúsinu, Norðurfirði.
Textavarp bls. 619.
ml bl l.is
-^ALLTAf= GITTH\SA& ISIÝT7