Morgunblaðið - 27.05.1999, Blaðsíða 54

54 FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 1999
MINNINGAR
MOR.GUNBLAÐIÐ
JON
VETURLIÐASON
+ Jón Veturliða-
son matsveinn
fæddist 20. mars
1914 á Suðureyri
við Súgandafjörð.
Hann lést á Hrafn-
istu í Hafnarfirði að
kvöldi dags 13. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Veturliði Bjarna-
son, sjómaður, f. 21.
aprfl 1886. á Flat-
eyri við Önundar-
fjörð, d. 22. mars
1915, og Sigrún
Benediktsdottir, f.
Benedikt,
1980, og Helga, f.
31.12. 1912, d. 28.8.
1915. Hálfsystir Jóns
er Helga Jóhannes-
dóttir, f. 20.10. 1915,
d. 16.10. 1941. Hálf-
systkini Jóns en
Gunnarsbörn: Hall-
dór Ágúst, f. 1.3.
1921, d. 23.1. 1997,
Jóhanna, f. 11.8.
1922, Eh', f. 26.11.
1923, d. 27.8. 1997;
Steinþór Marínó, f.
18.7. 1925; Veturliði,
f. 15.10. 1926; Guð-
bjartur, f. 11.2. 1928;
f. 14.7.1929: Gunnar, f.
28. október 1891 í Meinhiíð,
Hólshreppi, Bolungarvík, d. 4.
febrúar 1982.
Alsystkini Jóns eru Anna Sól-
veig, f. 16.11. 1911, d. 8.12.
14.6. 1933.
Jón kvæntist Maríu Eyjólfs-
dóttur 27. maí 1939, fyrir 60 ár-
um. María var fædd 2. mars 1920
í Reykjavík, d. 19. nóvember
1991. Foreldrar Maríu voru
Eyjólfur Brynjólfsson, f. 25. júlí
1891 í Miðhúsum, Biskupstung-
um, sjómaður og verkamaður,
d. 5. sept. 1973, og Kristín
Árnadóttir, f. 3. nóv. 1899 í Mið-
dalskoti, Laugardalshreppi,
húsmóðir í Reykjavík, d. 16.
júní 1974.
Jón og María eignuðust þijú
börn: 1) Eyjólfur Veturliði, mat-
sveinn, f. í Reykjavík 16.9.1939.
Eyjólfur var kvæntur Helen
Brynjarsdóttur, f. 10.5. 1938 á
Akureyri. 2) Kristinn Ingvar,
prentari, f. í Reykjavík 22.11.
1940, kvæntur Björk Aðal-
steinsdóttur kaupmanni, f. í
Reykjavík 11.9. 1941. 3) Sigrún
Benedikts, bankastarfsmaður,
f. í Reykjavík 10.10. 1945, gift
Jóhannesi Karlssyni, vélsljóra,
f. 4.4. 1941 í Gröf, Breiðavíkur-
hreppi.
Utför Jóns fer fram frá Foss-
vogskapellu í dag og hefst at-
höfnin klukkan 15.
Að kvöldi uppstigningardags sát-
um við hjónin hjá elskulegum
tengdafóður mínum og spjölluðum
við hann. Eg hélt uin hendur hans og
hafði orð á því hvað þær væru kald-
ar, hann brosti og svaraði góðlátlega
að hann fyndi nú ekki mikinn ung-
meyjarhita af mínum höndum. Svona
var tengdapabbi, með skemmtileg
tilsvör á reiðum höndum og gerði
góðlátlegt grín. Þegar við ætluðum
heim faðmaði hann okkur og kyssti,
og þakkaði okkur innilega fyrir kom-
una. Hálftíma síðar var hann látinn.
Mér er minnisstætt þegar ég hitti
tengdaforeldra mína í fyrsta sinn.
Mér var boðið í mat svo fjölskyldan
gæti nú hitt kærustu Kristins. Ég
var feimin og óörugg, en mér var tek-
ið opnum örmum. Það var létt yfir
þessu kvöldi og tengdaforeldrar mín-
ir stjönuðu við mig. Síðar þegar við
Kristinn vorum gift og bömin komin
í heiminn voru þau ætíð boðin og bú-
in að aðstoða okkur ungu hjónin.
Á sunnudögum var farið niður að
Tjöm að gefa fuglunum og alltaf var
komið við í kaffi hjá afa og ömmu
sem gerðu allt fyrir barnabömin. Oft
tók afi þau í bíltúr um helgar og þá
var hann alltaf minntur á hvar búðin
væri sem ísinn fékkst í.
Börnin uxu úr grasi og fóru í
framhaldsnám og þá var gott að geta
komið við í matarhléum hjá afa og
ömmu.
Síðan bættust bamabamaböm í
hópinn og öllum fannst jafn notalegt
að koma til afa og ömmu. Við hlæj-
um oft að því þegar tengdamamma
var að passa eitt langömmubarnið
sem var lasið og gat því ekki farið út.
Þá fór langafi og sótti snjó í fótu svo
barnið gæti leikið sér með snjóinn
inni á stofugólfi.
Við minnumst allra jólaboðanna
sem tengdamamma og tengdapabbi
héldu, sama hvað fjölskyldan var
orðin stór, alltaf var nóg pláss.
Tengdaforeldrar mínir reistu sér
fallegan sumarbústað í Grímsnesinu
og þar nutu þau sín vel þegar þau
gengu um landið sitt og sýndu okkur
gróðurinn og vissu nöfnin á öllum
jurtunum.
Tengdapabbi var sérstaklega ljúf-
ur og þægilegur maður sem gott var
að hafa í návist sinni og alltaf hægt
að leita ráða hjá. Þegar við hjónin
fórum að byggja og vorum byrjend-
ur í gróðurrækt vissi hann allt um
tré og blóm og þá sérstaklega ís-
lenskar jurtir. Þeir voru ófáir bíltúr-
amir sem hann fór með mig í til að
sýna mér gróðurinn. Tengdapabbi
hafði líka mjög gaman af að grúska í
ættfræði og vildi vita deili á fólki.
Okkur fannst það skondið þegar eitt
barnabarnanna hans náði sér í maka
í Kanada og hann gat rakið ættir
þeirra saman.
Það hefur verið siður á heimili
okkar Kristins í tæp 40 ár að hafa
foreldra okkar í mat um áramótin.
Nú síðast var tengdapabbi orðinn
einn eftir af eldri kynslóðinni. Það
verður tómlegt hjá okkur að sjá
hann ekki sitja við gluggann, horfa á
brennuna og fylgjast með börnunum
skjóta upp flugeldum.
Nú er hann kominn til Mæju sinn-
ar, en í dag á útfarardegi hans eru 60
ár síðan þau gengu í hjónaband.
Elsku Eyfi, Kristinn og Sigrún,
takk fyrir að leyfa mér að eiga svona
stóran hlut í foreldrum ykkar, þau
voru mér sem bestu foreldrar.
Kæri tengdapabbi, þakka þér fyrir
alla þína ást og umhyggju.
Guð veri með þér.
Þín
Björk.
Við systkinin viljum með fáum
orðum minnast Jóns afa, sem hefur
nú loks hitt ömmu Mæju eftir rúm-
lega sjö ára aðskilnað. Elstu minn-
ingar okkar um Jón afa eru vafalaust
tengdar sumarbústaðnum í Gríms-
nesi. Afi hafði græna fingur og rækt-
uðu hann og amma mikið af trjám og
ýmislegt grænmeti. Fuglana hugs-
uðu þau vel um og áttu margir hjá
þeim fastan samastað. Ótal gleði-
stundir áttum við með Jóni afa og
ömmu Mæju í sumarbústaðnum við
leik og útiveru. Þegar rigndi fundu
þau alltaf uppá skemmtilegum leikj-
um fyrir okkur krakkana og til
þeirra voru meðal annars notaðir
tappar af Egils pilsnerflöskum, sem
afi hafði mikið dálæti á. Afi og amma
spiluðu líka mikið og ótal stundir sát-
um við saman og spiluðum. I sumar-
bústaðnum höfum við átt einhverjar
okkar Ijúfustu stundir, því þar var
ávallt mikið um að vera. Við kynnt-
umst þar ýmsum vinum ömmu og
afa því mikið var um gestakomur og
vel tekið á móti öllum. Aldrei fór
mikið fyrir afa, þar sem hann var lít-
illátur og rólegur maður, en engu að
síður átti hann viðburðaríka ævi. I
huga okkar bamanna ríkti alla tíð
mikill Ijómi yfir afrekum þeirra
hjónanna á yngri árum sem vafalítið
hafa verið nokkuð óvenjuleg. Þannig
var hann kokkur á Gullfossi, þau
ráku golfskálann í Reykjavík, Hlé-
garð í Mosfellssveit, seldu breskum
hermönnum sinn heittelskaða rétt
,4isk og franskar“ út um eldhús-
gluggann auk þess að vera frum-
kvöðlar í að selja hádegismatar-
bakka í fyrirtæki í Reykjavík.
Þannig duldist manni aldrei að okkar
blíði og rólegi Jón afi var stórmenni
sem hafði róið til fiskjar á árabátum
sem sjómaður á Vestfjörðum í æsku
og lét sér fátt fyrir bijósti brenna.
Fyrir stuttu héldum við upp á 85 ára
afmæli afa og mætti þar margt góðra
vina hans og ættingja, og þótti hon-
um mjög vænt um það. Ekki fór
fram hjá neinum hversu mikið það
tók á afa að sjá ömmu veikjast og
deyja úr krabbameini. Þannig að
þótt við kveðjum afa með söknuði,
vitum við í hjarta okkar að hann er
aftur búinn að sameinast ömmu
Mæju, sem hann elskaði og dáði.
Minning þeirra beggja lifir með
okkur og veitir okkur hlýju.
María og Karl.
SIGURÐUR
ÓLAFSSON
+ Sigurður Ólafs-
son fæddist 1.
nóvember 1917.
Hann lést 13. maí
síðastliðinn. For-
eldrar hans voru
Ólafur Sigurðsson,
skipstjóri í Flatey,
og Guðrún Bald-
vinsdóttir frá Siglu-
nesi. Sigurður ólst
upp í Skáleyjum hjá
Kristínu Einars-
dóttur og Skúla
Bergsveinssyni.
Sigurður kvænt-
ist fyrsta vetrardag
1941 Unni Lilju Jóhannesdótt-
ur, f. 3. september 1922, d. 11.
mars 1992. Foreldrar hennar
voru Jóhannes Jónsson og
Anna Guðmunds-
dóttir. Börn Sig-
urðar og Lilju eru:
1) Ingveldur Guð-
rún, f. 6. aprfl 1942.
2) Skúli Þormar, f.
1. maí 1946. 3)
Ólafur Jóhannes, f.
2. febrúar 1964.
Barnabörn Sigurð-
ar og Lilju eru
tveir piltar.
Sigurður og Lilja
bjuggu í Skáleyjum
1940-1943. Eftir
það lærði Sigurður
bakaraiðn og starf-
aði sem bakari og síðan versl-
unarmaður.
Útför Sigurðar fór fram frá
Fossvogskirkju 20. maí.
Hann var roskinn þegar ég
kynntist honum í alvöru. Þó man ég
hann ungan bónda og mynd hans
við bústörf er mér í bamsminni. Sú
mynd sýnir hæglátan mann sem
sneri derhúfunni öfugt og dró á eft-
ir sér hjólbörurnar í stað þess að
aka þeim á undan sér.
Siggi og fjölskylda hans voru mér
einn af fóstu punktunum í tilverunni
þegar ég fyrst fór að skynja heim-
inn. Þegar þau fóru urðu einhvers
konar straumhvörf. Seinna vissi ég
að búskapur þeirra var aðeins á ein-
um fjórða hluta Skáleyja og hann
varði í þrjú ár.
Þau hurfu á vit annarra kosta
sem þjóðfélagið bauð. Ég man bát-
ana hans. Hauk eignaðist hann á
þessum búskaparárum. Haukur var
vélbátur með stýrishúsi, en slíkt
(þ.e. húsið) var hefðartákn, því svo
búnir voru fáir bátar hér um slóðir
þá, enda átti Haukur að baki hefð-
arsögu sem virðingarmannaskip.
Björg var ára- og seglbátur sem
fóstri hans gaf honum. Hún var
jafnan nefnd „skektan hans Skúla“
eða „skektan hans Sigga“.
Hann nam af fóstra sínum að aka
í dag á brúðkaupsdegi afa og
ömmu kveðjum við afa okkar.
Þegar við minnumst afa þá rifjast
upp þær stundir sem við áttum sam-
an á heimili afa og ömmu á Hring-
brautinni og í sumarbústaðnum
þeirra í Grímsnesi. Greiðvikni afa
átti sér engin takmörk. Hann var
alltaf tilbúinn að hlaupa eftir dyntum
okkar krakkanna, sama hvort það
var að fara út í sjoppu eftir kóki eða í
geymsluna eftir smákökunum henn-
ar ömmu. Við minnumst líka sunnu-
dagsbíltúranna í Fólksvagninum,
sem fyrir okkur var mikil upplifun
þar sem mamma og pabbi áttu ekki
bíl á þessum árum. Endastaðurinn
var alltaf einhver ísbúðin þar sem ís
með dýfu var keyptur handa öllum.
Þeir eru líka eftirminnilegir bíltúr-
arnir austur í Grímsnes þai' sem afi
og amma byggðu sér sumarbústað.
Ferðirnar voru margar með spýtur
og dót og seinna meir með alla
græðlingana hans afa, en trjárækt
varð hans aðal áhugamál eftir að bú-
staðurinn var tilbúinn. Það var með
ólíkindum hvað landið þeirra tók
miklum breytingum og varð fallegra
með hverju árinu.
Afi var sérstaklega skapgóður,
skilningsríkur og ljúfur maður og
skildi óþolinmæði og ærslagang okk-
ar krakkanna best af öllum.
Afi og amma voru einstaklega
samrýnd hjón og ekki hægt að minn-
ast afa án þess að minnast ömmu því
þau voru alltaf saman. Þessi dagur
er þeirra, því að fyrir nákvæmlega
60 árum giftu þau sig og er bið afa
eftir að hitta ömmu aftur loks á
enda.
I hugum okkar hafa afi og amma
alltaf verið hamingjusöm og við vit-
um að þau eru það núna. Minningin
um stórkostleg hjón lifir með okkur.
Guð geymi afa og ömmu.
Jón Aðalsteinn, Guðný Hildur,
Hilmar Þór og Arna Björk.
Látinn er á Hrafnistu í Hafnar-
firði heiðursmaðurinn Jón Veturliða-
son, fyrrverandi matsveinn. Sá Ijúfi
góði maður hefur fylgt okkur fjöl-
skyldunni í rúm 60 ár. Alla tíð lét
hann sér annt um okkur systkinin og
var foreldrum okkar góður og um-
hyggjusamur tengdasonur.
Okkur er minnisstætt hve mikil
eftirvænting var hjá okkur systkin-
unum fyrir margt löngu, María elsta
systir okkar hafði tilkynnt foreldrum
okkar að hún kæmi heim með
mannsefnið sitt til að kynna hann
fyrir fjölskyldunni. Við höfðum verið
pússuð í sunnudagafótin og áminnt
seglum og stjóma seglbát og fórst
svo snoturlega sú íþrótt, að í henni
þótti hann standa framarlega í röð-
um ungra manna. Þeir kölluðu hann
Sigga „sveifarauga". Sú nafngift
vísar til stýrissveifarinnar og felur
kannski í sér svolitla öfund, en virð-
ingu þó. Viðumefni sem loddu við
foma kappa vora gjaman sprottin
af slíkum hvötum.
Einkenni Sigga Ólafs vora góð-
látleg glettni (kannski stundum grá)
og frásagnargleði. Áheyrilega frá-
sögn hans var gott að dvelja við.
Kannski einkenndist búskapur
hans af lögmálinu: „Kemst þó hægt
fari“. Hann kaus sér aðra braut, en
búskaparárin þrjú voru honum Ijúf
í minningunni. Hann fitjaði upp á
þeirri nýjung að kaupa smákálfa
annars staðar að og ala til slátrun-
ar. Þannig langt á undan sinni
samtíð. Jafnan hneigður til versl-
unar, sem og síðar varð þáttur í
hans ævistarfi. Kannski hefði hon-
um hentað að stjórna tæknivæddu
nútímabúi.
Skyggnumst aðeins inn í frásagn-
ir hans. Skráð hefur verið eftir hon-
um og birt saga hans af háskaför við
þriðja mann, er hann stýrði skekt-
unni sinni heilli úr, þegar tvífyllti
undir þeim á leið milli lands og eyja
(Eylenda).
Annarrar ferðar á skektunni
minntist hann þegar þau hjón (ný-
gift eða ógift) höfðu verið að hey-
skap í úteyjum. Þau báru af heyi
slíkt háfermi á bátinn, að er þau
rera heim yfir lognkyrr eyjasundin,
mátti vart ógætilega hreyfa fót svo
ekki sypi á eða jafnvel færi um.
í lendingu heima tók fóstri hans á
móti þeim sjóndapur og lúinn, þó
um að vera stillt og prúð. í minning-
unni er þetta stór atburður, sú fyrsta
úr stórum systkinahópi er að undir-
búa að fara að heiman.
Á þessum árum var Jón matsveinn
í Oddfellowhúsinu og síðar yfirmat-
sveinn þar. Þau stóðu fyrir rekstri á
Hlégarði í Mosfellsbæ um árabil, þar
voru þau þegar hann varð fimmtug-
ur. Sveitarstjórn og sveitungar
hylltu hann á margan hátt við þau
tímamót. Síðan starfaði hann á ýms-
um stöðum til sjós og lands, alls
staðar var hann vel látinn, enda dag-
farsprúður maðui'. Síðustu starfsárin
sín var hann matsveinn á Reykja-
lundi.
María systir okkar og Jón höfðu
verið í farsælu hjónbandi í 52 ár, þeg-
ar hún féll frá árið 1991. Það varð
honum sár og erfiður missir. Þau
eignuðust þijú böm, sem öll reyndust
foreldrum sínum vel. Aðdáunarvert
var að sjá þá miklu umhyggju sem
þau sýndu föður sínum eftir að hann
varð einn. Þau hjón voru samrýnd í
einu og öllu. Það var yndislegt að sjá
þegar þau byggðu sér sumarbústað
og þá sýndi hann Jón mágur okkar á
sér eina góða hliðina enn. Allt sem
þau ræktuðu, sáðu fyrir birkinu sjálf.
Jarðræktin átti sinn stað við bústað-
inn, þar sem þau hlúðu að smávinun-
um fogru. Við í fjölskyldunni áttum
þar Ijúfar stundir. Og enn átti hann
Jón eftir að sá ódauðlegu frækomi,
þar sem hann skráði ættartölu for-
eldra okkar, honum þótti svo vænt
um þau, að hann nefndi þessa ættar-
tölu „Smyrilsvegsættina".
20. marz sl. átti þessi heiðursmað-
ur 85 ára afinæli, sem hann fagnaði
með bömum sínum, tengdabömum,
barnabörnum og stóram hópi frænd-
fólks og vina á Hótel Borg, þessi
dagstund var okkur öllum Ijúf.
Af alhug þökkum við góðum dreng
samfylgdina og óskum honum góðr-
ar ferðar.
Smávinir fagrir, foldar skart,
fíffll í haga, rauð og blá
brekkusóley, við mættum margt
muna hvort öðru að segja frá.
Faðir og vinur alls sem er,
Annastu þennan græna reit.
Blessaðu faðir, blómin hér,
Blessaðu þau í hverri sveit.
Vesalings sóley, sérðu mig?
Sofðu nú vært og byrgðu þig.
Hægur er dúr á daggarnótt.
Dreymi þig ljósið. Sofðu rótt.
(Jónas Hallgr.)
Tengdasystkini.
nægilega glöggur til að gera sér
grein fyrir ástandinu. Vart mælandi
fyrir reiði sá geðprýðismaður. Hann
pjakkaði niður stafnum sínum með
hríðskotabyssuhraða meðan hann
las stráknum pistilinn. Hann sagðist
ekki hafa gefið honum skektuna til
að drepa sig á henni. Honum væri
það að vísu heimilt sín vegna en
með líf stúlkunnar sinnar ætti hann
ekkert með að ráðskast svona.
Svo orðheppnir menn og fundvís-
ir á kímilegu hliðamar sem Siggi
Ólafs var eiga það til að lauma frá
sér gullkomum sem mega geymast.
Einn góðviðrismorgun í þerrilegu
útliti var hann á leið til að breiða
heyið sitt. Fór sér þó að engu óðs-
lega og dokaði við þar sem mótbýl-
isfólkið var í óða önn og tók við það
tal í makindum. Þar bar þá að
fóstra hans fasmikla í starfsákafan-
um. „Siggi minn, stendur þú bara
hér?“ mælti hún hvasst og áminn-
andi um slórið. Hann leit hægt við
henni. „Ég get svo sem sest,“ varð
honum að orði og þar með lét hann
fallast á sitjandann.
Fósturforeldra sinna minntist
hann jafnan með miklum kærleika.
Hann taldi það hafa verið gæfuspor
sitt að hann kom fóstra sinni fyrst-
ur til hjálpar er hún fékk það áfall
er varð hennar banamein. Hann
fékk um það vitran og brá við
skjótt. Dulskyggni hans kom oftar
fram og um það era til skráðar
heimildir (Bergsveinn Skúlason,
Áratog).
Fjölskyldu Sigurðar og Lilju
sendi ég kveðju mína í minningu
þeirra.
Jóhannes Geir Gíslason,
Skáleyjum.