Morgunblaðið - 27.05.1999, Blaðsíða 50

50 FIMMTUDAGUR 27. MAÍ 1999
UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ
Hvernig komast má hjá
* því að ræða málefnin
UNDANFARNA
daga hafa komið fram
í fjölmiðlum nokkrar
ónákvæmar og í sum-
um tilfellum einkenni-
iegar fullyrðingar.
Félagsaðild nema
Því er m.a. haldið
fram að iðnnemar séu
í sveinafélögunum og
að það sé gegn hags-
munum nemanna.
Rafiðnaðarnemar eru
ekki í þeim stéttarfé-
lögum sveina sem eru
innan Rafiðnaðarsam-
bandsins. Þeir eru í
Félagi nema í rafiðn-
um sem er eitt 10 aðildarfélaga
RSI. A sínum tíma þegar umræða
fór fram um inngöngu nema í RSI
þótti eðlilegra að nemar væru
áfram í sínu félagi frekar en að
þeir gengju inn í sveinafélögin. Það
var gert m.a. vegna þess að sýnt
þótti að þeir hagsmunir sem nem-
arnir kynnu að vilja berjast fyrir
þyrftu ekki alltaf að fara saman við
þá hagsmuni sem sveinafélögin
settu á oddinn. Augljóst var að
nemar myndu verða mikill minni-
hlutahópur innan sveinafélaganna
þannig að það væri alls ekki tryggt
að þeir myndu ná að koma á fram-
færi sínum baráttu-
málum, einnig væri
ekki tryggt að þeir
myndu hafa aðgang að
stjóiTi stéttarfélagsins.
Með því að Félag raf-
iðnaðarnema er sjálf-
stætt félag meðal að-
ildarfélaga RSÍ þá er
tiyggt að þeir kjósa
sér sjálfir sína stjórn
og fara sjálfir með sín
mál. Þeir velja þá
einnig sjálfir og eiga
fulltrúa í miðstjórn
sambandsins, þeir
kjósa sér sjálfir full-
trúa á þing RSÍ og
einnig á þing ASÍ.
A síðasta ársfjórðungi voru með-
aldaglaun rafiðnaðarnema kr.
104.400 á mánuði og meðalheildar-
mánaðarlaun kr. 159.441.
Löggilding
iðnréttinda
Hvað varðar löggildingu iðnrétt-
inda má einnig benda á nokkur at-
riði sem sett hafa verið fram á óná-
kvæman hátt. Reynslan segir okk-
ur að vinnuveitandi velji helst þann
einstakling, sem hefur til að bera
þekkingu á því starfi sem um er að
ræða. Til þess að tryggja að hann
velji iðnaðarmenn frekar en aðra
þarf þá að búa þannig um hnútana
að þeir hafi til að bera betri þekk-
ingu hver á sínu sviði en aðrir.
Þannig er þetta í öllum rafiðnaðar-
störfum. I nokkrum þeirra er kveð-
ið á um það í reglugerðum að ein-
ungis starfi fólk með ákveðna lág-
marksþekkingu, þ.e. sveinspróf.
Hér er um að ræða raflagnir sem
tengja á við raforkukerfi landsins
og ákveðnar tegundir fjar- og sam-
skiptabúnaðar. I Rafiðnaðarsam-
bandinu eru 3500 félagsmenn, þar
Skipulagsmál
Er það hlutverk for-
ystumanna verkalýðs-
hreyfingarinnar,
spyr Guðmundur
Gunnarsson, að útiloka
líklega 20 þúsund
manns frá ASI?
af eru um 2300 með sveinspróf í
einhverri af hinum 5 löggiltu raf-
iðnaðargreinum. Af þessum 2300
sveinum vinna um 1200 störf sem
falla klárlega undir þessar reglu-
gerðir. Hinir vinna rafiðnaðarstörf
Guðmundur
Gunnarsson
og vinnuveitandinn valdi þá frekar
en aðra á grundvelli þekkingar
þeirra; hér er um að ræða margs-
konar framleiðslu, tækni- og þjón-
ustustörf.
Að gefnu tilefni má t.d. geta þess
að í RSI eru 1500 rafvirkjar, um
500 þeirra vinna við raflagnir í hús
sem falla undir umræddar reglu-
gerðir. Um 300 eru í störfum við
dreifikerfið og í viðhaldi í verk-
smiðjum þar sem sveinsréttinda er
krafist, hinir 700 starfa við önnur
rafiðnaðarstörf, en þar er ekki nein
skylda sem hvílir á vinnuveitand-
anum að ráða fólk með sveinspróf í
rafvirkjun. Það að störf iðnaðar-
manna markist einungis af störf-
um, sem falla undir lögskipað
starfssvið þeirra eins og má skilja
á því sem sett hefur verið fram er
löngu liðin tíð. Störf í dag markast
af hæfileikum og þekkingu. At-
vinnulífið og sú þróun sem þar á
sér stað markar þær kröfur og það
er hlutverk verkmenntaskólanna í
námi til sveinsprófs og svo starfs-
og símenntastofnana í viðkomandi
starfsgeira í endumýjun og við-
haldi menntunar innan starfs-
geirans að koma til móts við þessar
þarfir. I sumum tilfellum eru sett-
ar reglugerðir til þess að koma í
veg fyrir slys eða tryggja að farið
sé að settum reglum um lágmarks-
styrkleika eða frágang til þess að
tryggja hinn almenna borgara, eins
og t.d. rafmagns- og bygginga-
reglugerðir.
Skipulagsmál
verkalýðshreyfingarinnar
Rafiðnaðarsambandið hefur sett
fram eftirfarandi spurningar varð-
andi skipulagsmál. En einhverra
hluta vegna virðast sumir vilja ein-
ungis tala um atriði sem koma mál-
inu ekkert við, mörg þeirra hafa
verið þess eðlis að þau eru ekki
svaraverð og gera í sjálfu sér ekk-
ert annað en að lýsa þeim sem set-
ur þau fram.
a) Hvers vegna samþykkir
skipulagsnefnd og miðstjórn ASI
að kröfu formanns VR að FIS geti
ekki gengið án skilyrða inn í RSI?
Sama fólk leggur svo til að hljóm-
listarmenn gangi í samtök verzlun-
aiTnanna og orðaði það við flug-
freyjur að þær fari þangað líka.
Einnig er lagt til að mjólkurfræð-
ingar fari í Samiðn. Hvers vegna er
ekki lagt til að þeir fari í Matvís
sem er mun eðlilegra?
b) Hvers vegna samþykkir laga-
nefnd inngöngu Matvís, en setur
svo fram skilyrði sem þýða að
starfsgreinasamtök eins og t.d.
Matvís og RSI eru ólögleg innan
ASI? Eiga starfsgreinasambönd
ekki að vera innan ASI? A sama
tíma er VR að gera kjarasamninga
sem ganga út á að heill vinnustað-
ur með iðnaðarmönnum, bílstjór-
um og öllum sé í samtökum verzl-
unarmanna. VR tekur inn flug-
freyjur í miðri kjaradeilu og eyði-
leggur þar með þann möguleika að
stéttarfélag þeirra nái kjarasamn-
ing. ,
c) Eg benti á það á miðstjórnar-
fundinum 21. aprfl, að ég teldi að
sú samþykkt sem verið væri að
keyra í gegn gengi þvert á gildandi
skipulag og lög ASÍ. Ég hef sent
lögmanni ASÍ bréf og farið fram á
að hann sýni fram á að þetta sé
rangt hjá mér. Lára V. Júlíusdóttir

Gæðamerkingar á fiski
Föstudaginn 28. maí kl. 13:00-16:30
Haldið á Rf á Skúlagötu 4.
Dagskrá
13.00- 13:15
13.15 - 14:00
14:00- 14:15
14:15 - 14:45
Setning: Hjörleifur Einarsson, forstjóri Rf.
Evrópuverkefnið „Gæðamerkingar fisks“.
Kynning á niðurstöðum skoðanakönnunar um
þörf fyrir aðferðir til að meta gæði fisks og
gæðamerkingar: Guðrún Olafsdóttir, Rf.
Rekjanleiki: Ragnar Egilsson, Rf.
Hver er staðan varðandi gæðamerkingar í
íslenskum fiskiðnaði? Sigurður Bogason, SÍF.
14:45 - 15:00 Kaffi.
15:00 - 15:30 Tölvuvætt skynmat í fiskvinnslu - QimlT
aðferð til að meta gæði: Emilía Martinsdóttir,
Rf, og Ólafur Magnússon, ORIGO.
15:30 - 16:00 Vistvænt ísland: Baldvin Jónsson,
verkefnisstjóri Áform - átaksverkefni.
16:00 - 16:30 Umræður.
Fundarstjóri: Emil Karlsson frá Samstarfsvettvangi
sjávarútvegs og iðnaðar.
Allir áhugasamir um gæði og gæðamerkingar fyrir
sjávarafurðir eru hvattir til að mæta. Skráning fer fram í síma
562 0240 eða sendið póst á info@rfisk.is
Rannsóknastofnun
fiskiðnaðarins
Samstarfsvettvangurl
SJÁ VARÚTVEGS & IÐNAÐAR
14f
Hin bjarta
efnahagssól
FORMAÐUR Sjálf-
stæðisflokksins, Davíð
Oddsson, kom ítrekað
fram í fjölmiðlum á síð-
asta kjörtímabili og til-
kynnti að komið væri
góðæri í efnahagsmál-
um á Islandi. Síðan
hefur verið hamrað á
því að Sjálfstæðis-
flokkurinn hafi með
styrkri stjóm Davíðs
komið á þessu góðæri.
Flestir vita hins vegar
að ekki era allir jafn
ærir í gottinu og hin
bjarta efnahagssól hef-
ur alls ekki náð að
skína jafnt á alla, þótt
stór hluti almennings hafi nú þegar
fjárfest í trúnni á góðærið. Góðæri
vegna fóma launafólks.
Allir vita að það er ekki á færi
stjórnmálamanna einna að koma á
efnahagslegu góðæri. Enginn einn
maður býr yfir þeim töframætti.
Þegar grannurinn var lagður að
stöðugleika í efnahagsmálum
þurfti víðtæka sátt um leiðirnar að
markmiðinu. Slík þjóðarsátt náð-
ist með verkalýðshreyfingunni,
samtökum atvinnurekenda og
bænda í tíð vinstristjórnar AI-
þýðuflokks, Alþýðubandalags og
Framsóknarflokks árið 1990. A
sama tíma var Davíð Oddsson að
undirbúa brottför úr stóli borgar-
stjóra í Reykjavík enda fjárhagur
borgarinnar á algerum villigötum
vegna óstjórnar í fjármálum og
skuldir borgarsjóðs höfðu aldrei
verið meiri.
Það má því með sanni segja að
launafólk hafi lagt granninn að
góðærinu með þjóðarsáttarsamn-
ingum í upphafi áratugarins og að
lán fráfarandi ríkisstjómar hafi
verið að fá tækifæri til að halda því
við. Það lán notaði ríkisstjórnin
hins vegar ekki til að skila góðær-
inu til þeirra sem verst era settir
og hafa fómað mestu til að tryggja
stöðugleikann. Og það sem verra
er, afgangi á fjárlög-
um var náð með sölu
ríkisfyrirtækja en
ekki með skynsam-
legri hagstjóm þar
sem byggt var upp til
framtíðar.
Allt í plati
I frétt sem birt var
á Stöð 2 hinn 16. maí
var greint frá því að
verðbólga mundi vaxa
sem nemur einu pró-
sentustigi meira á
þessu ári en Seðla-
bankinn hafði áður
gert ráð fyrir. Farið sé
að gæta ofþenslu í
efnahagsmálum þjóðarinnar.
Seðlabankastjórinn og fyrrverandi
ráðherra Sjálfstæðisflokksins sagði
Efnahagsstjórn
Það má því með sanni
segja, segir Ingvar
Sverrisson, að launa-
fólk hafi lagt grunninn
að góðærinu með þjóð-
arsáttarsamningum í
upphafi áratugarins.
að ef viðhalda ætti stöðugleikanum
þyrftu allir að leggjast á eitt og
standa saman og þá alveg sérstak-
lega um hógværar kröfur í kom-
andi kjarasamningum.
Þama þarf að staldra aðeins við.
Er ekki rétt að í nýafstöðnum
kosningum hafi Sjálfstæðisflokkn-
um vegnað vel vegna góðærisins og
styrkrar efnahagsstjómar? Er
virkilega að koma í ljós viku eftir
kosningar að góðærið sé liðið?
Eitthvað rámar mig í viðvaranir
frá Seðlabankanum fyrir kosningar
Ingvar
Sverrisson
en þær vora afgreiddar af forsæt-
isráðherra sem spár byggðar á
gamaldags kenningum og forsend-
um. Ekkert að marka, bara plat,
sagði Davíð. En hvað nú þegar
Birgir flokksbróðir, sem líka var
einu sinni borgarstjóri, kemur
fram með spá um efnahagslega
lægð yfir íslandi? Er það bara
gamaldags plat?
Launafólk beri
byrðarnar áfram
Þessi spá Birgis kemur mér
ekki á óvart. Ég hlustaði á viðvar-
anir frambjóðenda Samfylkingar-
innar í þessum efnum fyrir kosn-
ingar. I þeima málflutningi var
aftur og aftur bent á veikar stoðir
efnahagsstjórnar Sjálfstæðis-
flokksins. Sjálfstæðisflokkurinn
þurfti aftur á móti aldrei að svara
fyrir þetta, annaðhvort vegna sof-
andaháttar íslenskra fjölmiðla eða
hræðslu þeirra við leiðtogann sem
neitaði að taka niður sólgleraugun
og hamaðist við að spá dómsdegi
ef Samfylkingin kæmist til áhrifa.
Nú lýsir seðlabankastjóri því hins
vegar yfir að góðærið standi á
brauðfótum en fólkið á bara eftir
að fá skellinn eftir að Sjálfstæðis-
flokkurinn hefur tryggt sig í
stjórnarráðinu í fjögur ár til við-
bótar.
Það er umhugsunarvert fyrir
launafólk sem lagði granninn að
góðæri sl. áratugar að Sjálfstæðis-
flokkurinn er þessa dagana að búa
sig undir að láta það eitt bera byrð-
amar af þeirri efnahagslægð sem
lúrir yfir landinu. Það á aftur að
hlífa breiðu bökunum sem tryggð
hefur verið næring í uppsveiflunni
og þvinga almennt launafólk til
„hógværðar" í þeim kjarasaming-
um sem eru framundan. Með und-
arlega skjótum hætti breytist „ár-
angur iýrir alla“ í árangur fýrir
suma. Launafólk á enn og aftur að
sýna þolinmæði.
Leiktjöld góðærisins, sem nú er
staðfest að stendur á brauðfótum,
tryggðu núverandi ríkisstjórn
áframhaldandi meirihluta á Al-
þingi. Þegar leiktjöldin hafa fallið
koma í Ijós áform um að halda
áfram að afhenda eignir þjóðarinn-
ar í hendur fárra útvalinna og um
þvinganir á samtök launafólks í
komandi kjarasamningum. Ef