Morgunblaðið - 07.07.1999, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
*
Islendingar
aðstoða
við rann-
sókn stríðs-
glæpa
ÍSLENSKIR sérfræðingar verða
sendir til Kosovo, til að aðstoða við
rannsókn á meintum stríðsglæpum
í Kosovo. Stefnt er að því að senda
utan þrjá sérfræðinga á vegum ís-
lensku kennslanefndarinnar, rétt-
arlækni, réttartannlækni og lög-
reglumann.
Að sögn Sólveigar Pétursdóttur
dómsmálaráðherra, fór Interpol
fram á aðstoð svonefndra kennsla-
nefnda eða ID-nefnda, sem starfa í
aðildarlöndum Interpol, við rann-
sókn alþjóðadómstóls stríðsglæpa í
löndum Júgóslavíu fyrrverandi.
Interpol óskar eftir aðstoð sem
felst í því að bera kennsl á fórnar-
lömb stríðsins í Kosovo en for-
gangsatriði rannsóknarinnar eru
atriði sem nefnd eru í ákærunni á
hendur Milosevic og nánustu sam-
starfsmanna hans.
55 til 60 sérfræðingar
til Kosovo
Náið samstarf er á milli kennsla-
nefnda á Norðurlöndum og var
ákveðið á fundum þeirra í byrjun
júní að Norðurlöndin myndu senda
á milli 55 og 60 sérfræðinga til
Kosovo.
Að sögn ráðherra hefur ekki ver-
ið gengið frá kostnaðarhlið málsins
enn. Skipulag aðstoðarinnar er á
vegum ríkislögreglustjóra sem fór
fram á það við dómsmálaráðherra
að orðið yrði við beiðni Interpol og
var beiðnin samþykkt á fundi ríkis-
stjórnar í gærmorgun.
Launakönnun Yerslunarmannafélags Reykjavíkur fyrir árið í ár
Stærstur hluti fær laun sem
miðast ekki við launataxta
STARFSMENN VR eru að meðal-
tali með 161 þúsund kr. í dagvinnu-
laun á mánuði og 183 þúsund kr. í
heildarlaun. Meðallaun karla, 213
þúsund, eru tæplega 30% hærri en
meðallaun kvenna, sem eru 164
þúsund. Þetta kemur fram í launa-
könnun sem Félagsvísindastofnun
H.I. vann fyrir VR í mars 1999 en
niðurstöður hennar voru kynntar í
gær.
Lægstu laun
í stórmörkuðum
í könnuninni kemur einnig fram
að einungis tæplega 10% svarenda
fá greidd laun eftir launataxta VR.
Um fjórðungur fær laun sem taka
mið af taxta, en 64% svarenda fá
laun án viðmiðunar við taxta.
í inngangi launakönnunarinnar
segir Magnús L. Sveinsson, for-
maður VR, að markmið hennar sé
að fá sem gleggsta mynd af raun-
verulegum launagreiðslum til fé-
lagsmanna VR. Þannig geti félags-
menn séð hvað greitt er fyrir sam-
bærileg störf, enda semji stór hluti
félagsmanna VR persónulega um
launagreiðslur umfram launataxta.
Ennfremur segir þar að könnunin
ætti þannig að stuðla að því að
færa launataxta að raunverulegum
launum.
Sé litið á laun eftir starfsstéttum
kemur í ljós að háttsettir stjórn-
endur hafa að jafnaði hæstu launin,
um 287 þúsund kr. í heildarlaun á
mánuði. Lægstu laun hafa þeir sem
vinna við afgreiðslu á kassa, 119
þúsund kr. á mánuði að meðaltali í
heildarlaun.
Launagreining eftir atvinnu-
greinum sýnir hæst laun í smásölu
með tölvur og skrifstofubúnað, eða
um 242 þúsund á mánuði að jafn-
aði.
Lægstu laun eru í stórmörkuð-
um, 131 þúsund kr. heildarlaun að
meðaltali. Þar af er sölufólk og af-
greiðslufólk á kassá með lægstu
launin, 105 og 106 þúsund kr. í
heildarlaun.
Vinnutími VR-félaga er að jafn-
aði um 45 klukkustundir á viku.
Vinnutími þeirra sem eru í fullu
starfi er lengstur í matvöruversl-
unum, 51 klst. á viku.
Við gerð könnunarinnar voru
spumingalistar sendir til allra fé-
lagsmanna VR, rúmlega 12 þúsund
manns. Alls bárust 3.877 svör, eða
frá 30% félagsmanna. Við úrvinnslu
könnunarinnar vom notuð 73%
svaranna sem bánast, alls 2.828, en
ófullnægjandi svör og svör þeirra
sem vinna minna en 70% vinnu voru
tekin út í launagreiningunni.
Morgunblaðið/Björn Blöndal
Bílbeltanotkun könnuð
í öllum landshlutum
SEX umferðaröryggisfulltrúar
sem starfa í öllum landshlutum
framkvæma um þessar mundir
könnun á bílbeltanotkun í sam-
ráði við Slysavamafélag Islands.
Niðurstöður könnunar umferðar-
öryggisfulltrúa Suðumesja voru
birtar í Morgunblaðinu í gær og
leiddu þær í ljós að um 54% öku-
manna vom án bílbelta í Grinda-
vík og 44% í Sandgerði. Sams
konar kannanir em nú í fram-
kvæmd í öðmm landshlutum, að
sögn Sigurðar Helgasonar, upp-
lýsingafulltrúa Umferðarráðs.
í könnuninni á Suðurnesjum
kom einnig í ljós að bílbelta-
notkun var mun meiri, eða um
75%, þegar umferð út úr bæn-
um var skoðuð. Að sögn Sigurð-
ar er það þekkt vandamál að
ökumenn í litlum þorpum
spenni ekki beltin þegar þeir
aka innanbæjar og sérstaklega
eigi það við um atvinnubílstjóra
og ökumenn fyrirtækjabíla.
Segir hann að kannanir umferð-
aröryggisfulltrúa muni leiða í
ljós ástandið í hverjum lands-
hluta fyrir sig.
Kvenskátar
fagna
Vigdísi
VIGDIS Finnbogadóttir, fyrrverandi
forseti íslands, fékk í gær afhentan
blómvönd frá ungum kvenskátum
þegar hún kom til landsins frá ír-
landi. Þar sat hún 30. heimsþing
WAGGGS, heimssamtaka kvenskáta,
og veitti viðtöku viðurkenningu
samtakanna fyrir stuðning við
skátahreyfinguna í nútíð og fortíð
og í heiðursskyni fyrir árangur sinn
við kynningu á réttindum kvenna og
fleiri atriði sem snerta stöðu kvenna
í nútíma-þjóðfélagi.
Tryggingabanki
á Netinu
TRYGGINGAFELAGIÐ Sjóvá-
Almennar opnaði fyrsta íslenska
tryggingabankann á Netinu um
síðust helgi. Helstu nýjungar
tryggingabankans eru þær að nú
geta viðskiptavinir félagsins séð
yfirlit yfir öll viðskipti sín hvort
sem er í formi vátryggingateg-
unda, afborgana skuldabréfa eða
dreifingu iðgjalda og að auki leit-
að tilboða í vátryggingar heimilis-
ins. Að sögn Huga Hreiðarssonar,
kynningarfulltrúa Sjóvár-Al-
mennra, er fyrirtækið að fylgja
þróuninni eins og hún hefur verið
undanfarið í Evrópu þar sem sí-
fellt meiri samskipti tryggingafé-
laga og viðskiptavina fara fram á
Netinu.
Enn ein nýjung með trygginga-
bankanum er að nú geta viðskipta-
vinir tilkynnt um tjón á Netinu.
Hugi segir að með því móti eigi
tjónþolar að geta komið upplýsing-
um á mun skjótari hátt til úr-
vinnslu og stytta þannig af-
greiðslutíma eins og mögulegt
væri.
Hugi segir að mesta hagræðing-
in í tryggingabankanum fyrir við-
skiptavini felist í bættu upplýs-
ingaflæði. „Með þessu móti getur
fólk séð hvað það er með tryggt og
af hverju iðgjöldin samanstanda.
Þannig þarf það ekki að koma fólki
á óvart þegar það lendir í tjóni að
ákveðnir hlutir, til dæmis innan
veggja heimilisins, voru ekki
tryggðir," segir Hugi.
Svipað á döfinni hjá öðrum
tryggingafyrirtækjum
Önnur tryggingafyrirtæki
hyggjast bjóða upp á svipaða þjón-
ustu áður en langt um líður. Að
sögn Gunnars Felixsonar, for-
stjóra Tryggingamiðstöðvarinnar,
verður stefnt að því að bjóða upp á
svipaða þjónustu á vefsíðu Trygg-
ingamiðstöðvarinnar. „Það er
stöðugt verið að betrumbæta vef-
inn og við stefnum á að bjóða upp
á þessa þjónustu í framtíðinni."
Heiður Björnsdóttir, markaðs-
stjóri VÍS, segir aðgengi viðskipta-
vina að þjónustu sífellt vera að
aukast og aðNetið sé hluti af því.
„Við stefnum á að bjóða upp á
svipaða þjónustu á Netinu og Sjó-
vá-Almennar með haustinu. Það er
alltaf að verða auðveldara og auð-
veldara að eiga viðskipti og þar
kemur m.a. Netið við sögu. Við
höfum einnig lagt áherslu á við-
skipti í gegnum síma og opnað svo-
kallað þjónustuver þar sem fólk
getur átt tryggingaviðskipti í
gegnum síma.“
Úthlutunarreglur byggðakvóta að verða tilbúnar hjá Byggðastofnun
Samkvæmt reglum, ekki
pólitískum ákvörðunum
EGILL Jónsson, stjómarformaður
Byggðastofnunar, segir að úthlutun
byggðakvóta muni fara fram eftir
föstum reglum en ekki með „hand-
stýringu“. Úthlutunarreglumar
verða tilbúnir síðari hluta mánaðar-
ins og verður þá fljótlega hafist
handa við fyrstu úthlutun. Einar
Kr. Guðfinnsson, alþingismaður og
stjómarmaður hjá stofnuninni, seg-
ir að þá komi Þingeyri og Bíldudal-
ur sterklega til greina.
Drög að vinnureglum vegna út-
hlutunarinnar vora kynnt á stjóm-
arfundi Byggðastofnunar á mánu-
daginn. Það era starfsmenn þróun-
arsviðs stofnunarinnar sem hafa
unnið að þeim. Egill og Einar vildu í
gær ekki láta uppi efnisatriði regln-
anna enda væru þær ekki fullmót-
aðar.
Erindi hefur borist frá Breiðdals-
vík um byggðakvóta og bæjarráð
Isafjarðar samþykkti í fyrradag að
sækja einnig um. Egill segir að út-
hlutunin verði ekki á grundvelli um-
sókna. „Það er í raun engin hand-
stýring á þessu; þegar upp er staðið
sést einfaldlega hverjir falla undir
þau markmið og reglur sem ráða út-
hlutuninni.“
Bjarki Jóhannesson, forstöðu-
maður þróunarsviðs Byggðastofn-
unar á Sauðárkróki, stýrir gerð
reglnanna en einnig hafa unnið að
þeim Guðmundur Guðmundsson,
Áskell Heiðar Ásgeirsson og Þórar-
inn Sólmundarson, allt starfsmenn
Byggðastofnunar á Sauðárkróki.
Ekki til notkunar við skulda-
skilasamninga
Guðmundur segir að þær hug-
myndir sem ræddar hafi verið mið-
ist við það að úthlutunin verði ekki á
pólitískum forsendum, heldur á
grandvelli fastmótaðra reglna. „Við
stefnum að því að búa til byggðaað-
gerð en ekki aðgerð til að nota í
skuldaskilasamningum. Við höfum
metið ástandið á einstökum stöðum
og skoðað hvemig þeir koma út
miðað við ákveðna mælikvarða. Það
er tiltölulega opið í lögunum hvað
eigi að hafa til hliðsjónar. Þar kem-
ur aðeins fram að nota eigi kvótann
til að styðja byggðarlög sem hafa
lent í vandræðum vegna samdráttar
í sjávarútvegi. Þá horfa menn á þá
mælikvarða sem era til um það,
meðal annars um breytingar á árs-
verkum í veiðum og vinnslu, um
breytingar á kvóta sem er skráður á
viðkomandi stað og hugsanlega
landanir."
Þingeyri og Bfldudalur koma
mjög til greina
Einar Kr. Guðfínnsson alþingis-
maður, sem situr í stjóm Byggða-
stofnunar, segir að mörg álitaefni
séu uppi varðandi mótun reglnanna
en ekki séu þó deilur um þær innan
stjórnarinnar. Sjálfur leggur hann
mesta áherslu á að byggðakvótan-
um verði beitt til að treysta undir-
stöður atvinnulífs til langs tíma.
Einar segir að ekki sé hægt að
fullyrða um það að ákveðnir staðir
fái úthlutun en bendir þó á byggðar-
lög á Vestfjörðum. „Það sjá allir í
hendi sér að staðir eins og Þingeyri
og Bíldudalur, þar sem hefur orðið
svo gífurlegt kvótatap og atvinnulíf-
ið er einhæft, hljóta að koma mjög
til greina í þessu sambandi."
Hann segist hafa trú á því að
byggðakvótinn geti haft veruleg
áhrif, þrátt fyrir að aðeins séu 1500
tonn til úthlutunar, einkum ef það
verði tryggt í samningum við út-
gerðir sem veiði kvótann fyrir
byggðimar að þær komi sjálfar með
kvóta á móti.
Einar segir það persónulega
skoðun sína að tryggja verði að
kvótinn sem úthlutað verður sé
unninn í viðkomandi byggðarlögum.
Hann segist sannfærður um að
hægt sé að koma því þannig fyrir í
úthlutunarreglunum. „Kvótahafinn
setur það einfaldlega sem skilyrði,
rétt eins og stóra fyrirtækin gera
löndunarsamninga við skip og ætl-
ast til að landað sé í beinum við-
skiptum við þau.“
Úthlutun nú ræður framtíð
byggðakvótans
Einar segir að áhersla sé lögð á
að úthlutunin byggist á gagnsæjum
og skýram reglum til að koma í veg
fyrir tortryggni. Hann segir að út-
hlutunin að þessu sinni muni skerá
úr um hvort byggðakvótaleiðinni
verði beitt í framtíðinni og því sé
mjög mikilvægt að vanda hana.
Hann segist vonast til þess að í
framtíðinni verði meiri kvóti til út-
hlutunar.
„Eg geri ráð fyrir að það fari af
stað einhverjir spekingar sem segi
að þetta skekki samkeppnisstöðu og
sé til þess fallið að draga úr hag-
kvæmni í sjávarútvegi. Eg blæs á
það tal, hér er um 1500 tonn að
ræða sem er ætlað að bregðast við
vá í einstökum byggðarlögum."
r-

É
: