Morgunblaðið - 07.07.1999, Blaðsíða 19

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MIÐVIKUDAGUR 7. JÚLÍ 1999 19
Ehud Barak tekur formlega við embætti forsætisráðherra Israels
Hysrgst fresta landnáms-
framkvæmdum í Jerúsalem
Tel Aviv, Jerúsalem. AP, AFP.
Reuters
BARAK tók sér sæti á fsraelska þinginu í gær, sem þá var tómlegt
á að líta, áður en hann sór embættiseið forsætisráðherra.
Murdoch
nefnir eftir-
mann sinn
Sydney. AFP.
FJÖLMIÐLARISINN Rupert
Murdoch kom viðskiptaheimin-
um á óvart í gær er hann lýsti
því yfir að Peter Chernin, for-
stjóri News Corp., fjölmiðla-
samsteypu Murdochs, væri lík-
legastur til að taka við veldi
hans í stað eins af þremur börn-
um Murdochs sem almennt var
talið að myndi setjast við
stjórnvölinn. I viðtali við banda-
ríska vikuritið Newsweek sagði
Murdoch að Chernin myndi að
öllum líkindum stýra fyrirtæk-
inu er hann settist í helgan
stein en það er metið á um 3600
milljarða króna. Olli yfirlýsing-
in mikilli hækkun hlutabréfa í
News Corp.
„Málið fer fyrir stjórn fyrir-
tækisins. Ég tel að Peter muni
líklega verða aðalframkvæmda-
stjóri og e.t.v. verður Lachlan,
eldri sonur minn, stjórnarfor-
maður,“ sagði Murdoch í viðtal-
inu. Sagðist hann telja að börn
sín þrjú, Lachlan, Elisabeth og
James, væru ekki tilbúin til að
taka við starfi sínu í bráð. „Þau
munu þurfa að sanna sig fyrst,“
sagði hinn 68 ára viðskiptajöfur,
sem hefur þvertekið fýrir að
vera að setjast í helgan stein.
Chernin, sem er Bandaríkja-
maður, hóf störf hjá News
Corp. Fox fjölmiðlasamsteyp-
unni árið 1989 eftir að hafa
gegnt forstjórastöðu hjá banda-
ríska kvikmyndafyrirtækinu
Lorimar Film Entertainment.
Lagði hann allt í sölurnar til að
rétta fjárhag fyrirtækisins við
árið 1990, er stefndi í gjaldþrot,
og fékk til starfa þekkta sjón-
varpsþáttahöfunda á borð við
David Kelly, sem stýrir sjón-
varpsþáttunum um Ally
McBeal, og Chris Carter sem
stýrir X-Files þáttunum.
Þrátt fyrir að hafa risið til
hæstu metorða á tiltölulega
stuttum tíma telja sumir að
Chernin muni eingöngu þjóna
hlutverki milligöngumanns sem
muni verma sæti aðalfram-
kvæmdastjóra uns afkomendur
Murdochs hafi öðlast þá reynslu
sem til þarf. Telja þeir er gerst
til þekkja að stefna Murdochs
sé að halda stjórn íýrirtækisins
innan fjölskyldunnar.
EHUD Barak sor í gær embættiseið
forsætisráðherra Israels og birti
ráðherralista sinn. Hann sagði að
friðarumleitanir myndu verða for-
gangsverkefni sitt, og þær verða án
efa erfiðasta verkefni forsætisráð-
herrans nýja. Hann mun halda Jer-
úsalem sameinaðri, en mun forðast
byggingaframkvæmdir sem Palest-
ínumenn væru ósáttir við, að sögn
Haims Ramons, nýskipaðs ráðherra
málefna Jerúsalemborgar.
Barak sigraði í þing- og forsætis-
ráðherrakosningum 17. maí og eftir
langvinnar stjórnarviðræður tókst
honum að tryggja sér stuðning
meirihluta þingmanna. Hefur Barak
heitið því að koma af stað friðarum-
leitunum við Palestínumenn, Sýr-
lendinga og Líbani, en viðræður við
þá sigldu í strand í stjórnartíð for-
vera hans, Benjamins Netanyahus.
Framtíð Jerúsalemborgar er
helsti ásteytingarsteinninn í friðar-
umleitunum Israela og Palestínu-
manna. ísraelar líta á borgina alla
sem eilífa höfuðborg ríkis gyðinga,
en Palestínumenn vilja að austur-
hluta hennar, sem Israelar hernámu
1967, verði skilað til þeirra og verði
höfuðstaður sjálfstæðs ríkis, sem
þeir ætla að stofna.
Ramon sagði í viðtali við ísraelska
útvarpið í gær að líklegt væri að
Barak myndi stöðva umdeildar áætl-
anir um byggingaframkvæmdir gyð-
inga í Ras al Amud-landnáminu í
Austur-Jerúsalem. „Við þurfum ekki
að byggja í Ras al Amud,“ sagði
Ramon. „Það eru mistök.“ Fram-
kvæmdir í landnáminu, sem stjórn
Netanyahus heimilaði, hófust 18.
maí, daginn eftir að Barak sigraði í
kosningunum.
Sjálfur varnarmálaráðherra
Átján ráðherrar eiga sæti í stjórn
Baraks, og komu útnefningarnar
fréttaskýrendum ekki á óvart, þótt
sumir framámenn í flokki Baraks,
Verkamannaflokknum, yrðu fyrir
vonbrigðum. Forveri Baraks í for-
mannssæti flokksins og fyrrverandi
forsætisráðherra, Shimon Peres,
sættist á að taka við fremur óljóst
skilgreindu embætti ráðherra sam-
starfsmála, en hann hafði vænst þess
að fá að vera í forsvari friðarumleit-
ananna.
Barak tók sjálfur að sér hið mikil-
væga embætti varnarmálaráðherra
og útnefndi David Levy til embættis
utanríkisráðherra. Levy gegndi því
RUMLEGA 1.000 sígaunar frá
Slóvakíu hafa sótt um hæli í Finn-
landi upp á síðkastið en frá miðnætti
á þriðjudag hefur dyrunum verið
lokað. Finnska ríkisstjórnin ákvað á
skyndifundi í gær að ferðamenn frá
Slóvakíu skyldu hafa vegabréfsárit-
un til fjögurra mánaða til að verða
hleypt inn í Finnland.
Kari Hakámies innanríkisráð-
herra sér um lögreglumál og útlend-
ingaeftirlit. Hann sagði að loknum
ríkisstjórnarfundi að vandamál
sígauna í Slóvakíu bæri að leysa
embætti einnig í stjórn Netanyahus,
en hafði sagt skilið við hann og geng-
ið með flokki sínum, Gesher, til sam-
starfs við Verkamannaflokkinn fyrir
kosningarnar. Fjögur ráðherraemb-
ætti komu í hlut Shas-flokks bók-
stafstrúaðra, og Israelski trúarflokk-
heima fyrir en ekki með því að menn
flyttust til Finnlands. Að sögn
Hákamies verða yfirvöld Slóvakíu
hins vegar ekki beitt neinum þrýst-
ingi.
Apk Finna krefjast einnig Bretar
og írar vegabréfsáritunar af ferða-
mönnum frá Slóvakíu. Hinar ESB-
þjóðirnar hafa ekki tekið upp þessa
stefnu.
Telja menn að fjöldaflótti sígauna
til Finnlans hafi hafist vegna þess að
Finnar gegna forystu í ESB næstu
sex mánuði. Slóvakar sækjast eftir
urinn fékk uppbyggingarráðuneytið.
Sá flokkur veitir landnemum gyð-
inga á Vesturbakkanum og Gaza ein-
dregin stuðning.
Palestínumenn ánægðir
Palestínumenn hafa lýst ánægju
sinni með stjórn Baraks og sagst
bjartsýnir á að friðarumleitanir skili
árangri. „Við bjóðum nýju stjórnina
velkomna, sérstaklega eftir að hafa
komist að raun um, að eindregnir
stuðningsmenn friðar og eðlilegra
samskipta við Palestínumenn eiga
sæti í henni - þá sérstaklega David
Levy,“ sagði Nabil Amr, ráðherra í
heimastjórn Palestínumanna.
Amr sagði það jákvætt að Barak
skyldi vilja halda fund með Yasser
Arafat, leiðtoga Palestínumanna,
sem fyrst, en það ylli nokkrum
áhyggjum að Barak væri sannfærð-
ur um réttmæti þess að Jerúsalem
yrði óskipt höfuðborg Israels.
Amr og aðrir leiðtogar Palestínu-
manna höfðu mótmælt því eindregið
að undanfarna mánuði hafði fyrrver-
andi stjórn Netanyahus hvatt her-
skáa gyðinga til að leggja undir sig
meira land á Vesturbakkanum og
halda áfram byggingaframkvæmd-
um í Austur-Jerúsalem.
aðild að ESB en mannréttindamál
verða mjög ofarlega á borði þegar
aðildarviðræður hefjast. Með því að
flýja til Finnlands hyggjast sígaunar
leggja orð í belg varðandi stöðu
mannréttinda í heimalandi sínu.
Mannréttindastofnanir telja al-
mennt að sígaunar hafi verstu stöðu
allra minnihlutahópa fyrrverandi
kommúnistaríkja Austur-Evrópu.
Hingað til hafa mál um 30 sígauna
verið afgreidd af hálfu finnskra yfir-
valda. Vitanlega hefur enginn fengið
landvistarleyfi í Finnlandi.
Finnar loka á straum
sígauna frá Slóvakíu
Helsinkí. Morgunblaðið.
Rússar vilja endur-
heimta menningararfínn
Moskvu. The Daily Teiegraph.
STJÓRNVÖLD í Moskvu hafa
allt frá lokum heimsstyrjaldar-
innar síðari krafist þess af
Þjóðverjum að þeir skili lista-
verkum þeim sem nasistar
rændu í innrásinni í Rússland.
Nú hafa Rússar hins vegar
gengið ákveðið til verks og
birt afrakstur vinnu við heild-
stæða skrá yfír alla þá list-
muni sem þýski herinn tók
ófrjálsri hendi er hann lét
greipar sópa um listasöfn og
hallir á herteknum svæðum
Rússlands.
Rússar krefjist skila á
listaverkum er hurfu í stríðinu
Fyrstu bindi skrárinnar eru
talin hafa mikið sögulegt gildi
en þau voru einnig gerð með
það fyrir augum að svara kröf-.
um Þjóðveija og hópa gyðinga
sem farið hafa fram á að Rúss-
ar skili munum er þeir rændu í
sókn Rauða hersins inn í Þýska-
land í lok stríðsins.
Er öll fimintíu bindi skrárinn-
ar hafa verið gefin út er talið
að Rússar muni geta lagt fram
haldbærar sannanir og krafíst
skila á hverju því listaverki sem
hvarf í stríðinu.
I inngangsorðum skrárinnar
segir: „Vesturlönd, og Þýska-
land sér í lagi, hafa kosið að
þegja þunnu hljóði um menn-
ingarmissi Rússlands. Þau hafa
hunsað rétt okkar til skaðabóta
fyrir óbætanlegan missi.“
I skrá þeirri er nýlega var
gerð opinber eru birtar myndir
og upplýsingar um verk þau er
hurfu úr höll Katrínar, rétt fyr-
ir utan St. Pétursborg, þ.á m.
dýrmæta innanstokksmuni raf-
herbergisins fræga sem Þjóð-
verjar rifu niður og sáust síðast
í Königsberg í Þýskalandi árið
1945.1 öðrum bindum skrárinn-
ar koma fram upplýsingar um
sögulegar minjar, listaverk og
helgimyndir úr Treljakov-safn-
inu í Moskvu, sem geymd voru í
sendiráðum Sovétríkjanna víða
í Austur-Evrópu.
Hefði átt að koma
mun fyrr
Rán Þjóðverja á menningar-
arfí Rússa hefur aldrei fallið í
gleymsku meðal rússnesku
þjóðarinnar en þetta er í
fyrsta sinn sem skipulögð til-
raun er gerð til að endur-
heimta horfna listmuni með
heildstæðri skrá. Viktor Petra-
kov, sem starfar við menning-
armálaráðuneyti Rússlands,
sagði í viðtali við Daily Tel-
egraph að skráin væri í sjálfu
sér afar mikilvægt framtak en
að hún hefði átt að Iiggja fyrir
tuttugu eða þrjátíu árum fyrr.
Hefur skráin nú verið send til
listasafna, bókasafna, upp-
boðshúsa víða um heim auk
Interpol.
Tæplega hægt að fá
alla muni til baka
Þrátt fyrir upplýsingarnar
sem í listanum koma fram við-
urkenna rússneskir embættis-
menn að skráin muni aldrei ná
til allra þeirra muna er innrás-
araðilinn tók. Þjóðveijar
tæmdu ekki einungis listmuni
úr listasöfnum og höllum held-
ur tóku þeir innréttingarnar
einnig. Þar með þykir ógerlegt
að komast nákvæmlega að öllu
því sem tekið var.
REGN-
FATNAÐUR
(BUXUR-kIAKKI)