Morgunblaðið - 23.07.1999, Qupperneq 10

MORGUNBLAÐIÐ
Pffi

10 FÖSTUDAGUR 23. JÚLÍ 1999
_____
Kajakar og hjólabátar á Hópinu í Tálknafírði
Morgunblaðið/Helgi Bjarnason
LILJA Magnúsdóttir í Leikjalandi kennir gesti kajakróður.
ÞEGAR gott er veður í Tálknaíírði stendur útgerð Leikjalands með
miklum blóma, allir bátar á sjó.
Eitthvað fyrir
börn á öllum aldri
„ÞAÐ gefur manni afskaplega
mikið að fá svona góð viðbrögð
hjá fólki,“ segir Lilja Magnúsdótt-
ir í Leikjalandi á Tálknafirði.
Leikjaland býður ýmsa afþrey-
ingu fyrir ferðafólk og heima-
menn, meðal annars siglingar á
Hópinu í Tálknafirði og eru eig-
endurnir ánægðir með árangur-
inn þann stutta tíma sem fyrir-
tækið hefur starfað.
Meðeigendur Lilju í Leikjalandi
eru Gunnar Egilsson, eigandi
veitingastaðarins Hópsins, og Að-
alsteinn bróðir Lilju. Sjálf er Lilja
svæðisleiðsögumaður á Vestfjörð-
um og formaður Ferðamálafélags
Barðastrandarsýslu. „Við Gunnar
höfum verið lengi í ferðaþjónustu
og oft spurt okkur að því hvað
stoppi ferðafólk á stöðunum. Hér
hefur verið byggt upp gott tjald-
svæði og áhugi að gera það að
þekktum áningarstað. Þá vantar
eitthvað til að vera við á kvöldin.
Við ákváðum í fyrra að hefja
þennan rekstur til reynslu og við-
tökurnar voru svo góðar að við
ákváðum að halda áfram. Það
hefur oft gerst að til mín hefur
komið ferðafólk að kvöldi og
komið svo aftur morguninn eftir
og sagt að þau hafi ekki fengið að
halda ferðinni áfram, börnin hafi
viljað komast aftur í Leikjaland,"
segir Lilja.
I Leikjalandi er reynt að hafa
eitthvað fyrir börn á öllum aldri.
Þar eru rafmagnsbílar fyrir
yngstu börnin, barnakajakar og
hjólabátar fyrir börn og unglinga
að fermingu og kajakar og ára-
bátar fyrir eldri unglinga og full-
orðna. Þá hefur verið komið upp
minigolfbrautum. Engin vélknúin
tæki eru á sjó enda leggur Lilja
áherslu á að starfsemin eigi að
vera umhverfis- og íjölskylduvæn
og ekki megi spilla stemmning-
unni með vélum.
Leikjaland er opið allan daginn
um helgar og á kvöldin í miðri
viku. Eigendurnir hafa sjálfir
umsjón með starfseminni, með
fullri vinnu við annað, og Lilja
segir að flestar vaktirnar dæmist
á sig því félagarnir segi að hún
hafí stysta vinnudaginn. Hún er
afgreiðslustjóri í Eyrasparisjóði á
daginn en er síðan í Leikjalandi
flest kvöld og helgar yfír sumar-
ið. Hún segir að fólk sé þakklátt
og það geri vinnuna skemmtilega.
Töluverður stofnkostnaður er við
báta og tæki. Lilja vonast til að
fjárfestingin skili sér til baka á
tíu árum og að hún geti farið að
greiða sér laun eftir fimm ár.
Aðstæður til að stunda sigling-
ar eru góðar í Tálknafirði. Mikil
veðursæld, yfirleitt iogn á kvöld-
in eftir að innlögnin hættir, sömu-
leiðis á morgnana. Hins vegar
getur innlögnin, hafgolan, verið
svöl um miðjan daginn. „En fólk
sem fer á sjó getur líka klætt
sig,“ segir Lilja. Hún leggur
áherslu á öryggi gestanna, segir
að reglum um aldurstakmörk sé
fylgt fast eftir.
Aukið sjálfstæði grunnskdla í Reykjavík
Stefnt að árang-
urssamningum
Morgunblaðið/Arnaldur
ÞÓRDÍS Sigurðardóttir, Jórunn Magnúsdóttir, Svana M. Símonardótt-
ir og Þórunn Bergsdóttir hjá Foreldrahópi Vímulausrar æsku vara við
hættunni sem fylgir útihátíðum.
Fjölmargar hættur fylgja útihátíðum
um verslunarmannahelgina
Börn fari ekki
án eftirlits
ALLT frá árunum 1994-95 hafa
borgaryfirvöld stefnt að auknu sjálf-
stæði gunnskólanna í Reykjavík. Að
sögn Olafs Darra Andrasonar, for-
stöðumanns fjármálasviðs Fræðslu-
miðstöðvar Reykjavíkur, var skólun-
um í fyrstu veitt ákveðið fjárhags-
legt sjálfstæði varðandi innkaup og
fleira en nú er í skoðun að gerðir
verði þjónustu- eða árangurssamn-
ingar við skólana líkt og gert var í
þremur skólum í Kópavogi.
Ólafur Darri sagði að þetta ferli
hefði byrjað í smáu á árunum
1994-1995 og að í fyrstu hefði skól-
unum verið veitt sjálfstæði til kaupa
á pappír, mynd- og handmenntaefni
o.fl. „Við höfum verið að þróa þetta
og er stefnt að því að gera skólana
fjárhagslega sjálfstæða," sagði
Ölafur Darri. „A síðasta ári fengu
skólastjórar prókúru á allar fjár-
veitingar skólanna og þeir stofnuðu
til allra fjárskuldbindinga, skrifuðu
upp á reikninga og allar vinnu-
skýrslur og yfirvinnureikninga sem
er kannski stærsti hluti kostnaðar
við skólana."
Sagði hann að reynt væri að
leggja skólunum til fjármagn eftir
fyrirfram gefnum reglum, þar sem
tillit væri tekið til aðstæðna í hverj-
um skóla. „AHir skólar sem búa við
sömu aðstæður fá sömu fjárveitingu
og skólastjórar að gefnum ákveðn-
um leikreglum hafa fullt ráðstöfun-
arvald yfir þeim fjárveitingum,"
sagði Ólafur Darri. „Það getur að
vísu þýtt það að einn skóli fái hlut-
fallslega meira framlag fyrir hvem
nema vegna þess að þeir eru hugs-
anlega með færri nemendur í bekk
þannig að kostnaðurinn deilist á
færri eða að þeir eru með fleiri sér-
úrræði sem eru hlutfallslega dýr.
Við trúum því að skólarnir ráðstafi
fjármagningu skynsamlegar og velji
brýnustu verkefnin."
Nefndi hann sem dæmi að hvatt
hefði verið til orkusparnaðar í skól-
um og að í framhaldi væri vilji til að
skólinn gæti ráðstafað sparnaðinum
sem nýttist um leið í innra starfi
skólanna og yrði mönnum hvatning.
Hætt að skammta
Ólafur Darri sagði að reynt væri
að beina fjárveitingunum beint út í
skólanna og hætta að skammta fénu
miðlægt frá Fræðslumiðstöðinni
þannig að skólar fá strax til ráðstöf-
unar það fé sem þeim er ætlað. Fyr-
ir vikið væri minna svigrúm hjá
fræðsluyfirvöldum að verða við ósk-
um sem kæmu á miðju ári.
Sagði hann að skólarnir ráðstöf-
uðu öllum launagreiðslum eftir
ákveðnum leikreglum. „Frelsið er
komið til þeirra og þó svo við send-
um út kennsluáætlanir á vorin til
viðmiðunar og gerum þar ráð íyrir
ákveðnum nemendafjölda, bekkjar-
deildum og skiptistundum hafa skól-
amir fullkomið frelsi til að fjölga eða
fækka bekkjardeildum og skipu-
leggja starfið með allt öðrum hætti
en okkar meðaltalsútreikningar
segja til um,“ sagði hann.
Velta yfir 200
milljónum
Næsta skref sagði Ólafur Darri að
væri að auðvelda skólunum að
ákveða kennslumagn og reikna yfir í
krónur og aura. Benti hann á að
velta stærstu skólanna færi yfir 200
milljónir á ári og að þeir þyrftu á að-
stoð að halda við skipulagningu þeg-
ar þeir væru orðnir fjárhagslega
sjálfstæðir. „Við höfum líka verið að
velta því fyrir okkur að gera þjón-
ustu- eða árangusstjórnunarsamn-
inga við skólana um ákveðið starf
fyrir ákveðna fjárhæð, svipað og
gert er í Kópavogi,“ sagði Ólafur
Darri.
MIKILVÆGT er að foreldrar standi
saman og hafi samráð sín á milli þeg-
ar unglingarnir fara þess á leit að fá
að fara á útihátíð um verslunar-
mannahelgina. Þetta segja Þórdís
Sigurðardóttir, Jórann Magnúsdóttir,
Svana M. Símonardóttir og Þórann
Bergsdóttir hjá Foreldrahópi Vímu-
lausrar æsku. Þær hafa allar átt börn
sem lent hafa í vandræðum vegna
fíkniefna og vilja miðla reynslu sinni.
„Foreldrar verða að geta sagt nei
við bömin sín. Ekki til þess að vera
leiðinlegir, heldur vegna þess að þeim
þykir vænt um þau. Islendingum hef-
ur oft reynst erfitt að segja nei og
standa við það,“ segii' Þórdís Sigurð-
ardóttir.
Samkvæmt lögræðislögum verða
menn lögráða við 18 ára aldur og því
er það í valdi foreldra hvort börn fá
að sækja útihátíðir íyrir 18 ára aldur.
Bamaverndarlög kveða hins vegar á
um að böm á aldrinum 13-16 ára
megi ekki vera úti eftir kl. 24 á sumr-
in, nema í fylgd með fullorðnum. Því
má segja að lögum samkvæmt sé
óheimilt að böm yngri en 16 ára fari
ein á útihátíðir.
Að sögn Jórannar era hættumar
fjölmargar sem fylgja útihátíðunum.
„Þar era áfengi og önnur vímuefni
náttúrlega hvað hættulegust. Mý-
mörg dæmi era um að unglingar hafi
fengið sér fyrsta sopann, eða fyrstu
pípuna, um verslunarmannahelgina.
Auðvitað er misjafnt hvemig einstak-
lingarnir bregðast við, en hjá mörg-
um verður ekki aftur snúið. Því er í
mörgum tilfellum tekið mjög afdrifa-
ríkt skref,“ segir hún. Þá nefnir hún
nauðganir og önnur ofbeldisverk, sem
hafi verið fylgifiskur margra útihá-
tíða í gegnum árin.
Æskilegt að mótshaldarar
séu ábyrgari
Þórann segir að brýnt sé að farið
sé að landslögum. Hún segir að
æskilegt sé að mótshaldarar taki
virkari þátt í því og sendi börn yngri
en 16 ára heim. „Það væri hægt að
koma í veg fyrir ýmislegt ef fólk
tæki sig saman og færi eftir lands-
lögum,“ segir hún. Svana segir að
margoft hafi komið upp tilvik, þar
sem börn hafi farið á útihátíðir án
leyfis foreldra sinna.
Grunnskóli
V esturbyggðar
Samhljóða
ráðinn
skólastjóri
BÆJARRÁÐ Vesturbyggðar
ákvað á fundi sínum í fyrra-
kvöld að ráða Ragnhildi Ein-
arsdóttir kennara á Patreks-
firði sem skólastjóra grunn-
skóla Vesturbyggðar. Jafn-
framt var ákveðið að kjósa
nefnd til að semja við þrjá
fyrrverandi skólastjóra um
ráðningu í aðstoðarskóla-
stjórastöður.
Tveir sóttu um stöðu skóla-
stjóra grunnskóla Vestur-
byggðar sem verður til með
sameiningu skólanna á Pat-
reksfirði, Bíldudal, Birkimel
og í Örlygshöfn. Fellt var í
fræðslunefnd Vesturbyggðar
að mæla með ráðningu annars
hvors umsækjendanna en
bæjarráð samþykkti sam-
hljóða í fyrrakvöld að ráða
Ragnhildi. Þá lá fyrir skrifleg
ósk allra bæjarfulltrúa Sjálf-
stæðisflokks og Samstöðu
sem mynda meirihluta í bæj-
arstjórn, átta fulltrúa af þeim
níu sem bæjarstjóm skipa,
um ráðningu RagnhOdar.
Bæjarstjórn hefur lýst yfir
vilja til að ráða fyrrverandi
skólastjóra skólanna á Bíldu-
dal, Birkimel og í Örlygshöfn
sem aðstoðarskólastjóra á
sömu stöðum. Bæjarráð kaus
í fyrrakvöld þriggja manna
nefnd til að gera bráðabirgða-
samkomulag við aðstoðar-
skólastjórana. Vonast Haukur
Már Sigurðarson, formaður
bæjarráðs, til að niðurstaða
fáist strax eftir helgi. Hann
segir fyrirhugað að Launa-
nefnd sveitarfélaga og Kenn-
arasambandið geri endanleg-
an samning um starfskjör að-
stoðarskólastjóranna í haust.
Skólastjóri og aðstoðarskóla-
stjóri Patreksskóla hafa látið
af störfum.
Fluttur á
sjúkrahús
með sjúkra-
flugi
KARLMAÐUR á fertugsaldri
var í fyrrinótt fluttur með
björgunarþyrlu Landhelgis-
gæslunnar frá Hlöðuvík á
Ströndum til Reykjavíkur á
sjúkrahús með brunasár í
andliti. Hann var með 2. stigs
bruna á hluta andlitsins og var
færður á brunadeild Landspít-
alans þaðan sem hann verður
væntanlega útskrifaður í dag
að sögn læknis.
Varðskipið Ægir var statt
skammt undan Ströndum
þegar neyðarkall barst frá
skála í Hlöðuvík og nam send-
inguna auk Ísafjarðarradíós.
Varðskipsmenn gerðu stjóm-
stöð Landhelgisgæslunnar
viðvart klukkan 23.37 í fyrra-
kvöld og var þyrla Landhelg-
isgæslunnar send af stað
skömmu síðar. Varðskips-
menn náðu síðan landi við
Hlöðuvík á gúmmíbát klukkan
00.50 og hlúðu að manninum
með kæligrisjum og bjuggu
hann undir sjúkrafiutning uns
þyrlan lenti við skálann og
sótti hinn slasaða. _
Hinn slasaði er íslendingur
og var í hópi ferðafólks á
Ströndum er slysið vildi til en
það mun hafa orsakast vegna
meðferðar á bensínprímus.