Morgunblaðið - 15.08.1999, Blaðsíða 28

28 SUNNUDAGUR 15. ÁGÚST 1999
MORGUNBLAÐIÐ
IARKMIÐIÐ er að reka gott
Jheimili þar sem bömunum
llíður vel og foreldrar eru
ánægðir," segir Margrét Lísa
Steingrímsdóttir, forstöðumaður
skammtímavistunar barna í
Álfalandi. .Álfaland er stór hluti af
lífi fjölskyldnanna og því er mikil-
vægt að samskiptin milli okkar séu
góð. Við reynum að mæta foreldr-
um á þeirra
Morgunblaðið Halldór Kolbeins
SIGRÍÐUR Ibignarsdóttir að leik með vinum sínum á sólríkum sumar-
degi í garðinum í Álfalandi. „Má bjóða einhverjum kafií og kökur?“
l
forsendum og
erum mjög
sveigjanleg í
öllum háttum."
í Álfalandi
eru 34 böm í
reglulegri
skammtíma-
vistun. Pau
dvelja þar að
meðaltali fjóra
til sjö sólarhringa í mánuði og er
reynt að skipuleggja dvalartímann
eftir óskum foreldra. Sum dvelja
sjö daga samfleytt en önnur nótt og
nótt í senn.
Rúm er fyrir sex börn í einu og
er hver dagur frábmgðinn hinum
næsta. „Einn daginn getur litið hér
út eins og á hjúkmnarheimili þegar
við emm með mörg börn sem em
mikið veik og mikið fötluð og næsta
dag eins og á leikheimili þegar
dvelja hér saman nokkrir litlir
prakkarar sem príla og klifra í
öllu,“ segir Margrét Lísa og brosir.
AJltaf er fullbókað í Alfalandi.
Plássum er úthlutað með tveggja til
þriggja mánaða fyrirvara en ef
breytingar verða á högum fjöl-
skyldna er reynt að koma til móts
við þær með því að skipta við aðrar.
Ef foreldrar geta ekki nýtt pláss
sem þeir hafa tekið frá fyrir barn
sitt, er hringt til annarra foreldra
og alltaf er einhver sem þiggur
vistina.
Allir hafa gott af því að
fara að heiman
„Tilgangur Álfalands er að
hjálpa foreldmm að geta haft fötluð
böm sín heima sem lengst. Mörg
barnanna era svo erfið og krefjandi
að ekki er hægt að líta af þeim eitt
augnablik. Það er ótrúlegt hvernig
margir foreldrar fara að því að
Hún segir að oft hvíli mikið á
starfsfólkinu. „Bömin em sum hver
oft nálægt dauðanum og upp koma
tilfelli líkt og andnauð þar sem
blása þarf lífi í börn. Einnig þarf að
vanda samskipti við foreldra og
fullkominn trúnaður skiptir þai-
höfuðmáli."
„Aðskilnað-
ur frá barni
sínu getur
verið mjög
erfiður og
reynist for-
eldram oft
þungbær, sér-
staklega til að
byrja með.
Alfalandi
I húsi einu í Fossvoginum er ávallt mikið
um að vera. Það lætur lítið yfír sér, en inn-
an veggja þess eiga 34 fötluð börn á aldrin-
um eins til tólf ára sitt annað heimili. Hús-
----------------7-----------------------
ið stendur við Alfaland og er í forstöðu
Margrétar Lísu Steingrímsdóttur, algjört
undraland eins og Sigriður Dögg Auðuns-
dóttir komst að þegar hún leit í heimsókn.
hvað bamið hefur lært að tileinka
sér hjá okkur en tekur ef til vill
ekki í mál heima hjá sér,“ bætir
hún við og brosir. „Sum eru full-
komlega sátt við að fara upp í rúm
og sofna sjálf við smá tónlist hjá
okkur en það tekur ef til vill allt
kvöldið heima að sofna með
mömmu eða pabba hjá sér.“
Að sögn Margrétar Lísu hafa
foreldrar oft tilhneigingu til að of-
vemda fötluð börn sín og gera
minni kröfur til þeirra en mörg
mega við. „Þau fá þá ekki alla þá
örvun sem þau þurfa,“ segir hún.
„Þetta em að sjálfsögðu nokkuð
eðlileg viðbrögð foreldranna en ég
hef bent fólki á að mörg fötluð böm
sinna þeim heima og eru jafnvel í
fullri vinnu líka. Oft em einnig önn-
ur börn á heimilinu sem þarfnast
athygli foreldra sinna. Því er nauð-
synlegt fyrir alla fjölskylduna að
geta látið fatlaða bamið í umsjá
okkar í skamman tíma. Foreldrarn-
ir geta þá safnað kröftum og gert
ýmislegt með hinum bömunum
sem ekki er hægt að gera þegar
fatlaða bamið er heima,“ segir
Margrét Lísa.
„Svo hafa allir gott af því að fara
að heiman,“ heldur hún áfram.
„Heilbrigð böm fara í heimsókn
innan fjölskyldunnar eða til vina en
ekki geta allir tekið á móti mikið
fötluðu barni með óstöðugt heilsu-
far.“
Skammtímavistunin í Álfalandi
er rekin af Félagsþjónustunni í
Reykjavík og hefur verið starfrækt
síðan 1987. Hún er ein af fáum
skammtímavistunum fyrir fötluð
börn upp að tólf ára aldri í Reykja-
vík. Önnur úrræði fyrir fjölskyldur
fatlaðra barna em liðveisla inni á
heimili og stuðningsfjölskyldur sem
taka bömin inn á heimili sín
skamman tíma í einu.
Aðskilnaður getur verið erfíður
Margrét Lísa er þroskaþjálfi og
hefur starfað með fötluðum síðan
1970. Hún hefur haft forstöðu í
Álfalandi frá upphafi og segist afar
heppin með starfsfólk og margir
hafi starfað þar lengi. Tuttugu kon-
ur og einn karlmaður vinna nú í
Álfalandi.
MARGRÉT Lísa Steingrímsdóttir segir að markmiðið í Álfalandi sé að
reka gott heimili þar sem börnunum líði vel og foreldrar séu ánægðir.
Við reynum að hjálpa fólki að líta á
það sem eðlilegt ferli að nýta úr-
ræði sem bjóðast, að þiggja alla að-
stoð, því oft er um að ræða börn
sem þurfa umönnun allan sólar-
hringinn. Það tekur oft tíma fyrir
foreldra að átta sig á því að það em
einhverjir sem geta gengið inn í
hlutverk þeirra og annast barnið.
Sumar venjur barnanna fylgja
þeim hingað, til að mynda svefn-
venjur, en aðrar em skildar eftir
heima,“ segir hún.
„Foreldrar eru oft undrandi á því
em fær um að gera miklu meira en
þeim er treyst fyrir. Ófótluð börn
em til að mynda send með miða út
til kaupmannsins á horninu til þess
að kaupa mjólk. Þau em ef til vill í
yngsta lagi til að ráða við verkefnið,
þurfa jafnvel að fara yfir götu, en
þeim tekst það samt, læra heilmikið
á því og verða smám saman færari
um að takast á við erfiðari viðfangs-
efni. Þetta geta fjölmörg fötluð
böm einnig, en af einhverjum
ástæðum em foreldrar hikandi við
að senda þau af stað. Þau geta farið