Morgunblaðið - 15.08.1999, Síða 64

MORGUNBLAÐIÐ, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMI6691100, SÍMBRÉF 6691181
PÓSTHÓLFSm, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 15. ÁGÚST 1999
VERÐ í LAUSASÖLU 150 KR. MEÐ VSK
Ekki líf-
ríkinu um
.» að kenna
LAKARI veiði í Laxá í Aðaldal en
menn vonuðust eftir er ekki því að
kenna að eitthvað ami að lífríki ár-
innar, eins og sumir hafa bent á, að
mati Orra Vigfussonar, formanns
Laxárfélagsins.
Sandburði í Kráká hefur meðal
annars verið kennt um lélega veiði,
en Orri segir það ekki nýtt vanda-
mál. Samt sem áður þurfi að meta
áhrif sandburðar og athuga hvort
ekki megi draga úr honum. Nærri
700 laxar hafa veiðst í Laxá í Aðaldal
það sem af er sumri. Síðasta sumar
veiddust tæplega 2.000 laxar í ánni.
Víðar í ám á Norðurlandi hafa laxa-
göngur verið daufar í sumar.
■ Sandburður ekki/8
Skýrari skilyrði um
skráningu trúfélaga
RÍKISSTJÓRNIN mun á næsta
þingi leggja fram lagafrumvarp
þar sem sett eru skýrari ákvæði
en áður um það hvaða skilyrði
félög þurfa að uppfylla til að
teljast vera trúfélög. Jafnframt
er fellt niður ákvæði um að for-
stöðumenn safnaða þurfí að
vera íslenskir ríkisborgarar, og
ráðuneytið fær skýran rétt til að
kreíjast upplýsinga um fjármál
trúfélaga. Frumvarpið var
kynnt á ríkisstjórnarfundi á
fímmtudag.
Hjalti Zóphanfasson, skrif-
stofusljóri í dóms- og kirkju-
málaráðuneytinu, segir að ráðu-
neytinu hafí á undanförnum ár-
um borist nokkrar umsóknir um
skráningu félaga sem séu varla
þess eðlis að geta talist vera trú-
félög. Þar á meðal var eitt sem
nefndist Trúleysingjafélagið.
I frumvarpinu segir um
skráningu trúfélaga: „Skilyrði
fyrir skráningu trúfélags er að
um sé að ræða félag sem leggur
stund á átrúnað eða trú sem
tengja má við þau trúarbrögð
mannkyns sem eiga sér söguleg-
ar eða menningarlegar rætur.
Ennfremur er það skilyrði
skráningar að félag hafi náð fót-
festu, starfsemi þess sé virk og
stöðug og að í félaginu sé kjarni
félagsmanna sem reglulega iðk-
ar trú sína í samræmi við kenn-
ingar þær sem félagið er stofn-
að um.“
Frumvarpið er unnið af nefíid
þriggja háskólamanna. Þeir eru
Haraldur Ólafsson, prófessor í
félagsvísindadeild, Pétur Pét-
ursson, prófessor í guðfræði-
deild, og Davíð Þór Björgvins-
son, prófessor í lagadeild.
Hjalti segir að í frumvarpinu
sé ákvæði um stofnun ráðgjafar-
nefndar til að hjálpa ráðuneyt-
inu við að meta hvaða félög
skuli teljast vera trúfélög.
Nefndarmenn eiga að vera úr
guðfræði-, félagsvísinda- og
lagadeild háskólans.
Northwest
hættir flugi
milli Osló og
Minneapolis
BANDARÍSKA flugfélagið North-
west hefur ákveðið að leggja niður
beint flug milli Ósló og Minneapolis,
og telja forsvarsmenn Flugleiða að
staða þeirra í flugi til Minneapolis
muni styrkjast í kjölfarið.
Northwest hóf flug á þessari leið í
fyrra, en talsmenn þess segja nú að
vegna aukins sætaframboðs annarra
flugfélaga á leiðinni yfir Atlantshaf
beri það sig ekki. Flugleiðir fljúga nú
sex sinnum í viku til Minneapolis írá
Keflavík, en frá og með 31. október
verða ferðimar daglega. Einar Sig-
urðsson, framkvæmdastjóri hjá Flug-
leiðum, segir að nú verði sótt af krafti
inn á markaðinn í Ósló.
■ Bætir/Cl
Morgunblaðið/Þorkell Þorkelsson
Nefnd endurskoðar ákvæði jarðalaga um óðalsjarðir
Oðalsjarðir á Islandi eru
að minnsta kosti 102
Jöklafegurð
í kvöldsól
FÁTT getur slegið út fegurð
jökla landsins í sólarlaginu. Til
•Mfc- viðbótar fegurðinni sveipar
dulúð þokunnar QöIIin í Vatna-
jökli. Jöklafarinn stendur á
tindi Staðarfjalls í Kálfafellsdal
sem gengur inn í sunnanverðan
Vatnajökul. í baksýn til hægri
sér á tinda Steinafjalls.
-----------
Banaslys í
* Skagafirði
UNGUR maður lést í bflslysi í
gærmorgun við Litlu-Brekku rétt
utan við Hofsós. Hann var einn á
ferð í fólksbfl.
Rannsókn á tildrögum slyssins
stóð ennþá yfir um hádegisbil í
gær. Samkvæmt upplýsingum frá
lögreglunni á Sauðárkróki var ekki
vitað um tildrög slyssins.
SAMKVÆMT tölum sem nefnd, er falið hefur
verið að endurskoða jarðalögin, hefur aflað eru
nú að minnsta kosti 102 óðalsjarðir á Islandi, en
um þær gilda sérstök ákvæði í jarðalögum.
Byggðar jarðir á íslandi eru hins vegar 4.638
talsins, samkvæmt síðustu fyrirliggjandi tölum
frá 1994, þar af 2.903 jarðir í eigu ábúenda, 474 í
eigu ábúenda og annarra, 620 í eigu ríkis eða
stofnana þess, sveitarfélög áttu 186 jarðir og aðr-
ir 555. Óðalsjarðir eru færri en ætlað var, en þær
hafa nokkra sérstöðu meðal jarða, þar sem þær
eru í eigu ætta en ekki einstaklinga, og ábúendur
hafa afnotarétt af jörðinni í umboði ættarinnar.
Sérákvæðum um óðalsjarðir var ætlað að
tryggja að jörð héldist innan ættar, auðvelda
flutning milli kynslóða og koma í veg fyrir jarða-
brask. Upphaflegu ákvæðin um óðalsjarðir frá
1936 eru talin undir norskum áhrifum, þar sem
ákvæði um óðalsjarðir hafa gilt um aldir, en sá
kjarni þeirra að einn sé borinn til að fá stærstan
hluta eignanna til afnota, virðist ekki hafa hlotið
htjómgrunn hér á landi og aldrei hefur verið
veruleg ásókn í að breyta jörðum í ættaróðul. Þó
giltu þau ákvæði um árabil að þvi aðeins mátti
selja rfldsjörð að hún yrði gerð að óðalseign, og
var þetta ákvæði fyrst formlega afnumið 1995.
Þegar landbúnaðarráðherra skipaði nefnd í
maí á síðasta ári til að endurskoða ákvæði jarða-
laga, var henni falið að skoða sérstaklega ákvæði
jarðalaga viðvíkjandi óðalsjörðum. Tölumar sem
nefndin aflaði meðal sýslumanna um að í landinu
væru að minnsta 102 óðalsjarðir eru ekki ná-
kvæmar, því ekki höfðu borist tölur úr tveimur
umdæmum. Ekki er þó líklegt að þær muni
breyta niðurstöðunni að miklu marki. Athygli
vekur að t.d. er aðeins ein óðalsjörð í þrem stór-
um sýslum, Austur- og Vestur-Skaftafellssýslu
og Rangárvallasýslu.
Undanfari þess, að nefndinni er falið að huga
að ákvæðum um óðalsjarðir sérstaklega, er álykt-
un búnaðarþings 1997 um að nauðsynlegt sé að
auðvelda óðalsbændum að losa óðal sitt úr óðals-
böndum, sem merkir í raun að það verður þar
með einkaeign þeirra en ekki lengur eign ættar-
innar. Slíkt getur verið vandkvæðum bundið og
hagsmuna margra aðila þarf að gæta. Spurður
um hvort róttækra breytinga á óðalsákvæðunum
sé að vænta segir Jón Höskuldsson, lögmaður og
formaður nefndarinnar, að nefndin hafi enn ekki
fundið einfalda lausn á því hvað gera skuli gagn-
vart öðrum hugsanlegum óðalserfingjum sem
hlut eiga að máli.
■ Ættaróðul á undanhaldi/24