Morgunblaðið - 10.11.1999, Blaðsíða 56

56 MIÐVIKUDAGUR 10. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FOLK I FRETTUM
Forvitnilegar bækur
Guð og Larry
Ellison
The Difference Between God and
Larry Ellison, bók eftir Mike Wilson.
385 bls. kilja í stdru broti. Quill
gefur út. Keypt í Máli og menningu
á kr. 2.195.
Larry Ellison, stjómarformaðuiý
Oracle gagnagrunnsfyrirtækisins, er'
mikið ólíkindatól og einn Iitríkasti
írammámaður tölvufyrirtækis vest>
an hafs. Hann hefur mjög gaman af
því að gefa glannalegar yfirlýsingar
og storka keppinautum sínum, ekki
sist William Gates III, leiðtoga
Microsoft. Getur nærri að sagan um
það hvernig Oracle, eitt helsta hug-
búnðarafyrirtæki heims, varð til er
mikil ævintýrasaga.
Höfundur bókarinnar, Mike Wil-
son, fékk góðan aðgang að Larry
Ellison og samstarfsmönnum hans
þegar hann viðaði að sér efni í bók-
ina, en þvi fer fjarri að hann taki á
Ellison með einhverjum silkihönsk-
um. Wilson fer þó ekki leynt með að-
dáun sína á Ellison, sem hagnaðist
ekki bara gríðarlega á þvi að koma
Oracle á koppinn, heldur olli hann
straumhvörfum í tölvuheiminum.
Þrátt fyrir þá aðdáun dregur Wilson
upp mynd af manni sem er nánast
siðlaus í einþykkni sinni og svífst
einskis til að tryggja Oracle sæti í
fi-emstu röð. Framan af má segja að
Ellison hafi verið að selja það sem
kallast „vaporware“ á tölvumáli vets-
an hafs, þ.e. hugbúnað sem ýmist var
ekki til eða gat ekki gert það sem
sagt var að hann gæti. Þannig komst
Ellison upp með það að segja ein-
hverja tækni til staðar í grunninum
til að svara samkeppni frá öðrum og
treysti síðan á það að tæknimenn
yrðu nógu fljótir til að bæta henni
við áður en allt komst upp. Að sögn
Wilsons voru fyrstu útgáfur af
Oracle nánast ónothæfar, þær fyrstu
tvær ómögulegar með öllu, en kom
ekki að sök því hugmyndin að grunn-
inum var svo glæsileg að þeir sem
keyptu grunninn sættu sig við það að
geta ekki notað hann; þeir voru þátt-
takendur í einhverju sögulegu.
Framan af var varla hægt að
greina á milli Ellisons og Oracle, svo
mjög byggði fyrirtækið á hug-
kvæmni hans og frumkvæði, og eins
og Wilson rekur söguna bjargaði
óbilandi trú Ellisons á sjálfan sig og
Oracle fyrirtækinu oftar en einu
sinni frá því að fara í hundana; þegar
aðrir voru búnir að gefast upp jókst
eldmóður hans um allan helming.
Segir sitt að hann hafði og hefur svo
mikla trú á fyrirtækinu að nærfellt
allar eigur hans, sem nema hundruð-
um milljarða, eru bundnar í Oracle
(ólíkt til að mynda Steve Jobs, sem
var ekki seinn á sér að selja hlut sinn
í Apple eins og frægt várð).
I bók Wilsons er dregin upp mynd
af meingölluðum snillingi sem erfitt
er að líka við, en auðvelt að bera
virðingu fyrir. Heiti bókarinnar seg-
ir sitt (allir geta vísast botnað það)
og ekki nema von að bókin hefur
verið mest keypta bókin af starfs-
mönnum Oracle á vefsetri Amazon-
netverslunarinnar.
Arni Matthíasson
SUPERSTJARNAN LITLI-JOI
Kyntákn sjöunda
áratugarins
„ALLAR stærstu kvikmynda-
stjörnurnar heita nöfnum sem
enda á „ó-hljóði“ - Garbo, Har-
low, Monroe, Brando og Dalles-
andro...“ sagði leikstjórinn Paul
Morrissey um manninn sem gekk
manna á milli undir nafninu Litli-
Jdi, nafni sem húðflúrað var á
hægri upphandlegg hans eins og
vörumerki. Þó má telja líklegt að
fáir tengi Joe Dallesandro við
kvikmyndir nútímans því flestir
telja stjörnu hans hafa risið hvað
hæst í kvikmyndum Andys War-
hol og Pauls Morrisseys, „Flesh“,
„Trash" og „Heat“. En þar endar
ekki saga Dallesandros því frá þvf
hann lék í sinni fyrstu mynd árið
1967 hefur hann leikið í meira en
30 kvikmyndum. Enginn syngur
þó lengur lög um Litla-Jóa sem
gengur hinn villta veg eins og
Lou Reed gerði um árið í frægu
lagi, „Walk on the Wild Side“.
Vildu bara sæta strákinn
í bók Fergusons er saga Joes
Dallesandros rakin og fær hver
mynda hans sérstaka umfjöllun.
Aðdáendur Jóa geta því farið yf-
ir ferilinn og séð hvað kappinn
hefur verið að gera undanfarin
ár. Verkefni hans eru því í aðal-
hlutverki í bókinni en þó sýnir
saga Dallesandros að hlutverk
kyntáknsins er hverfult og erfitt
að feta sig á framabrautinni þeg-
ar árin færast yfir. Hinn villti
vegur Joes Dallesandros er að
sumu leyti kvenlegur því mun
fleiri konur hafa verið settar upp
á stall sem persónulaus kyntákn
og átt í erfiðleikum með að kom-
ast frá þeirri ímynd, en í sögu
Jóa sést karlmaður kljást við
stöðu sfna sem kyntákns.
Ódæll götusérfræðingur
Joe Dallesandro fæddist á
gamlársdag árið 1948 í Flórída
en fluttist með föður sínum og
yngri bróður til New York þegar
móðir hans var handtekin fyrir
stuld og send í fangelsi í fimm ár.
Ábyrgðin á uppeldinu reyndist
föðurnum þung í skauti og bræð-
urnir Joe og Bobby voru sendir á
fósturheimili í Brooklyn, en
héldu þó ætíð sambandi við föður
sinn.
Joe minnist þess að erfiðleik-
arnir hafi byrjað þegar hann var
að komast á gelgjuskeiðið. Hann
var minni en flestir strákarnir í
skólanum en hann ákvað að hann
skyldi sýna öllum að hann gæti
verið harður nagli og ekki leið á
löngu þar til það orðspor fór af
honum. Hann varð snemma var
við áhuga umheimsins á útliti
sínu og ekki var áhugi karlmanna
minni en kvenna. Þrátt fyrir að
Joe hafi ætíð sagst hneigjast til
kvenna ákvað hann samt að nýta
sér þennan áhuga. Hann sat fyrir
á nektarmyndum hjá ljósmyndar-
anum Bob Mizer, myndum sem
urðu mjög eftirsóttar eftir að
Warhol gerði hann frægan.
Einn dag árið 1967 fór hinn 18
ára Dallesandro að heimsækja vin
sinn í Greenwich Village. I nær-
liggjandi íbúð í húsinu var sér-
kennilegt fólk að gera kvikmynd.
Þar voru þeir Warhol og Paul
Morrissey á ferð og þegar þeir
sáu Dallesandro var ákveðið að
hann yrði með. Þegar The Loves
of Ondine var kynnt í listakreðs-
um New York-borgar var Dalles-
andro á öllum kynningarspjöldun-
um. Á eftir fylgdu átta kvikmynd-
ir sem Dallesandro gerði undir
stjóm Warhols og Morrisseys.
Eign verksmiðjunnar?
Þær sögusagnir gengu að War-
Joe Dallesandro á sína
fímmtán mínútna
frægð Andy Warhol að
þakka, en Dallesandro
var eitt helsta kyntákn
sjöunda áratugarins í
Bandaríkjunum. Ddra
Ósk Halldórsdóttir
skoðaði bók Michaels
Fergusons um
leikarann, sem þótti
fagur öðrum fremur.
^lyndin ^ ^otting ®^^erið
«*%££* en tnynU'
inkem»rUl
hol og Morrissey hefðu verið
staðráðnir í því að líta á Dalles-
andro sem eign Warhol-verk-
smiðjunnar og þannig staðið í
vegi fyrir tilboðum til Dalles-
andros frá Hollywood. Morrissey
segir það algjöra firm því á þess-
um ámm hafi ekki verið til neitt
sem kallaðist sjálfstæð kvik-
myndagerð. Kvikmyndamógúl-
arnir í Hollywood litu á myndir
Warhols sem fáránlegar tilraunir
sem ættu ekkert. sameiginlegt
með draumaverksmiðjunni og
því hefði enginn áhugi verið á
Dallesandro á þeim vígstöðvum.
Dallesandro lítur málið öðmm
augum og segir að hann hafi ver-
ið aðdráttaraflið í myndum
þeirra félaga og að þeir hafi ljós-
lega ekki viljað missa þann spón
úr aski sínum. Dallesandro segir
einnig að Francis Ford Coppola
hafí viljað fá sig í leikpmfu fyrir
hlutverk Michaels Corleones í
Guðföðurnuin, en í viðtali við
Time Out árið 1971 segir Warhol
að Coppola hafi frekar viljað fá
einhvern eins og James Caan í
hlutverkið.
Á þessu túnabili var Joe búiim
að stofna fjölskyldu. Hann hafði
kynnst Theresu, stúlku af ítölsk-
um ættum, og þau áttu sarnan
tvo syni. Ljósmyndarinn Annie
Leibovitz tók fræga mynd af
Joe og yngri syni hans sem
birtist á forsíðu Rolling Sto-
ne, en í viðtali inni í blaðinu
var áhuganum beint að þess-
um unga fjölskyldufóður sem
hafði lifibrauð sitt af því að
leika eiturlyíjasjúklinga og
menn sem stunduðu vændi.
Samband hans og Theresu
varð ekki langlíft en tengsl Joes
við undirheimana, drykkja og
eiturlyfjaneysla settu svip á líf-
emi þessara ára.
„I myndunum mínum
eru allir ástfangnir af
Joe Dallesandro."
Andy Wurhol
Sljarna í Suður-Evrópu
Leið Joes lá næst til Evrópu
þar sem hann lék í mörgum
ítölskum og frönskum myndum.
Þær myndir eiga það flestar
sammerkt að nýta sér ímynd Dal-
Iesandros sem kyntákns og
minna fer fyrir dramatískum ein-
ræðum en kynþokkafullum
augnatillitum og vel sköpuðum
líkama leikarans, sem sést í
hverri hasarsenunni á fætur
annarri.
Árið 1975 leikur Dallesandro í
mynd franska leikstjórans Louis
Malle, „Black Moon“, myndinni
sem kom á undan frægustu
mynd leikstjórans, „Pretty Ba-
by“. Onnur mynd frá þessu tíma-
bili er franska myndin „Je
t’aime moi non plus“ eftir leik-
stjórann Serge Gainsbourg þar
sem spilað er grimmt á tvíræðn-
ina sem umlykur kyntáknsímynd
Joes. Fleiri myndir fylgdu í kjöl-
farið en við upphaf ni'unda ára-
tugarins ákvað Joe að snúa við
blaðinu.
Hann hætti að drekkja og
fluttist aftur til Bandaríkjanna.
Hann fékk sér vinnu sem bíl-
stjóri í Los Angeles og árið 1984
fékk hann Iítið hlutverk í mynd-
inni „The Cotton Club“. Ekki
varð það hlutverk til að koma
honum í hóp stóru stjarnanna en
þó fylgdu hlutverk í sjónvarpi
og smærri myndum í kjölfarið.
Það má sjá hann í litlum hlut-
verkum í myndum eins og
„Guncrazy" (þar sem hann leik-
ur á móti Drew Barrymore) og
mynd Johns Waters „Cry-baby“,
þar sem Johnny Depp leikur að-
alhlutverkið, svo einhverjar séu
nefndar. Það má þó telja alveg
ljóst að Dallesandros verður
seint minnst fyrir þessi síðari
hlutverk. Það er sæti strákurinn
hans Andys Warhols sem mun
lifa í minningum margra. Strák-
urinn með húðflúrið sem gekk
hinn villta veg og hlutgerði kyn-
ferði karlmannsins á hvíta tjald-
inu sem og á ljós-
myndum sjö-
unda ára-
tugar-
Forvitnilegar bækur
Hvað varð
um guð?
„AFTER God - The Future of
Religion", Don Cupitt. 143 bls.
Anchor, Phoenix, London, 1998. Ey-
mundsson, 1.535 krónur.
NÚ fáum við næringu í æð! Hér
er á ferð reglulega frelsandi lesn-
ing. Ekki þó frelsandi í trúarlegum
skilningi, heldur sem frelsun frá
oki trúarinnar. Frelsi frá þeirri
hugsun, að kannski fáum við öll að
kenna á því að lokum - að dóms-
daginn geti enginn flúið. Því er
laumað að okkur, að tími sé kom-
inn til að endurskoða viðhorf okkar
til trúarinnar, að heimur okkar sé
svo ólíkur því sem áður var, að trú-
arbrögð okkar séu orðin svolítið
gamaldags.
Höfundurinn gengur ekki ein-
ungis út frá kristindómnum. Hann
segir svipaða hluti eiga sér stað um
allan heim - að núlifandi trúar-
brögð standi höllum fæti og séu
smám saman að gefa upp öndina.
Hann veltir svo fyrir sér hvaða
þýðingu þetta hefur. Til að spara
tíma tekur höfundurinn skýrt fram
í byrjun að hann ætli ekki að fara
út í vangaveltur um tilvist guðs -
hann heldur því óhikað fram, að nú
sé guð í raun dáinn. Er þetta þá
argasta guðlast? - Kannski, en
höfundurinn sannfærir lesandann
um að guðlast sé heldur ekki til.
Hér er tekið undurvarlega á við-
kvæmu máli, en höfundurinn fer
þó ekkert í felur með skoðanir sín-
ar. Hann er hreint ekki smeykur
við að einhverjir kunni að móðgast.
Hann lýsir yfir áhyggjum sínum af
ástandinu í heiminum í dag - allt
stefni í óefni. Segir okkur hvorki
hafa trúna lengur til að styðjast
við, né eitthvað til að koma henn-
ar í stað. Hann vill að við hefj-
umst strax handa við að taka
upp nýjan hugsunarhátt. Hugar-
farið verði að breytast og
ábyrgðin liggi hjá hverjum og
einum.
Nú er ekki víst að aumur les-
andinn geti verið sammála öllu
því sem hér er haldið fram. En því
verður ekki neitað að bókin er at-
hyglisverð og holl lesning.
Sá sem les fær nóg
til að hugsa um og
gæti jafnvel tekið
| næsta skref, eins
| og lagt er til -
og smíðað sín
einka-trúar-
brögð, allt eftir
eigin hentug-
leika. Skiln-
ingsríkur
J höfundur-
* inn bendir
svo á, að
við getum
enn elsk-
að guð,
þótt hann
sé dáinn.
Silja
Björk
Baldurs-
dóttir