Morgunblaðið - 03.02.2000, Qupperneq 6

6 FIMMTUDAGUR 3. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Félag eldri borgara mótmælir bágum kjörum veikra aldraðra og fækkun sjúkrarýma
Segja tekjur
margra ellilauna-
þega nálgast
fátækramörk
STJÓRN Félags eldri borgara í
Reykjavík og nágrenni sendi frá sér
yfirlýsingu í gær þar sem félagið
mótmælir kröftuglega fækkun
sjúkrarýma á hjúkrunar-, geð- og
handlækningadeildum sem fram
kemur í fjárhagsáætlun stóru
sjúkrahúsanna í Reykjavík fyrir ár-
ið 2000, þar sem stór hluti fólks á
biðlistum sé eldra fólk. Bent er á að
kannanir Landlæknisembættisins
hafi leitt í ljós að síðastliðin fjögur
ár hafi að staðaldri verið um 7.000
manns á biðlistum og að sjúklingar
bíði sumir í 6 til 12 mánuði eftir að-
gerð, þrátt fyrir verulegar þjáning-
ar á biðtímanum.
Einnig er bent á að 200 aldraðir
bíði eftir hjúkrunarplássi á Reykja-
víkursvæðinu en að mati Pálma V.
Jónssonar, forstöðulæknis öldrun-
arsviðs á Sjúkrahúsi Reykjavíkur,
séu 30 til 40% þeirra of veikir til að
bíða heima.
Ný viðmiðunarmörk við inn-
lagnir og útskriftir sjúklinga
Ólafur Ólafsson, fyrrverandi
landlæknir og formaður Félags
eldri borgara, segir að sífellt erfið-
ara sé að koma veiku fólki að á
sjúkrahúsum en áður og að fólk sé
einnig útskrifað fyrr, enda hafi end-
urinnlagnir aukist. Hann segir
lækna hafa orðið að sníða sér ný og
þrengri viðmiðunarmörk varðandi
innlagnir og útskriftir af sjúkrahús-
um og að þau mörk þurfi að sníða
eftir ramma fjáriaga. í yfirlitsgrein
í breska læknaritinu British
Medical Journal komi fram að legu-
tími sjúklinga á íslenskum sérdeild-
um sé styttri en á bandarískum sér-
deildum og telur Ólafur það
áhyggjuefni. Hann segir ljóst að
meira fjármagn þurfi í heilbrigðis-
kerfið og segir þá staðreynd, að sí-
fellt sé krafist aukinnar hagræðing-
ar á sjúkrastofnunum, sýna að
stjómvöld setji afkastamarkmið
sem ekki séu í takt við raunveru-
leikann.
Ólafur segir ástandið alvarlegt og
að skortur á sjúkrarýmum valdi því
að margt fársjúkt fólk fái ekki vist-
un, þess séu jafnvel dæmi að fólk sé
útskrifað samdægurs eftir sjálfs-
morðstilraun.
84% eftirlaunaþega eru í
þremur tekjulægstu hópunum
af tíu
Ólafur Ólafsson hefur tekið sam-
an skýrslu um kjör og aðstæður ör-
yrkja og veikra meðal aldraðra,
sem byggist meðal annars á upp-
lýsingum úr rannsóknarniðurstöð-
um Félagsvísindastofnunar Háskól-
ans og könnunar heilbrigðis-
ráðuneytisins. Þar kemur meðal
annars fram að um 72% eftirlauna-
þega séu í tveimur lægstu tekju-
hópunum, miðað við dreifingu tekna
eftir tíunduhlutum, en 84% í þrem-
ur lægstu.
Einnig kemur fram að á árunum
1995 til 1998 hafi fjölskyldutekjur
allra hjóna og sambúðarfólks hækk-
að um rúm 30%, en tekjur sömu
hópa meðal ellilaunaþega hækkað
um rúm 15,5%. Þannig hafi meðal-
fjölskyldutekjur ellilaunaþega verið
61% af meðalfjölskyldutekjum allra,
á aldrinum 18 til 80 ára, árið 1995
og 1998 hafði það hlutfall lækkað í
54%, sem nálgast fátækramörk, en
þau miðast við hlutfallið 50%.
Öfugþröun sem hlýtur að
koma í bakið á okkur síðar
Einnig kemur fram að tæp 30%
fólks á aldrinum 65 til 80 ára flokk-
ist sem veikir og að sá hópur hafi
marktækt lægri fjölskyldutekjur en
þeir frísku, en meðaltekjur þeirra
eru 70.000 krónur. Meðal þeirra
veiku búa 74% í eigin íbúð, en 90%
þeirra frísku. Tæplega 10% þeirra
frísku hafa fjárhagsáhyggjur en um
25% þeirra veiku.
Ólafur bendir á að hagur veikra
aldraðra sé svipaður og hagur ör-
yrkja og segir hag þeirra, félags- og
efnahagslega, ekki hafa batnað á
síðustu árum þrátt fyrir stórkost-
legar framfarir hjá öðrum hópum.
Benedikt Davíðsson, formaður
Landssambands eldri borgara, seg-
ir ekki hægt að fallast á áframhald-
andi niðurskurð til heilbrigðiskerf-
isins né almannatryggingakerfisins
og að óviðunandi sé að dragast sí-
fellt aftur úr grannþjóðunum í þess-
um málum. Hann segir niðurskurð
til þessara málaflokka vera öfug-
þróun sem hljóti að koma í bakið á
okkur síðar.
Bæjarstjórn Grindavíkur ályktar um fyrirhugaðar breytingar á löggæslu í bænum
Skorar á sýslumaim að
hverfa frá breytingum
Sýslumaðurinn í Keflavík segir að breytingarnar
muni efla löggæsluna í öllu lögregluumdæminu
FYRIRHUGAÐUR
flutningur lögreglunn-
ar í Grindavík til
Keflavíkur 1. mars. nk.
hefur valdið talsverðri
ónægju meðal íbúa í
Grindavík, sem telja
þá ráðstöfim afturför í
þjónustu og skapi óör-
yggi á staðnum. Bæj-
arstjórn Grindavíkur
samþykkti ályktun á
bæjarstjórnarfundi í
gærkvöldi samhljóða,
þar sem skorað er á
sýslumann að hverfa
frá fyrirhuguðum
breytingum á löggæsl-
unni í bænum.
„Bæjarstjórn Grindavíkur er
sammála um mikilvægi þess að lög-
Hallgrímur
Bogason
herra, ríkislögreglu-
stjóra, sýslumanns og
þingmanna kjördæm-
isins við að tryggja
sjálfstæði Lögreglunn-
ar í Grindavík með sér-
stökum fjárveitingum.
Bætt löggæsla í um-
dæminu með vakt
allan sólarhringinn
Jón Eysteinsson,
sýslumaður í Keflavík,
segist geta tekið undir
þau markmið sem bæj-
arstjórn Grindavíkur
vilji ná fram í löggæslu
á staðnum, en að sér-
stök fjárveiting sé ekki
inni í myndinni. Það sé sérstakur
liður í fjárlögum sem ætlaður sé
gæsla sé tryggð í bæjarfélaginu.
Oflug löggæsla er ásamt heilsu-
gæslu og félagsþjónustu meðal
grunnþarfa í mannlegu samfélagi.
Bæjarstjórn bendir á nauðsyn þess
að komið verði á fót öflugu teymi
löggæslu, heilsugæslu og sálgæslu
til viðbragða ef slæm mannleg áföll
verða.
Bæjarstjóm telur þær tillögur
sem Sýslumaðurinn í Kefiavík hefur
kynnt til breytinga á skipan lög-
reglu á Suðurnesjum séu ekki til
þess fallnar að framangreind
markmið náist.
Bæjarstjórn skorar á Sýslumann-
inn í Keflavík að hverfa frá fyrir-
huguðum breytingum."
Þá samþykkti bæjarstjórn að
óska eftir liðsinni dómsmálaráð-
fyrir löggæslu í öllu umdæminu og
síðan sé það starf sýslumanns að
vinna úr þeirri fjárveitingu sem
embættið fái. Hann segir tilganginn
með breytingunum vera að ná fram
bestu mögulegu þjónustu miðað við
fjárlög og að löggæsla í Grindavík
muni aukast við þessar breytingar.
Breytingarnar felast í því að lög-
gæslan á Suðurnesjum verður sam-
einuð og lögregluliðið í Grindavík
því flutt í varðstofuna í Keflavík.
Þqss í stað verður löggæslu í
Grindavík og nágrenni sinnt með
lögreglubfl á sólarhringsvakt. Að
sögn Jóns verður það lagt sérstak-
lega fyrir varðstjórana að þessi bfll
verði að jafnaði að störfum í Grinda-
vík, þó að hann verði látinn sinna
stærri útköllum með öðrum bflum á
svæðinu. Aðstoðaryfirlögreglu-
þjónn í Grindavík mun starfa þar
áfram sem forvarnarfulltrúi og
verður á vakt á daginn í lögreglu-
stöðinni, sem verður áfram bæki-
stöð fyrir lögreglumenn umdæmis-
ins. Jón segir að það hafi aldrei
verið ætlunin að leggja niður stöð-
ina.
„Ég hef enga trú á öðru en að
þessar breytingar verði til bóta og
við teljum að með þessu getum við
haldið okkur innan fjárlaga og sinnt
löggæslu í umdæminu á besta
mögulegan máta.“
Ofugþróun í stóru
byggðarlagi
Hallgrímur Bogason, formaður
bæjarráðs Grindavíkur, segist vera
æfur vegna þessara fyrirhuguðu
breytinga sem kynntar voru bæjar-
ráði sl. mánudag. Hann segir að
baráttan fyrir því að halda lög-
reglunni í Grindavík hafi staðið yfir
í mörg ár og að nú sé sú þrauta-
ganga að taka enda með algerum
ósigri.
„Við þekkjum þessa göngu, það
er búið að ganga hana með fleiri
sveitarfélögum. Þetta var gert í
Sandgerði fyrir þó nokkrum árum.
Þar var byrjað á sama hátt og hér
með því að færa lögreglumennina til
Keflavíkur, síðan seldu þeir lög-
reglustöðina og þar er engin stöð í
dag.“
Hallgrímur segist ekki hafa trú á
því að einn lögreglubíll á vakt komi í
stað lögregluliðsins í Grindavík.
„Það þarf ekkert að segja okkur,
Morgunblaðið/Jim Smart
Húsnæði lögreglunnar í Grindavík við Víkurbraut.
sem verið er að reyna að telja okkur
trú um núna, að það verði stöðugt
lögreglubíll á vaktinni í Grindavík.
Það er bara fyrirsláttur. Og ég veit
það, að ef við spriklum nóg verður
bfllinn kannski hér með annan fót-
inn, eins og við segjum, næstu vikur
og mánuði. En svo verður það búið.“
íbúar Grindavíkur
2.300 talsins
Þeir íbúar Grindavíkur sem
blaðamaður Morgunblaðsins ræddi
við töldu að flutningur á lögreglunni
til Keflavíkur væri veruleg skerðing
á þjónustu og höfðu áhyggjur af
fjarlægðinni milli bæjanna. Akstur-
inn tæki um 20 mínútur þegar færð-
in væri góð, en gæti hæglega tekið-
helmingi lengri tíma þegar færðin
væri slæm.
Einnig fannst fólki þetta skapa
mikið óöryggi og væri í raun öfug-
þróun í svo stóru byggðarlagi, en í
dag búa tæplega 2.300 manns í
Grindavík. íþrótta- og æskulýðs-
nefnd Grindavíkurbæjar sendi í
gær frá sér ályktun þar sem
ákvörðun um að færa vaktir lög-
reglunnar til Keflavíkur er mót-
mælt. Nefndin telur að forvarnar-
starfi lögreglunnar verði kastað á
glæ með þessum breytingum og
hljóti að flokkast undir mikla tíma-
skekkju.
„Það að vinna forvarnarstarf
verður ekki unnið með akstri í
gegnum bæjarfélagið eins og stefnt
er að. Við sem bæjarbúar og for-
eldrar glímum við vaxandi vímu-
efnavanda eins og önnur samfélög í
þessu landi. Þess vegna getum við
ekki sætt okkur við að þessi ákvörð-
un standi,“ segir í ályktun nefndar-
innar.
Sýslumaður segir að starf for-
varnarfulltrúa muni ekki leggjast
niður. Aðstoðaryfirlögregluþjónn
muni sinna áfram sínu starfi sem
forvarnarfulltrúi í Grindavík, og að
stefnt sé að því að auka forvarnar-
starfið frekar en hitt.