Morgunblaðið - 30.03.2000, Qupperneq 12

12 FIMMTUDAGUR 30. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
••
Markús Orn Antonsson útvarpsstjóri á fundi um framtíð Ríkisútvarpsins
Ráðherra send beiðni um
12% hækkun afnotagjalda
MARKÚS Öm Antonsson útvarps-
stjóri upplýsti á fundi Sambands ung-
ra framsóknarrnanna um framtíð
Ríkisútvarpsins og hugsanlegar
breytingar á starfsemi stofnunarinn-
ar, sem haldinn var á Kaffi Reykjavík
í gær, að stjómendur stofnunarinnar
hefðu fyrir nokkru sent menntamála-
ráðherra beiðni um að afnotagjöld
RÚV yrðu hækkuð um 12%, fæm úr
2.100 krónum í 2.350 krónur. Sagði
hann að ráðherra hefði fjallað um
málið í ríkisstjóm en niðurstaða lægi
ekki fyrir.
Markús fjallaði í erindi sínu nokk-
uð um fjárhagsvanda RÚV og sagði
blikur á lofti í rekstri stofnunarinnar
enda hefðu litlar breytingar verið
gerðar á afnotagjaldi hennar undan-
farin ár þó að kostnaður við rekstur-
inn hefði aukist til muna. Síðast hefði
verið gerð 5% hækkun árið 1998 og
þar áður 4% 1993 en brýn þörf væri á
hækkun nú um stundir.
Markús sagði menn hins vegar
þekkja það frá fyrri tíð að þessi mál
væm afskaplega viðkvæm þegar
kjarasamningar stæðu fyrir dyrum.
Jafnvel væri stundum látið eins og
RÚV væri helsti verðbólguvaldurinn
í samfélaginu og það gengi ætíð illa
að fá hækkun á afnotagjaldinu þó að á
sama tíma væri annað að hækka.
Á fundinum í gær lýsti Ævar Öm
Jósepsson, dagskrárgerðarmaður á
Rás 2, þeirri skoðun starfsmanna
RÚV að stofnunin mætti ekki við jafn
beinum pólitískum afskiptum af
starfsemi hennar og raun hefði borið
vitni undanfarin ár. Gagnrýndi hann
jafnframt aukinn þátt kostunar í dag-
skránni og varaði við hugmyndum
um hlutafélagavæðingu RÚV.
Gissur Pétursson, varaformaður
útvarpssráðs, sagði hins vegar að
pólitísk tengsl væra óhjákvæmileg á
meðan stofnunin væri í eigu ríkisins.
Taldi hann að menn væm of gjamir á
að gagnrýna störf útvarpsráðs og að
of oft væri gert lítið úr mikilvægi
þess.
Fram kom í máli Gissurar að hann
teldi RÚV standa á tímamótum.
Stofnunin þyrfti að gera upp við sig
hvaða hlutverki hún vildi gegna. Of
mikið hefði borið á því að reynt væri
að elta markaðinn og sagði Gissur t.d.
að íþróttaefni væri orðið alltof ráð-
andi og kostnaðarsamt í dagskrá
sjónvarpsins. Velti hann því fyrir sér
hvort ekki þyrfti að stokka hlutina
upp.
RÚV breytt í samvinnufélag?
Gissur sagðist telja að RÚV væri
að nálgast hámarkið í því hversu mik-
ið væri hægt að treysta á auglýsinga-
tekjur í rekstrinum, vægi kostunar
og auglýsinga í dagskránni stefndi að
því að stofnunin glataði sjálfstæði
sínu og sveigjanleika. Sagði Gissur
það alls ekki fráleita hugmynd að
RÚV hætti alfarið auglýsingum og
léti síðan aðra á markaðnum sinna til-
teknum dagskrárliðum, svo sem
íþróttaefni og afþreyingarkvikmynd-
um, en einbeitti sér í staðinn að gerð
metnaðarfyllra menningarefnis.
Taldi hann að sátt væri um það í sam-
félaginu að RÚV gegndi slíku hlut-
verki.
Gissur skaut ennfremur fram
þeirri hugmynd að RÚV yrði gert að
samvinnufélagi. Sagði hann önnur
rekstrarform en núverandi fyrir-
komulag og hlutafélagavæðingu hafa
orðið undir í umræðunni en hugmynd
sín byggist á því að settar yrðu upp
deildir á landinu öllu, deildir sem
kysu fulltrúa á aðalfund sem kjósa
myndi stjóm. Stjómin, sem gæti
heitið útvarpsráð, gerði síðan þjón-
ustusamning við ríkið um rekstur
RÚV, réði útvarpsstjóra og stofnunin
yrði eins konar sjálfseignarstofnun.
I lok fundarins gerði Markús Örn
auglýsingatekjumar að umtalsefni
og spurði á hverju RÚV ætti að lifa að
auglýsingum slepptum og var hann
þar að vísa til ummæla Gissurar.
Sagði hann stjómendur RÚV hafa
litið svo á að á meðan skylduáskrift
væri við lýði þyrfti að sinna öllum
áhorfendum, sem skýrði vægi afþrey-
ingar- og íþróttaefnis. Kvaðst hann
þó geta verið sammála Gissuri um að
íþróttaefni væri e.t.v. orðið of fyrir-
ferðarmikið í dagskrá sjónvarpsins.
Haraldur kominn
yfir 90 km markið
HARALDUR Örn Ólafsson
norðurpólsfari, sem nú er
orðinn einn á ísnum eftir að
Ingþór Bjamason flaug til
Resolute vegna kals á
fingrum, lagði að baki 3,4
km á tveimur klukkustund-
um á þriðjudagskvöld,
skömmu eftir að Ingþór var
sóttur út á ísinn. Haraldur er því
kominn slótta 90 km áleiðis til norð-
urpólsins og fram að helgi ætlar
hann að meta aðstæður og getu sína
með tilliti til áframhaldandi göngu.
Hann sagði í hádeginu í gær að
kveðjustundin hefði verið þeim Ing-
þóri erfíð, en ekki hefði þýtt annað
en að halda áfram ótrauður.
„Ég ákvað að ganga svolítið þótt
dagurinn væri nánast liðinn þegar
Ingþór fór og var á ferðinni í rúma
tvo tíma,“ sagði Haraldur. Hann
lagði af stað klukkan 18.10 að stað-
artíma, sló upp tjaldi síðar um
kvöldið og svaf fyrstu nóttina einn.
„Það vom mikil vonbrigði að Ing-
þór þyrfti að fara og ég
sakna hans en mér líður
samt mjög vel. Mér miðaði
vel áfram í gærkvöldi
[þriðjudagskvöld] þótt fær-
ið væri erfitt til að byija
með. Ég þurfti m.a. að taka
af mér skiðin til að baksa
með sleðann yfir íshrygg,
en siðan skánaði færið í lokin og
mér sýnist það ætla að verða sæmi-
legt á næstunni.
Ég var mjög sáttur við þá vega-
Iengd sem ég lagði að baki í gær á
ekki lengri tíma.“
Frostið er mikið sem áður en ná-
kvæma hitamælingu er ekki unnt að
framkvæma vegna óáreiðanleika
mælisins. Þó áætlar Haraldur að
frostið sé í kringum 40 stig.
Að minnsta kosti fimm norður-
pólsfarar hafa þurft að játa sig sigr-
aða úti á ísnum siðustu vikurnar
vegna áfalla, einkum vegna ofkæl-
ingar. Fækkað hefur um einn í báð-
um sænsku leiðöngrunum, danski
\ X X ■ \ . » : ■ :
. ýx ] Áætlaður komutími
NaWV'" \ 1
Pólfararnir voru komnir tæplega
i 90 km út á ísinn. Haraldar bíður
i nú rúmlega 700 km ganga á pólinn
Gangan hófst
10. mars
Ingþór mun dvelja
næstu daga i Resolute
og vera í sambandi
við Harald á ísnum
Flogið var með Ingþór
til Resolute í gær
h f-Ha ‘strai, f?Y >b
V
eins manns leiðangurinn misheppn-
aðist og sömuleiðis eins manns
breskur leiðangur. Nú síðast bættist
Ingþór í hóp þeirra sem sneru við.
Norski leiðangur þeirra Rune
Gjeldnes og Torry Larsens er því
eini norræni leiðangurinn þetta árið
sem ekki hefur orðið fyrir skakka-
föllum. Leið þeirra er um 1740 km
löng og hafa þeir lagt að baki tæpa
480 km á 43 dögum. Þeir eru nú við
85. breiddargráðu austan póls.
Hallgrímur
Thorsteinsson
Ráðinn
ritstjóri
veftorgs
á Netinu
HALLGRÍMUR Thorsteinsson hef-
ur verið ráðinn ritstjóri nýs veftorgs,
sem verður opnað á Netinu á næst-
unni. Hallgrímur mun stýra efnis- og
þjónustuþáttum og framsetningu
þeirra á veftorginu.
Að rekstri veftorgsins stendur
nýtt fyrirtæki, Veftorg hf., sem er í
eigu sex fyrirtækja, Flugleiða, ís-
landsbanka, Landsbankans, Lands-
símans, Morgunblaðsins og Sjóvár-
Almennra. Hlutafé þess nemur 100
milljónum króna. Framkvæmda-
stjóri er Martha Eiríksdóttir.
Markmið hlutafélagsins er að
skapa á Netinu öflugt veftorg sam-
skipta, upplýsingaþjónustu og versl-
unar - íslenska hliðstæðu veftorga á
borð við Yahoo, Alta Vista og önnur j
helstu veftorg Internetsins, segir í j
fréttatilkynningu.
Þar segir einnig: „Áhersla verður
lögð á að laga veftorgið að þörfum ís-
lenskra netnotenda og auðvelda
þeim hvers kyns samskipti og upp-
lýsingaöflun á Netinu. Leitað hefur
verið eftir samstarfi við fjölda fyrir-
tækja og stofnana, innlendra og er-
lendra, með það fyrir augum að veft-
orgið myndi alhliða þjónustu- og
viðskiptasvæði á Netinu.“
Hallgrímur lauk mastersprófi í
gagnvirkri margmiðlun frá New I
York University árið 1991. Hann var
markaðsstjóri Miðheima 1994 og
framkvæmdastjóri upplýsinga-
standakerfisins Asks hjá Skýrr
1995-1996. Þá tók Hallgrímur þátt í
stofnun Islandia Internet og Fjöl-
nets fyrir íslenska útvarpsfélagið
1997 og gegndi þar störfum fram-
leiðslustjóra fram til 1998, þegar
hann stofnaði eigið fyrirtæki, Ljósa- \
gang sf. Á níunda áratugnum starf- í
aði Hallgrímur sem blaða- og frétta- j
maður.
Fjármálaeftirlitið vill rökstuðning fyrir hækkunum ökutækjatrygginga
Tryggingafélögin segja
erindið tilefnislaust
FJÁRMÁLAEFTIRLITÐ hefur
gert þá kröfu til einstakra vátrygg-
ingafélaga að þau að rökstyðji ítar-
lega fyrir almenningi hugsanlegar
hækkanir á iðgjöldum í lögboðnum
ökutælgatryggingum með vísan til
fyrri reynslu af iðgjöldum og tjóna-
kostnaði auk almennrar fjárhags-
stöðu félaganna.
Páll Gunnar Pálsson forstjóri Fjár-
málaeftirlitsins segirað það þurfi að
efla markaðsaðhald með vátrygginga-
félögunum. Hann tekur þó fram að að
Fjármálaeftirlitið sé ekki með þessu
að taka afstöðu til þess hvort þörf sé á
breytingum á iðgjöldum enda liggi
ekki fyrir hvort og þá hvemig félögin
muni hækka iðgjöldin.
Einar Sveinsson framkvæmda-
stjóri Sjóvár Almennra og formaður
Sambands íslenskra tryggingafélaga
segist velta fyrir sér tilgangi þessa út-
spils Fjármálaeftirlitsins. „Mér finnst
tilefnið í raun ekki vera neitt,“ segir
hann. „íslensku tryggingafélögin, hið
minnsta þar sem ég þekki til, hafa
ávallt gert viðskiptavinum sínum
grein fyrir breytingum á iðgjöldum
umfram almennar verðlagshækkanir,
enda er ákvæði um það í skilmálum
lögboðinna ökutækjatrygginga. Jafn-
framt er slíkt stutt rökum með tilliti
til tjónareynslu," segir Einar og
bendir jafnframt á að Fjármálaeftir-
litinu sé ávallt gerð grein fyrir breyt-
ingum um leið og þær verða og því sé
varla um nýmæli að ræða í tilkynn-
ingu eftirlitsins nú.
Hann bendir hins vegar á að er-
lendur samkeppnisaðili íslensku
tryggingafélaganna, FÍB-Trygginjg-
ar, hafi hvorki gert Fjármálaeftirlit-
inu né sínum viðskipavinum grein fyr-
ir ástæðum 40-50% hækkunar
iðgjalda í fyrra, að þvi er talið hefði
verið.
„Samband íslenskra Tryggingar-
félaga hefur farið fram á að félögun-
um sé sköpuð sambærileg starfsskil-
yrði og erlendir keppinautar búa við.
Þetta gildi jafnframt um framsetn-
ingu ársreikninga félaganna, enda
hafa þau aldrei farið fram á undan-
þágu frá reglum þeim sem gilda innan
Evrópska efnahagssvæðisins."
Einar nefnir hins vegar að við nýj-
an tón kveði í tilkynningunni, að taka
skuli tillit til almennrar fjárhagsstöðu
vátryggingarfélaga. „Það sem Fjár-
málaeftirlitið er í raun að segja með
þessu er sé um taprekstur að ræða í
einni grein trygginga, eigi að niður-
greiða hann með afkomu úr öðram
greinum.11
Að sögn Einars er hér um nýmæli
að ræða af hálfu Fjármálaeftirlitsins,
því skv. lögum um vátryggingastarf-
semi frá 1994 segi að Vátryggingaeft-
irlitið skuli fylgjast með iðgjalda-
grandvelli vátrygginga með það fyrir
augum að iðgjöld sem í boði era hér á
landi séu sanngjöm í garð vátrygg-
ingartaka og í samræmi við þá áhættu
sem í vátryggingunum felst og eðli-
legan rekstrarkostnað.
„Það hefur hingað til verið skilning-
ur Sambands íslenskra Tryggingar-
félaga og Fjármálaeftirlitsins að
þetta þýði að hver vátryggingargrein
eigi að standa undir sér þegar til
lengri tíma er litið. Ég lít svo á, að sé
ekki um mistök eða misskilninng að
ræða af hálfu eftirlitsins, sé um
stefnubreytingu að ræða sem ekld er í
samræmi við lög eða fyrri yfirlýsingar
Fjármálaeftirlitsins, sem það m.a.
hefur kynnt okkur bréflega," segir
Einar ennfremur.
Axel Gíslason, forstjóri Vátrygg-
ingafélags íslands (VÍS), segir að sér
finnist tilkynning Fjármálaeftirlitsins
vera tilefnislausa að því er VÍ S varðar
enda hafi VÍS ávallt gert Fjármála-
eftirlitinu grein fyrir breytingum á ið-
gjöldum. „Við munum að sjálfsögðu
gera grein fyrir hækkunum iðgjalda á
lögboðnum ökutækjatryggingum eins
og hingað til og að því leyti kemur
ekkert nýtt fram í frétt Fjármálaeft-
irlitsins.
Að sögn Axels vinnur VÍS að því að
gera úttekt á umræddum iðgjöldum
og kveðst hann gera ráð fyrir því að
þau muni hækka í framhaldi af þeirri
úttekt vegna „mjög mikils hallarekst- 1
urs á lögboðnum ökutækjatrygging-
um.“
Axel segir það sjálfsagt að einstök
vátryggjngafélög rökstyðji fyrir Fjár-
málaeftirlitinu breytingar á iðgjöld-
um með vísan til fyrri reynslu af ið-
gjöldum og tjónakostnaði en kveðst
þó ekld sáttur við að Fjármálaeftirlit-
ið geri þá kröfu að rökstuðningurinn
tengist einnig fjárhagsstöðu félag-
anna. „Mér finnst þessi síðasta krafa
ekki eiga við í þessu sambandi vegna
þess að svo framarlega sem félögin
uppfylla þær kröfur sem gerðar eru
um fjárhagsstöðu þeirragetur það
ekki verið nein spuming um að eitt fé-
lag þurfi að hækka meira eða minna
heldur eitthvert annað af því að það
standi vel að vígi efnahagslega. Að
mínu viti verða þessar iðgjaldabreyt-
ingar að taka mið af tjónakostnaði og
eðlilegum kostnaði af rekstri félag-
anna en ekki stærð efnahagssreikn-
ings eða eigin fjár nema að því marki
að þær upppfylli lögboðnar gjaldþol-
skröfur."