Morgunblaðið - 30.03.2000, Qupperneq 34

34 FIMMTUDAGUR 30. MARS 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Bók eftir
bók eftir
bók
Það var pískrað um bækur á hverju borði, í
hverju horni og yfírleitt alls staðar, þar sem
tveir eða fleiri hittust. Og andrúmsloftið var
þrungið þessum dularfulla ilmi bókarinnar,
Bókamessan í London var haldin í Olympiahöllinni.
sem bíður þess að vera lesin. Freysteinn Jó-
hannsson fór á bókamessuna í London og
hitti þar fyrir bækur og bókamenn.
ÓKABÚÐIR eru með
mínum beztu stöðum.
Sú búð, sem stendur
hjarta mínu næst hér í
London, er Water-
stone’s í gömlu og virðulegu turn-
húsi við Gowerstræti. Þar má una
sér tímunum saman við að skoða,
fletta og lesa. En það eru fleiri bóka-
búðir í London og liggi leið mín
framhjá þeim, er alltaf eins og segull
togi mig til þess að reka þar inn nef-
ið. Það hljóp því heldur betur á
snærið hjá mér þegar menn héldu
bókamessu hér í London á dögunum.
Lundúnamessan er önnur stærsta
bókamessan í Evrópu; gengur næst
Frankfurtarmessunni, sem er
reyndar sú stærsta í heiminum. En á
þessum tveimur er stór munur; ekki
bara að Lundúnamessan sé sjött-
ungur hinnar í fermetrum talið,
heldur virðist hún ekkert smita út
frá sér líkt og hin gerir. Jóhann
Hjálmarsson hefur farið á
Frankfurtarmessu, fleiri en eina og
fleiri en tvær, og lýst því, hvernig
borgin breytist öll í eina bókamessu.
En hér í London sá bókamessunnar
hvergi stað nema í vesturhluta borg-
arinnar; í Olympiahöllinni, þar sem
hún var haldin. Og reyndar voru
nokkrar veifur fyrir utan allt og
sumt, sem blasti við umheiminum.
En þegar inn var komið tók bóka-
heimurinn við.
íslendingar, sem ég hitti í Olymp-
ia, og hafa verið á báðum stöðum,
sögðu mér, að þótt Lundúnamessan
væri lítil í samanburði við Frankfurt,
væri hún afskaplega þægileg heim
að sækja. Þá væri tímasetningin líka
heppileg, svona mitt á milli Frank-
furtarmessa, og því væri upplagt að
koma hingað, hitta menn, fylgjast
með og fylgja eftir hlutum frá
Frankfurt. Rækta samböndin köll-
uðu þeir það.
En undir lygnu yfirborðinu leyn-
ast straumar. Það eru metsölubæk-
urnar, þar sem samkeppnin er svo
hörð, að útgefendum er stillt upp við
vegg, sagt að lesa í kvöld og svara á
morgun. Stundum ekki heil bók.
Kannski bara fimmtán síður. Eða
ekkert lesmál. Bara hugmyndin.
Eða höfundamafnið. Og sumar bæk-
ur eru settar á uppboð. Þama gildir
að vera á tánum. Að hrökkva eða
stökkva. Skynja stundina, þegar
Harry Potter og hans líkar ganga
um garða. Þetta er slagurinn. Yfir
öðrum vígstöðvum er meiri ró.
Heimildaskáldsagan í sókn
Bókamessan í Olympia var á
tveimur hæðum. Niðri vom sýning-
arbásar einstakra forlaga, en uppi
alþjóðlega réttindamiðstöðin, þar
sem útgefendur sátu við sín borð.
Við borð númer 181 sátu þeir Hall-
dór Guðmundsson og Sigurður Svav-
arson frá Máli og menningu. Þegar
ég spurði þá, hvaða bækur þeir væm
að kaupa, urðu þeir eins og póker-
spilarar í amerískri gangstermynd,
héldu spilunum fast upp að bijóstinu
og horfðu á mig svipbrigðalausir.
Það kemur í ljós á þarnæstu jólum!
En svo losnaði nú aðeins um mál-
beinið á þeim, þegar við fómm að
ræða bókmenntirnar vítt og breitt.
Stóra straumarnir í bókaheiminum
em að þeirra sögn ekki hvað sízt á
sviði fræðirita almenns eðlis og er þá
oft um samvinnuverkefni að ræða.
Næsta stórvirki Máls og menningar
Þóra Sigríður Ingóifsdóttir hjá
Máli og menningu.
á því sviði verður Söguatlas með
svipuðu sniði og Heimsatlasinn, sem
forlagið gaf út í samvinnu við er-
lenda útgefendur. Halldór talaði Iíka
um vaxandi gengi heimildaskáld-
skapar, þar sem rithöfundar styðjast
við sannar heimildir en skrifa með
skáldaleyfi. Hann nefndi sögur
Björns Th. Bjömssonar og gat þess
einnig, að nýútkomnar ævisögur
Einars Benediktssonar og Jónasar
Hallgrímssonar væm í áttina til
þessarar bókmenntategundar.
Sigurður gat þess sérstaklega, að
það vekti athygli hans, hvað útgef-
endur væm farnir að blanda vel
saman texta og myndum, þannig að
bækur litu mjög vel út fyrir augað,
en í þeim væri líka texti, sem hefði
frá einhverju raunhæfu að segja.
Þegar ég beindi talinu enn frekar
heim á leið, sagði Halldór, að haustið
yrði skáldsögunnar. Margir af okkar
helztu höfundum verða með skáld-
sögur; hann nefndi Einar Má Guð-
mundsson, Pétur Gunnarsson, Sjón
og Kristínu Ómarsdóttur. En ljóðið
lifir líka góðu lífi, eins og heildarsafn
Stefáns Harðar Grímssonar og þýð-
ingar Sölva Sveinssonar á sonnett-
um Keats verða dæmi um. Af þýdd-
um sögum nefndi Halldór Djöfla
Dostojevskís og Angela’s Ashes eftir
Frank McCourt, en tilkomu þeirrar
bókar á íslenzku má rekja til íyrri
bókamessu í London.
Enska málsvæðið múrvarið
Þóra Sigríður Ingólfsdóttir annast
sölu á íslenzkum bókum Máls og
menningar til erlendra forlaga. „Hér
í Bretlandi ræður ævintýrið nú ríkj-
um. Harry Potter, sem Bjartur gef-
ur út heima og Diskóheimur Terry
Pratchett, sem Mál og menning gef-
ur út á íslenzku, em þær bókmenn-
tir, sem slá allt annað út. Þessi jarð-
vegur hlýtur að vera góður fyrir
Söguna af bláa hnettinum eftir
Andra Snæ Magnason.
Við eram að láta þýða hana og
annað efni á ensku,“ sagði Þóra. „En
það er erfitt að komast inn á enska
málsvæðið. Það er nánast múrvarið.
Ég er líka með Einar Má, Steinunni
Sigurðardóttur og fleira í farteskinu
og hef reynt að kynda undir 101
Reykjavík eftir Hallgrím Helgason
Bækur um allt milli himins
ogjarðar.
með því að búið sé að gera kvikmynd
eftir bókinni, þar sem Damon Albam
og Victoria Abril koma við sögu. En
Bretar virðast vera í ósköp litlu þýð-
ingarstuði núna!
Spennusaga Árna Þórarinssonar,
Nóttin hefur þúsund augu, sem kom
út hjá Máli og menningu á
síðasta ári, var seld til þýska for-
lagsins Verlagshaus No. 8. Þetta er
lítið en ört vaxandi forlag.
Bók Áma var áður seld til Mod-
tryk í Danmörku og kemur út þar
eftir um það bil viku.
Einnig var rekinn endapunktur á
samninga við forlagið Actes Sud í
Frakklandi um útgáfu á Morgun-
þulu í stráum eftir Thor Vilhjálms-
son.“
Auk þess að reyna að brjótast inn
á brezka bókamarkaðinn sækir Þóra
á nýjar veiðilendur eins og Grikk-
land og Portúgal. Og framtíðin er
auðvitað að komast inn á Asíu-
markaðinn.
Útrás í Qöiþjóðasamstarf
Fulltrúar Vöku - Helgafells,
Bjarni Þorsteinsson og Kjartan Öm
Ólafsson, sátu við borð númer 53.
Þeir létu vel af sér. „Hér má fá til-
finninguna fyrir gróskunni beint í
æð,“ sagði Kjartan. „Bókaútgáfa er
langt í frá hnignandi bransi. Það er
margt nýtt að gerast."
Eins og aðrir vom þeir að selja og
kaupa. Og eins og aðrir þögulir sem
gröfin um þau viðskipti. Þegar ég
reyndi að rekja úr þeim garnirnar
greip Kjartan fréttatilkynningu á
borðinu og las: Við höfum selt um
500 útgáfur á yfir 40 tungumálum.
Svo horfði hann á mig, eins og hann
væri búinn að svara öllum mínum
spurningum!
Annars sögðu þeir mikinn áhuga
ríkjandi á íslandi og íslenzkum mál-
efnum. ísland er í tízku núna og
áhugann sögðust þeir m.a. finna í
ásókn í ljósmynda- og ferðahand-
bækur og áhugi á íslenzku mat-
reiðsluefni kemur svo langt að sem
frá Brasilíu og Indlandi.
Þeir félagar sögðust sjá æ meira
vandað efni og uppflettibækur í sam-
starfi milli forlaga. Sögðust einmitt
vera að fara að fara á fund með út-
gefanda, sem þeir vom í samstarfi

Ws v,n
ccesso^f
_ *

Grensásvegi 16
(inni í portinu)
Sprenghlægilegt verð!
Skart 09 klutar kr. 150 - Töskur kr. 500 -
Regnhlífar og sólgleraugu kr. 200 -
Hufur og hattar kr. 500-1000 - Buxur kr. 1000 -
Pils frá kr. 800-1.500 - Kjólar frá 1.250-3.000 -
Stutterma jakkar kr. 2.000 - Síðerma jakkar kr. 2.500
Opið alla daga frá kl. 12-18