Morgunblaðið - 05.04.2000, Blaðsíða 1

STOFNAÐ 1913
81. TBL. 88. ÁRG.
MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 2000 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
Reuters
Ótti við
faraldur í
S-Kóreu
YFIRVÖLD í Suður-Kóreu óttast
að gin- og klaufaveiki sem nýlega
uppgötvaðist í nautgripum í norð-
urhluta landsins kunni að breiðast
út. Veikinnar hefur þegar orðið
vart á nokkrum stöðum í suður-
hluta landsins. Mörkuðum fyrir bú-
fé á fæti hefur verið lokað og hefur
fjölda dýra verið fargað.
Landbúnaðarráðuneyti Japans
tilkynnti í gær að veikin hefði upp-
götvast í nokkrum japönskum kúm.
Flest nágrannaríki Japans og S-
Kóreu hafa nú tekið fyrir innflutn-
ing kjötafurða frá löndunum. Á
myndinni má sjá hermenn S-Kóreu
kveikja elda í nágrenni við tjóra
búgarða í suðurhluta landsins þar
sem dýr hafa veikst af gin- og
klaufaveiki síðustu daga.
Talið að Yoshiro Mori verði nýr forsætisráðherra Japans
Ný ríkisstjórn
tekur við í dag
Tokyo. AFP, AP, Reuters.
BÚIST er við því að Frjálslyndir
demókratar, stærsti flokkurinn í
ríkisstjórn Japans, útnefni í dag
eftirmann Keizo Obuchi í embætti
forsætisráðherra landsins. Er þess
vænst að núverandi framkvæmda-
stjóri flokksins, Yoshiro Mori,
verði fyrir valinu. Gert er ráð fyrir
að ný ríkisstjórn undir forsæti
Moris taki við völdum í dag en ekki
er búist við frekari breytingum í
ráðherraliði hennar.
Ríkisstjórn Japans sagði af sér í
gær vegna veikinda Obuchis sem
haldið er á lífi á sjúkrahúsi eftir að
hafa fengið skyndilegt heilablóðfall
á sunnudag.
Þing Japans þarf að samþykkja
nýjan forsætisráðherra en litið er
á það sem formsatriði þar sem rík-
isstjórnin hefur þegar traustan
meirihluta. Haft var eftir flokks-
mönnum Frjálslynda demókrata í
gær að yfirgnæfandi líkur væru á
því að Mori yrði valinn til að taka
við embætti Obuchis. Hann er 62
ára og hefur setið á japanska þing-
inu síðan 1962. Mori hefur lengi
verið í forystusveit Frjálslyndra
demókrata og t.a.m. þrívegis gegnt
ráðherraembætti fyrir flokkinn.
Kosningum
hugsanlega flýtt
Mori vildi í gær ekki tjá sig um
líkurnar á því að hann yrði næsti
forsætisráðherra Japans en sagð-
ist þeirrar skoðunar að ný stjórn
þyrfti að taka við sem fyrst. Fjöl-
miðlar í Japan hafa einnig hvatt til
þess að eftirmaður Obuchis verði
fundinn án tafar vegna þeirra
verkefna sem bíða úrlausnar. Er
þar einkum átt við aðgerðir til að
Handfijáls búnað-
ur eykur geislun
London. Morgunblaðið.
HANDFRJÁLS búnaður á far-
síma dregur ekki úr örbylgju-
geislun við höfuð notandans held-
ur þvert á móti þrefaldar geisl-
unina samkvæmt niðurstöðum úr
nýjum rannsóknum sem unnar
voru á vegum bresku neytenda-
samtakanna.
Þrátt fyrir að áhrif farsíma-
geislunar á heilsu fólks séu mjög
umdeild hafa rannsóknir í Bret-
landi og Svíþjóð, auk fleiri landa,
gefið tilefni þess að tengja far-
símageislun við myndun krabba-
meins, hjarta- og nýrnasjúkdóma,
M.S. og alzheimer.
Fjöldi fólks hefur í Ijósi þessara
rannsókna fjárfest í handfrjálsum
búnaði í þeirri trú að það verji
höfuðið fyrir áhrifum geislunar.
Niðurstöðurnar nú sýna hins
vegar að handfrjálsi búnaðurinn
virkar sem eins konar loftnet og
beinir allt að þrefalt meiri geisl-
um frá símanum að höfðinu en
þegar talað er í símann án búnað-
arins. Svokallaðar farsímaverjur,
töskur sem sagðar eru draga úr
geislun frá farsímunum, voru
einnig kannaðar og reyndust ekki
duga sem skyldi.
Daga niðurstöðurnar í efa
Framleiðendur farsíma draga í
efa niðurstöður rannsóknarinnar
og segja þær stangast á við niður-
stöður úr eigin rannsóknum. Þær
sýni að geislun við höfuð sé
merkjanlega minni þegar hand-
frjáls búnaður sé notaður. Þeir
neita því einnig að handfrjálsi
búnaðurinn hafi verið seldur und-
ir því yfírskyni að draga úr áhrif-
um geislunar á heilann, heldur sé
hann einungis seldur til þæginda-
auka fyrir neytandann.
rétta við efnahag
landsins eftir erfið-
leika undanfarinna
missera og viðbrögð
við eldgosi í norður-
hluta ríkisins sem
neytt hefur 13.000
manns til að flýja
heimili sín.
Japanskir fjölmiðlar
hafa leitt líkur að því
að svo kunni að fara
að þingkosningum
verði flýtt vegna
brotthvarfs Obuchis.
Kosningar á að halda í
október á þessu ári en
sumir telja að Frjáls-
lyndir demókratar muni vilja halda
kosningar fyrr, jafnvel strax í maí.
Reiði vegna launungar
stjórnvalda
Almenningur í Japan er sagður
stjórnvöldum reiður vegna þess
hve seint var tilkynnt um líðan
Obuchis á mánudag. Opinber til-
kynning um ástand forsætisráð-
herrans var ekki birt fyrr en seint
Yoshiro Mori
á sunnudagskvöld, 22
klukkustundum eftir
að hann fékk heila-
blóðfall og var fluttur
í sjúkrahús.
Einnig hefur verið
gagnrýnt að fjölmiðl-
um var sagt ósatt um
ástand Obuchis, var
sagt að hann hefði
vaknað á heimili sínu
og varið deginum með
fjölskyldu sinni. Hið
sanna var að læknar
höfðu allt frá því kl.
01:00 aðfaranótt
sunnudags reynt að
bjarga heilsu ráðherr-
ans. Starfandi forsætisráðherra
Japans, Mikio Aoki, sagði í gær að
ritari forsætisráðherrans hafi haft
í mörgu að snúast og hafi ekki get-
að sinnt fyrirspurnum um heilsu-
far ráðherrans. „Við biðjumst af-
sökunar á því að sumar fréttir af
málinu voru rangar og við munum
tryggja að svona lagað muni ekki
endurtaka sig í framtíðinni," sagði
Aoki við fréttamenn í gær.
Ósonlagið
þunnt yfir
Norður-
skautinu
Brussel. AP.
ÓSONLAGIÐ yfir Norður-
skautinu þynntist mjög mikið á
tímabilinu janúar til mars á
þessu ári, samkvæmt niður-
stöðu nýrrar alþjóðlegrar
skýrslu. Hópur um 500 vísinda-
manna á vegum Evrópusam-
bandsins (ESB) og Geimferða-
stofnunar Bandaríkjanna
(NASA) komst að því að óson-
lagið í 18 km hæð yfir Norður-
skautinu þynntist um 60% á
fyrrgreindu tímabili. Ofar í
gufuhvolfinu hefur þynning
ósonlagsins verið minni.
í skýrslunni kemur fram að
magn ósons, sem er efnasam-
band súrefnis, yfir Norður-
skautinu hefur minnkað um
15% frá árinu 1976. Hins vegar
hefur ekki myndast eiginlegt
gat í gufuhvolfið yfir Norður-
skautinu, líkt og gerst hefur
yfir Suðurskautinu.
Fram kemur í skýrslunni að
þynning ósonlagsins hafi átt
sér stað þrátt fyrir tilraunir
undanfarinna ára til að draga
úr losun ósoneyðandi loftteg-
unda í heiminum. í gildi er al-
þjóðlegt samkomulag frá 1989
sem takmarkar notkun óson-
eyðandi efna og eiga 165 ríki
aðild að því.
Reuters
Fall Nasdaq-visitölunnar setti svip sinn á störf verðbréfamiðlara víða um heim í gær. Verðbréfamiðlari í
Chicago gefur hér til kynna með hrépi að hann hafi selt bréf á Nasdaq-markaði.
Mikil sveifla á Nasdaq
AÐALVÍSITALA hlutabréfaverðs í
Nasdaq-kauphöllinni í Bandaríkjun-
um féll um rúmlega 13% í gær en
náði sér aftur á strik fyrir lok við-
skipta. Þegar kauphöllinni var lokað
hafði verð hlutabréfa hækkað að
nýju og var lokagildi vísitölunnar
1,8% lægra en við upphaf viðskipta í
gær.
Verð hlutabréfa í kauphöllinni á
Wall Street (NYSE) féll einnig mikið
í gær en hækkaði aftur skömmu fyrir
lokun. Alls nam lækkun Dow Jones-
hlutabréfavísitölunnar í gær 0,46%.
Verðsveiflurnar á hlutabréfa-
mörkuðum í gær eru raktar til úr-
skurðar bandarísks alríkisdómara
frá því á mánudag þess efnis að hug-
búnaðarfyrirtækið Microsoft hefði
brotið lög um hringamyndun. Dóm-
urinn hefur valdið mikilli lækkun á
verði hlutabréfa í Microsoft og hefur
það valdið óvissu um gengisþróun
hlutabréfa í öðrum hátæknifyrir-
tækjum.
Bill Gates, aðaleigandi Microsoft,
hét því í gær að áfrýja úrskurðinum
og er talið að jafnvel geti liðið nokkur
ár áður en endanleg niðurstaða muni
liggja íyrir. Bandaríski neytenda-
frömuðurinn Ralph Nader sagði í
gær að ef niðurstaðan af málshöfðun
stjórnvalda yrði ekki sú að Mierosoft
yrði deilt niður í smærri einingar
mætti líkja því við að „drynjandi fíll
gæfi frá sér músartist“.
■ Óvissa um áhrif/24
MORGUNBLAÐH) 5. APRÍL 2000
690900 090000