Morgunblaðið - 05.04.2000, Blaðsíða 24

24 MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 2000
MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
Gates segir engin rök fyrir skiptingu Microsoft
Ovissa um áhrifín
af dómaraúrskurði
Washington, London, New York, Seattle. AP, AFP, The Daily Telegraph.
TALIÐ er að úrskurður alríkisdóm-
ara í Bandaríkjunum á mánudag um
að hugbúnaðarfyrirtækið Microsoft
hafi brotið svonefnd Sherman-lög
um hringamyndun og beitt ólögleg-
um aðferðum til að viðhalda einokun-
araðstöðu geti dregið úr yfirburðum
fyrirtækisins. „Microsoft réðst af
ráðnum hug á frumkvöðla sem hefðu,
ef þeim hefði verið gefið tækifæri til
að standa eða falla í samræmi við
frammistöðu sína, getað innleitt
samkeppni á markaðnum,“ sagði
dómarinn, Thomas Penfield Jackson.
Windows-stýrikerfi frá Microsoft
eru nú notuð í um 90% af borðtölvum
heimsins. Microsoft hyggst áfrýja
úrskurðinum en skiptar skoðanir eru
um áhrifin af honum. Sumir sérfræð-
ingar álíta að aðaleigandi Microsoft,
Bill Gates, muni taka frumkv'æðið og
skipta því upp í nokkrar smærri ein-
ingar í stað þess að láta þvinga sig til
þess eins og hugsanlegt er talið að
verði raunin.
Microsoft er sagt geta bætt stöðu
sína þegar málið fer fyrir áfiýjunar-
dómstól en sektirnar fyrir brot á lög-
unum um hringamyndun gætu orðið
himinháar ef fyrirtækið tapar; fjöl-
margir einkaaðilar hafa höfðað mál
gegn fyrirtækinu.
Einnig er bent á að fyrirtækið ein-
beiti sér nú að því að hanna nýjan
framtíðar-hugbúnað þar sem gert sé
ráð fyrir tengingu milli ýmissa sviða
eins og farsíma og bílatölvu og notað-
ir geysilega öflugir vefþjónar sem
tengjast yfir Netið. Eitt af því sem
alríkisdómarar hafa fundið að er ein-
mitt þessi stefna, hún auki hættuna á
að Microsoft haldi einokunaraðstöðu
sinni. En Gates sagði nýlega í viðtali
við dagblaðið The Wall Street Journ-
a1 að Microsoft myndi halda áfram að
þróa hugbúnað af þessu tagi og virt-
ist hann hvergi banginn.
Ef Microsoft reynir að ná fram
málamiðlun er fullyrt að þróun nýja
búnaðarins verði heft þar sem einu af
ákvæðum slíkrar málamiðlunar yrði
vafalaust stefnt gegn slíkum altæk-
um hugbúnaðarlausnum frá fyrir-
tækinu.
Bob Scheier, ritstjóri hjá blaðinu
Computerworld, sagðist telja að við-
brögð manna í tölvu- og hugbúnaðar-
framleiðslu við úrskurðinum væru
blendin og afstaða margra til Micro-
soft einkenndist af þversögnum. Sum
fyrirtæki væru mjög háð því að hug-
búnaðarrisinn héldi heilsu og hætti
ekki að þróa ný forrit og lausnir og
erfitt væri að sjá fyrir sér þessa at-
vinnugrein án þess að eitthvert fyrir-
tækið ákvæði mikilvægustu staðlana.
Mælt með málamiðlun
Fjölmiðlar í Bandaríkjunum voru
ekki á einu máli um niðurstöðu Jack-
sons dómara. The New York Times
lagði til að fyrirtækið hlyti væga
refsingu fyrir einokunartilburði sína
en varði úrskurðinn. „Hann var
grundvallaður af varfæmi á undir-
stöðum laga gegn hringamyndun og
staðreyndum sem komu fram í rétt-
arhöldunum.“ En blaðið benti einnig
á að stjórnvöldum hefði ekki tekist að
sanna endanlega að ólöglegar aðferð-
ir Microsoft hefðu valdið neytendum
alvarlegum skaða. The Washington
Post var hins vegar á því að finna
þyrfti málamiðlun. Fyrirtækið hefði
vissulega „farið yfir strikið" en báðir
aðilar myndu tapa miklu ef málið
yrði látið fara í gegnum allt dóms-
kerfið.
Viðbrögð verðbréfamarkaðanna
voru á einn veg, bréf í Microsoft féllu
hratt. Erfitt er að spá um niður-
stöður áfrýjunar og bent er á að þar
sem málaferlin muni taka langan
tíma, jafnvel mörg ár, muni úrslitin í
forsetakosningunum í nóvember
geta skipt máli. Bill Clinton forseti
hefur forðast að taka afstöðu í málinu
gegn Microsoft, sem rekið er í sam-
einingu af dómsmálaráðuneytinu í
Washington og 19 af alls 50 sam-
bandsríkjum. En repúblikaninn
George Bush hefur gefið í skyn að
hann sé mótfallinn því að fyrirtækið
verði brotið upp í smærri einingar.
„Kannski Clinton hafi ekki fengið
nógu mikið í kosningasjóðinn frá Bill
(Gates),“ sagði einn af starfsmönnum
Microsoft í gær.
Eitt er það sem gæti reynst
Microsoft afar skeinuhætt; máls-
höfðanir einkaaðila. Ýmis ummæli
Jacksons í úrskurðinum, m.a. þess
efnis að Microsoft hafi haft áhrif á
„vogarskálar samkeppninnar með
stórum þumalfingri“ geta að sögn
fréttaskýrenda orðið eldsneyti fyrir
málaferli einkaaðila gegn fyrirtæk-
inu sem höfðuð hafa verið síðustu
mánuði. Sönnunarbyrðin verði nú í
auknum mæli hjá Microsoft sem
verði að sanna sakleysi sitt en málin
hafa verið höfðuð af fólki sem telur
að fyrirtækið hafi okrað á stýrikerf-
unum. Er um að ræða 120 mál í 28
sambandsríkjum og kostnaður
Microsoft við þau gæti skipt milljörð-
um dollara. Talið er að Gates og fé-
lagar hans muni jafnvel gera meira
af því en hingað til að leita sátta utan
réttarsalanna.
Keppinautar Microsoft hafa sumir
fagnað úrskurðinum og þá einkum
þeir sem telja sig eiga um sárt að
binda vegna vafasamra aðferða og
meintra bolabragða Gates við að
tryggja sér markaðsyfirburði. Er
bent á að Microsoft hafi í nokkrum
tilvikum komið fyrir sérstakri skipun
Reutcrs
Bill Gates, aðaleigandi Micro-
soft, á blaðamannafundi í
Bandaríkjunum í gær. Hann
sagðist myndu áfrýja úrskurði
Jacksons dómara.
í forritum sínum sem gerir notendum
ókleift að nota vinsælan hugbúnað
frá keppinautum risans. Flestir not-
endur sem kaupi Windows og annan
búnað frá Microsoft séu því með
beinum hætti þvingaðir til að nota til
dæmis vafra sem Microsoft hannar
vegna þess að ekki sé hægt að nota
búnað frá öðrum.
Netscape Communications, fyrsta
fyrirtækið sem hannaði vafra fyrir
Netið, hafnaði á sínum tíma kauptil-
boði Microsoft. Risafyrirtækið hann-
aði þá eigin vafra, Explorer, lét hann
fylgja ókeypis með stýrikerfinu,
tekjur Netscape minnkuðu skyndi-
lega um helming og síðar keypti net-
fyrirtækið AOL það upp.
Losað um kverkatak?
Microsoft er einnig sakað um yfir-
gang gagnvart tölvuframleiðandan-
um Apple og netþjónustufyrirtækj-
um. Hafi Apple verið neytt til að láta
Explorer fýlgja með í búnaði borð-
tölvanna sem það seldi.
Jim Barksdale, sem áður stjómaði
Netseape og er eitt af lyldlvitnunum í
málinu gegn Microsoft, hrósaði dóm-
aranum og sagði að skipting Micro-
soft væri eðlilegt framhald. „Um leið
og búið er að losa um kverkatak
Microsoft og samkeppni komin á aft-
ur munu neytendur hagnast vegna
þess að verðið lækkar og söluvaran
batnar,“ sagði Barksdale.
Kristilegir
demókratar
Deilt um
innflytj-
endur
Berlín. Morgunblaðið.
ÓEINING virðist nú vera að aukast
innan Kristilega demókrataflokksins
í Þýzkalandi (CDU) um áform ríkis-
stjórnar jafnaðarmanna og græn-
ingja um að setja lög um sérstök
dvalarleyfi fyrir allt að 20.000 erlenda
tölvusérfræðinga. Angela Merkel,
sem kjörin verður formaður CDU á
flokksþingi í byrjun næstu viku, sagði
að Þýzkaland þyrfti á „stýrðum að-
flutningi fólks“ að halda og Michael
Glos, talsmaður þingmanna CSU,
bæversks systurflokks CDU, sagðist
ekki mótfallinn að sérfræðingum
væri boðið til landsins.
Jiirgen Ruttgers, héraðsleiðtogi
CDU í Nordrhein-Westfalen, hefur
hins vegar gert baráttu gegn
„græna-korts“-áformum ríkisstjórn-
ar Gerhards Schröders að áherzlu-
atriði í kosningabaráttu fyrir kosn-
ingar til þings Nordrhein-Westfalen,
sem íram fara í maí, og gaf hann m.a.
út póstkort með slagorðinu „Meiri
menntun í stað fleiri innfiytjenda."
Um fjórar milljónir manna eru nú at-
vinnulausar í Þýzkalandi og talsmenn
verkalýðsfélaga hafa hvatt til þess, að
í stað þess að sækja sérfræðinga frá
útlöndum ætti að bæta endurmennt-
unarmöguleika. Eitt útbreiddasta
dagblað Indlands, þaðan sem búizt er
við að flestir hinna útlendu tölvusér-
fræðinga myndu koma, hneykslaðist í
gær á Ruttgers og bar hann saman
við austurríska stjórnmálamanninn
Jörg Haider, sem m.a. hefur beitt sér
gegn því að fleiri innfiytjendur fái að
koma til Austurríkis.
Fimm dögum áður en flokksþing
CDU hefst í Essen varð í gær ljóst
hver Merkel leggur til að verði kjör-
inn næsti framkvæmdastjóri CDU.
Er það þingmaðurinn Rupert Polenz,
einn af sérfræðingum þingflokksins í
utanríkis- og öryggismálum.
Henryk M, Broder blaðamaður flytur fyrirlestur um Þýskaland hjá Goethe-miðstöðinni
Ef pólitík er skemmt-
un er besta sýningin
í Þýskalandi
Henryk M. Broder blaðamaður flytur fyrirlestur um Þýskaland
hjá Goethe-miðstöðinni í kvöld.
HENRYK M. Broder, blaðamaður
þýska vikuritsins Der Spiegel telur
hvergi vera meiri gerjun í stjórnmál-
um um þessar mundir en í Þýska-
landi. Hann sagði í samtali við Morg-
unblaðið að Þýskaland væri eftir
sameininguna mjög spennandi land
og hvað sem mætti um fjármála-
hneyksli flokks kristilegra demókrata
segja hefði sýnt sig að fjölmiðlar fjalla
um fréttir án þess að fara í skotgrafir
eftir pólitískum línum og þjóðfélagið
sé í shku jafnvægi að allt gangi sinn
vanagang þótt hitni í kolunum á póli-
tíska sviðinu.
Broder flytur fyrirlestur um Þjóð-
verja og sjálfsmynd þeirra undir heit-
inu „Was ist Deutsch?" í Goethe-mið-
stöðinni Lindargötu 46 í kvöld
klukkan 20.30.
Hann byrjaði á að tala um fall
Helmuts Kohl kanslara sem fagnaði
sjötugsafmæli sínu á laun á mánudag.
„Á mánudag sögðu blöðin að það
yrði veisla, en enginn vissi hvar,“
sagði hann. „Haldið var upp á afmæl-
ið á laun en öllum opinberum veislu-
höldum var aflýst. Sjaldan hefur
þýskur stjómmálamaður hrapað af
svo háum stalli.“
Fjölmiðlar sönnuðu sig
Broder sagði að í raun væri margt
jákvætt við Kohl-málið, ekki síst það
að fjölmiðlar hefðu staðist ákveðna
prófraun.
„Það gUti einu hvaða pólitísku
stefnu dagblöðin höfðu, samkeppnin
- kapphlaupið um að verða fyrstur
með fréttina og fletta ofan af hneyksl-
inu - tók öll völd.“
Hann sagði að því hefði hvorki ver-
ið um það að ræða að sýna samstöðu
með Kohl né gegn honum, þótt kansl-
arinn fyrrverandi hefði vitaskuld tal-
að um herferð gegn sér. Vissulega
hefði verið um herferð að ræða, en
hún hefði ekki beinst gegn Kohl, held-
ur hefði samkeppnin verið aflvakinn.
Að sögn Broder mun hins vegar nú
fyrst fara að hrikta í stoðum vegna
fjármálahneykslisins, sem skekið hef-
ur flokk kristilegra demókrata, þar
sem í )jós væri komið að austur-þýska
öryggislögreglan, Stasi, hefði hlerað
síma Kohls. Hann var nýverið á
blaðamannafundi hjá . AJexander
Schalk-Golodkowski, sem á tímum
Austur-Þýskalands vár.mjög valda-
mikill og rak stofnun er kallaðist „við-
skiptaleg samræming" og var að
heita má kapitalískur blettur í tún-
fæti kommúnismans.
Voru hleranir notaðar í samn-
ingnm um sameininguna?
,Á fundinum sagði hann, án þess að
vera spurður, að hann hefði í fyrsta
lagi ekki vitað að Kohl hefði verið
hleraður og hefði hann vitað það hefði
það engu máli skipt í samningunum
um sameiningu Ifyskalands," sagði
Broder. „Þetta þýðir aðeins eitt; hann
vissi af hlerununum og notaði upp-
lýsingamar í samningunum."
Broder sagði að um þessar mundir
væri mjög spennandi að vera í Þýska-
landi. Eftir fall múrsins og samein-
inguna hefði allt farið af stað og sæi
ekki fyrir endann á því.
„Ef stjómmál hafa skemmtana-
gildi er besta sýningin um þessar
mundir í Þýskalandi,“ sagði hann.
Broder kvaðst ekki eiga von á því
að fjármálahneykslið myndi skapa
glundroða í Þýskalandi og grafa und-
an flokki kristilegra demókrata. Það
hefði ekki gerst vegna þess að þjóðfé-
lagið sjálft væri í jafnvægi: „Fyrir
nokkmm ámm var engin stjóm við
völd í Hollandi í heilt ár og ekkert
gerðist. Það sama á við um Þýska-
land.“
Broder hefur mikið fjallað um sam-
einingu Þýskalands og stöðuna í aust-
urhluta landsins. Hann sagði að Aust-
ur-Þjóðverjar ættu enn langt í land
með að standa jafnfætis Vestur-Þjóð-
verjum. Þetta mætti hins vegar ekki
rekja til þess að þar skorti uppbygg-
ingu. í austrinu væri allt nýtt og að-
staða í rauninni að mörgu leyti betri
en í vesturhlutanum. Hins vegar væri
framleiðni aðeins 50% og hugsunar-
hátturinn sá að lýðræðið mætti allt
eins víkja fyrir styrkri hönd alræðis-
ins. Broder kvaðst ætla að það tæki
tvær kynslóðir eða allt að 40 ár fyrir
austurhémðin í Þýskalandi að kom-
ast upp að hlið vesturhéraðanna.
Hann sagði annan kost við Þýska-
land í dag vera að landið væri ekki
lengui- fjandsamlegt útlendingum,
þótt ekki mætti horfa fram hjá því að
sums staðar í Austur-Þýskalandi
væm staðir þar sem útlendingar
væra beinlínis í lífshættu.
Skilur ekki hvernig reka má
ríki með 270 þúsimd íbúa
Broder er hingað kominn á vegum
þýska vikuritsins Der Spiegel til að
skrifa um það hvemig hægt er að reka
ríki, sem aðeins hefur 270 þúsund íbúa.
„Það era færri íbúar en í þeim borg-
arhluta Berlinar sem ég bý í,“ sagði
hann. „Eg skil það ekki, en vil komast
að því hvemig má reka rílá á þessum
grunni. Hér lítur einnig allt vel út og
þið hafið allt, sem tilheyrir ríld, mennt-
unarstigið er hátt og staða félagsmála
er góð. Þegar ég kom hingað fyrst átti
ég von á sveitamennsku og einangmn-
arhyggju eyríkisins. Þetta er reyndar
eyríki, en raunin er hið gagnstæða því
fólk hér er vel upplýst, þeklár vel til og
allir tala nokkur tungumál. Það er
mjög athyglisvert að sjá hvemig hægt
er að yfirvinna landfræðilega einangr-
un af þessu tagi með menntun og upp-
lýsingu."