Morgunblaðið - 05.04.2000, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 5. APRÍL 2000 29
Sjötugur Svanur
Rabb um mynd
listarkonur
TOJVLIST
Háskólabíói
LÚÐRASVEITAR-
TÓNLEIKAR
Flutt voru verk eftir Emil Thorodd-
sen, Jón Leifs, Össur Geirsson, Pál
Isólfsson, John Williams, Carl
Maria von Weber, Gordon Jacob,
Saint-Saens, Holst og Chick Corea.
Frumflutt var verkið Tvö hugtök
eftir Tryggva M. Baldvinsson. Ein-
leikari á tónleikunum var Helga
Björg Arnardóttir klarinettuleikari
og stjórnandi var Haraldur Ámi
Haraldsson. Gestir á tónleikunum
voru eldri félagar Svansins, sem
Sæbjörn Jónsson sljórnaði. Tón-
leikamir voru haldnir í samvinnu
við Reykjavík - menningarborg
2000. Laugardagurinn 1. apríl kl.
13.30.
LÚÐRASVEITIN Svanur fagnaði
70 ára afmæli sínu með stórtónleik-
um á laugardaginn. Stórtónleikar
vora það - efnisskráin var viðamildl,
og milli tónlistaratriða voru ræðu-
höld, orðuveitingar og allt það annað
sem tilheyrir á stórafmælum. Lúðra-
sveitin Svanur er stórt og öflugt
band, mestmegnis skipað ungu fólki.
Hljómur Svansins er líka þróttmikill
og þéttur og engin ellimerki á honum
að heyra. Afmælislagið var leikið áð-
ur en auglýst dagskrá hófst og æsku-
þróttur og fjör stafaði af flutningi
þess. Ekki kom fram hver höfundur
þessarar fínu útsetningar var; - það
gæti hafa verið Páll P. Pólsson. Svan-
urinn sýndi ólíkustu blæbrigði í leik
sínum og íjölbrej'tt verkefnavalið var
til þess fallið að sýna allt sem í aftnæl-
LEIKLIST
Leikfélag Hörgdaila
sýnir á Meliiin f
Hörgárdal
ALLT Á SÍÐASTA
SNÚNINGI
Höfundur og leiksljóri:
Aðalsteinn Bergdal.
UPPSKERA þessarar leiktíðar í
áhugaleikhúsum landsins verður sí-
felltfjölbreyttari og gróskumeiri. Þar
getur að líta ótrúlega breidd, allt frá
hefðbundnum og of-leiknum (í víð-
ustu merkingu) forsum til nýiTa ís-
lenskra leikverka með eftirtektar-
verðum uppsetningum sígildra
verka, bæði innlendra og erlendra.
Undirritaður er þó líklega einn fárra
sem nýtur þeirrra forréttinda að sjá
allflestar sýningamar þar sem hver
sýning er ætluð íbúum í heimabyggð
og fáir sækja þær lengra að.
I Hörgárdal hefur Aðalsteinn
Bergdal leikari á Akureyri samið
leikverk og leikstýrt með fulltingi
Árna Tryggvasonar sem leggur
Hörgdælum lið við þessa sýningu.
Sögusviðið er elliheimili fyrir leik-
ara, sem gengið hafa í gegnum súrt
og sætt í leikhúsinu um áratugaskeið
og eru nú loks lentir á elliheimili sam-
an og kýta stöðugt um leikferil hver
annars; hver var meiri leikari, hver
fékk stærstu rullurnar og síðast en
ekki síst, hverjir héldu við hverja í
leikhúsinu. Kemur ýmislegt upp úr
dúmum á elliheimilinu þótt seint sé
og gi-einilegt að stórleikararnir era
ekki dauðir úr öllum æðum.
Atburðarásin snýst um að ellibelg-
irnir hafa fengið kornungan og
óreyndan leikstjóra til að stjórna
uppsetningu þehra á Karlinum í
kassanum. Við fylgjumst með undir-
isbaminu býr. Lag Emils Thorodd-
sens, Hver á sér fegra föðurland, var
þýtt og mjúkt sem mosabingur; fall-
egai' Islandsmyndir sem varpað var á
vegginn bak við sveitina voru líka til
að auka stemmninguna og hughrifin
af góðum leik sveitarinnai'. Rímna-
danslög Jóns Leifs vora kát og
gáskafull, og hljómsveitin lék þau
rytmískt og létt. Hins vegar var út-
setningin ekki sérstaklega mikið í
anda útsetningar Jóns Leifs, og gæti
staðið sem höfundarverk útsetjarans
Ellerts Karlssonar, þar sem lögin era
jú eftir allt saman þjóðlög. Ellert er
einn snjallasti lúðrasveitaútsetjari
okkar og útsetti m.a. Hver á sér
fegra föðurland og fleiri lög sem flutt
vom á tónleikunum. Næsta verk
hæfði fyrsta apríl betur en flest önn-
ur. Sögur af Sæbjúgum eftir Össur
Geirsson vora samdar eftir lúðra-
sveitalandsmót á Akureyri, þar sem
miklar sögur fóm af sæbjúgnavexti í
Lystigarðinum. Verkið er margþætt
og stef þess mörg og ólík. Helga
Björg Amardóttir klarinettuleikari
átti nokkrar sólóstrófur; væntanlega
sem „sæbjúga“, og lék hún prýðisvel.
Helga Björg var líka einleikari í einu
stærsta verki efnisskrárinnar, Kon-
sertino op. 26 fyrir klarinettu og blás-
arasveit eftir Carl Maria von Weber,
en verkið vai' upphaflega samið fyiir
klarinettu og hljómsveit. Helga
Björg lýkur í vor einleikara- og kenn-
ai'aprófí frá Tónlistarskólanum í
Reykjavík, en kennari hennar þar er
Sigurður I. Snorrason. Helga Björg
lék mjög vel og fór léttilega í gegnum
flúraðan tónvef Webers. I lýrfldnni
var hún ekki síðri og músíkalskur
leikur hennar með hljómsveitinni var
virkilega fínn. Tónlist Johns Williams
úr Star Wars var spiluð af miklum
krafti og var verulega flott í flutningi
búningi, æfingu og loks morgninum
eftir framsýningu.
Sýningin er frískleg og leikin af
krafti og þótt glöggt megi sjá muninn
á atvinnumanninum Árna Tryggva-
syni og meðleikendum hans; öryggið
og yfirvegunin verður ekki borin
saman, þá er hlutverk Áma ekki hið
veigamesta heldur bera þau Guð-
mundur Skúlason, Þórður Steindórs-
son, Sesselja Ingólfsdóttir og Arn-
steinn Stefánsson uppi sýninguna og
ferst það vel úr hendi. Öll leika þau
gamlar prímadonnur, þjóðleikara
einhvers konar og má velta því fyrir
sér hvort það sé ekki innlegg höfund-
ar til alvöru málsins að líklega er fátt
jafn skelfilegt tilhugsunar og að enda
á elliheimili eingöngu með fyrrver-
andi samstarfsmönnum, gömlum ást-
meyjum, elskhugum og kviðmágum.
Enda er þetta fólk ekki sérlega ham-
ingjusamt, sínöldrandi hvað í öðru,
þótt nöldrið sé spaug af hálfu höfund-
ar.
Alvaran er þó í aukahlutverki í
þessari sýningu þar sem gamansemin
ræður ferðinni og miðast hún mestan
part við tiltekinn punkt neðan þindar
og hittir ágætlega á það sem miðað er
á. Allar gömlu leikhúsklisjumar um
baknag, drykkjuskap og framhjáhald
fá byr undir báða vængi í þessu verki
og má kannski einu gilda hversu föst-
um fótum þær standa í raunveruleik-
anum. En reynsla manna af lífinu í
leikhúsinu er að sjálfsögðu misjöfn.
Af öðram leikendum var Sigurður
Sverrisson bráðkúnstugur í hlutverki
Jóns brandara og Fanney Valsdóttir
var aldeilis góð í hlutverki Siguriínu
sem föst var til eilífðar í hlutverkum
sínum og kom alltaf inn þegar síst
skyldi. Þetta er jafnframt besta hug-
mynd höfundarins og lyfti verkinu
upp úr því fari sem það hafði annars
tilhneigingu til að festast í.
Hávar Sigurjónsson
unga fólksins í Svaninum. Það var
mikill hiti í spilamennskunni og pott-
þéttur pákuleikari Svansins fór á
kostum. Af útlendu tónlistinni var
líka gaman að heyra Prelude to
Revelry eftir Gordon Jacob, þar sem
vitnað er í Búkollu í Bankastræti.
Danse Macabre eftir Saint-Saéns
galt þess að útsetningin var ekki
nógu góð og vantaði þá stígandi sem
er í hljómsveitarútsetningunni.
Pláneturnar eftir Holst vora fínar og
sömuleiðis gleðimúsík Chicks Coreas
í tónleikalok. Á tónleikunum var
framflutt nýtt verk eftir Tryggva M.
Baldvinsson, Tvö hugtök. Verkið var
samið fyrir Svaninn til flutnings við
þetta tækifæri. Tryggvi skiptir verk-
inu í tvo þætti, M og T, og táknar M
massa, og T hitastig. í efnisskrá lýsir
Tiyggvi verkinu þannig: „í M-kafl-
anum birtist sveitin sem þykkfljót-
andi massi sem byltist áfram hægt en
öragglega. í T-kaflanum færamst við
úr mildum froststillum í seiðandi fun-
hita. I upphafi er tónefnið myndað að
mestu leyti úr „köldum" tónbilum:
tvíundum, ferandum og fimmundum,
en eftir asahláku tekur við „hlýtt“
tónefni, að mestu mótað af þríundum
og sexundum . Verk Tryggva er
skýrt mótað og rismikið. Fyrri þátt-
urinn er markaður af mikilli stígandi,
en jafnframt þungi-i kólgu í þéttum
hljómum. í „þíðunni" er blásið í gegn-
um hljóðfærin, flaututónar og fingra-
hljóð, en hljómrænan fer vaxandi og
annað ris verksins verður tilþrifa-
mikið. I lokin dvínar það og deyr út.
Svanurinn lék verk Tryggva ákaflega
vel undir markvissri og nákvæmri
stjórn Haraldar Ama Haraldssonar.
Vel hefði mátt leika veridð aftur í tón-
leikalok. Eldri félagar Svansins
heiðraðu „unga“ bandið með nær-
vera sinni og léku verk Páls ísólfs-
sonar, Brennið þið vitar, í útsetningu
Ellerts Karlssonar undir stjóm síns
gamla stjómanda, Sæbjöms Jóns-
sonar. Eldri Svanirnir vora feikna-
góðir og hreint ekki á þeim að heyra
að þeir hefðu ekki leikið saman um
árabil. Þetta vai' fínt afrnæli. Lúðra-
sveitin Svanur sýndi á sjötugsafmæli
sínu að hún er enn ung og þróttmikil
og vís með að lifa vel og lengi.
Haraldur Árni Haraldsson stjórnaði
lúðrasveitinni af öryggi, en slakaði
hvergi á í músíkölskum kröfum.
Bergþóra Jónsdóttir
HRAFNHILDUR Scram listfræð-
ingur verður með rabb á morgun,
fímmtudag, kl. 12, í stofu 304 í Áma-
garði, sem nefnist Fyrstu íslensku
myndlistarkonurnar og er á vegum
Rannsóknarstofu íkvennafræðum.
I fréttatilkynningu segir m.a. „f
lok 19. aldar hélt hátt á annan tug
íslenskra kvenna til myndlistarnáms
í Kaupmannahöfn. Allar komu þær
úr efri stéttum þjóðfélagsins, voru
dætur embættismanna og kaup-
manna, sem lögðu áherslu á að
mennta dætur sínar sem best og
gera þær um leið útgengilegri á
hjónabandsmarkaðnum. Þetta voru
fyrstu íslensku konumar sem höfðu
tækifæri og þor til að láta drauma
sína rætast og lögðu út á braut sér-
hæfíngar. Fjallað verður um fjórar
þessara kvenna; Þóru Pétursdóttur,
og Kristínamar þrjár; Kristínu
Vidalín, Kristínu Þorvaldsdóttur og
Kristínu Þorláksdóttur."
Ennfremur verða ræddir mögu-
leikar kvenna á 19. öld til mynd-
listamáms og til þess að verða sjálf-
stætt starfandi myndlistarmenn.
Stökklu til
Benidorm
í 3 viliur
frá kr. 29.955
Einstakt tækifæri til að komast í vorferðina til
Benidorm hinn 25. apríl með Heimsferðum á hreint
ótrúlegum kjörum. Veðrið á Benidorm er orðið
yndislegt á þessum tíma, 25 stiga hiti alla daga og
vor í lofti. Þú bókar núna og tryggir þér sæti og 5
dögum fyrir brottför hringjum við í þig og stað-
festum við þig hvar þú gistir og að sjálfsögðu nýtur
þú traustrar þjónustu fararstjóra Heimsferða allan
tímann.
Verð kr.
29.955
Verð á mann m.v. hjón með 2
böm, 2-11 ára, flug, gisting og
skattar.
Verð kr.
39.990
Verð á mann m.v. 2 í gistingu,
flug, gisting og skattar.
Austurstræti 17, 2. hæð, sími
595 1000. www.heimsferdir.is
N Y LITAPRENTVEL
HAGÆÐA FILMUUTKEYRSLA
HÖNNUN OG UMBROT
FLJÓT OG GÓÐ AFGREIÐSLA
FILMUGERÐ:
• mjög hraövirk útkeyrsla
• stæröir allt aö 550 mm x 609 mm
• Rastaþéttni allt aö 200lpi
• upplausn allt aö 3000 dpi
• útskot í A2 stæröum
• útskotnar filmur geta komiö tilbúnar
punchaöar
• styöur PostScript Level 1 og 2,
PostScript 3, PDF 1.2, TIFF 6.0, EPS
og JPEG
• möguleiki á útkeyrslu í slembirasta
PERSONULEG ÞJONUSTA
OFFSETPRENT ehf.
AUÐBREKKU 8 • 200 KÓPAVOGUR • SÍMAR 5B4 6020 - 5B4 B021 • FAX 5B4 6022
Bætt við
snúningi