Morgunblaðið - 12.07.2000, Page 19

MORGUNBLAÐIÐ
ERLENT
MIÐVIKUDAGUR 12. JÚLÍ 2000 19
Frumbyggnar leggna undir sig ferðamannastað á Fídjí
Speight vill verða
forsætisráðherra
Suva. AFP.
GEORGE Speight, sem stjómaði
valdaráni í nafni frumbyggja á Fídjí,
kvaðst í gasr vilja verða forsætisráð-
herra eyjanna eftir að hann lætur
gísla sína í þinghúsinu í Suva lausa.
Lögleysisástand er á eyjunum og
frumbyggjar lögðu í gær undir sig
einn af þekktustu ferðamannastöðum
eyjanna.
„Það væri mikill heiður að fá að
þjóna landi mínu,“ sagði Speight og
bætti við að frumbyggjahöfðingjar
hefðu skorað á hann að taka við for-
sætisráðherraembættinu.
Samkvæmt samkomulagi, sem
Speight undirritaði á sunnudag, verð-
ur forsætisráðherra eyjanna, sem er
af indversku bergi brotinn, og 26
þingmönnum sleppt úr gíslingu á
morgun, tæpum tveim mánuðum eft-
ir að stuðningsmenn Speights réðust
inn í þinghúsið.
Samkvæmt samkomulaginu á ráð
æðstu höfðingja frumbyggjanna að
koma saman á morgun, áður en gísl-
amir verða látnir lausir, til að velja
nýjan forseta eyjanna. Forsetinn á
síðan að skipa nýjan forsætisráð-
herra og Speight kvaðst búast við því
að hann fengi embættið. „Ég tel að
svo fari vegna þess að það er vilji yfir-
gnæfandi meirihluta fólksins í land-
inu.“
Speight bætti við að fjölmiðlamenn
myndu ekki fá að vera viðstaddir þeg-
ar gíslunum yrði sleppt. Samkvæmt
samkomulaginu verða Speight og
liðsmenn hans friðhelgir eftir að gísl-
amir verða látnir lausir en talsmaður
hersins hefur sagt að næsti forseti
geti fellt samkomulagið úr gildi.
Ræningjar gera óskunda
Talsmaður hersins sagði í gær að
frumbyggjar hefðu lagt undir sig
ferðamannastaðinn Turtle Island
Lodge á eyjunni Nanuya Levu, þar
sem myndin „Bláa lónið“ var kvik-
mynduð. Bandarískur auðkýfingur,
Richard Evenson, keypti eyjuna, sem
er 200 hektarar, árið 1972 og býr þar
enn. Hann reisti þar fjórtán tveggja
herbergja gistihús og næturgisting
fyrir tvo kostar andvirði tæpra 80.000
króna, auk 10% skatts. Talsmaður
hersins sagði að landeigendur hefðu
lagt staðinn undir sig og málið tengd-
ist deilum um landréttindi en ekki
gíslatölmnni í þinghúsinu.
Lögleysisástand hefur verið á éyj-
unum og ræningjahópar hafa víða
gert óskunda, meðal annars í höfuð-
borginni.
Verkfræðingar af frumbyggjaætt-
um sem starfa hjá símafyrirtæki eyj-
anna lögðu niður vinnu í gær til að
krefjast þess að indverskir starfs-
menn fyrirtækisins yrðu reknir.
Stuðningsmenn Speights náðu einnig
pósthúsi í bænum Labasa á sitt vald
og fregnir hermdu að þeir hefðu tekið
starfsmann símstöðvar bæjarins í
gíslingu. Nokkur þorp eru enn á valdi
stuðningsmanna Speights og eina
raforkuveri landsins hefur verið lok-
að. Stuðningsmenn Speights kveiktu
á mánudag í húsi frímúrara í Levuka,
sem var áður höfuðborg landsins, og
lögðu undir sig niðursuðuverksmiðju
sem reist var með aðstoð Evrópu-
sambandsins.
Samtök bandarískra lögmanna skora á stjórnvöld
Aftökum verði frestað
New York. AFP.
SAMTÖK bandarískra lögmanna,
ABA, hafa hvatt til þess að aftökum
manna, sem alríkisdómstólar hafa
dæmt til dauða, verði frestað þar til
hægt verði að ganga úr skugga um
hvort mál þeirra hafi fengið réttláta
meðferð.
Martha Barnett, verðandi formað-
ur ABA, hefur einnig skorað á lög-
menn í Bandaríkjunum að styðja þá
stefnu samtakanna að beita sér fyrir
því að öllum aftökum verði frestað til
að hægt verði að taka af öll tvímæli
um hvort fangarnir hafi fengið rétt-
láta dómsmeðferð, m.a. haft hæfa
verjendur.
Úm 3.670 fangar bíða nú aftöku í
Bandaríkjunum og alríkisdómstólar
dæmdu 21 þeirra, m.a. Timothy
McVeigh, sem var dæmdur til dauða
fyrir sprengjutilræðið í Oklahoma-
borg 1995.
Tilkynnt var á föstudag að Bill
Clinton forseti hygðist fresta fyrstu
aftökunni á vegum alríkisdómstóla
frá 1963. Taka átti mexíkóska fang-
ann Juan Raul Garza af lífi 5. ágúst
fyrir þrjú morð en honum hefur nú
verið heimilað að leggja fram nýja
beiðni um að dómurinn verði mildað-
ur. Lögmannasamtökin segja að
dauðarefsingin sé að mörgu leyti
vafasöm og benda á að algengara er
að blökkumenn og fólk frá Róm-
önsku-Ameríku fái dauðadóma en
hvítir menn, eins og fram kom í ný-
legri rannsókn Columbia-háskóla.
Rannsóknin leiddi enn fremur í
ljós að tveimur af hverjum þremur
dauðadómanna var hnekkt og að í
37% tilvikanna gerðust verjendurnir
sekir um vanhæfni.
Það sem af er árinu hafa 53 fangar
verið teknir af lífi í Bandaríkjunum
og sautján aftökur til viðbótar eru
ráðgerðar á árinu. Að sögn Amnesty
International voru 84 dauðadæmdir
fangar leystir úr haldi á ánmum
1973-99 eftir að fram komu gögn
sem bentu til þess að þeir væru sak-
lausir.
Gloria Alano er leidd á brott eftir að ljóst var orðið að enginn annar
úr fjölskyldu hennar hafði komist lffs af er skriðan féll.
• •
Oskuhaugaslysið á Filippseyjum
Tala látinna
gæti farið yfir
eitt hundrað
Manila. AFP.
FLEIRI lík hafa fundist í skrið-
unni, sem féll úr miklum rusla-
haug við Manila á Filippseyjum
í fyrradag, en talið er, að hún
hafi fært á kaf á annað hundrað
kofa. Tala látinna var komin í
91 í gærdag og líklegt þótti, að
hún færi vel yfir 100. Tuga
manna og hugsanlega hundraða
var þá enn saknað.
Mikil úrkoma, reykjarmökkur
og óskaplegur fnykur af rotn-
andi sorpinu gerði björgunar-
mönnum erfitt fyrir við leitina
en í gær var áætlað, að allt að
300 manns væru enn undir
skriðunni. Var grafið í hana
með skófium og berum höndum
og stefnt að því að halda leitinni
áfram í tvo daga enn. Til þessa
hafa 59 manns fundist á 1/fl í
sorpskriðunni.
Um 800 fjölskyldur, sem Iifa á
því að hirða allt nýtanlegt úr
ruslahaugunum, hafa verið
fluttar burt af svæðinu en marg-
ir ibúanna neita að fara burt.
Joseph Estrada, forseti Filipps-
eyja, hefur skipað svo fyrir, að
fólkinu skuli fundið annað hús-
næði og sagði hann, að til stæði
að loka öskuhaugasvæðinu.
JMdUUi; UH.133D CKIIIIi; HO.CUU kiii
Vélarstærð: 4000cc ssk. Litur: Silfurgrár
Bíll í algjörum sérflokki
Verð: 3.900.000,- kr.
Landcruiser VX)
Toyota
Skraður: 04.1995 Ekmn: 104.000 km
Vélarstærð: 4500cc ssk.
Litur: Dökkblár
Einn með öllu
® TOYOTA
Betri notadir bflar
|
tte
i
Ú490 opW
SSSL
*r»“4?o sf«
UTIVISTAR as MARKAÐUR *££
Við
erum hér
við Faxafen í Reykjavík
staVSk
500
xtsoo
t\^%
•'SS
990