Morgunblaðið - 03.08.2000, Blaðsíða 57

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 2000 57
Prj ónaði húfur
sér til lausnar
úr þrældómsvist
í „Barbaríinuu
HINN 16.júlíárið 1627 sáu menn úi- Vestmannaeyjum
þrjú skip nálgast land úr suðri og var eitt skipið injög
stórt. Voru þetta Tyrkir sem höfðu þann ásetning að
ræna fólki og selja íþrælaánauð hæstbjóðanda í Alsír.
Þeir réðust á land, rændu, rupluðu, brenndu hús,
nauðguðu konum og drápu þar þijátíu og fjóra karl-
menn, konur og böm. Á brott með sér höfðu þeir á
þriðja hundrað manns til Alsfr og er það fyrir utan
þann ijölda fólks sem þeir rændu annars staðar á Is-
landi og fluttu út. Var fólkinu holað undir þilför skip-
anna og vom lq'ör þeirra á leiðinni út vægast sagt bág.
Á mcðal þessa fólks var Einar nokkur Loptsson,
bóndi í Vestmannaeyjum, ásamt eiginkonu sinni og bömum þeirra fjóram.
Ekki segir frá afdrifurn bama þeirra, en kona hans dó í Alsír. Einari tókst
aftur á móti að komast til íslands tíu ámm síðar.
Áður en það gerðist varð Einar hins vegar að þola miklar pyntingar og
þjáningu í þrældómsvist sinni. T.a.m. var skorið framan af nefi hans og eyr-
um því hann vildi ekki ganga af trú sinni.
Það var síðan árið 1632, um haustið, sem Einari auðnaðist að kaupa sig
fijálsan undan þrældómsoki Tyrkjanna. Lausnargjaldið var 120 ríkisdalir
sem hann fékk að láni hjá enskum manni að nafni Koll, en hann hafði áður
keypt til lausnar íslenska stúlku. Þegar Einar var orðinn laus lagði hann fyr-
ir sig að „brenna brennivín og gjöra prjónhúfur með mikilli ástundun" sem
hann seldi vel. Tókst honum með því að borga Koll allt lausnargjaldið til
baka sem hann hafði lánað Einari.
Þessar „prjónhúf'ur" svokallaðar vora að öllum líkindum einfaldar einlit-
aðar kollur sem fólk notaði til að veijast bæði sól og kulda.
Árið 1637 komst Einar svo heim aftur tU íslands og gekk að eiga Oddnýju
Þorsteinsdóttur, ekkju Jóns Jónssonar bónda frá Búastöðum, en hann höfðu
Tyrkirnir myrt við komuna til Vestmannaeyja tíu árum áður. (Heimild:
Tyrkjaránssaga eftir Bjöm Jónsson á Skarðsá, samin árið 1643, prentuð í
Reykjavík árið 1866 í Prentsmiðju íslands.)
Það er því óhætt að segja að gott er að kunna sitthvað fyrir sér og er
pijónaskapur þar greinilega ofarlega á lista, því aldrei er að vita hvað yfir
mannskepnuna getur dunið.
í ágúst-spuna er boðið uppá sparilega peysu úr Funny-pelsgami í afmælis-
boðið, í skólann eða í jólapakkann. Hún er fijótprjónuð og kjörin fyrir byij-
endur til að læraað pijónaog veraþar með við öllu búnir eins og Einar Peysan er prjónuð úr Funny-pelsgarni sem er einstaklega mjúkt og
Loptsson. þægilegt að vera í.
Svört peysa
úr Funny-
pelsgarni
Upplýsingar um gam í síma: 565-
4610.
Hönnun: Sandnes.
Stærðir: (XS) S (M) L.
Yfirvídd: (78) 84 (90) 96 cm.
Sídd að framan: (33) 35 (37) 39 cm.
Ermasídd: (42) 44 (46) 46 cm.
Gam: Funny-pelsgam.
Svart nr. 1099: (8) 9 (9) 10 dokkur.
Pijónar: 4,5.
Prjónfesta: 20 lykkjur í garða-
pijóni á pijóna nr. 4,5 = 10 cm.
Ath: Peysan er prjónuð langsum í
einu stykki. Byijað er að pijóna aðra
ermina og búkinn í framhaldi hennar •
og síðan hina ermina.
Fitjið upp (50) 52 (54) 58 lykkjur á
———-------;---- pijón nr. 4,5 og
Pelsgarn. prjónið garða-
Auðveld Og pijón fram og til
flottgarða- baka. Aukið í 1
prjónspeysa lykkju í hvorri
_______ hlið með 2 cm
millibili þar til (92) 96 (100) 104 lykkj-
ur eru á pijóninum og ermin mælist
(42) 44 (46) 46 cm. Fitjið upp 10 lykkj-
ur í hvorri hlið, síðan (11) 13 (15) 17
lykkjur í hvorri hlið = (134) 142 (150)
158 lykkjur í allt. Pijónið yfir allar
lykkjumar þar til mælist (11) 12 (13,5)
14,5 cm frá því aukið var út eftir að
ermin var búin. Skiptið flíkinni í miðj-
unni með (67) 71 (75) 79 lykkjum á ,
hvom stykki. Pijónið hvort stykki
fyrir sig þar til mælist (19) 20 (20) 21
cm (=hálsmál). Tengið stykkin sam-
an aftur og pijónið (11) 12 (13,5) 14,5
cm. Fellið þá af (11) 13 (15) 17 lykkjur
á hvorri hlið og síðan 10 lykkjur á
hvorri hlið = (92) 96 (100) 104 lykkjur.
Pijónið ermina áfram og fellið jafn-
framt af 1 lykkju í hvorri hlið með 2
cm millibili þar til eftir em (50) 52 (54)
58 lykkjur og ermin hefur náð sömu
lengd og hin fyrri. Fellið síðan af.
Frágangur: Saumið ermarnar og
hliðarsaumana saman.
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur óskar verslunarmönnum til hamingju með
frídag verslunarmanna. VR efnir til sinnar árlegu, glæsilegu fjölskylduhátíðar á
frídegi verslunarmanna, mánudaginn 7. ágúst í Fjölskyldu- og húsdýragarðinum.
Þar verður margt til skemmtunar og sannkölluð „karnival" stemmning.
Garðurinn er ðilum opinn frá kl. 10:00 til 18:00 og er aðgangur ókeypis
kl. 13:00 Atriði úr Latabæ
kl. 13:30 Geirfuglarnir á ferð og flugi um Fjölskyldugarðinn
kl. 14:00 Trúðarnir Barbara og Úlfar
kl. 14:30 Fjöllistamaðurinn The Mighty Gareth
kl. 15:00 Atriði úr Latabæ
kl. 15:30 Geirfuglarnir á ferð og flugi um Fjölskyldugarðinn
kl. 16:00 Trúðarnir Barbara og Úlfar
kl. 16:30 Geirfuglarnir á ferð og flugi um Fjölskyldugarðinn
Auk þess mun Götuleikhúsið sýna listir sínar í garðinum, Trjálfur verður á ferðinni
innan um dýrin og leiktæki frá Sprelli verða á staðnum.
Verzlunarmannafélag Reykjavíkur
Við látum okkur
á eina fjölmennustu útihátíð landsins
í Fjölskyldu- og húsdýragarðinum
eflir