Morgunblaðið - 03.08.2000, Blaðsíða 35

MORGUNBLAÐIÐ
FIMMTUDAGUR 3. ÁGÚST 2000 35
LISTIR
Raddir Evrópu
Myndin er tekin í Perlunni á gamlárskvöld. Kórinn er að flytja Evrópurapp Atla Heimis Sveinssonar. Þorgerður
Ingólfsdóttir er aðalstjórnandi kórsins. Kórinn hittist aftur á íslandi 16. ágúst og fer rakleiðis í æfíngabúðir í Reyk-
holti. Tvennir tónleikar verða haldnir í Hallgrímskirkiu 26. og 27. ágúst.
segir það stefnu Menningarborgar-
innar að leyfa einstökum verkefnum
að njóta sín, þó þau séu jafnvel alveg
eða að mestu leyti fjármögnuð af
henni. ,Auðvitað eru verkefnin
merkt okkur, en við viljum samt
leyfa þeim að blómstra eins og mögu-
legt er á eigin forsendum. Skrifstof-
an okkar er ekki stór í sniðum því við
viljum forðast yfirbyggingu og of
mikla skriffinnsku. Eigi að síður höf-
um við reynt að marka skýrar vinn-
ureglur með öllum samstarfsaðilum.
Að öðrum kosti er hætt við að svo
viðamikil dagskrá færi úr böndun-
um.“
Reykjavík leggur sitt af mörkum
til hinna menningarborganna átta,
svo sem Baldur og Raddir Evrópu.
Þá er mikið lagt upp úr samskiptum
við nágranna okkar, Grænlendinga
og Færeyinga, á árinu. „Má þar
nefna tónlistarhátíðina Nordic Mus-
ik sem fram fer í löndunum þremur. I
vor frumflutti Sinfóníuhljómsveit ís-
lands fyrstu færeysku sinfóníuna,
eftir Sunleif Rasmussen, í Þórshöfn
og Þjóðleikhúsið fór í leikför til
Grænlands, fyrst þjóðleikhúsa, og
sýndi Brúðuheimili Ibsens. Það er
ánægjulegt að geta eflt þessa vest-
norrænu menningarsamvinnu á
þessu ári. Fjölmargir íslenskir lista-
menn hafa jafnframt heimsótt hinar
menningarborgirnar og oftar en ekki
hljóta þeir einstaklega góða dóma.“
Ástseða þess að svo víðtæk sam-
vinna hefur náðst um Reykjavík -
menningarborg Evrópu árið 2000 er
að mati Þórunnar meðal annars sú að
menningarhugtakið hefur verið skil-
greint jafn vítt og raun ber vitni.
„Spegilmynd íslensks þjóðfélags
verður litskrúðugri og raunsannari
þegar listviðburðir standa við hlið
gjörólíkra atburða sem endurspegla
aðra, en jafnframt mikilvæga þætti
samfélags okkar.
Við höfum frá upphafi fundið fyrir
miklum áhuga fólks á verkefninu og
áhuga margra á að tengjast því. Dag-
skráin er fyrir löngu fullmótuð og því
höfum við orðið að vísa ansi mörgum
frá. Það hefur oft verið erfitt að þurfa
að segja nei - en fyrir því eru skýrar
ástæður. Það er alveg sama um
hvaða menningarborg er talað, fyrr-
verandi eða núverandi, þetta er all-
staðar aðalvandinn. Menn fara alltaf
út í margfalt fleiri verkefni en þeir
ráða við og hafa, í sumum tilfellum,
verið búnir með fjármagnið á miðju
ári. Slík óráðsía bitnar á öllum.
Við settum okkur mjög skýran
fjárhagsramma strax í ársbyrjun
1998 og höfum algjörlega haldið hon-
um og munum gera til enda. Kannski
finnst sumum það enginn sérstakur
kostur að standa við fjárhagsáætlan-
ir í listalífinu, en það skiptir að sjálf-
sögðu gríðarlega miklu máli að fara
af ábyrgð með almannafé. Að öðrum
kosti yrði verkefnið fljótt rúið trausti
fólks."
Þórunn segir fjármögnun vegna
verkefnisins hafa verið árangursríka
og samstarfið við helstu samstarfs-
aðila, Máttarstólpa Menningarborg-
arinnar og aðra, til fyrirmyndar.
„Þeir eru að koma æ meira inn í
dagskrána. Ég nefndi áður Lands-
virkjun með sínar sýningar í orku-
verunum og Olís er nú sömuleiðis
með myndlistarsýningar á þjónustu-
stöðvum sínum undir yfirskriftinni
Dælan gengur. Það hefur verið mjög
ánægjulegt að vinna með Máttar-
stólpunum og öðrum samstarfsað-
ilum, eins og þeim stóru aðilum sem
koma að Baldri, Norræna menning-
arsjóðnum, Norræna fjárfestinga-
bankanum og Íslandsbanka-FBA.
Þá koma Samskip með myndar-
legum hætti inn í Raddir Evrópu og
Landsbankinn að Svanavatninu. Við
höfum valið að vera með fáa en stóra
samstarfsaðila og þannig lagt
áherslu á að taka ekki möguleika
annarra til að fá atvinnulífið til sam-
starfs. Þá hafa samstarfsaðilar okkar
í mörgum tilvikum einnig valið sér
sérstök verkefni til að styrkja. í
heildarfjármögnun Menningarborg-
arinnar má heldur ekki gleyma er-
lendum styrkjum, en Baldur og
Raddir Evrópu hafa hlotið hæstu
styrki Norræna menningarsjóðsins
og Evrópusambandsins.“
Öflugt
fjárrnálaráð
En fjármagn kemur ekki af sjálfu
sér. „Þetta hefur verið vinna. Mjög
mikil vinna sem þarf að vinna í tíma.
Það þýðir ekkert að koma á síðustu
stundu og biðja um peninga. Skýrar
hugmyndir um gagnkvæmt samstarf
og hagsmuni þurfa að liggja fyrir.
Við vorum með mjög öflugt fjármála-
ráð, undir forystu Sigurðar Gísla
Pálmasonar, sem vann algjört braut-
ryðjandastarf ásamt fjármálastjóra
M-2000, Maríu Ingvadóttur, í þess-
um efnum. Ég er sannfærð um að
menningarlífið á eftir að njóta góðs
af því um langan aldur.“
Reykjavík er ekki bara menning-
arborg fyrir Islendinga, heldur er
líka reynt að höfða til erlendra ferða-
manna. Kynningarþáttur verkefnis-
ins erlendis hefur verið mjög um-
fangsmikill. „Sú kynning, sem
Svanhildur Konráðsdóttir hefur
stýrt, hefur gengið vel og skilað
áþreifanlegum árangri nú þegar.
Þetta er þriðja árið sem við erum í
markvissri kynningu erlendis og það
hefur meðal annars skilað sér í um-
fjöllun margra stærstu sjónvarps-
stöðva heims, svo sem CNN, NBC,
BBC og fleiri stórra stöðva í Evrópu.
Það er gaman að hafa átt þátt í svo
árangursríku samstarfi margra að-
ila, s.s. Flugleiða, Ferðamálaráðs og
utanríkisþjónustunnar, en aukning
erlendra ferðamanna hér á landi er
einhver sú mesta, eftir því sem ég les
í skýrslum, sem orðið hefur á menn-
ingarborgarári hjá nokkurri borg.“
Það sem Þórunn saknar mest,
þegar hún er farin að sjá til lands, er
meiri umræða um það hvemig fylgja
megi menningarborgarárinu eftir.
Hugmyndir um það hvernig vinna
megi úr því sem gert hefur verið í ár.
Nefnir hún sérstaklega nýsköpun,
Morgunblaðið/Golli
Frá Galdrasýningunni á Hólma-
vfk, einu af samstarfsverkefnum
M-2000 og sveitarfélaganna úti
á landi.
þar sem jafnan er erfiðast að afla
fjár.
,A-uðvitað hugsar maður alltaf um
framtíðina. Mjög mikið fjármagn
hefur verið sett í alla þessa viðburði,
Menningarborg, Kristnihátíð og
Landafundaafmæli. Maður hlýtur að
hugsa um hvert framhaldið verður.
Það skiptir gríðarlega miklu máli að
eitthvað af þessum viðburðum lifi
áfram, þótt í breyttri mynd sé. Að
öðrum kosti má segja að verið sé að
henda peningum út um gluggann.
Margt hefur þegar fengið sinn stofn-
kostnað og því verður auðveldara að
halda því áfram. Það mun ekki ger-
ast í bráð að svona mikið fjármagn
verði til ráðstöfunar á einu og sama
árinu til menningarmála og það verð-
ur erfitt að koma hjólinu af stað aftur
ef það stöðvast. Við þurfum að halda
áfram og ég geng út frá því sem sjálf-
sögðum hlut að það sé vilji manna.
Annað væri fávíslegt. Ef við viljum
standa stolt og keik frammi íyrir
heiminum og segja hér er frum-
kvæði, sköpun, kraftur og þekking
verðum við að sýna viljann í verki,
veita fé til þessara mála sem nýtt
verði með skynsamlegum hætti.“
Ekki hefur borið á mikilli gagn-
rýni á M-2000, en erlendis hafa
menningarborgir iðulega verið mikið
deiluefni í fjölmiðlum.
„Það er helst að við höfum verið
skömmuð fyrir að flytja ekki flug-
völlinn og að leyfa starfsemi nektar-
staða í borginni. Það sýnir að menn
átta sig ekki alltaf á því að ekki er
samasemmerki milli Menningar-
borgar og Reykjavíkurborgar.
Menningarborgin er alveg sérstakt
verkefni með sérstakri stjórn og hef-
ur ekkert með flugvöllinn og nektar-
staðina að gera,“ segir hún og hlær.
„Auðvitað gegna borgarstofnan-
irnar mikilvægu hlutverki á þessu ári
og hafa tekið myndarlegan þátt í því,
eins og veitustofnanir, skólarnir,
íþrótta- og tómstundaráð, skrifstof-
ur borgarverkfræðings, garðyrkju-
stjóra og fleiri. Þessi áhugi hefur
auðvitað skipt mjög miklu máli. Þá
hefur borgarstjórinn lykilhlutverki
að gegna. Ekki síður vil ég geta þess
að samvinnan við menntamálaráð-
herra og ríkisstjómina, sem er hinn
aðilinn að samningi um Menningar-
borgina, hefur verið með mjög mikl-
um ágætum. Ég er raunar sannfærð
um að það hafi verið lán þessa verk-
efnis að hafa fólk eins og Björn
Bjamason og Ingibjörgu Sólrúnu
Gísladóttur við völd á þessu ári. Bæði
hafa þau sýnt verkefninu mjög mikla
alúð og lagt sitt af mörkum til að
hægt hafi verið að vinna úr þessu
eins vel og mögulegt er. Mér telst
einnig til að flest, ef ekki öll, ráðu-
neytin hafa komið að dagskránni
með einhverjum hætti og samvinnan
við íslensku sendii'áðin hefur verið
með miklum ágætum.“
Enda þótt vel hafi gengið þykir
Þómnni brýnt að leggjast ekki í
sjálfshól og sjálfsréttlætingu á ári
sem þessu. „Þótt fjölmiðlar séu ekki
uppfullir af skömmum út af Menn-
ingarborginni má maður ekki gefa
sér að allt sé í himnalagi. Auðvitað
þurfum við að draga fram jákvæða
hluti við kynningu á landinu, einkum
erlendis, en við verðum að vera
gagnrýnin inn á við - það er margt
sem má bæta. Sérstaklega á sviði
nýsköpunar, við verðum að setja
frumkvæði framar á forgangslistann
á næstu öld og nota þessi tímamót til
að líta í eigin barm og gagnrýna það
sem betur má gera.“
Skipuleggjendur og framkvæmda-
aðilar í tengslum við M-2000 hafa
þegar hafist handa við að safna upp-
lýsingum um verkefni Menningar-
borgarinnar, en ætlunin er að til
verði gagnabanki eftir árið.
„Þetta hafa allar menningarborgir
gert, enda er okkur skylt að skila
skýrslu til Evrópusambandsins. Við
þurfum að afla mikilla upplýsinga og
gagna til að geta gert grein fyrir því
hvemig þetta verkefni var unnið hér
á Islandi."
„Litla systir“
Menningarborgir Evrópu eru níu
árið 2000 og segir Þórunn það á viss-
an hátt skemmtilegt að vera „litla
systirin“ i samstarfi þessara millj-
ónaþjóða. „Við höfum notið þess
mjög vel og finnum glöggt fyrir því
að félögum okkar í samstarfinu þykir
talsvert í það varið að koma hingað
og tengjast íslandi. Við erum núna
með forystu í samtökum borganna
níu og höldum aðalfund í Reykjavík
18. ágúst, þegar Baldur er frumflutt-
ur. Þetta verður stærsti fundur
borganna til þessa og metþátttaka."
Sérstakur gestur á fundinum
verður Bretinn Charles Landry, sem
rannsakað hefur áhrif menningar-
borgaverkefna og skrifað bókina
„Creative Cities".
„Hann mun halda hér fyrirlestur
og það verður spennandi að sjá
hvemig borgimar geta nýtt sér það
sem þegar hefur áunnist og hvernig
þær hugsa sér að vinna saman í
framtfðinni. Það skiptir vitaskuld
miklu máli.“
Árið 2000 mun líða, eins og geng-
ur, en þar með lýkur ekki afsldptum
Þómnnar af lista- og menningarhá-
tíðum, því hún var nýverið ráðin list-
rænn stjórnandi Listahátíðar í
Reykjavík. „Vonandi fæ ég þar tæki-
færi til að vinna áfram að ýmsum
þeim málum sem Menningarborgin
hefur sett á oddinn, svo sem nýsköp-
un og samvinnu við sveitarfélögin og
atvinnulífið. Ég mun beita mér fyrir
þessum málum, enda yrði mikill
skaði ef ekki yrði unnt að fylgja þeim
eftir. Listahátíð mun, með nýjum
samþykktum, hafa mun meiri mögu-
leika á því að vinna sjálfstætt. Hún er
til dæmis ekki bundin af því að birt-
ast aðeins í snörpum lotum á tveggja
ára fresti. Þá þarf að endurskoða
fjármögnun hátíðarinnar að vissu
leyti. Áuðvitað má ekki þenja fjár-
hagsrammann of mikið, en við vitum
að í gegnum tíðina hafa alltof margir
listamenn unnið fyrir Listahátíð fyr-
ir ekki neitt. Vonandi tekst okkur að
koma í veg fyrir það í framtíðinni.
Það er tímanna tákn, vinnu ber að
borga fyrir - einnig listræn störf. Ég
hlakka til að setjast inn á skrifstofu
Listahátíðar og leggja mitt af mörk-
um þar þegar árið 2000 er á enda.“
Ábyrgt kynlíff
Byltingin
er komin
ný hönnun
margföld
ánægja

Hvað er svona merkilegt
við þennan smokk?
Sérstök lögun inSpiral
smokksins örvar
taugaenda limsins þannig
að næmni og ánægja
magnast, karlar fá meira
út ur samförunum -
konur segja:
Ef G-bletturinn er til þá
er hann allstaðar - hringir
öllum bjöllum.
Gamlartuggur
eins og:
Nenm ekki í fótabað
í stígvélum og
að borða karamellu
með bréfinu
verða úr sögunni.
inSpiral hefur CE vottun.
Fæst í flestum apótekum-
Hagkaup - Nýkaup
Þjónustustöðvum Esso á
höfuðborgarsvæðinu
og Fríhöfninni.