Morgunblaðið - 12.08.2000, Qupperneq 12

12 LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
Morgunblaðið/Jim Smart
Á rölti
í miðbænum
Miðborg
Veðrið var hálfdumbungs-
legt á höfuðborgarsvæðinu
fram eftir degi í gær og
þótt ekki yrði teljandi úr-
komu vart þótti þessu pari
vissara að vera við öllu
búið og slá upp regnhlíf-
inni.
Rúmum milljarði varið í framkvæmdir við Reykjanesbraut
Mislæg gatnamót
við Lækjargötu
Hafnarfjörður
VEGAGERÐIN mun á næstu
árum verja rúmum milljarði í
endurbætur Reykjanesbraut-
ar þar sem hún liggur í gegn-
um Hafnarfjörð. Fram-
kvæmdir eru inni á áætlun
Vegagerðarinnar fyrir árin
2001 til 2004 og er áætlað að
þær hefjist árið 2002. Að sögn
Magnúsar Gunnarsonar, bæj-
arstjóra í Hafnarfirði, munu
endurbæturnar meðal annars
felast í mislægum gatnamót-
um þar sem Reykjanesbraut
sker Lækjargötu og segir
hann veginn fara þar í stokk á
stuttum kafla.
„Þarna er gert ráð fyrir að
Reykjanesbraut fari undir
brúna. Þetta mun breyta
mjög miklu fyrir íbúa Set-
bergs sem oft þurfa að fara
um þessi hættulegu gatnamót
og einnig fyrir þá sem aka eft-
ir Reykjanesbraut," segir
Magnús.
Vegurinn færður frá
Kinnahverfi
Magnús segir að legu
Reykjanesbrautar verði
breytt norðan við Lækjar-
götugatnamótin og muni hún
verða færð frá Kinnahverfinu
og upp fyrir kirkjugarð en
brautin liggur í dag nánast
við húsveggi ystu húsa í
hverfinu. Brautin mun tengj-
ast gömlu Reykjanesbraut-
inni, einsog hún liggur í dag,
vestan við kirkjugarð. „íbúar
í Kinnahverfl munu finna fyr-
ir því að umferðin færist frá
svæðinu en hún er nánast of-
an í íbúðarhverfinu í dag,“
segir Magnús.
Að sögn Magnúsar er gert
ráð fyrir því að forhönnun
hefjist á næstu vikum og í
framhaldinu verði hönnunin
boðin út. Hann segir líklegt
að verkið sjálft verði boðið út
á næsta ári en það felur í sér
mislæg gatnamót við Lækjar-
götu og Reykjanesbraut,
færslu Reykjanesbrautar upp
fyrir kirkjugarð og þær teng-
ingar sem þurfa að eiga sér
stað á þessari leið.
Magnús segir að í framtíð-
inni verði unnið að áframhald-
andi tengingum norður af
gatnamótum Lækjargötu og
Reykjanesbrautar en þær
framkvæmdh’ séu ekki á inni
á vegaáætlun til ársins 2004.
„Gert er ráð fyrir að vegurinn
liggi í stokk frá Lækjargötu
að Kaplakrika þar sem gatna-
mót yrðu einnig mislæg,“ seg-
ir Magnús.
Aðspurður segir Magnús
að gert verði ráð fyrir tryggri
göngutengingu Setbergs-
hverfisins yfir veginn norðan
við Lækjargötugatnamótin
þar sem vegurinn fer niður í
stokk. „Öryggi gangandi
vegfarenda verður tryggt og
það á ekki að vera nein hætta
þessu samfara," segir Magn-
ús.
Geysishús bakvið þil
Midborgin
Geysishúsið hylur nú ásjónu
sína bæjarbúum en unnið er
að endurgerð hússins í þeirri
mynd sem á því var árið 1906,
- á þeim tíma sem sögufræg
verslun Duus var þar til húsa.
Umsaminn kostnaður við
framkvæmdirnar er 18,9
m.kr. en Istak vinnur verkið
fyrir Reykjavíkurborg. Hitt
húsið starfar nú í Geysishúsi
og er endurbótum innandyra
að mestu lokið. Geysishúsið
var byggt árið 1855. Það var
klætt listasúð til ársins 1955
og var jarðhæðin þá tekin úr
húsinu og nýir inndregnir
gluggar settir í staðinn. Um
leið voru póstar og sprossar
teknir úr gluggum á efri hæð
og húsið forskalað. Nú er
stefnt að því að endurvekja
hina upphaflegu timbur-
klæðningu hússins, sem er
Morgunblaðið/Jim Smart
meðal þekktustu kennileita við verslunina sem þar var
borgarinnar og er enn kennt rekin lengst; af öldinni.
Drög að skýrslu um Staðardagskrá 21 kynnt almenningl í Mosfellsbæ
Þróun samfélags nýrrar ald-
ar með þátttöku almennings
Mosfellsbær
MOSFELLSBÆR hefur sett
drög að viðamikilli skýrslu um
Staðardagskrá 21 á heimasíðu
sína og eiga bæjarbúar kost á
að koma hugmyndum sínum
og athugasemdum á framfæri
til loka mánaðarins.
Þrír vinnuhópar, sem í sátu
fjölmargir áhugasamir bæjar-
búar, hafa fjallað um efnis-
flokka staðardagskrárverk-
efnisins og afrakstur þess
starfs getur að líta í skýrsl-
unni. „Umræða er um kosti
þess að vera Mosfellingur þar
sem mikil nálægð er milli
dreifbýlis og þéttbýlis, stutt
milli fjalls og fjöru og að í
Mosfellsbæ ríki jákvæður
dreifbýlisandi. Þegar grannt
er skoðað má sjá að umfjöllun-
in er öll um hvernig lífi við vilj-
um lifa í okkar ágæta bæjarfé-
lagi,“ segir í kynningu Jó-
hönnu B. Magnúsdóttur,
verkefnisstjóra Staðardag-
skrár 21 í Mosfellsbæ, á þeim
kafla skýrslunnar sem fjallar
um lífssýn bæjarbúa.
Staðardagskrá 21 (Local
Agenda 21) er heiti á verkefni
sem unnið er að víða um heim
og rekur upphaf sitt til Ríó-
ráðstefnunnar, sem haldin var
1992, og er heildaráætlun um
þróun samfélagsins fram á 21.
öldina og hvernig tryggja eigi
lífsskilyrði komandi kynslóða.
í áætluninni eru samþættuð
vistfræðileg, efnahagsleg og
félagsleg málefni samfélags-
ins.
31 sveitarfélag hér á landi
hófst handa við þátttöku í
verkefninu í október 1998 og
er Mosfellsbær eitt þeirra.
Sveitarfélagið hefur fengið
viðurkenningu frá landsverk-
efninu fyrir góðan árangur í
því að virkja fjölda bæjarbúa
til þátttöku.
Einn vinnuhópanna þriggja
í bænum fjallaði um orku og
mengun, annar um umhverfis-
mál og sá þriðji um lífssýn
Mosfellinga og er þar tæpt á
stöðu fjölmargra mála og lýst
hugmyndum um leiðir og
markmið til úrbóta.
Við lestur skýrslunnar
kemur ýmislegt athyglisvert í
ljós um samfélagið í þessu
6.000 manna sveitarfélagi,
sem er hið sjöunda fjölmenn-
asta á landinu.
í skýrsludrögum þess
hóps sem fjallaði um lífssýn
Mosfellinga er t.a.m. kaíli
um atvinnulífið þar sem kem-
ur t.a.m. fram að 25% íbúa
Mosfellsbæjar vinna í bæjar-
félaginu, um 59% vinna í
Reykjavík, um 10% hjá
Launaskrifstofum ríkisins
og hinir í öðrum sveitarfélög-
um.
Einnig kemur fram að 61%
þeirra sem starfa í Mosfells-
bæ er búsett þar, 28% vinnu-
aflsins í bænum búa í Reykja-
vík, 5% í Kópavogi, 3% í
Hafnarfirði og 3% í öðrum
sveitarfélögum.
Stutt milli íjalls og fjöru
í umfjöllun um kosti þess að
vera Mosfellingur er efst á
blaði nálægð við sveit og borg
og það hve stutt er milli fjalls
og fjöru. Einnig sé íþrótta-
aðstaða frábær og gott að
vera með hesta og hunda í
bænum. Allir þekki alla, sam-
félagið sé fjölskylduvænt og
fólk týnist ekki félagslega í
þeim jákvæða dreifbýlisanda
sem ríki í bænum.
Hvað varðar leiðir til að efla
verslun í bænum er nefnt að
hvetja þurfi fólk til að versla í
heimabyggð og fyrirtæki til
að markaðssetja vöruúrval.
Vörur þurfi að vera ódýrari og
leita þurfi leiða til að auka
verslun erlendra ferðamanna.
Þá þurfi að koma upp veit-
ingastað og sveitahóteli og
hafa á boðstólum mosfellskar
vörur. Einnig þurfi að mark-
aðssetja verslanir í Mosfells-
bæ fyrir sumarhúsaeigendur
og fjölga viðskiptavinum með
þvi að bæta tjaldstæði og
þjónustu þar og með því að
byggja í bæjarlandinu sumar-
hús, eða „hytter“ að norskri
fyrirmynd.
V estur landsvegur
Þar sem rætt er um leiðir til
að efla atvinnulíf í bænum og
umhverfisvænni rekstur fyr-
irtækja eru helstu vandamál á
því sviði rakin til þess að Vest-
urlandsvegurinn er einbreið-
ur vegur, samvinna fyrirtækja
sé lítil, atvinna ekki nógu fjöl-
breytt og þekking íbúa á at-
vinnulífi bæjarins takmörkuð.
Hvað varðar úrlausnir er því
varpað fram að bæta sam-
göngur og stytta vegalengdir;
efla atvinnuþróunarfélag bæj-
arins; halda uppi kynningar-
og fræðslustarfi, ráða í
auknum mæli Mosfellinga til
vinnu og veita fyrirtækjum
aðstoð við umhverfisstjórn.
Börn og unglingar fái
aðild að ákvarðanatöku
Hópurinn sem fjallaði um
lífssýn bæjarbúa benti t.d. á
skort á tómstundahúsi fyrir
unga sem aldna bæjarbúa
með ýmsum tækjum og tólum
og að leita þyrfti leiða til að
sameina eldra fólk og börn á
leikskólum með því að virkja
eldra fólk þar til starfa. Einn-
ig vildi hópurinn hvetja bæj-
arbúa til að heilsa nágrönnum
sínum og lifa lífinu lifandi og
þjappa bæjarbúum betur
saman, t.d. með Mosfellsbæj-
armóti fyrir alla aldurshópa.
Einnig lagði hópurinn
áherslu á að börn og ungling-
ar ættu að fá að koma að
ákvarðanatöku um málefni sín
innan bæjarins eftir því sem
aðstæður og þroski þeirra
leyfir.
Ástand frárennslismála í
Mosfellsbæ hefur ekki verið
eins og best gerist í sveitar-
félögum á höfuðborgarsvæð-
inu og í skýrsludrögunum er
að finna ítarlega umfjöllun um
þau mál. Þar kemur fram að
vegna landfræðilegrar legu
Mosfellsbæjar og hversu við-
kvæmur Leirvogur er hafi
verið lögð áhersla á rot-
þróarkerfi í stað þess að veita
skólpi á haf út en í dag anni
rotþróarkerfi bæjarins ekki
því magni skólps sem í það
berst vegna mikillar fólks-
fjölgunar undanfarin ár.
„Samkvæmt mælingum
sem gerðar hafa verið á saur-
gerlamengun í Varmá hefur
hún mælst veruleg umfram
leyfileg mörk á svæðinu næst
útrás Varmárþóar. Gerla-
mengunin í Köldukvísl er rétt
yfir viðmiðunarmörkum, en
nokkur mengun er í Suðurá
samkvæmt mælingum sem
gerðar hafa verið. Einnig hef-
ur gerlamengun í Leirvogi
mælst yfir viðmiðunarmörk-
um næst útrásum frá rotþróm
og útfalli Köldukvíslar," segir
í skýrsludrögunum. Fram
kemur að árlega sé unnið
kerfisbundið að hreinsun hol-
ræsa og mati á ástandi þeirra.
Ýmis tæknileg vandamál geti
verið í eldri hluta bæjarins
vegna skorts á upplýsingum
um það hvar lagnirnar liggja
inn í einstök hús. Af lestri
skýrslunnar má ráða að nokk-
ur misbrestur sé á því að í
bænum séu tvöfaldar frá-
rennslislagnir, þ.e. sérlagnir
fyrir skolp og sérlagnir fyrir
regnvatn og afrennsli á heitu
vatni. Sums staðar sé ástand
frárennslislagna slæmt en
annars staðar sé unnið að end-
urbótum, t.d. í grennd við
Reykjalund.
200 m.kr. í frárennslismál
I skýrsludrögunum kemur
fram að áætlað sé að verja 200
m.kr. til þess að leita fram-
tíðarlausna á fráveitumálum
sveitarfélagsins næstu þrjú
ár. Reglugerð veitir frest til
2006 til að koma fráveitumál-
um í lögbundið horf og stefnir
sveitarfélagið að framtíðar-
lausn í þéttbýli fyrir 2003.
Meðal hugsanlegra lausna er
dæling á skólpi frá Mosfells-
bæ í skólpkei’fi Reykjavíkur,
þaðan í grófhreinsistöð og síð-
an útrás í sjó eða dæling um
dælu- og hreinsistöð sem
Mosfellsbær setji sjálfir upp
til grófhreinsunar og þaðan
útrás í sjó. Einnig komi til
greina síunaraðferð, tveggja
þrepa hreinsun og aðrar stað-
bundnar leiðir, t.d. með tilbúið
votlendi í anda þeirra tilrauna
sem standa yfir á Sólheimum í
Grímsnesi.
Seyra til ræktunar?
Við umræður í verkefna-
hópnum var bent á að víða er-
lendis hafi seyra úr rotþróm
verið nýtt til ræktunar en
mikið sé um gróðuriausa mela
og örfoka land í sveitarfélag-
inu. Því er varpað fram hvort
skynsamlegt sé að gera úr
seyrunni verðmætan áburð og
í skýrsludrögunum er lagt til
að möguleikar á því verði
kannaðir. Á hinn bóginn var
bent á að í seyrunni gætu ver-
ið óæskileg aukaefni og því
væri skynsamlegast að veita
skolpinu í hafið á svipaðan
hátt og gert er í Reykjavík.
Eins og fram kom að ofan
liggur skýrslan nú frammi á
bæjarskrifstofunum og hana
er einnig að finna á heimasíðu
bæjarins, www.mos.is. Sent
hefur verið fréttabréf til bæj-
arbúa þar sem verkefnið og
skýrslan eru kynnt. Þess er
vænst að almenningur kynni
sér skýrsluna og komi á fram-
færi hugmyndum og athuga-
semdum fyrir lok mánaðarins.
Að fengnum viðbrögðum al-
mennings verður lokið við út-
gáfu skýrslunnar í haust og
unnið að markmiðssetningu
og framkvæmdaáætlun Stað-
ardagskrár 21 til næstu fimm
ára. Stefnt er að ráðstefnu um
verkefnið seinni hluta septem-
ber og að stefnumótunarvinn-
unni ljúki um næstu áramót.