Morgunblaðið - 12.08.2000, Blaðsíða 29

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 12. ÁGÚST 2000 29
LISTIR
Islenskur
framtíðar dj ass
DJASS
S ó 1 o n í s I a n d u s
FLÍS
Davíð Þór Jónsson, píanó,
Valdimar Kolbeinn Sigurjónsson,
bassi og Helgi Svavar
Helgason, trommur.
Sólon Islandus, fímmtudags-
kvöldið 9. ágúst 2000.
FYRIR tæpum tveimur árum
vakti athygli mína ungur drengur
sem blés stundum í alt- og baríton-
saxófón með Stórsveit Reykjavík-
ur. Davíð Þór Jónsson hét hann og
var nemandi í djassdeild Tónlistar-
skóla FÍH. Þetta var framtíðar-
efni. Síðasta sumar lék hann með
Flís-tríóinu á djasshátíðinni í Þórs-
höfn í Færeyjum og var þá orðinn
píanisti. Ég heyrði vel látið af hon-
um en það var ekki fyrr en sl.
fimmtudagskvöld að ég heyrði í
fyrsta sinn píanistann Davíð Þór
Jónsson. Það var engu logið upp á
piltinn þótt fullum þroska sé enn
ekki náð.
Hann er píanistinn í tríóinu Fh's,
og eru þeir félagar enn í námi við
Tónlistarskóla FÍH þótt þeir leiki
sem atvinnumenn og það í fleiri
hljómsveitum en einni. Helgi og
Valdimar hafa verið áberandi í vet-
ur, en Davíð Þór dvalist með
norskum.
Tríóið hóf tónleikana á klassísk-
um söngdansi eftir Arthur
Schwarts: „You and the Night and
the Music“ - þótt túlkunin væri
hikandi var ekki um að villast að
leikið var í anda Keith Jarrett-
tríósins. Um helmingur laganna er
Flís spilaði þetta kvöld var af efn-
isskrá Jarrett-tríósins; söngdans-
arnir sem fylgdu í kjölfarið: „Ail
the Things You Are“ eftir Jerome
Kern, „You Hear a Rhapsody" og
„Bye, Bye Blackbird" sem Ahmad
Jamal festi í djass-sessinum. Einn-
ig djassópusarnir; „Butchs &
Butchs“ eftir Oliver Nelson og
„Things Ain’t What They Used to
Be“ eftir Mercher Ellington, blús-
inn klassíski sem hefur leyst blús
föður hans, „C Jam Blues“, af
hólmi sem vinsælasti blús í íslensk-
um djassi.
Þótt um flest væri leitað í smiðju
Jarrett, eins og flest djasspíanó-
tríó í heiminum gera um þessar
mundir, var margt með persónu-
legu sniði. Sér í lagi var gaman að
Davíð Þór í All the Things You
Are. Fá lög hafa djassleikarar not-
að oftar sem ramma um spuna sinn
og því urðu menn fegnir er Charl-
es Mingus óf stefi eftir Rakman-
ínoff inn í útgáfu sína á söngdansi
Kern fyrir nær hálfri öld. Davíð
Þór notaði Rakmanínoff skemmti-
lega og rammaði stríðdansinn og
spuna sinn inn í stef rússneska
píanómeistarans. Einnig voru góð
tilþrif í einleikskafla Davíðs í lok
Ellington-blúsins - vantaði bara að
skálma til að ná réttu áhrifunum.
Það var dálítið gaman að heyra
Tristano-áhrifin í leik Davíðs Þórs,
þótt hann hafi eflaust fangað þau
frá einhverjum ungum Tristano-
aðdáanda. Þau komu meira að
segja fram í frumsömdum blús
hans, ,Ákkúrat“, þar sem bæði
Valdimar og Helgi léku með prýði.
Blúsinn var þó ekki átakamikill en
annar frumsaminn ópus, „Snefill",
lofar góðu um tónskáldið Davíð
Þór. Dimmur tónavefurinn var
sveipaður rýþmískri spennu og
átti óskipta athygli manns meðan
leikinn var. Síðan léku þeir nota-
lega útgáfu af „Fuglakvæðinu"
hans Atla Heimis.
Það sem mér hefur oft þótt
segja flest um ungan djassleikara
er hvernig hann túlkar ballöður.
Ungpíanistar eiga oft í erfiðleikum
með klassíska söngdansa því áhrif
Keiths Jarrett eru svo þrúgandi.
En það eru líka til frábærar djass-
ballöður sem standardatríóið hef-
ur aldrei túlkað. Davíð lék tvær
slíkar af fágætum þokka: „Peace“
eftir Horace Silver og meistara-
verkið „Lonnie’s Lament" eftir
John Coltrane. Kannski var það
ásamt Snefli hápunktur tónleik-
anna. „Jumpin’ In“ eftir Dave
Holland, bassajöfurinn sem mun
leika ásamt kvintett sínum á loka-
tónleikum Jazzhátíðar Reykjavík-
ur, var skondinn, sér í lagi bassa-
leikur Valdimars og Coltrane
Sound ópusinn 26.2. vai' léttilega
leikinn og Helgi góður þar sem
víðar.
Drengirnir eru í startholunum
fyrir stóru stundina, en það er nor-
ræna ungliðakeppnin í djassi sem
fer fram í Norræna húsinu 9. sept-
ember á Jazzhátíð Reykjavíkur.
Þeir eru ekki alveg komnir í gang,
en á tónleikunum á fimmtudags-
kvöld mátti heyra að þeir hafa
burði til að keppa við jafnaldra
sína norræna og ef Davíð Þór á
fleiri ópusa er standa Snefli á
sporði er það ekki verra. Við ósk-
um þeim allra heilla.
Vernharður Linnet
>£M-2000
Laugardagur 12. ágúst
DALASÝSLA - EIRIKSSTAÐIR f HAUKA-
DAL
Hátíð Leifs heppna
Hátíð Leifs heppna á Eiríksstöðum í
Haukadai, Dalasýslu, verður helguð
landafundunum árið ÍOOO og land-
námi Eiríks rauða á Grænlandi, en í
því skyni verðurskáli Eiríks endur-
reistur í sinni upprunalegu mynd. Há-
tíðin er fyrir alla fjölskylduna, ekki
síst börn, en þeim verðurboðin þátt-
taka í fornum leikjum og spilum, gef-
inn kosturáað finna Vínland o.fl. Há-
tíðinni lýkur á morgun.
BLÁA LÓNID KL. 11:45
Futurice
Hérerá ferðinni fatahönnunarsýning
sem miðast að því að færa Reykjavík
inn á hið alþjóðlega tískukort. Futur-
ice mun sýna þann mikla kraft sem
býr í íslenskum hönnuðum, en nor-
rænir fatahönnuðir frá Bergen og
Helsinki taka einnig þátt ísýning-
Björk Guðmundsdóttir er
meðal tóniistarmanna
á sýningunni Futurice.
unni. Futurice erjafnframt óvenjuleg-
ur fjöllistaviðburður. Tónlistin mun
skipa veglegan sess þarsem Björk,
Gus Gus og Móa munu leggja hönd á
plóg og samspil tísku, tónlistar og
myndrænnar tækni mun gera Futur-
ice að viðburði sem eftir verður tek-
ið. Eskimo Models sjá um fram-
kvæmd Futurice.
www.reykjavik2000.is - wap.olis.is.
Sigmundur Örn Arngrímsson
Morgunblaðið/RAX
Má líkja þessu við
garðyrkju
Sigmundur Örn Arngrímsson, verkefnis-
stjóri í uppfærslunni á Baldri, hefur í mörg
horn að líta. Meðal verkefna hans er að
fínna fyrirtæki til þess að smíða leikmynd,
fínna húsnæði fyrir erlendu listamennina
sem að sýningunni koma, fínna leið til að
flytja leikmyndina til Bergen og Helsinki og
svona mætti lengi telja. Súsanna Svavars-
dóttir forvitnaðist nánar um starf hans.
„í RAUNINNI hef ég verið eini fasti
starfsmaðurinn í þessu verkefni frá
þvf í júlí-ágúst í fyrra, að frátöldum
þeim Jorma Uotinen og Kristin
Bredal,“ segir Sigmundur Öm Arn-
grímsson sem er verkefnisstjóri í
hinni viðamiklu uppfærslu á Baldri
þegar hann er spurður hvað felist í
starfi verkefnisstjóra - og bætir
síðan við: „Starfið felst í því að halda
utan um verkefnið, undirbúa alla
þætti þess og tengja saman og út-
vega fólk til þess að framkvæma
ólíka verkþætti." Sigmundur Örn er
gerkunnugur öllum hnútum verk-
efnisstjórnar þar sem hann hefur
sinnt því starfi í Þjóðleikhúsinu um
árabil. Hann viðurkennir þó að upp-
færslan á Baldri sé nokkuð stærri í
sniðum en meira að segja hann eigi
að venjast.
„í kringum þessa sýningu var ekk-
ert leikhús og það þurfti að búa það
til - allt heila leikhúsið, það er að
segja leiksviðið sjálft og tækjabúnað
sem því fylgir. Síðan kom leikmyndin
með sínum ís og eldi. Ég var í miklu
samstarfi við leikmyndahönnuðinn,
Kristinu Bredal, og við Sigrúnu Val-
bergs á skrifstofu menningarborgar-
innar og þar sem þessi sýning fer víð-
ar og margir útlendingar eru tengdir
verkefninu, hef ég þurft að vera mik-
ið í tengslum við bæði Bergen og
Helsinki, þótt Sigrún hafi líka séð um
þá hlið málsins.“ Þegar kemur að
verkaskiptingu segist Sigmundur
hafa framkvæmd verkefnisins á sinni
könnu en bætir því við að hann og
Sigrún hafi getað leitað ráða hvort
hjá öðru og stutt hvort annað þar
sem verksvið þeirra skarist á mörg-
um sviðum. „Við þurftum til dæmis
að leita hófanna hjá innlendum og er-
lendum fyrirtækjum um það að
byggja upp og búa til sviðsmyndina,“
segir hann. A endanum voru tvö ís-
lensk fyrirtæki valin í verkefnið,
Sviðsmyndir hf. og Exton-Kastljós.
„Exton-Kastljós varð til við sam-
runa tveggja fyrirtækja um síðustu
áramót.
Sviðsmyndir gera leikmyndina og
stóran hluta af sviðspallinum en Ext-
on-Kastljós sér um afganginn, því
sviðið er svo stórt, 15x20 metrar.
Það er heljarmikil bygging í tækja-
grind sem er byggð fyrir ofan sviðs-
pailinn og í hana eru hengdir um 200
kastarar og margir þeirra eru hreyf-
anlegir.
Exton-Kastljós sér um tæknilega
þáttinn, eins og hljóðkerfi og ijósa-
kerfið, þótt hluti af því sé tekinn á
leigu frá Svíþjóð."
Eins og hagsýn húsmóðir
Þegar Sigmundur er spurður
hversu margir komi að uppsetning-
unni á Baldri þegar allt er talið með,
fómar hann hödnum og segist ekki
hafa talið það saman enn sem komið
er. En ef miðað er við þrjár sinfóníu-
hijómsveitir með um hundrað hljóð-
færaleikmum, 25 manna kór og svo
framvegis í þremur borgum er líklegt
að ekki séu það færri en 500 til 600
manns. „Þótt við tökum leikmyndina
með okkur til Bergen og Helsinki þarf
líka tæknimenn þar. Einnig hefúr
fjöldi fyrirtækja lagt okkur lið hér
heima, til dæmis með frystingu á ísn-
um og það er sama hvert við höfum
leitað, fólk er yfirleitt boðið og búið að
aðstoða okkur.“ Flutningurinn á leik-
myndinni er eitt heijarinnar fyrirtæki,
því hún er flutt eins og hún leggur sig
ásamt öllum ljósabúnaði og eld-
spúandi tækjum til Bergen og síðan til
Helsinki. „Hugmyndin er að þegar
sýningum verður lokið hér, þá verður
öllu hlaðið í stóran flutningabíl og
hann verður keyrður til Seyðisfjarðar.
Þaðan fer hann með Norrænu til
Danmerkur og keyrt verður sem leið
liggur til Hirtshals, farið með ferju
yfir til Kristiansands í Noregi og
keyrt til Bergen.“ Hvers vegna er
ekki bara farið með Norrænu alla
leið til Bergen? „Það er ekki hægt
vegna tímaskorts. Ferjan kemur
ekki til Bergen fyrr en 29. ágúst og
sýningin þar er 31. ágúst. Með þess-
ari aðferð vinnum við tvo daga vegna
þess að ferjan stoppar á ýmsum stöð-
um á leiðinni. Svo eftir að við höfum
komið leikmyndinni í hús í Bergen
fer vöiuflutningabíllinn með ferjunni
aftur heim og annað eins ferðalag
hefst hjá leikmyndinni eftir sýning-
una í Bergen þegar hún verður flutt
til Helsinki." Sigmundur heldur utan
um þennan gríðarlega flutning þótt
aðrir komi að því eins og öllu öðru í
sýningunni. Þegar hann er spurður
hvers vegna ieikmyndin hafi ekki
verið send með flugi, segir hann það
hafa reynst alltof dýrt. Það sé hans
hlutverk að sjá til þess að kosnaði sé
haldið innan þess ramma sem sýn-
ingunni sé smíðaður og það felur
meðal annars í sér að finna ódýrustu
leiðirnar til að leysa hvert vandamál
sem kann að koma upp. „Maður þarf
að vera eins og hagsýn húsmóðir,"
segir hann, „alltaf með vakandi auga
fyrir því að halda verkefninu eins
ódýru og hægt er án þess að vera
nánasarlegur."
Margþætt og flókið starf
En um hvað snúast framkvæmd-
irnar hér heima fyrir utan að koma
sviðinu upp? „Þær snúast reyndar í
kringum allt sem viðkemur sýning-
unni. Við þurftum húsnæði fyrir þá
sem hingað komu til þess að taka
þátt í henni. Við tókum þá ákvörðun
að útvega þeim öllum íbúð til þess að
búa í vegna þess að það er heimilis-
legra og skemmtilegra fyrir þá og
auðvitað ódýrara fyrir okkur.
Þetta tók mikinn tíma en tókst á
endanum. Það má segja að þessi hluti
starfsins sé mjög svipaður starfi far-
arstjóra. Það er fullt af litlum þáttum
sem þarf að halda utan um og passa
upp á.“ Sigmundur segir að ekki
bætist svo mikill fjöldi tæknilegra
starfsmanna við framkvæmd upp-
færslunnar þegar hún fer til Bergen
og Helsinki en vegna þess hve sýn-
ingin er mikið tilbúin þegar hún kem-
ur þangað, þá sé hún nánast eins og
leikferð. Aðilarnir sem sjá um lýs-
ingu, eldbrellur og förðun fara með
sýningunni til allra borganna, ásamt
tæknistjóra sem sér um alla samhæf-
ingu.“
Það eru alltaf takmörk
Er allt tilbúið sem lýtur að fram-
kvæmdinni hér heima? „Nei, þótt
sýningin og allt sem henni tilheyrir
sé að koma heim og saman er ekki
allt frágengið. í svona er verið að
leysa alls konar smáatriði fram að
frumsýningu." Hvað hefur verið
skemmtilegast í þessari vinnu? „Það
er allt skemmtilegt sem gengur vel.
Það sem er leiðinlegt er þegar maður
þarf að takast á við vonbrigði. Það er
alltaf ákveðinn rammi utan um svona
verkefni. Það reyna alltaf einhveijir
að ganga eins langt og þeir komast
og það er leiðinlegt að þurfa að vera
sá sem segir: Stopp.
í svona vinnu eru alltaf einhver
takmörk; takmarkað fjármagn, húsið
hefur takmarkanir en þetta eru ekki
vandamál, heldur verkefni sem þarf
að leysa.
Það sem er auðvitað skemmtileg-
ast er að sjá verkefnið fæðast, sjá
alla vinnuna bera árangur. Þetta er
eins og í garðyrkju. Það er búið að
undirbúa jarðveginn, sá, reyta arf-
ann, klippa sprota til þess að aðrir fái
að njóta sín - og núna er blómið að
springa út.