Morgunblaðið - 01.11.2000, Side 49

MORGUNBLAÐIÐ
MIÐVIKUDAGUR 1. NÓVEMBER 2000 49
UMRÆÐAN
„Spænska veikin44
stingur sér niður!
A AÐALFUNDI
Samtaka fiskvinnslu-
stöðva þann 6. okt. s.l.
var ýmislegt skrafað
um sjávarútvegs-
stefnu ESB sem kom
undirrituðum sjoánskt
fyrir sjónir. I pall-
borðsumræðum lét
Róbert Guðfinnsson
framkvæmdastjóri SH
eftirfarandi orð falla
(tilv. Fiskifréttir 13.
okt.): „Halda menn
virkilega að Spánverj-
ar og Portúgalir muni
ekki gera kröfu til Úlfar
þess að fá aflaheimild- Hauksson
ir við ísland ef íslend-
ingar gerðust aðilar að samband-
inu? Ég er ekki í nokkrum vafa.
Og enda þótt byggt hafi verið á
veiðireynslu þegar núgildandi
stefna var ákveðin er ekkert sem
segir að sama verði upp á tening-
num þegar nýjar þjóðir ganga inn.
Þær þurfa að sernja". Gunnar
Tómasson stjórnarformaður Þor-
bjarnarins sagði: „Eins og staða
mála er nú í dag er mikilvægt að
sjávarútvegnum sé stjórnað frá
hverju ríki fyrir sig. Við sjáum
hvað hefur verið að gerast t.d. í
Bretlandi þar sem Spánverjar
troða sér inn á fölskum forsendum
og virða svo engar leikreglur á
miðunum...“. Friðrik J. Arngríms-
son framkvæmdastjóri LIU þuldi
upp ummæli eftir danskan starfs-
bróður sinn: „Innan ESB er röðin
þessi: Spánn, Spánn, Spánn, síðan
kemur Portúgal, aðeins Italía,
pínulítið Bretland og Holland og
svo Spánn, Spánn...“.
Það verður að segjast eins og er
að ummæli þessara ágætu manna
eru vægast sagt óvísindaleg og
ekki til þess fallin að lyfta Evrópu-
umræðu á íslandi upp á hærra
plan.
Aflaheimildir
Veiðireynsla er forsenda fyrir
kvótaúthlutun og í norska aðildar-
samningnum var miðað við árin
1989-1993. Engin ESB-þjóð getur
því rökstutt kröfu um veiðiheimild-
ir á íslandsmiðum á þessari for-
sendu. Fyrir utan veiðireynslu
byggist úthlutun veiðiheimilda á
mikilvægi sjávarútvegs fyrir við-
komandi ríki - hvort tveggja vinn-
ur því með okkur ef til aðildar-
viðræðna kæmi. I EES ferlinu
viðurkenndi ESB gríðarlegt mikil-
vægi fiskveiða fyrir fsland og dró
allar kröfur sínar um veiðiheimild-
ir til baka. Það er
engin ástæða til að
ætla að ESB muni
snúa við blaðinu hvað
þetta varðar. Aðildar-
viðræður snúast um
að finna klæðskera-
saumaða lausn fyrir
ríkið sem sækir um
aðild. Markmiðið er
ekki að grafa undan
lífsviðurværi viðkom-
andi þjóðar - slíkt
samrýmist ekki stefnu
ESB.
Sameiginleg stefna
- allra hagur
Sjávarútvegsstefn-
an er einstök tilraun ríkja sem
hafa sameiginleg markmið við fisk-
veiðistjórnun á fiskistofnum sem
þau deila sín á milli. í ESB ná
fiskveiðihagsmunirnir nær undan-
tekningalaust út fyrir lögsögu
þjóðríkja en slíkt heyrir til undan-
tekningar hér á landi. Það ætti því
ekki að koma á óvart að það skuli
taka lengri tíma að finna lausn á
fortíðarvanda offjárfestinga og
óstjórnar í sjávarútvegi í ESB en
á íslandi.
Innan ESB er nokkuð góð sam-
staða um að núverandi fiskveiði-
stjórnunarkerfi, sem byggist á
hámarksafla og ríkjakvótum sem
ríkin síðan úthluta eftir eigin
höfði, sé það besta sem völ er á við
þær aðstæður sem eru ríkjandi í
ESB. Samstaða er einnig um að
kerfið verði að bæta.
Það hefur löngum þótt þægileg
undankomuleið að kenna öðrum
um órækt í eigin garði. Þannig
hafa Bretar kennt Spánverjum um
nánast allt sem miður hefur farið í
breskum sjávarútvegi og sakað þá
um að virða ekki leikreglur. í
skýi-slu sem unnin var af þing-
nefnd neðri deildar breska þings-
ins er niðurstaðan sú að þessar
ásakanir séu ekki á rökum reistar
heldur sé um að ræða reyfara-
kenndan sálfræðihernað af hálfu
Breta. I skýrslu um svokallað
kvótahopp er unnin var við háskól-
ann í Portsmouth kemur fram að
öllum breskum skipum sé heimilt
að sigla með afla. Arið 1996 var
um 30 prósentum af kvóta Breta
landað erlendis. Uppistaðan kom
frá skipum sem ekki eru kvóta-
hopparar og einungis 3,5 prósent-
um var landað á Spáni! Það er því
augljóst að kvótahoppið er ekki
ástæða þess að fiski er landað utan
Bretlands. Skýrsluhöfundar kom-
kvæmt gildandi kerfi, hækka aðeins
um 2.600 kr. á mánuði eftir þrjú ár
þegar breytingin á bamabótunum er
að fullu komin til framkvæmda. Skýr-
ingin er m.a. sú að í nýju kerfi fellur
niður á móti tæplega 32 þúsund
króna viðbótargreiðsla sem hjónin
fengu áður vegna yngra bamsins.
Bótafjárhæðirnar og skerðingar-
mörkin í gildandi barnabótakerfi
hafa ekki heldur haldið í við verðlag
frá árinu 1995, en bamabætur væru
annars 9% hærri í dag. Þær eiga að
hækka um rúm 5,5% á næsta ári, síð-
an um 3% 2002 og 2,75% á árinu 2003.
Miðað við verðbólguspár munu bóta-
fjárhæðirnar sennilega ekki að
raungildi ná því á árinu 2003, sem
þær ættu að vera í dag hefðu bóta-
fjárhæðirnar haldið í við verðlag frá
árinu 1995.
Kosningaloforð
stj órnarflokkanna
Framsóknarflokkurinn stendur
ekki við kosningaloforð sitt um að
greiddar verði 30 þúsund krónur á
árinu vegna allra barna. Þeir standa
að hálfu við loforðið því greiddar
verða barnabætur vegna um 30 þús-
und barna að 7 ára aldri. Fastar
ótekjutengdar barnabætur koma
ekki vegna um 38 þúsund barna á
aldrinum 7-15 ára. Landsfundur
o
ts
Hvorki spænsk skip
né skip annarra
ESB þjóða, segir Úlfar
Hauksson, myndu gera
innrás á Islandsmið
ast að þeirri niðurstöðu að kvóta-
hoppið sé ekki efnahagslegt
vandamál heldur sé um pólitískan
og þjóðernislegan áróður að ræða.
Undirritaður þorir að fullyrða
að hvorki spænsk skip né skip
annarra ESB þjóða myndu gera
innrás á Islandsmið gerðumst við
aðilar að ESB. Undirritaður mun
fjalla nánar um kvótahopp í nóv-
emberhefti Ægis - tímarits Fiski-
félagsins.
Hagsmunir og áhrif
EES-samningurinn tryggði ís-
lendingum aðgang að innri mark-
aði ESB og er um að ræða því sem
næst fulla aðild - aðild án atkvæð-
is. Við fulla aðild fengist tillögu-
og atkvæðisréttur í öllum nefnd-
um, vinnuhópum og stofnunum
ESB og við gætum fylgt málum
eftir frá upphafi til enda og þannig
styrkt fullveldi okkar í samfélagi
við aðrar þjóðir sem sett hafa sér
áþekk markmið. Innan ESB er
sérfræðiþekking í hávegum höfð. I
ljósi sérstöðu Islendinga á sviði
sjávarútvegs er óhætt að fullyrða
að vægi okkar í öllum vinnuhópum
og nefndum tengdum sjávarútvegi
yrði mikið værum við aðilar að
sambandinu. Samfara því að
tryggja hagsmuni okkar í sjávar-
útvegi gætum við haft veruleg
áhrif á þróun sjávarútvegsstefn-
unnar því þrátt fyrir smæð þá er
Island stórveldi á sviði sjávarút-
vegs. Samt sem áður hafa íslensk
stjórnvöld útilokað aðild og bent á
sjávarútvegsstefnuna sem óyfir-
stíganlegan þröskuld. Jafnframt
hefur því verið borið við að aðild
borgi sig ekki. Við myndum greiða
meira til ESB en við gætum vænst
að fá til baka. I ritstjórnargrein í
fréttabréfi Samtaka iðnaðarins
(okt.) varar Sveinn Hannesson við
því að dregin séu fram örfá atriði í
þessu sambandi en öðrum sleppt
sem erfitt er að verðmeta. Sveinn
tekur dæmi: „Skiptir okkur engu
þó að íslensk heimili og fyrirtæki
þurfi að borga helmingi hærri
vexti af lánunum en í nágranna-
löndunum? Skiptir engu að vitað
er og viðurkennt að matvælaverð í
ESB er mun lægra en hér á landi?
Skiptir engu máli að íslensk fyrir-
tæki þurfa enn að búa við sveiflur í
tekjum og afkomu vegna gengis-
sveiflna íslensku krónunnar? Hvað
kostar að halda áfram með eigin
gjaldmiðil, handónýta mynt, sem
hvergi er gildur gjaldmiðill nema á
íslandi? Skiptir engu máli að er-
lendir aðilar eru tregir til að fjár-
festa hér vegna þess að við erum
ekki aðilar að ESB? Hvernig er
hægt að reikna út að ESB aðild
komi ekki til greina án þess að
taka ofangreind atriði inn í það
reikningsdæmi?"
íslendingar verða að koma sér
upp úr skotgröfunum og ræða
þessi mál af fullri alvöru og skyn-
semi.

Höfundur er stjórnmálafræð-
ingTir og vinnur sjálfstætt að
Evrópurannsóknum.
wuiBBfgsYSTAa jiiiBnrta í hyikjum

Sólhattur
Styrkur
Fæst í apótekum owmim*
Sjálfstæðisflokksins skoraði á ríkis-
stjórnina rétt fyrir kosningar á sl. ári
að afnema tekjutengingu barnabóta
eða að öðrum kosti að taka upp per-
sónuafslátt fyrir hvert barn frá fæð-
ingu til 18 ára aldurs, sem foreldrar
gætu nýtt. Þrátt fyrir auknar bama-
bætur, þökk sé verkalýðshreyfing-
unni, standa eftir svikin loforð stjórn-
arflokkanna.
Höfundur er alþingismaður.
O
HELLUSTEYPA JVJ
Vagnhöfða 17
112 Reykjavík
Sími: 587 2222
Fax: 587 2223
Gerið verðsamanburð
Tölvupöstur: sala@hellusteypa.is
Ertu góður stjórnandi?
Við leitum að hæfileikaríkum og metnaðarfullum
einstaklingi til starfa hjá Íslandsbanka-FBA.
Forstöðumaður útibúaþjónustu
Útibúaþjónusta er miðlæg eining sem þjónar útibúaneti bankans á sviði bakvinnslu, gæðamála,
árangursmælinga, fræðslu og ráðgjafar til útibúa. (útibúaþjónustu starfa á níunda tug samhentra
starfsmanna með mikla og fjölbreytta þekkingu og reynslu að baki. Mikilvægi útibúaþjónustu
felst ekki síst í að styðja við öflugt sölu- og ráðgjafarstarf í útibúum bankans.
Útibúaþjónusta tilheyrir viðskiptabankastarfsemi (slandsbanka-FBA. Til viðskiptabanka teljast
31 útibú, 39 hraðbankar, beinlínutengingar við viðskiptavini, símaþjónusta, þjónustumiðstöð
fasteignaviðskipta og netbanki.is auk markaðsdeildar og útibúaþjónustu. (viðskiptabanka mynda
550 starfsmenn öfluga liðsheild sem er einbeitt í að veita trausta og örugga þjónustu við
einstaklinga og smærri fyrirtæki.
Ef þú hefur:
• áræðni og eindreginn vilja að leggja þig fram
• menntun á háskólastigi
• umtalsverða reynslu af stjórnun og skipulagningu
• hæfileika til mannlegra samskipta og til að laða það besta fram í samstarfsfólki
• jákvæðni og sveigjanleika
hafðu þá samband við okkur eða sendu okkur umsókn fyrir miðvikudaginn 8. nóvember.
Nánari upplýsingar veitir Jón Þórisson framkvæmdastjóri viðskiptabanka Islandsbanka-FBA hf.
í síma 560 8000 eða í netpósti: jon.thorisson@isfba.is.
Umsóknir sendist til Guðmundar Eiríkssonar, forstöðumanns starfsmannaþjónustu Islandsbanka-
FBA, netfang: gudmundur.eiriksson@isfba.is.
Gætt verður fýllsta trúnaðar varðandi allar umsóknir, fyrirspurnir og persónulegar upplýsingar.
Öllum umsóknum verður svarað.
Við störfum í síbreytilegu viðskiptaumhverfi. Til þess að vera í forystu er mikilvægt að við séum
vel upplýst og að við búm yfir mikilli þekkingu og færni. Til þess að stuðla að því rekur
Islandsbanki-FBA öflugt fræðslustarf en markmið þess er einmitt að mæta fræðsluþörfum hvers
og eins starfsmanns með því að skapa sem fjölbreyttust tækifæri til náms og starfsþróunar.
(slandsbanki er hluti af (slandsbanka-FBA, stærsta banka á
Islandi og stærsta fyrirtæki á Verðbréfaþingi Islands.
Hluthafar eru um 11 þúsund talsins. I bankanum er
félagslíf öflugt, góður starfsandi og mannvænt
starfsumhverfi.
ÍSLANDSBANKI