Skírnir - 01.12.1909, Qupperneq 73

Aö verða úti.
361
ig stúlkur voru vanar að hábinda sig á Rangárvöllum
þegar úti var grenjandi stórhríð og varla hundi út sig-
andi. Siður þessi er víst æfagamall hér á landi þó nú
sé hann víða fágætur orðinn. ^Frá fornöld og til skamms
tíma hefir eins og kunnugt er verið alsiða að kvenfólk
gengi berlærað innan pilsanna, eða þá í skjóllitlum hnjá-
skjólum, það er því engin furða þó það fyndi upp ráð til
þess að hlynna að sér í kuldum án þess að koma í bág
við »móðinn«. En enginn vafi er á því að kárlmanns-
fatnaður er hentugri og skjólbetri en hábindingin.
Þá má aldrei gleyma því að borða vel áður en lagt
er upp í kuldahríð. Því »matur er mannsins megin« og
er sá matur hollastur sem mikið er í af fituefnum. Fitan
brennur sem sé betur en flest önnur fæða í líkamanum
og framleiðir meiri hita en nokkur annar matur. Þetta
þekkja allar heimskautaþjóðir af gamalli reynzlu og var
að minsta kosti áður fyr alþekt hér á landi. Svo er sagt
um Grænlendinga að ekki bjóðist þeim betra sælgæti en
selspik og lýsi. Nansen segist hafa fvrst fengið smekk
fyrir feitmeti í kuldanum upp á Grænlandsjöklum. Hann
og þeir félagar urðu smámsaman svo sólgnir í fitu að við-
metisnesti þeirra ætlaði alveg að ganga til þurðar og
Nansen segir að þeir hafi átt bágt með að stilla sig um
að súpa upp allan stígvélaáburðinn, sem þeir höfðu með-
ferðis; svo mikill fituþorsti vaknaði hjá þeim í kuldavos-
búðinni. Af sömu reynzlu kunna gamlir sjómenn að segja.
Það hefir verið algengt i fiskiverum hér á landi að sjó-
menn fengju sér vænan morgundrykk af lýsi áður en
róið var út á miðin. Og ekki var það ástæðulaust að
Islendingar voru stundum kallaðir »mörlandar« fyrrum.
— Það er álitamál hvort ekki sé farið að spara of mikið
viðmeti víða í sveitum og víst er það, að sá lofsverði
áhugi, sem áður var almennur, að hafa hangandi í eld-
húsi sem feitast kjötið og þverhandar þykkar síður — er
‘) í fornöld var það jafnvel talin skilnaðarsök ef kona var í lokuðum
brókum, eins og sjá má af Laxdælu (kap. 3ö.),