Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1908, Blaðsíða 3

5
land er líklegast norskt staðarheiti þótt ekki verði að svo stöddu
máli sagt, hvar sá staður hafi verið; á íslandi þekkist ekkert slikt
staðarheiti.
Þess var getið, að stundum hafi Islendingar sjálflr dvalist við
kaupstaðinn á sumrin og það lengi. Ekki síður má geta því nærri,
að margir hafl dvalið þar aí nærbæjunum dag og dag við kaup eða
að gamni sínu, einkum er skip komu, til þess að fregna nýjungar
frá Noregi og útlöndum. Hefir þá oft verið sukkað þar og drukkið;
að minsta kosti haustið 1317, er »bræður« nokkrir frá Möðruvalla-
klaustri komu heim og urðu þess valdir, að klaustrið brann alt;
segir svo í sögunni: »Auðun biskup gaf bræðrum þær sakir, at
fyrir óskinsamliga meðferð ljóss þess, er þeir höfðu druknir með
farit um nóttina, sem þeir kómu af Gdseyri, mundi hafa lagt upp í
þá refla, sem í kórnum vóru, en sumt niður í skrúðakistu þá, sem
þeir luku upp, því at þar þótti mest upprás eldsins«.
Stundum var róstusamt þar, eins og nærri má geta; barsmíðar
og vig hafa eflaust komið þar fyrir oft og er stundum getið bein-
línis. Þar var það sem Grettir drap Þorbjörn ferðalang.
II.
Búðatóttirnar eru ekki alllitlar fyrirferðar, og hér um bil 275
álnir frá norðri til suðurs og um 125 áinir frá vestri til austurs,
þar sem þær eru breiðastar; yflrborð þeirra er um 5—10 fet yfir
sjávarmál. Eins og getið var, hefir sjórinn brotið nokkuð framan
af. Einstöku tóttabrot sjást laus frá aðalhvirflngunni. Gegnutn hana
miðja frá norðri til suðurs gengur gangur, sem auðsjáanlega hefir
verið gata, og skiftir búðunum í 2 raðir, efri og neðri (eða vestari
og austari) í norðurenda eystri raðarinnar sést annars bogadreginn
gangur, er auðsjáanlega heflr líka verið gata eða búðasund.
A yfirborðinu sjást lautir eða bollar alstaðar, svo að tugum
skiftir, og víða svo, að gangar hafa verið úr einum í annan; þessar
lautir eru hinar einstöku búðir eða klefar; og hafa 4—5 eða fleiri
heyrt saman, verið ein heild (eign eins kaupmanns). Aðalinngangur
í þær heflr verið að neðan, sjávarmegin, í búðirnar i efri röðinni úr
götunni eða gangnum frá norðri til suðurs, sem getið var um. I
stöku búðir í efri röðinni hefir inngangurinn verið að vestan (ofan).
Auk þess sem grafið var víða í einstöku bolla var ein búð
grafin öll eða 5 bollar sem saman heyrðu, sjávarmegin við ganginn.