Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1908, Blaðsíða 7

Rannsóknir fornleifa
sumarið 1907.
Eftir
Brynjúlf Jónsson.
I. I Gullbringusýslu.
1. Skulatún.
í Árbók fornleifafélagsins 1903, bls. 33—34, hefi eg getið þess,
að nafn Skúlastaða, — þar sem Ásbjörn landnámsmaður özzurarson
bjó, — sé nú týnt, og jafnframt, að eg hefði síðan heyrt sagt frá
því, að hrauni umgirtur grasblettur uppi undir Lönguhlíð væri nefnd-
ur Skúlatún. Kom mér í hug að það væri stytt úr Skúlasta.ða.tún-
þar hefði bærinn veríð og orðið undir hraunflóði, en túnið, eða
nokkur hluti þess, hefði staðið upp úr hrauninu. Ásetti eg mér að
nota fyrsta tækifæri til að koma á þenna stað. En í þeirri ferð,
sem eg var þá í, var það um seinan, er eg heyrði Skúlatúns getið.
Auðvitað gerði eg mér eigi háar vonir um að flnna þar fornleifar,
einkum eftir að eg hafði séð, að dr. Þorvaldur Thoroddsen hafði
komið þar, á ferðinni um Reykjanesskagann, og álitið tvísýnt að þar
hefði bær verið. Samt þótti mér ófróðlegt að sjá ekki þenna stað,
og fór eg þangað í sumar.
Landslagi er svo háttað, að hraunfláki mikill fyllir víðlenda
dæld sunnan frá Lönguhlíð norður að ásahrygg þeim, er gengur frá
Námahálsinum vestan við Kleyfarvatn (inn frá Krýsuvík) alt inn á
milli Kaldársels og Helgafells. Norð-vestur hlíðin á ásahrygg þess-
um kallast ZJndirhlíðar, liggur inn með þeim forn vegui’, er kemur
saman við Hafnarfjarðarveginn gamla milli Elliðavatns og Lækjar-
botns. Þar hét Tröllbotn og var áfangastaður áður en bær var gjör
í Lækjarbotni. Suðausturhliðin á ásahryggnum, sú er veit að Löngu-
hlíð og hraunflákanum áðurnefnda, kallast Bakhlíðar, og eru þær
lægri en Undirhlíðar, þar eð hraunflákinn er hærri en hraunin fyr-
ir neðan ásahi’ygginn. Þaðan til Lönguhlíðar er þvervegur hraun-
2