Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1908, Page 27

29
vöxtum né ísalögum eða, jöklagangi«. Upp með Hítará, skamt fyrir
ofan Brúarfoss, er dálítill blettur svo að segja alþakinn stærri og
minni hnöllungssteinum, sem ístíðarjökullinn hefir skilið þar eftir.
Hítará rennur gegnum blettinn og eru margir steinarnir niðri við
hana og sumir í henni. Á einum stað, nálægt miðjum blettinum,
liggja nokkrir af steinunum í svo að segja beinni línu yfir þvera
ána og standa upp úr, þá er hún er eigi mikil. Má þá ganga
þurrum fótum eftir þeim yfir ána nær alla. Er að eins bil við
austurlandið, sem 2 eða 3 steina vantar í til þess, að röðin nái alveg
yfir um ána. Svo leist mér á, sem steinarnir hafi færst þannig í
röð af náttúi’unnar (árinnar) völdum), því flestir eru þeir of stórir
fyrir manna hendur, þó sterkar væri. En mikil líkindi eru til, að
reynt hafi verið að bæta steinum við endann, svo alveg mætti yíir
ganga. Er ekkert á móti því, að þeir Grettir hafi gjört það. En
þeir steinar, sem voru manna meðfæri, hlutu því fremur að vera
meðfæri vatnsaflsins og hefir áin rutt þeim burt aftur. Það eru
hinir stærri, sem »aldri síðan hefir ór rekit«. Því hefir sögnin fest
sig við þá, og heita þeir enn frrettisstillur.
Góðum spöl ofar kemur lækurinn Tálmi saman við Hítará.
Verður nes milli þeirra, og er fremsti oddi þess enn kallaður
Grettisoddi. Sjá má, að fyrrum hefir hann verið lengri og mjórri
en hann er nú. Áin hefir brotið sig vestur á við frá honum, og er
farvegurinn eftir, sem sýnir hvernig áður var. Með því móti stendur
landslagið heima við söguna.
16. Vellir í Hítardal (Hítardalsvellir).
Eigi sér fyrir kirkjutóft eða kirkjugarði á Völlum. Þess er
heldur varla von, því kirkjan hefir víst lagst mjög snemma niður.
Saga Bjarnar Hítdælakappa sýnir það óbeinlínis, að þá er hún var
rituð hefir kirkjan verið aftekin á Völlum. Hún segir svo, k. 32:
»Frændr Bjarnar létu gera eftir líki hans ok var þat jarðat á Völl-
um« o. s. frv. En í k. 9, þar sem hún talar um reimína Olafs kon-
ungs, segir hún: »0k þá miklu síðar, er bein hans (Bjarnar) váru
upp tekin ok færð til annarar kirkju, þá var sú sama ræma ófúin
um fótlegg Bjarnar, enn allt annat var fúit«. Bein Bjarnar mundu
ekki hafa verið færð til annarar kirkju, ef það hefði eigi orsakast
af niðurlagningu kirkjunnar á Völlum. Kirkjan hefir þá verið færð
að Hítardal. Má vera að við það tækifæri hafi nafni bæjarins verið
breytt og látið vera samnefnt við dalinn; — þvi ekki er um það
að villast, að Húsafell, þar sem Dálkur bjó, hlýtur að vera sami