Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Volume

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1924, Page 30

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1924, Page 30
30 þekktu ekki hina réttu mynd héldu, að nafnið væri dregið af manns- nafninu Torfi, sem beint lá við, og svo hefur verið farið að rita nafnið þannig, og eg hef grun um, að líkt sé varið um fleiri Torfa- staði, sem margir eru í landinu, að þeir séu einmitt afbökun úr Þorvarðsstaðir, sem nálega koma hvergi fyrir, þótt Þorvarður væri í fornöld almennara nafn en Torfi. En það er hvergi bein sönnun fyrir þessari breytingu nema um Torfastaði í Eljótshlíð. Eða hvað vill sá margvísi höf. gera við Þorvarðsstaði í Vilkinsmáldaga, sem ómótmælanlega er sama jörðin sem Torfastaðir? Hyggur hann að Þorvarðsstaðir sé vitleysa í þeim eldgamla máldaga, en Torfastaðir rétta nafnið? Sé svo, að hann meti þannig fornar heimildir, þá leiði eg alveg minn hest frá að rökræða þetta frekar við hann. Þá er höf. allstórorður um tillögu mína að taka upp nafnið Vélaugsstaði (í Hörgárdal, sem eg tel sennilegast að vera muni hið upphaflega nafn á þessum bæ. Hann kallar þetta »brot á allri skyn- semismeðferð nafna« og telur undarlegt, að eg skuli »dirfast að um- skapa nafnið«, því að það vissa sé, að það hefjist með f. Satt er það að vísu í öllum þeim afskræmismyndum, sem til eru af þvi, því að nafnið er auðsjáanlega herfilega afbakað. En höf. gætir þess ekki, að hann hefur í skýringum sínum (í Safni IV, 440) komizt að þeirri niðurstöðu, að Félaugs- muni vera rétta nafnið, og kemur þó sú mynd af því hvergi fyrir, en af því að hann rígheldur svo í f-ið, dettur honum ekki í hug önnur betri skýring, þótt segja megi að hún berist upp í hendurnar á manni, nfl. Vélaugs-, því að höf. er ekki unnt að neita því, að framburður á samstöfunni vé og fé er svo nauðalíkur, að ekkert var eðlilegra, en að menn, sem að eins þekktu nafnið í framburði héldu, að jörðin væri kennd við »fé«, og svo verið farið að rita það þannig, af því að menn hafa ekki þekkt orðið »vé«. Þetta liggur mjög beint við, hvað sem höf. segir um það, að önnur dæmi þekkist ekki, að v í upphafi orðs hafi orðið f. Það er alveg sama, eins og þegar hann fordæmir breytinguna á Þorvastaðir í Torfastaðir af því, að þ geti ekki orðið t. Hann er auðsjáanlega mjög skilningslítill á það, hver áhrif framburðurinn getur haft á rithátt nafnanna, og að ströngum málfræðireglum er ekki fylgt i þeim afbökunum, þá er almenningur skilur ekki nafnið, eins og þarna hefur orðið með »vé«, er orðið hefur að »fé«, fyrst í framburði og svo í riti, og er þýðingarlaust fyrir höf. að neita þessu, hversu opt og freklega, sem hann gerir það. Eg tel mig því hafa haft fulla heimild til að benda á fallegt nafn, sem sterlcar likur eru fyrir, að sé hið rétta heiti þessarar jarðar, í stað hinna mörgu ónefna: Féloks-, Fjalhöggs- eða Féeggs-. Hefði höf. heldur viljað, að eitthvert

x

Árbók Hins íslenzka fornleifafélags

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Árbók Hins íslenzka fornleifafélags
https://timarit.is/publication/97

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.