Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1929, Síða 81

81
ýmisleg söguleg data, sem eg held að mönnum séu ekki jafnvel al-
mennt kunn. Þannig hefi eg hugsað mér að væri mjög hentugt, svona
við og við, að gefa út eins konar safn til kúltúrsögu íslands, jafnóðum
og maður fær upplýsingar um hlutina, því það vantar að upplýsa svo
fjarskalega margt í þeim greinum; enda hygg eg, að það sé ómögu-
legt, eins og stendur, að skrifa nokkuð í þeim greinum í hedd, með-
an svo fjarska mikið vantar. Aptur á hinn bóginn er nauðsynlegt, að
festa eitthvað af þess háttar sögulegum rannsóknum á pappír, að þær
ei allar glatist, sem annars getur hæglega skeð, enda er þá hægra
að bæta við. Einnig venur þetta alþýðu á, að hugsa ögn um þetta
mál með alvöru. Eg álít því, að það væri mjög æskilegt og jafnvel
nauðsynlegt, að gefa út að minnsta kosti 2—3 skýrslur svona ýtar-
lega, til að reyna að porra menn upp. Þá gætu menn, ef vildi, farið
að stytta þær, enda styttast þær af sjálfu sér, því þegar einu sinni
er búið að skrifa um svo margt, þá þarf víða ekki annað en vitna
fram og til baka. Yfir höfuð taka menn ekki almennt eptir því, að við
vitum má ske mest um okkar kúltúrsögu í fornöld; en nærri því því
minna, sem nær okkur kemur. í þessu erum við alveg gagnstæðir
flestum öðrum þjóðum. Það er, ef til vill, ómögulegt að vita og þekkja
margt það allra-almennasta, sem tíðkaðist á 18. öld. Það er kvalræði
að eiga við menn, því þeir fást ekki til að gefa skýrslur um neitt,
og þess vegna eru víða ýmsir gallar á skýrslunni, t. d. um lýsíngarn-
ar á haugunum; þær eru of ónákvæmar. Eg ætla svo ekki að tala
meir um þessa skýrslu, því þér sjáið bezt sjálfir, að hvað miklu leyti
hún er nauðsynleg eða ekki.
Eg hefi fengið brúðuhausinn og þótti mér hann góður að öllu,
nema að því leyti, að hann var ekki í fullri stærð. Sleppum því núna.
Eins og eg spáði seinast, þá hefir hér verið mjög dauft og dýrð-
arlítið í vetur. Að sönnu er lífsmark og náunginn bröltir ögn og reynir
að klóra í bakkann (en það er eins og blindir hvolpar). Heldur styrkj-
ast þó allt af verzlunarsamtökin og eg hefi góða von með þau, ef
Norðmenn ekki bregðast. Ekki urðu alveg árangurslaus bréfin okkar
austur, því þau settu allt Austurland í uppnám, svo allt land er nú
í einu verzlunar-uppnámi. Kaupmenn eru alveg hættir að hæða og
skamma. Mér finnst þeir líti mig hálfskrýtnu hornauga í seinni tíð.
Þeir hafa, ef til vill, ástæðu til þess; ja, eg vildi þeir hefðu hana enn
meiri áður en líkur. — Kvennfólkið er hér líka að ýmsum samtökum.
Það vill líka vera með. Sumt af því er skynsamlegt, eins og að læra
ögn uppdrátt og reyna að kenna eitthvað, sem gagnlegt er, fátækum.
Annars er eg hræddur um þennan kvennaskóla, að hann verði ein-
6