Norðurljósið - 01.01.1967, Blaðsíða 61

NORÐURLJÓSIÐ
61
og þarna var Þuríður komin aftur. Þetta er fyrsta minning mín
um hræðslu.
A þessu tímaibili, þegar ég þurfti að skríða vegna lömunar,
man ég fyrst eftir föður mínum. Eg ligg á gólfinu, en hann stend-
ur uppi yfir mér og heimtar að fá að vita, hvað ég hafi gert af
hamrinum hans. Eitthvað var ég seinn að muna það, en brá þó
á það ráð, að skríða undir rúm. Hvort ég fann hamarinn þar eða
mamma kom til hjálpar, það man ég ekki. Líklega ihefir faðir
minn verið óvenjulega byrstur, og atvik þetta því loðað mér í
minni.
3. Flutt að Finnmörk.
Nú er þess að geta, að faðir minn var leiguliði í Nípukoti og
fátækur mjög. Á ungum aldri missti hann föður sinn. Fjárhalds-
maður var honum skipaður, sem tók arf hans til varðveizlu, en
eyddi bonum. Hafði faðir minn ekkert af manninum upp í arf-
inn, nema hest einn skjóttan.
Það var því ráðizt í mikið af eignalitlum manni, að festa kaup
á jörð, sem afi hans hafði húsað og búið á um stund. Hét afi
hans Finnur og kom sem leiguliði að Fremri Fitjum í Miðfirði.
Er sú jörð á Wálsi austan vert við sveitina. Þar er landflæmi mik-
ið, hentugt til beitar, en miður til slægna, unz véltækni nútímans
kom til sögunnar og breytti móum og mýrum í slétt slægjulönd.
Finnur var athafnamaður mikill í búskap sínum, græddi upp
mela og gerði að túni, girti fyrir eyri, sem Fitjaáin sýndi ágang,
og gerði hana að túni. Hlaut hann á sínum tíma verðlaun úr
styrktarsjóði Kristjáns konungs níunda vegna framkvæmda sinna.
Hann eignaðist Fitja og bjó þar langa hríð.
Skammt sunnan við Fremri-Fitja var eyðibýli. Það var í byggð,
er þeir Árni Magnússon og Páll Vídalín tóku manntal sitt árið
1703. Hét það þá Grænidalur. Var þar fæddur gamall maður, sem
stjúpa föður míns sá í bernsku sinni, en hún var fædd um 1832.
Á eyðibýli þessu, sem í daglegu tali var jafnan nefnt Kotið,
hafði Finnur beitarhús. Var gamalræktað tún í kringum þau.
Skammt fyrir sunnan þau resti hann á gamalsaldri bæ, fluttist
þangað sjálfur, en skipti Fitjum á milli uppkominna sona sinna.
Hófst hann þegar handa um túnasléttur, en búskapur hans varð
ekki langur. Voru síðan ýmsir ábúendur þar. Leiddist einum
þeirra kots-nafnið og nefndi bæinn Finnsmörk eftir gamla Finni.
S-ið hvarf brátt úr framburði fólks, svo að nafnið varð Finnmörk.