Fylkir - 01.01.1919, Side 94

94
FYLKIR.
ur manni, ef til vili, örðugt að finna það; því meginhluti ÞesS'
ara rita er fremur merglítill, ef hann er krufinn til mergjar. Og
það, sem verra er, útlendu ritin, sem þýdd hafa verið, eru val"1
af verra taginu, n.l. gulu og rauðu bókmentunum útlendu. San1*
eru heiðarlegar undantekningar, sem betur fer, bæði fyrir útge^'
ur og þjóðina. Því annars mundi þjóðin selja því upp aftur
einginn prentari né útgefandi fást til að prenta og gefa út anriað
eins andlegt óæti, sem hefir jafn ill áhrif á hugarfar uppvaxand'
kynslóðar einsog maðkar i kálgarði, auk þess að það eyðir &
sem betur mætti verja. — Nokkura þessara undantekninga ska1
hér nú getið.
Ársrit fræðafélagsins — fyrst skal frægt telja — flytur 2 prýðilega sain4ar
ritgerðir, aðra um ísland, »Einangrun«, eftir vísindamanninn Þorv. Thorod'J
sen, hina um írland, n.l. sögu þess, eftir sagnfræðinginn Boga Th. Mélsteí''
Það eru tilþrif í ritgerð Þorvaldar, sem gefa þeirri grein varanlegt gildi, *• a'
þar, sem hann ritar um viðhald íslenzkrar tungu og gildi sálarrannsóknam'3'
einnig er yfirlit hans yfir ísa ár hér við land mjög fróðlegt. Ritgerð Boga er
engu síðri að sínu leyti, nema hvað þar eru einstöku útlend orð, setn þyrftl1
leiðréttingar í næsta sinn. Þetta rit er bezta sönnun fyrir því, að íslenz^®11
getur lifað í útlöndum séu þeir íslendingar, sem þar búa, nógu lærðir nien
og unni máli sínu og þjóðerni viðhalds og virðingar. Ársrit fræðafélagsi"®
ber af flestum öðrum íslenzkum ritum þetta ár, einsog gull af silfri, ef e^[
gull af eiri.
Helztu ritin hér á íslandi, Andvari, Skírnir, Iðunn og Eimreiðin, sem nl1
er komln »heim«, eru freniur léttvæg þetta ár, léttvægari en áður.
Ritið Iðunn, 1. og 2. hefti IV. árg. (160 bls. 12°), flytur 3 eða 4 gagnorð'
ar greinar, sem fylla um 71 blr. hennar. Sú fyrsta þeirra eftis H. Wietie'
telur bandalag milli Noregs, Svíþjóðar, Danmerkur og íslands æskileg^.1
þess að vernda þjóðir þeirra gegn ofriki annara og sterkari valda.
Rit'
að
gerð Guðni. G. Bárðarsonar um myndun Islands og ævi, hvetur til þeSS
rækta landið betur og rannsaka betur efni þess og eðli. Hr. Á. H. Bjarnaso1’
svarar spurningunni: á sósíalismusinn (o: ríkiseign og ríkisatvinnurekstur'
nokkurt erindi til íslands? með því að benda á hvernig svarðartekjan, sen'
bæarstjórn Rvíkur tók að sér, hafi gefizt sumarið 1917. Smálestin átti ekki a
kosta meir en 25 kr. (d : 2.5 kr. hesturinn), en varð, þegar allir reikning8^
voru upp gerðir, 50 til 75 krónur smálestin. 1 Svíþjóð seldist svörður a