Fylkir - 01.01.1919, Síða 106

106
FÝLKIR.
Kostnaður við svarðar upptekju í Reykjavík varð talsvert hærri en við vaf
búizt, og umbæturnar á sverðinum víst ekki miklar, enda voru þær vélar>
sem eg sá notaðar þar, n.l. þur-eltivélarnar, afar einfaldar og pressuðu lfl<^
inn því nær ekkert. Eigi að pressa móinn, svo að verulegu gagni sé, þá Þa
talsvert margbrotinn útbúnað, og vélarnar til þess munu kosta alt að 60"'
þúsund kr., með venjulegum prísum, frá 1914. Líklega fást sanisko'1í,r
vélar nú fyrir 50 % meira verð, eða fyrir 90—100 þús. kr. Meira ættu P^
ekki að kosta.
Auðvitað væri mögulegt að búa til einfaldar móvélar, en þær mundu el<
kosta minna en 3—4 þús. kr., ef að nokkru gagni ættu að vera, og líkle£a
tvöfalt eða þrefalt það, ef fyrir gufu skyldu ganga. En hingað til hafa la|irl .
menn ekki verið örir á fé til þesskonar fyrirtækja, og smiðir hafa ekki kí
sig um að vinna fyrir gýg.
Óskandi væri, að menn kostuðu nieir kapps um að útvega ofna, sem dflga
til móbrenslu, jafnvel fremur en kolaofna, þar til húshitun með rafmagfll
kemst á. En að ekki verði langt þar til hún kemur, er nú því nær víst, sVCI
framt að fullfærir raffræðingar komist upp í landinu, eða að útlendu félög1'1!
sem minst er á hér að framan, setji upp fyrirhugaðar rafstöðvar, og
rafmagnið jafn-ódýrt og þar er gert ráð fyrir.
sdi1
Snertandi byggingarefni hér á landi og byggingar, þá er nú svo 1T11*<g
víst, að gott efni er hér víða til; en fólk vantar bæði áhöld og þekkingu t>* a
vinna úr því. Það vantar enn t. d. góða steinmyljara; sbr. 3. h. Fylkis, °jj
einnig múrsteins brensluofna, kalksteins brensluofna og sements ofna, og a
það kostar talsverða peninga, sem líklega fást ekki nema landið styðji félflS>
með peningalánum, til að byrja með. Múrsteins brensluofn mundi ekki byg
ur fyrir minna en 2000 krónur og kalksteins brensluofn yrði líklega enn dýrarl’
þó lítill væri.
lík-
til
Einnig vantar menn sérþekkingu í þessum iðjum, svo að bezt verður
lega að fá æfða menn frá útlöndum, og senda uilglinga samtímis uta»
þess að læra þessar iðnir. Það mundi ólíkt þarfara fyrir landsmenn, erl
ala upp þann aragrúa af guðfræðingum, lögmönnum, læknum, kennurU111’
listamönnuin, skáldum o. s. frv., sem menta-stofnanirnar unga út íhundraö^
tali árlega, án þess að íhuga, á hverju þeir eiga að lifa, þegar búið er
klekja þeim út.
Dýrtíðin og ófriðurinn ættu að hafa kent oss Islendingum, að lífið er
ekk-
ert leikspil, né heldur er ónytjungum ætlað að sitja við borð nægta-gyjj
unnar, og margt og margt fleira ætti það að hafa kent oss. Því finnistu16
hluta mannkynsins þörf á að refsa æðri stéttum Miðveldanna, eins ógurle».
og gert hefir verið, hvers ætli sumt sæliífa fólkið hér á Norðurlöndum nies