Óðinn - 01.01.1920, Blaðsíða 7

ÓÐINN
7
sías, en ríki hans var rjeltlætisins og sannleikans
ríki, en ekki jarðneskt. Þess vegna kunnu ekki
Gyðingar að byggja ofan á grundvöllinn. —
Við, sem nú lifum, höfum sjeð og erum áhorf-
endur að Jjeim mestu tíðindum, sem gjörst hafa
innan hins mentaða heims frá þeim tíma að sög-
ur hófust. Við höfum sjeð allan heiminn sem eitt
eldhaf 5 síðustu árin, helstu menningarþjóðirnar,
sem vænlegastar hefðu mátt þykja til allrar for-
ustu, hafa varið fje og fjörvi í hinni blóðugustu
styrjöld, æskulýður landanna hefur verið stráfeld-
ur, blómlegustu bjeruð eyðilögð og samfeld röð
skotgrafa og viggirðinga náð frá hafi til hafs í
álfu okkar. Ástandið hefir verið óskaplegra en
nokkur orð fá útmálað, á vígstöðvunum blóðugt
heræði, heima fyrir tár og skortur. Slíkt ástand
hefði enginn af okkur getað trúað að kæmi fyrir
krislnar og mentaðar þjóðir, þó spáð hefði verið
fyrir nokkrum árum. En það þarf ekki að efast
um það sem fram er komið, en hitt er aðgæslu-
vert, að allar þessar þjóðir, sem sent hafa tugi
milljóna æskumanna sinna út í dauðann og steypt
sjer í þann fjárhagsvoða sem þær ekki fá lagfærð-
an í fleiri mannsaldra, þykjast allar hafa fórnfært
sjer fyrir siðmenningu heimsins. Og nú, eftir að
málamyndafriður er kominn milli þjóðanna, þá
er ástandið, ef svo mætti segja, enn þá verra en
áður. Rikin, þau sem ekki eru fallin í mola, riða,
alstaðar berast að fregnir um verkamannaóeirðir,
verkföll, drepsóttir og hungursneyð. Flestallar stjelt-
ir nota leyfileg og óleyfileg rneðul til að raka að
sjer, og í stað þess að áður fláðu járnknúar auð-
valdsins skinnið af baki lægri stjettanna er nú alt
útlit á að heiminum verði fyrst um sinn stjórnað
af mentunarsnauðum öreigalýð. Og líka þessar
hreyfingar, sein barðar eru áfram með morðum og
gripdeildum, hafa markað siðferði og mannkær-
leika sem einkunnarorð á skjöld sinn. Og þetta
gjörist meðal þjóða sem hafa borið kristið nafn
mörg hundruð árum lengur en við, hafa altaf átt
Jesúm Krist sem hinn lagða grundvöll. Vorkunn
væri, þó þetta ástand væri skoðað sem gjaldþrots-
yfirlýsing á kristindóminn, eða hvernig hafa kristn-
ar þjóðir annars getað sokkið svo djúpt?
Þær hafa ekki bygt á þann grundvöll sem lagð-
ur var. Það sjest berlegast á fullyrðingum þeirra,
að vera að vinna fyrir menningu og siðferði. Eða
hvenær hefði Kristur flutt fagnaðarerindi sitt með
blóðugan byssusting í hendi? Og hvenær hefði
hann í þeim stjettabaráttum, sem nú geysa, hefnt
sín með slíkum aðförum, hann sem býður að rjetta
fram vinstri kinnina ef maður sje sleginn á þá
hægri? — Hinum kristnu þjóðum Norðurálfunn-
ar hefur farið eins og Gyðingum. Þeir viðurkendu
ekki Krist af því hann gjörðist ekki jarðneskur
konungur. Peir láta ekki stjórnast af anda krist-
indómsins af því það færir þeim ekki jarðnesk
auðæfi. Krislindómur þeirra hefur storknað í heims-
menningu og auðshyggju, en eilífðarmálin horfið
á bak við. Þær hafa reynt að skapa sjer Paradís
á jörðu, með auknum auðæfum, völdum og fram-
förum i iðnaði og öðru því sem þetta líf fær prýtt,
en endað í blóði og eyðileggingu. Pær hafa reynt
að skapa sjer annan grundvöll uudir velferð sina
en þann, sem Jesús hefur lagt, en hann hefur hrunið.
Við megum þakka guði það, að lítið hefur þess-
ara byltinga gætt hingað til okkar, til þess hefur
hjálpað lega landsins og lítið álit. Fram til þessa
höfum við jafnan aðeins verið áhorfendur þeirra
tíðinda sem gjörst hafa í umheiminum, og það
þáttökuleysi okkar orðið til þess að draga talsvert
kjarkinn úr íslendsku þjóðinni og venja hana á
að skoða sjálfa sig ófæra til annars en þess sem
aðrar þjóðir áður hafa reynt. Og á þann hátt höf-
um við fengið margt gott frá öðrum, en þó ekki
altaf lært sem skyldi af reynslu þeirra. Og oft
hefir það viljað verða svo, að hið illa hefir leitað
hingað jafnsnemma því góða og gagnlega. — En
nú eru allar líkur til þess, að sá tími sje liðinn
sem við erum áhorfendur, meiri líkur mæla með
því að hjeðanaf verðum við að talsverðu leyti
þátttakendur á leiksviði heimsins og að augum
margra verði beint að okkur. Og að sumu leyti
er okkur vorkunn, hvort við stöndumst það próf
sem næstu árín verða okkur, en að öðru leyti
ekki. Okkur er vorkunn, því við erum aðeins ný-
myndugur unglingur, með litla eigin reynslu að
baki, en á hina hliðina höfum við fyrir okkur
dæmi annara, sem við ættum að læra af.
Sem sjálfstæð þjóð erum við unglingur, og
meira að segja ríkur unglingur. Við eigum marga
og fagra framtíðarmöguleika, svo mikla framtíðar-
möguleika, að líklega eiga fáar þjóðir aðra eins.
Bundin og óbundin öfl landsins fela í sjer þau
auðæfi, sem við ennþá höfum ekkert vit á að
virða. En eins og þetta hefur sína kosti, eins felur
það líka í sjer þá hættu fyrir þjóðina, sem hún
verður að gera sjer ljósa grein fyrir. Hætturnar eru
margar, og svo gæti farið, að þessi auðæfi kostuðu
íslenskt þjóðerni tilveru sina, ef illa er með þau