Óðinn - 01.01.1928, Blaðsíða 25

Ó Ð I N N
25
aði honutn um nntnninn með mínum hlút, ef svo bar
undir. Eitt kvöld hafði hann ekki list á að drekka
meira en niður í hálft mjólkurglasið silt, og svo vildi
hann endilega gæða mjer á afganginum, því að hann
vissi að mjer þótti góð mjólk og var hún þá fremur
sjaldgæf vara í bænum til drykkjar. jeg færðist undan
og afsakaði mig, en hann vildi engar afsakanir heyra,
og jeg fann að hann var að því kominn að særast
við undanfærsluna, og að honum mundi finnast að
jeg hefði ógeð á sjer, ef jeg gerði ekki þetta. Svo
hugsaði jeg með mjer: »Það gerir þá ekkert til þótt
jeg smittist, væri það betra en að særa hann«. Svo
tók jeg glasið og tæmdi það; það var dálítil yfir-
vinsla, ekki af ótta við sóttnæmið heldur af »æste-
tiskum* ástæðum.
Þegar fram í febrúar kom, fór sóttin að verða
mjög bráð, bæði í lungum og maganum, og fór hon-
um mjög hnignandi. En hann var samt alt af glaður
og rólegur og átti alt af von á bata. Hann var helst
stundum kvíðafullur yfir því, að hann vissi að í ráði
var að foreldrar hans flyftust til Ameríku um vorið,
en hann mátti ekki til þess hugsa að fara vestur, en
vissi að einmana yrði hann, ef öll fjölskyldan færi og
hann yrði einn eftir. Við töluðum oft um þetta og
reyndi jeg til að uppörfa hann með því að sýna, hve
ævintýralegt það gæti orðið að kanna þannig nýja
stigu; en hann tók því ætíð fjarri. — Það kom sjer
vel í þessari tíð að jeg var þaulæfður að vaka, því
jeg gat sameinað það tvent, að vaka yfir honum og
lesa. ]eg vissi að hverju sjúkdómur hans mundi leiða,
en þó fann jeg ekki svo mjög til þess þá, á meðan
jeg gat hafí hann til að stunda hann, og samtímis
varð mjer mikið úr tímanum við námið, því á kvöldin
sat jeg alt af inni og fór ekki að finna neina og
engir komu til mín, og kom það sjer vel við eðlis-
fræðina og Hómer, sem jeg þá Iagði mig sjerstak-
lega eftir. ]eg kom upp f hverjum tíma og fjekk alt
af »præ«. Einu sinni hitti Björn ]ensson mig úti á
skólagangi og sneri sjer að mjer og sagði: »Eigið
þjer ekki erfitt með að lesa svona mikið í frumlesnu?«
]eg kvað svo vera heldur. »Og svo kennið þjer eitt-
Hvað?« »]á. 3—4 tfma á dag«, svaraði jeg. »]á, en
hvenær lesið þjer þá?« »Fram til kl. 3—4 á nótt-
unni«. »Og svo eruð þjer yfir Birni líka; þetta er
meira en mitt höfuð mundi þola; nú megið þjer koma
hvenær sem þjer viljið, ef það er eitthvað sem yður
er erfitt, og skal jeg útskýra það«. ]eg þakkaði hon-
um innilega fyrir og varð feikna glaður, því jeg fann
að nú var björninn unninn og allur kuldi horfinn, og
velvildin komin í staðinn. Hann varð mjer líka hinn
alúðlegast og besti upp frá því. Mjer þótti þetta sem
mikil gæfa hefði mjer í skaut fallið. —
Með febrúarpósti fjekk Björn Vilhjálmsson brjef
frá pabba sínum. ]eg varð oft að lesa það fyrir
hann. Þar stóð að Vilhjálmur faðir hans ætlaði sjer
að koma suður í marts. En í hvert sinn sem jeg las
þetta, sagði Björn: »Það er víst misskrifað, því það
er Halldór bróðir minn sem kemur«. ]eg tók þetta
sem einhverjar grillur og mótmælti því. Svo leið nú
franr í marfs og færðist dauði Björns nær með degi
hverjum. Hann var orðinn aðeins beinagrind og fanst
mjer erfitt að bera hann milli rúma, þótt byrðin væri
Ijeft. Hann leið aldrei miklar þjáningar, en það var
sjerstaklega maginn sem amaði að honum. ]eg þráði
hann á hverjum degi, meðan jeg sat í tímum, og
fanst mjer dagsins sælasta stund, er jeg kom inn í
herbergið kl. um 2 að sjá fögnuð hans yfir að fá
mig heim. Hann var svo ljúfur og þolinmóður, svo
harður af sjer og þrekmikill, að það var unun að sjá
hina ungu karlmennsku hans. ]eg sá hann aldrei
óþolinmóðan eða dapran, fyr en sunnudaginn 12.
marts; jeg tók eftir því að hann var mjög hugsandi
og eins og dáiíiið dapur um kvöldið. ]eg var að þvo
á honurn fæturna og var að reyna til að uppörfa
hann dálítið, en þá sagði hann alt í einu: »]eg held
að jeg eigi skatnt eftir ólifað«. ]eg spurði, því hann
hjeldi það; hann sagði, að sig hefði dreymt á þann
veg þá um daginn. Hann dreymdi að ]óhann sál.
Briem lá fyrir ofan hann í rúminu; svo hefði hann
beðið ]óhann um að rjetta sjer vatnsglasið á borðinu
við rúmið. En ]óhann hefði sagt: »Nei, nú er röðin
komin að þjer«. »Og jeg sá að þetta var rjett, því
jeg lá framar«, sagði Björn. ]eg eyddi þessu auðvit-
að og sagði að það gæti alveg eins verið fyrir lang-
lífi. — Svo töluðum við ekki meira saman um dauð-
ann, og hann mintist ekki á það framar fyr en á
fimtudag. Þá fjekk hann hvað eftir annað mikla upp-
sölu og tók mikið út með því. Þá sagði hann við
mig: »Góði frændi, segðu mjer nú alveg satt og
svíktu mig ekki, er ekki meiningin að jeg deyi úr
þessu. Þjer er alveg óhætt að segja mjer það. ]eg
er mjög ásáttur með það að deyja«. — Svo sagði
jeg honum blátt áfram, að fyrir manna sjónum væru
mest líkindi til þess, en enginn gæti vitað slíkt með
vissu. — Hann tók því alveg rólega og sagði, að sig
hefði grunað þetta nú um tíma. Svo var hann aftur
glaður, hvenær sem af honum bráði í bili. En nú
gekk sjúkdómurinn áfram með hröðum skrefum og
á laugardag var auðsjeð, að nú liði brátt að því. ]eg
var ákaflega þreyttur, hafði þá vakað tvær nætur