Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1880, Side 26

26
Norðmanna og íslendinga við þessa keltnesku menn
voru eigi merkilegri en svo, að fáir sem engir skildu
keltneska tungu; því er og tekið til, þegar Melkorka
kendi Olafi Pá írsku, og þegar þau töluðust við, þá
skildi þau enginn, og enginn gat talað við íra nema
Olafur, þegar hann kom þangað. Ekki skildi Gunn-
laugur munkur heldur keltnesku, heldur þýddi hann
Merlínusspá úr latínu. — Hví þurftu þessi vestrænu ríki
að líða svo gjörsamlega undir lok? Hví gátu þessir
menn ekki geymt sitt mál eins og vér? þ>eir liðu
undir lok, af því þeir voru svo fámennir og höfðu ekk-
ert lífsafl i sér, til þess að geta haldizt við, því þar
var ekkert þjóðfélag eins og stofnsett var á íslandi;
og hvað málið snertir, þá hjálpar ekki að svara því, að
þeir ekki hafi getað geymt það, af því þeir voru svo nærri
áhrifum Englands, því áhrif Englands (og annara þjóða)
hafa enn þann dag í dag ekki getað eyðilagt þjóðerni
Skota og Ira, eða mál þeirra. þjóðernið og málið leið
undir lok með sjálfum hinum norrænu mönnum, og
það svo gjörsamlega, að engar sögur eru til af Olafi
hvíta, Olafi kvaran eða |>orsteini rauða. Varla mun
tjá að tala hér um „lost sagas“ [týndar sögur], því vér
vitum, að Gunnlaugur kvað um Sigtrygg, og mun varla
hafa verið mikið söguefni í drápunni; f>orgils orra-
skáld var með Olafi kvaran, en eptir hann er ekk-
ert til.
Helgakviðurnar álítur höf. sjálfsagt vestrænar að
uppruna, en vér álítum, að þær eða hugmyndir þeirra
séukomnar bæði sunnan og austan að. Hið slafneska
nafn Oleg er Hölgi og Helgi (raunar hvorki Oleg i.
né Oleg 2., frægir og herskáir höfðingjar á 9. og 10.
öld); það sem Snorri segir um haug Hölga (Sn. E.
Svb. E. bls. 83): „var haugr Hölga kastaðr, önnur fló
af gulli eða silfri . . . en önnur fló af moldu ok grjóti11,
þá er það austræn hugmynd, sama sem haugurinn á