Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1880, Page 34

34
ræktin, einkum túnræktin og af henni leiðandi töðu-
aflinn, er hin áreiðanlegasta undirstaða fyrir penings-
haldinu, og peningshaldið með nægu og góðu fóðri,
samfara skynsamlegri meðferð, viss og áreiðanleg undir-
staða fyrir arðsömum og affarasælum landbúnaði. f>etta
munu nú að visu allir eða allflestir játa, en alt um það
hygg eg, að mörgum, enda sumum hverjum vorum
beztu mönnum, sé ekki vel ljóst, hversu mikill, viss og
hagkvæmur arður sé af túnræktinni, og marka eg það
á því, hve sumir sjálfseignarbændur eru tómlátir í að
bæta tún sín, og hve margir leiguliðar eru hysknir við
að rækta tún sín, af því þeir álita það ekki tilvinnandi
fyrir þá sem leiguliða, að leggja fram atvinnu og efni
til túnræktarinnar, og, ef til vill sumir þeirra af því,
að þeir vilja ekki unna landsdrottnum sínum þess hags,
sem flýtur af jarðabótinni, þegar landsdrottnar endur-
gjalda ekki leiguliðum sínum tilkostnaðinn til jarðabót-
anna, eins og þeir þykjast eiga skilið.
Eg er nú búinn að búa í 34 ár, og af þessum
árum hefi eg 30 ár búið á annara eign, og það á prest-
setrum, sem fylgir sá ókostur fram yfir leiguliðabýlin,
að þegar presturinn hættir prestskap, af hverri ástæðu
sem er, þá hlýtur hann eða hans að flytja af jörðunni
strax. þennan ókost virti eg alvarlega fyrir mér, þeg-
ar eg á mínum fyrri búskaparárum byrjaði á túnbótum;
en eg sá, að léti eg þann ókost hamla mér, þá yrði
ekkert framkvæmt, og eg hlyti að láta það ráðast,
ætti einhverju að verða framgengt, hversulengiegbyggi
að túnbótinni, en hitt væri hyggilegt fyrir mig, að
taka ekki fé að láni, svo miklu næmi, til túnbóta, þegar
ekkert væri að fá í aðra hönd, ef eg eða mínir yfir-
gæfu prestsetrið án þess að vera búnir að njóta veru-
legs arðs af tilkostnaðinum. Eg bjó í 20 ár áKvenna-
brekku og lét vinna þar að þúfnasljettun og túngarða-
hleðslu með iðni, meira og minna á hverju ári, en lagði