Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1881, Page 70

70
holl öllum blóðríkum, og sem hættir við gulu og blóðteppu.
Murulauf eru og góð í súpu, en ræturnar, seyddar í misu eða
mjólk, eru afbragðs styrkjandi fæða. Má og steyta ræturnar,
sjóða í mjólk og hleypa síðan, og gjöra úr ost, sem er eink-
ar ljúffengur.
Allir vita, hversu hvannir eru heilnæmar bæði fyrirbrjóst
og maga. Og suðaustan á Íslandi er mikill fiskur sparaður
með hvönnum; er þar venja að neyta þeirra með átmat,
sem þar kallast viðskyra. Í Landeyjum eru víða góð hvann-
stóð, sem mælt er þar hafi viðhaldizt frá fommannatíð, og
sem bændur mundu ekki vilja skipta arðinum af fyrir 2 vættir
fiska. f>á er hvannarótin í miklum metum, og er hún mikið
brúkuð til matar, er þó opt langt aðsókt; er hún til búdrýg-
inda lögð að jöfnu við harðfisk, en með réttu haldin stórum
heilnæmari. Er hún svo grafin upp, að sem minnst slitni,
vor og haust, er síðan niður grafin í skemmu eða köldu út-
hýsi, ausið moldu yfir og þakin torfi. Gjalda skal varhuga
við, að ekki komist vatn í gröfina. Upp verðurhana að taka
áður en hiti kemur í jörð, því annars remmist hún ; þó má
gjöra við því, með því að kljúfa liana eptir endilöngu og láta
hana liggja í helmingum til næsta dags. Líka ber minna á
remmunni, sé rótin etin með sölvum. Mig hefir opt furöað á
þvf, að Norðlenzkir, sem eiga eins hægt með að afla hennar,
eins og Sunnlendingar, skuli svo lítið nota hvannarót til mat-
ar; kemur það af því, að þar skortir barnsvanann til þess.
Suðaustanlands var allajafna venja, þegar farið var á grasa-
fja.ll, að láta einnig hvannarætur ofan í grasapokana. Mætti
taka hvannarætur á marga hesta í Beljandatungum og hjá
öðrum lækjumog tungum á Kúluheiði, semogað austan, hinu
meginBlöndu. Skyldumenn hafa sér minnisfast, hversu holl
hún er og jafnframt nærandi. Hefi eg þekt einn bónda, sem
með konu og 4 börnum lifði eitt hallærisvorið á hvannarótum
úr garði sínum með mjög litlu af mjólk.
Vallar- og veggjasúrur eru góðar í súpur og grauta, einnig
í salat með linsoðnum eggjurn. Hófauran eður lambasúran
(o: sú, sem hefir skarð framan í blöðunum), er nærfelt sömu
i