Tímarit Hins íslenzka bókmentafélags - 01.01.1900, Side 16

16
síns í þeim efnum (21, 3). Á dögum Jósía (639—609
f. Kr.) er tilraunum Hiskía haldið áfram og það með enn
meiri árangri, en þó kvartar Jeremía yfir því að „eins
og staðirnir séu margir, eins mörg séu og ölturin“. En
þá tekur herleiðingin við og fyrst eftir herleiðinguna sjá-
um vér, að fyrirmælum 5. Mós. 12. er skilyrðisiaust
hlýtt; upp frá því er að eins einn helgidómur í landinu
— mustei'ið í Jerúsalem.
f’ar sem nú þessi hugsun, samdráttur guðsdýrkun-
arinnar á einn stað í iandinu, er ein af hinum ráðandi
hugsunum í 5. Mós. frá upphafi tii enda, — og hins
vegar aldir líða áður en farið er að vinna að því, að
framkvæma þessa hugsun, og þar sem loks einnig önnur
lagaákvæði á öðrum stöðum í Móse-lögum virðast fara ná-
kvæmlega í gagnstæða . átt, fáum vér ekki betur séð, en
að allar líkur séu á móti því, að Móse geti verið höf-
undur þessarar 5. Móse-bókar eða þeirra lagafyrirmæla og
setninga, sem þar verða á vegi vorum.
Vér höfum af ásettu ráði fjölyrt um þetta sérstaka
atriði (ákvæði 5. Móse-bókar um samdrátt guðsdýrkunar-
innar), ekki að eins af þvi, að þetta atriði má teija frum-
hugsun allrar 5. bókarinnar, heldur og af því, að þetta
atriði og ósamrímanleiki þess við alla sögu ísraelsmanná
ait niður að herleiðingu, hefir haft feiknarmikla þýðingu
fyrir alla hina sögulegu ransókn þessara rita. En úr
þessari sömu bók mætti tilfæra fjölda annara atriða, sem
þegar þau eru skoðuð í ijósi ísraelssögu á eftirfarandi öld-
um, bera það enn augljósar með sér, að Móse héfir naum-
ast getað samið 5. Móse-bók, hvað sem öðru líður. Eða
hvað skal t. a. m. segja um lagafyrirmælin í 5. Mós.
17. viðvikjandi því, hvernig konunga skuii velja — sér-
staklega þegar þess er minst, hvernig Samúel nokki'um
öidum seinna varð við, er ísraelsmenn heimtuðu, að hann
setti sér konung (sbr. 1. Sam. 8). Er það sennilegt, að